— شىنجوۋ - 19 ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسىنىڭ ٴساتتى ۇشىرىلۋى بايلانىسىمەن
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى لي گولي، گو ميڭجى، سۇن لۋميڭ
تاڭعى ساعات 4تەگى باتىس سولتۇستىكتىڭ ٴشول دالاسى، ٴتۇن قۇشاعىنداعى كوز جەتكىسىز كەڭ دالا جىم ـ جىرت ٴارى سۋىق.
ٴشول دالا قويناۋىنداعى جيۋچۋان جاساندى سەرىك ۇشىرۋ ورتالىعىنىڭ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ الاڭى شىراقتارى جارقىراپ، تاعى ٴبىر رەتكى جەر ٴجۇزىن جالت قاراتقان ۇشۋدى تىپ ـ تىنىش كۇتىپ تۇر—
10 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى ساعات 4 تەن 27 مينۋت وتكەندە شىنجوۋ _ 19 الەم كەمەسىن تيەگەن چاڭجىڭ _ 2F شالعاي _ 19 تاسىمال راكەتاسى وتالدىرىلىپ ۇشىرىلىپ، 3 عارىشكەر عارىش كەڭىستىگىنە جەتكىزىلدى.
25 جىلدىڭ الدىندا ەلىمىزدىڭ ەڭ العاشقى شىنجوۋ عارىش كەمەسى وسى ارادان كوككە كوتەرىلىپ، عارىش كەڭىستىگىندە ٴبىر كۇن سەيىلدەپ، ٴساتتى ورالىپ، جەردەن عارىشقا بارىپ كەلۋدەگى ەلەۋلى سەرپىلىستى ٴساتتى جۇزەگە اسىرعان ەدى؛
25 جىلدان كەيىن شىنجوۋ _ 19 ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسى تاعى دا وسى ارادان جۇڭگونىڭ عارىش بەكەتىنە اتتانىپ، ”70 ـ جىلدان كەيىن تۋعان“، ”80 ـ جىلدان كەيىن تۋعان“، ”90 ـ جىلدان كەيىن تۋعان“ عارىشكەرلەر”تيانگۇڭدا“ باس قوسىپ، جۇڭگولىقتاردىڭ عارىش كەڭىستىگىندەگى 5 ـ رەتكى ”كەزدەسۋىن“ جۇزەگە اسىرادى.
عارىشتا ارمان قۋدى، قاھارماندار جورىققا اتتاندى. توراڭعىلار التىن تۇسكە بويالعان قوڭىر كۇزدە دۇڭفىڭ عارىشقا ۇشۋ قالاشىعىنداعى وسى ۇيقىسىز ٴتۇننىڭ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ تاريحىنا ماڭگىلىك اسەم ٴىز قالدىراتىندىعى داۋسىز.
عارىشتى بارلاۋ ٴۇشىن ٴتۇن ورتاسىندا جورىققا اتتاندى
10 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى تاڭعا جۋىق، دۇڭفىڭ عارىشقا ۇشۋ قالاشىعىنداعى ۋىنتيانگى.
”يۇيحاڭ شىعىس جولى“ مەن ”حاڭتيان جولىنىڭ“ قيىلىسى، يۋانمىڭيۋان الاڭىندا قىزىل تۋ جەلبىرەپ تۇر، وسى اراعا ەرتە كەلگەن اتتاندىرىپ سالۋشىلار جولدىڭ ەكى جاعىنا ۇزىننان ـ ۇزاققا ٴتىزىلدى.
ساعات 1دەن 37 مينۋت وتكەندە شىنجوۋ _ 19 عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ مىندەتىندەگى عارىشكەرلەر توبىن جورىققا اتتاندىرۋ سالتى وسى ارادا وتكىزىلدى، ساي شۇيجى، سۇڭ ليڭدۇڭ، ۋاڭ حاۋزى سىندى 3 عارىشكەر اپپاق بولمە ٴىشى عارىش كيىمىن كيىپ، ۋىنتيانگى سارايىنىڭ وڭتۇستىك جان ەسىگىنەن اقىرىن شىقتى.
