”2 ـ ۇرپاق بيڭتۋاندىق“ كوۋ شياۋيان:
ٴداۋىر ريتىمىنە ىلەسىپ ارمان قۋامىن
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى چىن جياڭلين
”ساياحاتشىلاردىڭ بۇل اراعا كەلىپ، جەمىس ـ كوكونىس ۇزۋىنە، شارۋالار وتباسىنىڭ ەرەكشە ٴدامدى تاعامىنان اۋىز تيۋىنە، اۋىل قىزىعىن سەزىنۋىنە بولادى... پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ كومەگىندە قورجامىز كۇننەن ـ كۇنگە شالقي ٴتۇستى“، ـ دەدى 9 ـ ايدىڭ 23 ـ كۇنى 90 مۋ جەردى الىپ جاتقان ارال قالاسى جينشيۋجيايۋان جەمىس ـ كوكونىس ەگىمشىلىگى شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە نازىك دەنەلى كوۋ شياۋيان تولىق سەنىممەن.
جينشيۋجيايۋان جەمىس ـ كوكونىس ەگىمشىلىگى شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆى شينجياڭ ٴوندىرىس ـ قۇرىلىس بيڭتۋانى 1 ـ شى ارال قالاسى 10 ـ تۋان چاڭان قالاشىعىنا ورنالاسقان. سەلبەستىك كووپەراتيۆنىڭ جاۋاپتىسى كوۋ شياۋيان ” 2 ـ ۇرپاق بيڭتۋاندىق“، بالا كەزىنەن شاڭحايداعى ناعاشى اپاسىنىڭ قامقورلىعىندا ەسەيگەن ول بيڭتۋان 1 ـ شى ارال قالاسىنداعى اكە ـ شەشەسىنىڭ جانىنا قايتىپ كەلگەننەن كەيىن، توراڭعىداي قۇمدى ٴشولدىڭ جيەگىندە تامىر تارتاتىندىعىن، تاعدىرى اۋىل شارۋاشىلىعىمەن مىقتاپ بايلانارىن ويلاماعان ەدى.
1990 ـ جىلى كوۋ شياۋيۋان جوعارى مەكتەپتى تاۋىسىپ، كۇيەۋى شۇي يۇن ـ يمەن بىرگە 10 ـ تۋانداعى ٴبىر ليان ـ دۇيدە 40 مۋ ماقتا اتىزىن كوتەرمەگە الىپ، ەگىن ەگۋدى بىلمەيتىن اق الاقاننان ماقتا ەگىمشىلىگىن باسقارۋدىڭ شەبەرىنە اينالدى.
قاجىرلى ەڭبەكتەرىنە تايانىپ ەرلى ـ زايىپتى ەكەۋىنىڭ تۇرمىسى كۇننەن ـ كۇنگە جاقسارا ٴتۇستى. بيڭتۋاننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋىنىڭ ارشىندى قادامىنا ىلەسە، كوۋ شياۋيان كوز الداعى تۇرمىسىنا قاناعاتتانبادى، ول وسى توپىراقتا ٴتىپتى دە كوپ قۇن جاراتۋدى، باسقا دا جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەردى باستاپ بىرگە بايۋدى ارماندادى.
2001 ـ جىلى 10 ـ تۋان اۋىل شارۋاشىلىعى قۇرىلىمىن بار كۇشپەن رەتكە سالۋدى ىلگەرىلەتتى، كوۋ شياۋيان وسى ورايدى قىراعىلىقپەن مىقتى ۇستاپ، 12 مۋ ٴتاتتى المۇرت باعىن كوتەرمەگە الدى جانە سىناق رەتىندە كوكونىس ەكتى.
جاڭا سىن ـ سايىس الدىندا كوۋ شياۋيان بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، ۇزبەي ۇيرەندى. جىلىجايدا كوكونىس ەگۋ تەحنيكاسىن يگەرۋ ٴۇشىن، ول ەگىن سالىپ جيعان اقشاسىن قوينىنا باسىپ، ٴوزى جالعىز شاندۇڭعا بارىپ ”ونەر ۇيرەندى“. ابزال ەگىمشىلىك تەحنيكاسىن ۇيرەنىپ العاننان كەيىن، ونىڭ كوكونىس جىلىجايىنىڭ ونىمدىلىگى بارعان سايىن جاقسارىپ، 2011 ـ جىلى تازا كىرىسى 300 مىڭ يۋانعا جەتتى.
