شينجياڭ كورىنىس وڭىرلەرىندەگى قازىنالى انسامبىلدار
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ شياۋمي
اسپان مەن جەردى ساحنا، تابيعات كورىنىسىن ارتقى كورىنىس ەتتى.
نارات كورىنىس وڭىرىندەگى نارات انسامبىلى، قوم قىستاعىنداعى ات تۇياعى انسامبىلى، التىشۋار كوشەسىندەگى ىلە ۇلتتار ىنتىماعى گارمون انسامبىلى... شينجياڭنىڭ كورىنىس وڭىرلەرىندە قازىنالى انسامبىلدار تەبىندەپ تۇر. ولار جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەرەكشەلىككە يە مادەنيەتىن، ٴداستۇرلى مۋزيكا ستيلىن وسى زامانعى مۋزيكا فورماسىمەن بىرلەستىرىپ، مۋزيكانى دانەكەر ەتىپ، شينجياڭدى دۇنيە جۇزىنە تانىتۋدا.
بيىل شينجياڭ ”ٴان ـ ٴبي مەكەنى“ ماركاسىن سومداۋ جوسپارىن ٴتۇيىندى تۇردە اتقارىپ، مۋزيكا فەستيۆالى، كونسەرت، ساياحاتتىق قويىلىم جانە ەلىتۋ ۇلگىسىندەگى ويىن قويۋ سياقتى ٴبىر توپ جاڭا كاسىپ كۇيىن، جاڭا كورىنىستى جەتىلدىردى. قارىشتاپ دامىعان كورىنىس ٴوڭىرى انسامبىلدارى وسى جوسپارداعى جارقىن تۇيىنگە اينالدى.
كورىنىس وڭىرىندە كونسەرتتىڭ باۋراۋ قۋاتى كۇشتى
كوپتەگەن ادام تەاترحانا، شاراپحانا سياقتى جەرلەردە انسامبىل كونسەرتتەرىن كورگەن، ايتسەدە شينجياڭنىڭ جاسىل تاۋى مەن تۇنىق سۋى اراسىندا ويىن كورسەتىپ جۇرگەن انسامبىلدار كوپتەگەن ساياحاتشىنى جالت قاراتتى. ٴارقايسى قىسقا بەينەجازبا ينتەرنەت تۇعىرلارىنىڭ بارىندە شينجياڭ كورىنىس ٴوڭىرى انسامبىلدارى قىرۋار جۇرتتى باۋرادى.
نارات انسامبىلىنىڭ جازداعى نەگىزگى كونسەرت ورنى نارات كورىنىس وڭىرىندەگى حىگۋ جايلاۋى، ات تۇياعى انسامبىلىنىڭ كۇندەلىكتى كونسەرت ورنى قوم قىستاعىنداعى 100 جىلدىق بايىرعى ٴۇي، ىلە ۇلتتار ىنتىماعى گارمون انسامبىلىنىڭ كونسەرت ورنى قۇلجا قالاسى التىشۋار كوشەسى گارمون مۇراجايى، جازدا ىلعي التىشۋار كوشەسىندە اشىق الاڭدا كونسەرت قويادى... كوز تارتاتىن كونسەرت ورىندارى كورىنىس ٴوڭىرى انسامبىلىنىڭ ابىرويىن اسىردى، ٴتول تۋىندى مۋزيكا، ٴتىپتى، كورىنىس ٴوڭىرى انسامبىلىنىڭ جانى بولدى.
بىرگە سۋرەتكە ٴتۇستى، بەينەجازبا ٴتۇسىردى، قولتاڭبا الدى، ساياحاتشىلار انسامبىلعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ٴوز تاسىلدەرىمەن بەينەلەدى. ”كورەرمەندەر توڭىرەكتىڭ ٴتورت بۇرىشىنان كەلەدى، كوپشىلىكتىڭ ىقىلاسى مەن مويىنداۋى كوڭىل كۇيىمىزدى تاسقىنداتتى“. ات تۇياعى انسامبىلىنىڭ جەتەكشىسى، باس ٴانشى ادالبەك تابىس بىلاي دەدى: انسامبىل مۇشەلەرى دە كوپتەگەن ساياحاتشىمەن دوس بولىپ كەتتى. بەيجيڭدىك ٴبىر ايەل ساياحاتشى قومدا ٴبىر اپتا تۇردى، ٴار كۇنى انسامبىلدىڭ كونسەرتىن كورىپ، ەڭ سوڭىندا انسامبىل مۇشەسى ەربوسىن قاھارمانمەن بىرگە ٴبىر ٴان جازىپ شىقتى.