ولار جۇرە ٴجۇرىپ، اتتاندىرىپ سالۋشىلارعا قول بۇلعاپ قۇرمەت ٴبىلدىردى، اتتاندىرىپ سالۋشىلار دا ”عارىشكەرلەردەن ۇيرەنەيىك، عارىشكەرلەرگە قۇرمەت بىلدىرەيىك“، ”ساتتىلىك تىلەيمىز، جەڭىسپەن ورالىڭدار“ دەپ ۇراندادى.
بۇل جۇڭگولىقتاردىڭ 14 ـ رەت عارىش كەڭىستىگىنە جورىققا اتتانۋى.
بۇيرىق بەرۋشى ساي شۇيجى ورتادا كەلەدى. 2022 ـ جىلى ول تۇڭعىش رەت ٴوزىنىڭ عارىشقا ۇشۋ ارمانىنا جەتىپ، جەر شارىنا ورالعاننان كەيىن، كوكىرەك تولى سەنىممەن ”كۇندەردىڭ كۇنىندە عارىش مەكەنىنە قايتا بارۋدى ٴۇمىت ەتەتىندىگىن“ بىلدىرگەن ەدى.
نەبارى 22 اي وتكەن سوڭ، ونىڭ تىلەگى تاعى دا ورىندالدى. ول تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن بىلاي دەدى: ”وتان مەن حالىق جەبەگەندىكتەن عانا قايتا ـ قايتا عارىش كەڭىستىگىنە جورىققا اتتانىپ ٴجۇرمىن“.
ساي شۇيجىنىڭ ەكى جاعىندا ونىڭ 90 ـ جىلدان كەيىن تۋعان ەكى ساپتاسى ٴجۇرىپ كەلەدى.
تاڭدالۋدان بۇرىن اۋە ارمياسى سوعىس ۇشاعىنىڭ ۇشقىشى بولعان سۇڭ ليڭدۇڭ ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش رەت عارىشقا ۇشقان 90 ـ جىلدان كەيىن تۋعان ەر عارىشكەرى بولدى. اسپان اياسىندا قالىقتاۋدان عارىش كەڭىستىگىندە سەيىلدەۋگە دەيىن، ول بورىشتى جەردە قالدىرماي، ”وتان داڭقىن عارىش كەڭىستىگىندە تولتىرا جازۋعا“ اسىققان بولاتىن.
ۋاڭ حاۋزى تاڭدالۋدان بۇرىن عارىشقا ۇشۋ عىلىم ـ تەحنيكا توبى شەكتى سەرىكتەستىگى عارىشقا ۇشۋدى ىلگەرىلەتۋ تەحنيكاسى زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا ينجەنەرى ەدى، ول ەلىمىزدىڭ قازىرگى بىردەن ـ ٴبىر ايەل عارىشقا ۇشۋ ينجەنەرى بولدى، سونداي ـ اق ليۋ ياڭنان، ۋاڭ ياپيڭنەن كەيىنگى ەلىمىزدەگى عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ مىندەتىن اتقارعان 3 ـ ايەل زاتى بولدى.
عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرىنەن عارىشكەرگە دەيىن، عارىشقا ۇشۋعا جەبەۋشى بولۋدان ٴوزى عارىشقا ۇشۋعا دەيىن، ۋاڭ حاۋزى بىلاي دەدى: ”سالاۋاتىم وزگەرگەنىمەن، عارىشقا ۇشىپ وتان ٴۇمىتىن اقتاۋ اۋەلگى ماقساتىم مەن بورىشىم وزگەرگەن جوق“.
”بەس جۇلدىزدى قىزىل تۋ جەلبىرەپ، شارىقتاعان جەڭىستى اسقاق ٴان“... «وتاندى جىرلايمىز» اۋەنى شىعا سالىسىمەن دۇنحۋاڭ زەرتتەۋ ورنىنىڭ 86 جاستاعى قۇرمەتتى باستىعى فان جينشى قولىنداعى مەملەكەت تۋىن بۇلعاپ، قوسىلىپ شىرقاي جونەلدى.
