قاراقاش اۋدانى:
1700دەن استام جىلىجايداعى كوكونىستىڭ ٴونىم قۇنى 100 ميلليون يۋاننان استى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ٴپاريزات ابدۇل
تاكلاماكان ٴشولىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىندە قۇم توبەشىكتەر كوسىلىپ، التىنداي جارقىراپ جاتىر. تاياۋدا ٴتىلشى قاراقاش اۋدانى حۇڭيۋان اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ (تومەندە قىسقارتىلىپ ”حۇڭيۋان اۋىل شارۋاشىلىعى“ دەلىنەدى) وسىزاماندانعان جىلىجايىنا بارعاندا، قىزمەتكەرلەر قاز ـ قاتار تىزىلگەن جاپ ـ جاسىل كوكونىستەردىڭ اراسىنان پىسقان چيەزىنى ٴۇزىپ، قاربالاس قوراپتاپ جاتىر ەكەن.
كوز قىدىرتا قاراساڭىز، جىلۋ مەن ىلعالدىعىن كورسەتەتىن ەكران، يندۋكتور، سۋ مەن تىڭايتقىش ٴبىر تۇلعالانعان تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسى سياقتى قۇرىلعىلاردىڭ ٴبارىنىڭ تولىق ەكەندىگىن كورەسىز، قىزمەتكەرلەر قول تەلەفونمەن ـ اق جىلىجايداعى داقىلدارعا تىڭايتقىش بەرىپ، سۋارىپ، جارىق تولىقتاپ، سۋ، تىڭايتقىش، ادام كۇشىن ۇنەمدەيدى ەكەن.
حۇڭيۋان اۋىل شارۋاشىلىعى قاراقاش اۋدانىنىڭ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىنا ورنالاسقان، 2021 ـ جىلى 11 ـ ايدا قۇرىلعان، قازىر ”قوس كۇمبەز، قوس جارعاق + كەرپىش ـ بەتون“ ۇلگىسىندەگى 539 جىلىجاي سالىندى. مۇنداي جىلىجايدىڭ تەمپەراتۋراسى ادەتتەگى جىلىجايعا قاراعاندا 5 _ 10 سەلتسي گرادۋس جوعارى بولادى، جىلۋ ساقتاۋ قۋاتى كۇشتى، ٴوسۋ پەريودى قىسقا، ماۋسىم تالعامايتىن كوكونىس ەگۋگە ۇيلەسەدى“. حۇڭيۋان اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى جاڭ فييۇي بىلاي دەپ تانىستىردى: سەرىكتەستىك ٴبىر تۇتاس مايسا جەتىلدىرۋ، تىڭايتقىش بەرۋ، ٴدارى شاشۋ، ٴۇزۋ، ساتۋ سياقتى جۇمىستارعا، سونداي ـ اق كوكونىستىڭ ساپاسى مەن ٴونىم مولشەرىن قامتاماسىز ەتتى، باستىسى، پاميدور، چيەزى، اسقاباق، اشتى بۇرىش، قيار سىندى 5 ٴتۇرلى كوكونىس ەكتى ٴارى مەملەكەتتىڭ جاسىل ازىق ـ تۇلىك كۋالاندىرۋىنان ٴوتتى.
قازىر حۇڭيۋان اۋىل شارۋاشىلىعى ٴار جىلى ٴۇرىمجى قالاسى، حوتان ايماعى، قاشقار ايماعى، اقسۋ ايماعى سياقتى جەرلەردى تاپسىرىس بەرۋ تاسىلىمەن 16 مىڭ توننا ساپالى كوكونىسپەن قامدايدى، جىلدىق ٴونىم قۇنى 80 ميلليون يۋاننان اسادى، جەرگىلىكتى ورىنداعى 800 دەن استام ادامدى جۇمىستانۋعا جەتەكتەپ وتىر، جان باسىنا تۋرا كەلەتىن جىلدىق كىرىسى شامامەن 30 مىڭ يۋان. مامەتتوحتى مامەتابدۇللا سولاردىڭ اراسىنداعى يگىلىگىن كورۋشىلەردىڭ ٴبىرى.
