تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

ەلىمىزدە ٴدىندى جۇڭگوشالاندىرۋ بەتالىسىنا تاباندى بولىپ، شينجياڭدا كوپ ٴتۇرلى ٴدىننىڭ جاراسىمدى قاتار ٴومىر ٴسۇرۋىن، اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك

ما شيڭرۇي ٴدىن قىزمەتىنە ىشكەرىلەي تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزگەندە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى

ەلىمىزدە ٴدىندى جۇڭگوشالاندىرۋ بەتالىسىنا تاباندى بولىپ، شينجياڭدا كوپ ٴتۇرلى ٴدىننىڭ جاراسىمدى قاتار ٴومىر ٴسۇرۋىن، اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك

  11 ـ ايدىڭ 13 ـ كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ما شيڭرۇي شينجياڭ ٴىسلام ٴدىنى شۋەيۋانى جانە قاتىستى ٴدىني قيمىل ورىندارى سياقتى جەرلەردە تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى. سۋرەتتە: ما شيڭرۇي شينجياڭ ٴىسلام ٴدىنى شۋەيۋانىنا بارىپ، كلاسقا كىرىپ وقىتۋ جاعدايىن تەكسەرىپ كوردى.

□ سۋرەتتى انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى سۇي جىجيان تۇسىرگەن

  انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ۋاڭ شيڭرۇي 11 ـ ايدىڭ 13 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ما شيڭرۇي 11 ـ ايدىڭ 13 ـ كۇنى ٴىسلام ٴدىنى شۋەيۋانى جانە قاتىستى ٴدىني قيمىل ورىندارى سياقتى جەرلەردى ىشكەرىلەي ارالاپ تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ٴدىن قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى بايىمداۋلارىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ٴدىن قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ شينجياڭ قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدەگى ماڭىزدىلىعىن جەتە تانىپ، پارتيانىڭ ٴدىن قىزمەتى نەگىزگى باعىتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ەلىمىزدە ٴدىندى جۇڭگوشالاندىرۋ بەتالىسىنا تاباندى بولىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋ نەگىزگى جەلىسىمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، ”ٴۇش قوسىندى“ كۇشەيتىپ قۇرۋعا كۇش سالىپ، ٴدىن ىستەرىن باسقارۋدىڭ زاڭمەن باسقارىلۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، ٴدىندى سوتسياليستىك قوعامعا ۇيلەسۋگە بەلسەنە جەتەكتەپ، كوپ ٴتۇرلى ٴدىننىڭ جاراسىمدى قاتار ٴومىر ٴسۇرۋىن، اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىن ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا بەلسەندى رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.

  ما شيڭرۇي شينجياڭ ٴىسلام ٴدىنى شۋەيۋانىنا بارىپ، دەنە تاربيە سارايى، وقۋشىلار جاتاعى، ناماز وقۋ زالى، وقىتۋ عيماراتى سياقتى جەرلەردى ٴبىر ـ بىردەن تەكسەرىپ كورىپ، مەكتەپتىڭ قاتتى بولشەك قۇرىلعى قۇرىلىسىن جانە وقىتۋ جۇرگىزۋ قىزمەتىن ۇعىستى. ما شيڭرۇي مەكتەپتەگى وقىتۋشىلارمەن، باسقارۋ قىزمەتكەرلەرىمەن جان ـ جاقتى پىكىر اۋىستىردى ٴارى كلاسقا كىرىپ وقىتۋ جاعدايىن تەكسەرىپ كوردى. ول بىلاي دەدى: جوعارى دەڭگەيدەگى وقىتۋشىلار قوسىنى بولماسا، جاڭا داۋىردەگى ٴدىن قىزمەتى تالابىنا ۇيلەسەتىن ٴدىن دارىندىلارىن تاربيەلەپ شىعۋعا بولمايدى. تاڭداۋلى، تىرەكتى وقىتۋشىلاردى باۋلۋدى جانە دايىنداۋدى شىنايى كۇشەيتىپ، ٴىس جۇزىندىكپەن تىعىز بايلانىستىرا وتىرىپ وقىتۋ قىزمەتىن ساپالىلاندىرىپ، وقىتۋ ورەسىن جوعارىلاتىپ، وقۋشىلاردىڭ ٴبىلىم دەڭگەيى مەن ٴدىني ماعلۇماتىن وسىرۋگە كۇش سالىپ، شينجياڭعا ساياسي جاقتا سەنىمدى، ٴدىني جاقتا بىلىكتى، مىنەز ـ قۇلىق جاعىندا جۇرتتى يلاندىرا الاتىن، شەشۋشى ساتتە رول اتقاراتىن ٴدىن سالاسىنداعى ۋاكىلدىك قايراتكەرلەر قوسىنىن باۋلۋ كەرەك.