شىنجوۋ _ 19 عارىشكەرلەرىن اتتاندىرىپ سالۋ ٴۇشىن ”دۇنحۋاڭ قىزى“ اتانعان وسى قارت ۇيىندەگىلەردىڭ سەرىك بولۋىمەن ارنايى دۇنحۋاڭنان اۆتوكولىكپەن اتتاندىرىپ سالۋ سالتى الاڭىنا كەلدى. شينحۋا اگەنتتىگى ٴتىلشىسىنىڭ ارناۋلى تىلشىلىگىن قابىلداعاندا، قارت بىلاي دەدى: ”مەن ۇڭگىردەگى قابىرعاعا سىزىلعان سامعاۋدى زەرتتەيمىن، ال ناعىز سامعاۋشىلار دەپ عارىشكەرلەردى ايتامىز، ولارعا ەرەكشە ٴتانتىمىن“.
دۇنحۋاڭنان جيۋچۋانعا دەيىن، نەبارى بىرنەشە ٴجۇز كيلومەتر.
اۋەدە ۇشۋدان عارىشقا ۇشۋعا دەيىن مىڭ جىل ٴوتىپ كەتتى.
”اتتانىڭدار“!
ساعات 1دەن 38 مينۋت وتكەندە جۇڭگونىڭ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ ينجەنەرياسىنىڭ باس قولباسشىسى، عارىش ستانسياسىنىڭ قولدانۋ جانە دامۋ كەزەڭىندەگى ۇشۋ مىندەتى باس قولباسشىلىق شتابىنىڭ باس قولباسشىسى شۇي شۋەچياڭنىڭ بۇيرىق تۇسىرۋىمەن 3 عارىشكەر جورىققا اتتاندى.
2003 ـ جىلى ياڭ ليۋيدىڭ تۇڭعىش رەت عارىشقا ۇشۋىنان بۇگىنگە دەيىن، ”60 ـ جىلدان كەيىن تۋعانداردان“ ”90 ـ جىلدان كەيىن تۋعاندارعا“ دەيىن، عارىشقا ۇشقان 24 قاھارماننىڭ ٴبارى بىرىنەن سوڭ ٴبىرى وسى ارادان عارىشقا اتتانعان ەدى. ٴار رەتكى قول بۇلعاپ قوشتاسۋدىڭ ٴبارى جۇڭگونىڭ عارىشقا ادام الۋ ۇشۋ ىستەرىندەگى شىت جاڭا سەرپىلىس بولدى؛ ٴار رەتكى عارىش كەڭىستىگى جونىندەگى ىزدەنىستىڭ ٴبارى عارىش ىستەرىندە قۋاتتى ەل قۇرۋدىڭ نىق قادامىن كەسكىندەدى.
ارعى كەڭىستىكتى شارلاۋ ارمانىن قۋعان ارىستاردى اتتاندىردى
3 عارىشكەر اۆتوكولىكپەن ۋىنتيانگىدان اتتانعاندا 6 كيلومەتر قاشىقتىقتاعى جيۋچۋان جاساندى سەرىك ۇشىرۋ ورتالىعىنىڭ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ الاڭىنداعى ۇشىرۋ ٴتارتىبى ۋاقىتتى كەرى ساناۋ قىزمەت كۇيىنە ٴوتتى.
ۇشىرۋ الاڭى ىشىندە بارلاعىش شامنىڭ ايشىقتاۋىمەن چاڭجىڭ _ 2F شالعاي _ 19 تاسىمال راكەتاسى مەن شىنجوۋ _ 19 ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسىنىڭ بىرىككەن تۇلعاسى ٴتۇن ىشىندە توتەنشە نۇرلانىپ كەتتى.
”5 ،4 ،3 ،2 ،1 وتالدىر“!
ساعات 4 تەن 27 مينۋت وتكەندە 0 ـ ٴنومىرلى بۇيرىق بەرۋشى جاۋ لەيدىڭ ٴۇنى ۇشىرۋ الاڭىن جاڭعىرتتى. چاڭجىڭ راكەتاسى قۇيرىعىنداعى ۇزىننان ـ ۇزاق وت جالىنىمەن زەڭگىر كوككە تىك كوتەرىلدى.