قازىر چيەزى شوعىرلى ۇزىلەتىن مەزگىل، مامەتتوحتى جىلىجايداعى چيەزىنى شىرپىپ، ونان سوڭ ٴۇزۋ جانە جاشىككە سالۋ جۇمىستارىن ىستەدى. ”جىل باسىندا ٴبىز پاميدور ەكتىك، مىنە چيەزىنى 2 ـ رەت ەگىپ وتىرمىز، ەكى كۇننىڭ الدىندا ٴۇزىپ بازارعا سالا باستادىق“. مامەتتوحتى تىلشىگە ولاردىڭ ٴبىر گرۋپپاسىنىڭ 35 جىلىجايدى باسقاراتىندىعىن، جايشىلىقتا اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكتەرىنىڭ جەتەكشىلىك ەتەتىندىگىن، كوپشىلىكتىڭ تەحنيكاعا وتە جەتىك ەكەندىگىن ايتتى.
جۋىق جىلدارى قاراقاش اۋدانى قۇبا ٴتۇز، قۇمدى ٴشول سياقتى قاعىر جەر بايلىعىنان تولىق پايدالانىپ، ىلگەرىندى ـ كەيىندى حۇڭيۋان اۋىل شارۋاشىلىعى، قاراقاش اۋدانى جۇيلۇڭ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى سياقتى اۋىل شارۋاشىلىعىن كاسىپ سالالاندىرۋداعى 7 باستاماشى كاسىپورىندى ەنگىزىپ، قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن زور كۇشپەن دامىتتى.
قاراقاش اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل ـ قىستاق مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەكەمە باستىعى يۋان حۇيسى بىلاي دەپ تانىستىردى: قاراقاش اۋدانىنىڭ كۇن نۇرى، جىلۋ بايلىعى مول، تۇتاس جىلداعى كۇن نۇرىنىڭ ٴتۇسۋ ۋاقىتى 2700 ساعاتتان اسىپ، شاندۇڭنىڭ شوۋگۋاڭىمەن ۇقساس سولتۇستىك ەندىك 37 گرادۋستا بولىپ، كۇن نۇرى، جىلۋ بايلىعى باسىمدىعىن تىكەلەي ەكونوميكالىق دامۋ باسىمدىعىنا اينالدىرۋعا بولادى. مۇنان سىرت، قاراقاش اۋدانى قۇبا ٴتۇز، قۇمدى ٴشول وڭىرىنە ورنالاسقان، قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن شوعىرلاندىرىپ، ۇلاسپالىلاندىرىپ، كولەمدەندىرىپ دامىتۋعا بولادى. قازىر وسى اۋداندا 1723 جىلىجاي سالىندى، 2023 ـ جىلى قۇرىلعىلى كوكونىستىڭ ٴونىم مولشەرى 36 مىڭ توننادان اسىپ، ٴونىم قۇنى 125 ميلليون يۋانعا جەتكەن.
”بولاشاقتا سەرىكتەستىك تەحنيك دارىندىلاردى باۋلۋ سەرپىنىن جانە عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشا دامۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، جوعارى ٴتۇسىمدى، جوعارى ٴونىمدى، جاسىل، ورگانيكالى، كاسىپ سالاسى بويىنشا وزىق ۋنيۆەرسال وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى بازاسىن تۇلعالاماق. مۇنان سىرت، قارجى قوسۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ’ٴوندىرىس بازاسى + جىنتىكتەي وڭدەۋ + سۋىق تىزبەكتى زات اينالىمى + بازار‘ سىندى كەمەلدى كاسىپ سالاسى تىزبەگىن قالىپتاستىرىپ، قۇبا ٴتۇز، قۇمدى ٴشول قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جەبەيمىز“، ـ دەدى جاڭ فييۇي.