  چيڭ داۋىرىندە سالىنعان ٴۇرىمجى شانشي ۇلكەن مەشىتىندە ٴداستۇرلى جۇڭگوشا قۇرىلىس ستيلى قولدانىلعان، قويۋ جۇڭگو ەرەكشەلىگى ايگىلەنگەن، ٴىسلام ٴدىنىن جۇڭگوشالاندىرۋدىڭ ايعاعى سانالادى. ما شيڭرۇي قاتىستى كورمەنى تەكسەرىپ كورىپ، قىزمەت تانىستىرۋىن تىڭداپ، بۇقارانىڭ ٴدىني قيمىل ورىستەتۋ جاعدايىن ۇعىستى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: شينجياڭدا ٴىسلام ٴدىنىن جۇڭگوشالاندىرۋ بەتالىسىنا اۋىتقىماي تاباندى بولىپ، شانشي ۇلكەن مەشىتىن جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدىڭ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋدىڭ ماڭىزدى دانەكەرى ەتىپ، ەلىمىزدە ٴدىندى جۇڭگوشالاندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ تاريحي سوزسىزدىگى مەن رەال قاجەتتىلىگىن ىشكەرىلەي ويداعىداي بايانداپ جانە ٴتۇسىندىرىپ، دىنگە سەنەتىن بۇقارانى ۇيىستىرۋ، ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەۋ سياقتى جاقتاردا اناعۇرلىم زور رول اتقارۋ كەرەك.

  ٴۇرىمجىنىڭ شيشانىنداعى لاۋجۇنمياۋ _ داۋجياۋ عيباداتحاناسىنىڭ ەسكى جۇرتى. ما شيڭرۇي وسى اراعا كەلىپ، داۋجياۋ ٴدىنىنىڭ شينجياڭداعى تاريحي جالعاستىرىلۋ جاعدايىن ىشكەرىلەي ۇعىسىپ، قاتىستى جاۋاپتىلاردان باسقارۋ جاعدايىن سۇرادى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: وسى تاريحي مادەنيەت بايلىعىن ويداعىداي قورعاپ، ويداعىداي باسقارىپ، ويداعىداي پايدالانىپ، اناعۇرلىم باياندى دامۋ ۇلگىسىن قالىپتاستىرۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋ كەرەك. ونىڭ مادەنيەت ٴمانىن تەرەڭ اشىپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىمەن جۇرت جۇرەگىن نارلەندىرۋگە باسا ٴمان بەرىپ، مادەنيەت پەن ساياحاتتىڭ تەرەڭ توعىسا دامۋىن جەبەۋ كەرەك.

  ما شيڭرۇي تاعى ۇرىمجىدەگى چيڭچۋان چانسى بۇتحاناسىنا بارىپ، بۇتحانانى باسقارۋ جانە بۇقارانىڭ ٴدىني قيمىل ورىستەتۋ جاعدايىن ۇعىستى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: بۇددا ٴدىنىنىڭ اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋ بارىسىندا جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدى دارىپتەۋگە، ۇلتتاردىڭ ۇلى ىنتىماعىن دارىپتەۋگە، جۇڭحۋا مادەنيەتىن جالعاستىرۋدى، اسقاقتاتۋدى دارىپتەۋگە اناعۇرلىم باسا ٴمان بەرىپ، ٴدىننىڭ قوعامعا اناعۇرلىم ويداعىداي ۇيلەسۋىن، قوعامعا قىزمەت وتەۋىن، قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىگىن وتەۋىن جەبەۋ كەرەك.