الدىنداعى قولباسشىلىق ورتالىعىنىڭ ەكرانىنداعى ناقتى ۋاقىتتاعى كەسكىنمەن سالىستىرعاندا، ول گۇرىلدەگەن داۋىستى بىرنەشە سەكۋند كەشىگىپ ەستيدى.
بۇل جاۋ لەيدىڭ بيىل عارىشقا ۇشۋ مىندەتىندەگى 0 ـ ٴنومىرلى بۇيرىق بەرۋشى مىندەتىن 2 ـ رەت وتەۋى ەدى. ۇشىرۋ تارتىبىنە وتۋدەن وتالدىرۋعا دەيىن ونىڭ جۇزدەن ارتىق بۇيرىق بەرۋىنە تۋرا كەلەدى.
ۇشىرۋدىڭ الدىنداعى 30 مينۋتتان باستاپ، ول ۇشىرۋ الاڭىنداعى بۇكىل مىندەت اتقارۋ ۇجىمىنىڭ قولباسشىسى ٴارى ٴارقايسى جۇيەنىڭ تەحنيكالىق كۇيىن، سىناۋ مەحانيزمىن انىق ٴبىلۋى، ٴارى كۇشتەردى ورنالاستىرۋعا شەبەر، جوسپاردى سايكەستىرۋگە جۇيرىك بولۋى، تاعى توسىن تۋىلاتىن احۋالداردى جوعارى ٴونىمدى، ۇيلەسىمدى، عىلمي ٴبىر جاقتى ەتە الۋى، ەشقانداي اعاتتىقتىڭ تۋىلۋىنا جول بەرمەۋى كەرەك.
” ’0ـ ٴنومىرلى‘ دەگەنىمىز ٴبىر ادام ەمەس، قايتا ٴبىر ۇجىم“. جاۋ لەي بىلاي دەدى: كوپشىلىكتىڭ جۇمىس ٴبولىسى ايقىن، سايكەسۋى جاقسى، بەينە ٴبىر نازىك ماشيناداي اسا ٴتارتىپتى دەربەس جۇمىس ىستەپ تۇرادى.
راكەتانىڭ گۇرىلى جەر ٴجۇزىن جاڭعىرتتى. سورەگە تاياۋ جەردەگى دۇڭفىڭ عارىشقا ۇشۋ الاڭىنىڭ سيفرلى، زەردەلى ورتالىعىندا ەكراندا سورە، ادامداردىڭ كۇيى جانە جابدىقتاردىڭ اينالىم پارامەترلەرى سياقتىلار ناقتى ۋاقىتتا كورسەتىلىپ تۇردى.
”بۇل ارادا ٴبىز بارلىق بايلىقتىڭ كۇيىن جانە مىندەت بارىسىن ناقتى ۋاقىتتا ٴبىلىپ، شوعىرلى باقىلاپ ـ مەڭگەرىپ، عارىشقا ۇشۋ مىندەتىندەگى اۆتوماتتى جوسپاردى جانە كۇندەلىكتى جۇمىستاردى مالىمەت كەستەسىنە تولتىرىپ، جابدىقتاردىڭ سەنىمدىلىگىن، حاۋىپسىزدىگىن كۇشەيتە الامىز“، ـ دەدى ينجەنەر حۋ يۇڭگاڭ.
مەيلى ونىمدەردىڭ كۇيىن تەكسەرۋ جانە ساپاسىن قايتا تەكسەرۋ بولسىن، الدە تاسىپ اكەلىپ اسىپ ورناتۋ، ساڭلاۋسىزدىعىن تەكسەرۋ جانە اۋا تولتىرۋ بولسىن، سيفرلى، زەردەلى ورتالىقتا ناقتى ۋاقىتتا باقىلاۋ ـ مەڭگەرۋ جابدىقتارى جانە شارلاپ جۇرگەن ۇشقىش اپپاراتتار ”كورەگەن“ بولىپ، ۇشىرۋ الاڭىنا جان ـ جاقتىلى باقىلاۋ ـ ولشەۋ جۇرگىزىپ، تەحنيكالىق اۋماقتاعى سىناق قىزمەتكەرلەرىنە ناقتى ۋاقىتتاعى جوعارى تۇنىقتىقتاعى كەسكىن جىبەرىپ، ۇشىرۋ الاڭىنداعى جۇمىستاردىڭ جوعارى ٴونىمدى، ورنىقتى دا لايىقتى ورىستەتىلۋىنە كومەكتەسەدى.