2013 ـ جىلى 10 ـ تۋان چاڭان قالاشىعى جوعارى ٴونىمدى قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ساياساتىن جولعا قويدى، كوۋ شياۋيان تۋان ـ قالاشىق پارتكومىنا كوكونىس ەگىمشىلىگى سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرۋ ويىن ايتتى، ول 32 جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرمەن بىرلەسىپ ارال قالاسى جينشيۋجيايۋان جەمىس ـ كوكونىس ەگىمشىلىگى شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، 36 جىلىجايدى كوتەرمەگە الىپ، جىلدىق كوكونىس ٴونىم مولشەرىن 350 توننادان اسىردى. ول تاعى 10 ـ تۋان مەن ارال قالاسىندا 3 ورگانيكالى كوكونىس دۇكەنىن قۇرىپ، قالىپتى باعاداعى كوكونىسپەن قامداپ، 70تەن استام جۇمىس ورنىن ازىرلەدى.
بيڭتۋاننىڭ ٴتۇرلى ىستەرىنىڭ ۇزدىكسىز دامۋىنا ىلەسە، 2015 ـ جىلى كوۋ شياۋيان 13 ميلليون يۋان قارجى قۇراپ، سەرۋەندەۋ، ساياحاتتاۋ، جەمىس ـ كوكونىس ٴۇزۋ ـ تەرۋ ٴبىر تۇلعالانعان جاسىل ەكولوگيالىق باقشا سالدى. 2 ـ جىلى جاسىل ەكولوگيالىق باقشانى كاسىپ كۇيى ٴتىپتى دە مول دەمالىس، سەيىل ـ سەرۋەن اۋىل شارۋاشىلىعى باقشاسى ەتىپ كەڭەيتتى.
جينشيۋجيايۋان جەمىس ـ كوكونىس ەگىمشىلىگى شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆى جىلىجايدا بۇلدىرگەن، شيە، ٴانجۇر، مايلى شاپتول سياقتى ٴتۇرلى جەمىس ەگىپ قانا قويماي، جىلىجايدىڭ سىرتىندا تاۋىس، تۇيە قۇس باعۋ سياقتى ەرەكشە باعىمشىلىقپەن شۇعىلداندى. ۇعىسۋعا قاراعاندا، جىلىنا 60 مىڭنان استام ساياحاتشى (رەت) جەمىس ـ كوكونىس ٴۇزۋ ـ تەرۋگە، سەيىل ـ سەرۋەنگە كەلىپ، جىلدىق كىرىس 2 ميلليون يۋاننان اسادى ەكەن.
”ەڭبەك ەڭ داڭقتى ٴىس، كۇرەس ەڭ باقىتتى ٴىس. پارتيا مۇشەسى رەتىندە، كوپشىلىككە كومەكتەسۋ مەنىڭ بورىشىم جانە جاۋاپكەرشىلىگىم، وسىنداي ىستەگەندە عانا، پارتيانىڭ تاربيەسى مەن قامقورلىعىن اقتاي الامىن“. كوۋ شياۋيان بىلاي دەدى: مەن ٴىس جۇزىندىك ارەكەتىم ارقىلى كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسىنىڭ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشىن ادا ەتىپ، بيڭتۋان رۋحىن ۇزدىكسىز امالياتتا ايگىلەيمىن.
بۇگىنگى كۇندە جينشيۋجيايۋان جەمىس ـ كوكونىس ەگىمشىلىگى شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە كۇن نۇرىنان پايدالاناتىن 74 جىلىجاي بار، جىلدىق ساتىلىم سوماسى 5 ميلليون يۋاننان اسادى.” 1 ـ قازان“ قارساڭىندا كوۋ شياۋيان مەن ونىڭ كۇيەۋى سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ كولەمىن ونان ارى كەڭەيتىپ، موڭعۇلكۇرە اۋدانىنان ٴبىر توپ تۇلپار ساتىپ الىپ، ٴتىپتى دە كوپ ساياحاتشىنى باۋراۋ جونىندە اقىلداستى.