  ما شيڭرۇي تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ بارىسىندا بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ٴدىن قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدى جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدىڭ ماڭىزدى مازمۇنى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جاڭا جورىقتا شينجياڭدا دىندەردىڭ اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋدەگى بورىش ـ مىندەتتەردى دالمە ـ ٴدال يگەرىپ، ٴتۇرلى ٴتۇيىندى قىزمەتتەردى تىڭعىلىقتى ويداعىداي ىستەپ، ٴدىندى سوتسياليستىك قوعامعا ۇيلەسۋگە بەلسەنە جەتەكتەۋ كەرەك. ٴار ۇلت بۇقاراسىن دۇرىس مەملەكەت كوزقاراسىن، تاريح كوزقاراسىن، ۇلت كوزقاراسىن، مادەنيەت كوزقاراسىن، ٴدىن كوزقاراسىن بەرىك ورناتۋعا تاربيەلەۋ، جەتەكتەۋ كەرەك. شينجياڭنىڭ ەجەلدەن كوپ ٴتۇرلى ٴدىن قاتار ٴومىر سۇرگەن ٴوڭىر ەكەندىگىنىڭ تاريحي فاكتى جانە مادەنيەت مۇرالارى سياقتىلاردى تەرەڭ اشىپ، ۇگىتتەۋ، بايانداۋ جانە ٴتۇسىندىرۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، ٴبىر ٴدىن نەمەسە ەكى ٴدىن نەگىزگى ورىندا تۇرۋ، كوپ ٴتۇرلى ٴدىن قاتار ٴومىر ٴسۇرۋ _ شينجياڭنىڭ ٴدىن جاعدايىنىڭ تاريحي ەرەكشەلىگى، توعىسىپ بىرگە ٴومىر ٴسۇرۋ _ شينجياڭداعى دىندەر قاتىناسىنىڭ نەگىزگى اعىمى ەكەندىگى سياقتى ماڭىزدى ماسەلەلەردى ايقىن بايانداپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىن تاريحي مادەنيەت تانىمىن ۇزدىكسىز دۇرىستاۋعا جەتەكتەۋ كەرەك. ٴدىن قىزمەتىن زاڭمەن باسقارۋ قۇرىلىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭدا ٴدىن ىستەرىن باسقارۋدىڭ زاڭمەن باسقارىلۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك. زاڭمەن باسقارۋ ارناسىندا ٴدىن قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋگە تاباندى بولىپ، ”مەملەكەت تانىمى، ازاماتتىق تانىم، زاڭمەن باسقارۋ تانىمى“ ۇگىت تاربيەسىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ٴدىن ىستەرىن باسقارۋدى، اسىرەسە، ٴدىني قيمىل ورىندارىن باسقارۋدى زاڭ بويىنشا كۇشەيتىپ، ٴدىن سالاسىنىڭ ەرەجەگە قۇرمەت ەتىپ، زاڭعا بويسۇنۋىنا، ٴدىندى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، جەتەكشىلىك ەتىپ، ەلىمىزدە ٴدىندى جۇڭگوشالاندىرۋدى بۇلجىماي ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدى نەگىزگى جەلى ەتۋگە تاباندى بولىپ، دىنگە سەنەتىن قالىڭ بۇقارانى پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ توڭىرەگىنە تىعىز ىنتىماقتاستىرۋ كەرەك. پارتيانىڭ ٴدىني سەنىم ەركىندىگى ساياساتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ قالىپتى ٴدىني قاجەتىن قامتاماسىز ەتىپ، دىنگە سەنەتىن بۇقاراعا يدەيالىق ـ ساياسي جاقتان جەتەكشىلىك ەتۋ جانە ولاردى تاربيەلەۋ، جەتەكتەۋ قىزمەتىن بايىپتى، تىڭعىلىقتى تۇردە ويداعىداي ىستەپ، ٴدىن سالاسىنداعى قايراتكەرلەردىڭ جانە دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ ”بەستى شىنايى مويىنداۋىن“ ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن ناقتى، جاندى، ٴونىمدى تۇردە بەكەمدەۋ كەرەك. شينجياڭنىڭ ٴدىن قىزمەتى جاعدايىنا، مىندەتىنە ۇيلەسەتىن پارتيا، ۇكىمەت كادرلارى قوسىنىن، ٴدىن سالاسىنداعى ۋاكىلدىك قايراتكەرلەر قوسىنىن، ٴدىن ٴىلىمى زەرتتەۋ قوسىنىن باۋلۋدى اناعۇرلىم ماڭىزدى ورىنعا قويۋ كەرەك. ٴدىن قىزمەتى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن ٴۇرتىس اقاۋسىزداندىرىپ، جاۋاپتى تاراۋلار مەن باسشى كادرلاردىڭ ”جەتەكشىلىك ەتۋ“ قابىلەتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى ٴدىني وقىتۋشى ـ قىزمەتكەرلەردى تاربيەلەۋدى، باۋلۋدى كۇشەيتىپ، ماركسيزمدىك ٴدىن ٴىلىمى ٴپان قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، شينجياڭنىڭ ٴدىن قىزمەتى تۇتاس تۇلعالىق دەڭگەيىنىڭ ۇزدىكسىز جوعارىلاۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

  ەلزات احمەتجان، قادەن كابەن، ابدۇرىقىپ ٴتومۇرنياز تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋگە قاتىناستى.

جاۋاپتى رەداكتور : ريزا حاميت قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.