”چيڭشان USB رادارىنىڭ قاداعالاۋى قالىپتى“.
راكەتا وتالدىرىلىپ كوككە كوتەرىلگەننەن كەيىن، ينجەنەر ۋاڭ لۋ دا ەڭ قاربالاس كەزگە وتەدى. ول تۇرعان ولشەۋ ـ مەڭگەرۋ پۋنكتى ۇشىرۋ الاڭىنان نەبارى 7 كيلومەتر جەردە، شىنجوۋ _ 19 ولشەۋ ـ مەڭگەرۋ مىندەتى تىزبەگىندەگى ٴبىرىنشى بەكەت بولىپ تابىلادى.
1994 ـ جىلى داشۋە بىتىرگەننەن كەيىن ۋاڭ لۋ وسى اراعا كەلدى، وسى جىلداردا شىنجوۋ _ 1 مىندەتىنە قاتىناسقاننان بەرى بارلىق عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ مىندەتىنە قاتىناسىپ، قىزمەت ورنىندا تەحنيكا مايتالمانىنا اينالدى، ٴار جولعى مىندەتتىڭ بارىندە اپپارات ۇيىندە قاربالاس بولادى.
30 جىل وسىندا تامىر تارتقان ۋاڭ لۋ ٴاربىر تۇرپاتتى ولشەۋ ـ مەڭگەرۋ جابدىقتارىن بۇگە ـ شىگەسىنە دەيىن بىلسە دە، ٴبىر رەت تە ناقتى ورىندا ۇشىرۋدى كورمەگەن. ”جۇمىس ورنىمدا بولعاندا عانا كوڭىلىم جاي تابادى“.
مىنە بۇل سانسىز عارىشكەردىڭ قالىپتى كۇيى. مىندەت كەلگەندە ولاردىڭ كوبىندە ناق مايدانداعى ۇشىرىلعان كەزدەگى ٴدۇر سىلكىنتكەن جاعدايدى سەزىنۋ ورايى بولمايدى. ولار جونىنەن العاندا، ۇشىرۋ تەك ەكرانداعى ٴبىر جارىق بەلگىسى نەمەسە توبەسىندەگى گۇرىلدەگەن داۋىس عانا.
سونىمەن بىرگە 3000 كيلومەتردەن استام شالعايداعى ۋىنچاڭ عارىشقا ۇشۋ الاڭىندا ەرەكشە كۇشتى تايفىڭ داۋىلى ”شوق جۇلدىزدىڭ“ ىقپالىنا ۇشىراۋ سەبەپتى، تيانجوۋ _ 8 مىندەتى جاڭا جوسپار بويىنشا ورنىقتى ىلگەرىلەپ، 11 ـ ايدىڭ ورتا شەنىندە لايىقتى كەزدە ۇشىرىلاتىن بولدى. ايعا شىعۋ مىندەتىن ارقالاعان ۇشىرۋ الاڭى، ولشەۋ ـ مەڭگەرۋ حابار ـ بايلانىس، قونۋ الاڭى سياقتى جەر بەتى جۇيەسى زەرتتەپ سالىنۋ ۇستىندە. ەلىمىزدىڭ 4 ـ توپتاعى زاپاس عارىشكەرلەرى بولاشاقتاعى ايعا ادام الىپ شىعۋ مىندەتىنە دايىندالىپ، ۇشۋ اسپابىن مەڭگەرۋدەن اي ارباسىن ايداۋعا، اسپان دەنەلەرىن پارىقتاۋدان گەولوگيالىق عىلمي زەرتتەۋگە، عارىشتا سالماقسىزدانۋدان اي بەتىندە اۋىر جۇك ارقالاپ جۇرۋگە دەيىنگى قابىلەتكە ونان ارى جاتتىعۋدا.
ارمان _ ارالىققا قارامايتىن تەڭ جيىلىكتە قيمىلداۋ.
ٴشول دالاداعى جيۋچۋاننان تەڭىزگە جاقىن ۋىنچاڭعا دەيىن، چاڭ ـ ىنىڭ ايعا شىعۋىنان موگاۋ ۇڭگىرىندەگى اسپانعا ۇشقان قابىرعا سۋرەتتەرگە دەيىن، شىنجوۋ _ 1 ٴساتتى ۇشىرىلعاننان شىنجوۋ _ 5تىڭ عارىشقا ۇشىپ ارماندى جۇزەگە اسىرۋىنا دەيىن، جۇڭگو كەڭىستىك بەكەتىنىڭ ۋاعىندا سالىنىپ بولۋىنان ايعا ادام الىپ ۇشۋدىڭ ٴساتتى جۇرىلۋىنە دەيىن... نەشە مىڭ جىلدان بەرى جۇڭگولىقتاردىڭ عارىشقا تالپىنىسى مەن ىزدەنىسى ەشقاشان توقتاپ كورگەن ەمەس.
جۇلدىزدى اسپانعا جورىق ماڭگى جالعاسادى
راكەتا قاراڭعى ٴتۇن اسپانىنا سۇڭگىپ، جۇلدىزعا اينالىپ، بىرتىندەپ ادامداردىڭ كوز اياسىنان عايىپ بولدى. ۇشىرۋ مۇناراسىنان 1.5 كيلومەتر قاشىقتىقتاعى جالپى قۇراستىرۋ ـ سىناۋ زاۆود ۇيلەرىنىڭ الدىندا ۇشىرۋدى تاماشالاعان ادامداردىڭ كوپكە دەيىن كەتكىسى كەلمەدى.
ٴدال وسى ساتتە، چاڭجىڭ _ 2F شالعاي _ 20 تاسىمال راكەتاسى مەن شىنجوۋ _ 20 ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسى بۇيرىق كۇتىپ تۇردى.
”ادامزاتتىڭ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ قيمىلى باستان ـ اياق حاۋىپ ـ قاتەر مەن سىن ـ سايىسقا تولى“. جۇڭگو عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ ينجەنەرياسىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى، جۇڭگو عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ ينجەنەرياسى كەڭسەسىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى لين شيچياڭ بىلاي دەدى: جۇڭگونىڭ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ ينجەنەرياسىنىڭ جالپى جەلىسى ساپانى ٴبىرىنشى ورىنعا قويۋعا، حاۋىپسىزدىكتى بارىنەن جوعارى قويۋعا باستان ـ اياق تاباندى بولدى، عارىشكەرلەردىڭ حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋدى باستان ـ اياق ماڭداي الدى ورىنعا قويدى.
شىنجوۋ _ 12 مىندەتىنەن باستاپ، ەلىمىز ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسىن ۇشىرۋدا ”ٴبىرىن ۇشىرىپ، ٴبىرىن دايىنداۋ“ سىندى اينالمالى زاپاس ۇلگىسىن قولداندى. توسىن جاعداي تۋىلا قالسا، زاپاس تاسىمال راكەتاسى مەن ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسى بۇيرىق كۇتۋدەن ۇشىرۋ باسقىشىنا جەدەل ٴوتىپ، كەڭىستىك بەكەتىندەگى شۇعىل قۇتقارۋ مىندەتىن اتقارادى.
وسى رەتكى ۇشىرۋ مىندەتىن اتقاراتىن چاڭجىڭ _2F تاسىمال راكەتاسى _ ەلىمىزدە قازىر مىندەت وتەپ جاتقان بىردەن ـ ٴبىر ادام الىپ ۇشۋ مىندەتىن اتقاراتىن تاسىمال راكەتاسى، سونداي ـ اق قازىر ەلىمىزدەگى بارلىق تاسىمال راكەتاسىنىڭ ىشىندەگى جۇيەسى ەڭ كۇردەلىسى، ”سيقىرلى راكەتا“ دەگەن تاماشا اتقا يە.
ادام الىپ ۇشۋ مىندەتىنە جاتپايتىن راكەتامەن سالىستىرعاندا، چاڭجىڭ _2Fتىڭ كىناراتتاردى تەكسەرىپ ٴبىر جايلى ەتۋ، جان ساۋعالاپ قۇتقارۋ ەرەكشە جۇيەسى شۇعىل جاعدايدا عارىشكەرلەردىڭ امان ـ ەسەن قايتىپ كەلۋىنە كومەكتەسۋ ٴۇشىن جاسالعان.
سىرتتاي قاراعاندا، چاڭجىڭ _ 2F تىڭ توبەسىنە جاي تارتقىشقا ۇقسايتىن ۇشكىر مۇنارا ٴتارىزدى قوندىرعى ورناتىلعان، ول ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسىنىڭ جان ساۋعالاپ ۇشۋىنا قولدانىلاتىن جان ساۋعالاۋ مۇناراسى _ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋدى دالەلدەۋدىڭ العاشقى مەزگىلىندە جان ساۋعالاۋ جۇيەسى كۇن تارتىپكە قويىلىپ، ”ادام الىپ ۇشسا بولعانى، ٴسوز جوق، وسى جۇيە بولۋى كەرەك“ بولعان.
”ياۋ _ 19 راكەتانىڭ جان ساۋعالاۋ جۇيەسىنە توقتاۋسىز تەحنيكالىق وزگەرىس جاسالدى، ٴبىزدىڭ جان ساۋعالاۋ جۇيەسىنىڭ سەنىمدىلىگى جاعىنداعى تالپىنىسىمىز شەكسىز“، ـ دەدى جۇڭگو تاسىمال راكەتاسى تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ورنىنداعى ۋي ۋي.
ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى ياڭ ليۋي كەزىندە شىنجوۋ _ 5 مىندەتى بارىسىندا رەزونانستى باستان كەشىرگەن. ول «عارىش كەڭىستىگىندەگى ٴبىر كۇن» اتتى ماقالاسىندا بىلاي دەپ جازعان: ”رەزونانس قيسىق سىزىق فورماسىندا وزگەرۋدە، قينالعان سەزىم بارعان سايىن كۇشەيىپ، ىشكى اعزاڭ تۇگەلدەي ۇگىتىلىپ كەتۋگە شاق قالادى. مەن توزۋگە شاراسىز قالدىم، شيپام ٴبىتىپ كەتكەندەي سەزىندىم“.
بۇنداي جاعداي شىنجوۋ _ 6 ۇشقاندا بارىنشا جاقسارىپ، كەيىن عارىشقا ۇشۋ بارىسىندا قايتا كورىلمەدى. شىنجوۋ _ 6 عارىشكەرى نيە حايشىڭ بىلاي دەدى: ”ٴبىز وتىرعان راكەتا، الەم كەمەسى بارلىعى توتەنشە جايلى، رەزونانستى مۇلدە سەزبەدىك“.
راكەتانى ساپالىلاندىرىپ وزگەرتۋ قادامى ەجەلدەن توقتاپ كورگەن ەمەس.
”ٴالسىز بۋىنداردى تىنباي جويىپ، تەحنيكا كۇيىن ساپالىلاندىرۋدىڭ ارقاسىندا، چاڭجىڭ _ 2F شالعاي _ 19 تاسىمال راكەتاسىنىڭ سەنىمدىلىگىن باعالاۋ ٴمانى 0.9904كە جوعارىلادى“، ـ دەدى جۇڭگو تاسىمال راكەتاسى تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ورنىنداعى چىن مۋيە.
ۇشىرۋدىڭ سەنىمدىلىگىنە، حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ العى شارتىندا، چاڭجىڭ _ 2F راكەتا ۇجىمى ۇشىرۋ الاڭىنىڭ تارتىبىنە ۇزدىكسىز تالداۋ جاساپ، ساپالىلاندىرىپ، سىناق رەتىندە ۇشىرۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتتى. چىن مۋيە شىنجوۋ _ 19 مىندەتىنىڭ سىناق رەتىندە ۇشىرۋ ٴتارتىبى الدەقاشان ساپالىلانىپ، 30 كۇن بولعانىن ٴبىلدىردى.
ەلىمىزدىڭ تاسىمال راكەتاسى ”چاڭجىڭ“ دەپ اتالدى.
”بۇل ات جونىندە كوپشىلىكتىڭ پىكىرى ايرىقشا بىردەي بولدى“. جۇڭگو تاسىمال راكەتاسى تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار باستىعى دۇڭ چۇن وتكەن عاسىردىڭ 60 ـ جىلدارىنداعى تاسىمال راكەتاسىنا ات قويۋ بارىسىن ەسكە العاندا بىلاي دەدى: ”اسپان بيىك، جول ۇزاق، عارىش مىندەتىنىڭ جاپالىلىعىن تەك قىزىل ارميانىڭ ۇزاق جورىعىمەن عانا سالىستىرۋعا بولاتىنداي“.
قىزىل ارميانىڭ ۇزاق جورىعى كەزىندە ”17 باتىرعا“ قولباسشىلىق ەتىپ دادۋحىدان كۇشپەن وتكەن يىڭجاڭ سۇن جيشيان جيۋچۋان جاساندى سەرىك ۇشىرۋ ورتالىعىنىڭ توركىنى بولعان جۇڭگو تۇڭعىش باسقارىلمالى بومبى جالپىلىق سىناق نىسانا الاڭىنىڭ تۇڭعىش قولباسشىسى.
باتىس سولتۇستىكتەگى جاپان تۇزدە سۇن جيشيان تاۋ شىڭىنا جانە يەن دالاعا قاراپ، ”ٴشول دالادا ەڭبەك ەتىپ، سۇيەگىمدى تاۋدا قالدىرامىن“ دەگەن سەرتىن قالدىرعان ەدى. نەبارى 2 جىلدان استام ۋاقىتتا شەكسىز ـ شەتسىز جاپان تۇزدە ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش باسقارىلمالى بومبى جالپىلىق سىناق نىسانا الاڭىن سالىپ شىقتى.
جىلدار جىلجىپ، ايلار اۋنادى.
بيىل ورتالىق قىزىل ارميانىڭ ۇزاق جورىققا اتتانعاندىعىنىڭ 90 جىلدىعى، شىنجوۋ _18، شىنجوۋ _ 19 ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسى ارت ـ ارتىنان وسى ارادان بيىككە كوتەرىلىپ، شەكسىز عارىشتى تاعى دا شارلادى.
2025 ـ جىلى عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ ينجەنەرياسى شىنجوۋ _ 20، شىنجوۋ _ 21 ، تيانجوۋ _ 9 سىندى 3 رەتكى ۇشۋ مىندەتىن اتقارۋدى جوسپارلادى.
چاڭجىڭ _ 10 تاسىمال راكەتاسى، مىڭجوۋ ادام الىپ ۇشاتىن الەم كەمەسى، اي بارلاۋ اي بەتىنە قونۋ اسپابى، ايعا شىعۋ عارىش كيىمى، ادام الىپ ۇشاتىن اي شارى ارباسى... 2030 ـ جىلدان بۇرىن جۇڭگولىقتاردىڭ اي شارىنا قونۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدى كوزدەگەن ٴتۇرلى زەرتتەپ جاساۋ قۇرىلىسى قىزمەتى جالپى بەتتىك ىلگەرىلەتىلۋدە.
ٴبىزدىڭ نىسانامىز جۇلدىزدى اسپان، قادامىمىز ەشقاشان توقتامايدى.
جۇڭگونىڭ عارىشقا ادام الىپ ۇشۋىنان ماڭگى ٴۇمىت كۇتۋگە تاتيدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى جيۋچۋاننان بەرگەن حابارى)