وسى ايدىڭ باسىندا ات تۇياعى انسامبىلىنا تاعى ٴبىر موڭعۇل جاڭا مۇشە قوسىلدى، قازىر وسى كوپ ۇلتتى انسامبىلدىڭ قۇرامىندا قازاق، ۇيعۇر، تاتار جانە موڭعۇل ۇلتى بار. كوپشىلىكتىڭ قاتىناسى بەينە ولاردىڭ ٴتول تۋىندى ٴانى «ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى» سەكىلدى.
گيتار دومبىراعا جولىققاندا
سىبىزعىنىڭ تاڭعاجايىپ تا تۇنىق داۋىسى مۋزيكانتتىڭ كومەيىنەن دىرىلدەي شىققان ٴۇزىلىسسىز مامىر ۇنمەن بىرگە كەرەمەت باستاما اشتى، مۋزيكانتتار گيتار، باس گيتار جانە دومبىرا سياقتى مۋزيكا اسپاپتارىمەن ىركەس ـ تىركەس مۋزيكا ورىنداۋعا قوسىلعاندا، نارات انسامبىلىنىڭ كونسەرتى ساياحاتشىلاردى لەزدە بالقىتىپ جىبەردى. ”ٴبىز مۋزيكا اسپابى، كۇي ستيلى سياقتىلاردى توعىستىردىق، ٴونىمى وتە تاماشا بولدى، كوپتەگەن ادامنىڭ ٴداستۇرلى مۋزيكا اسپابى، ۇلتتىق مۋزيكا جونىندەگى تانىمىن جاڭالادى“، ـ دەدى نارات انسامبىلىنىڭ باستىعى ۋان حايتاۋ.
تاياۋ جىلداردان بەرى، وسى انسامبىل حالىق اراسىنداعى ەجەلگى مۋزيكالاردى ۇزدىكسىز اشىپ، رەتتەپ، بايىرعى مۋزيكا اسپاپتارىمەن وسى زامانعى مۋزيكا ستيلىنىڭ ىرعاعىن كەلتىردى. قازىر «ۇيگە قايتامىن»، «اپپاق اياۋلىم» سياقتى 20عا جۋىق ستيلدى ۇشتاستىرعان ٴتول تۋىندى اندەر بار.
ىلە ۇلتتار ىنتىماعى گارمون انسامبىلى قۇرىلعاننان كەيىن، كوپتەگەن مۋزيكا اۋەسكەرىن باۋرادى، بىلتىر انسامبىل تاعى ىلە وبلىستىق ۇلتتار ىنتىماعى گارمون انسامبىلى قوعامىن قۇردى، قازىر 60تان استام مۇشەسى بار، ەڭ كىشكەنەسى 7 جاستا، ەڭ ۇلكەنى 67 جاستا. مۇشەلەر دە انسامبىلدىڭ كونسەرتىنە قاتىناسىپ، بىرگە ساياحاتشىلارعا ويىن كورسەتەدى. انسامبىل مۇشەلەرى ادەتتە وزدەرى شەبەر مۋزيكا اسپاپتارى مەن بيلەردى ٴوزارا ۇيرەنىپ جانە پىكىر اۋىستىرىپ، ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ ارقىلى كوپ ۇلت مادەنيەتىن توعىستىرىپ شىعارعان اندەرىن كوپشىلىككە ۇسىنادى.
ٴۇرىمجى قالاسى دابانچىڭ رايونىنداعى بوعدا ۇلانى انسامبىلى مۋزيكا ارقىلى پارتيانىڭ ساياساتىن، اۋىلدىڭ دامۋىن، وزگەرىسىن، سونداي ـ اق اسەرلى اڭگىمەلەردى ٴاربىر مالشىعا جانە ساياحاتشىعا جەتكىزەدى. ”انسامبىلىمىزدىڭ تۇڭعىش رەت ساحنادا ورىنداعانى قازاق ۇلتىنىڭ كلاسسيكالىق حالىق ٴانى «دۋدار ـ اي» بولدى، مەن ٴىشىنارا ٴان ٴسوزىن وزگەرتىپ، ٴارى اۋەلگى ۇلتتىق كەلبەتىن ساقتادىم، ٴارى ايقىن داۋىرلىك بوياۋ قوستىم“، ـ دەدى انسامبىل جەتەكشىسى ەربول قالدەن. ولار وزگەرتىپ جازعان ٴان سوزدەرى مالشىلاردىڭ تۇرمىسىنا جاناسىمدى بولىپ، اقىندار ايتىسى نەمەسە ەسترادالىق مۋزيكا تاسىلىمەن ايتىلىپ، تاعى بيمەن ۇشتاستىرىلىپ، كونسەرتتى كورەرمەن قىزىعاتىنداي ەتتى.
”شينجياڭ ٴان ـ ٴبي مەكەنى، ٴان ـ ٴبي وتە جاقسى وزەكتى باۋراعىشتىققا يە، انسامبىلدىڭ كورىنىس وڭىرىندە ويىن قويۋى سەزىمدى وڭاي وياتىپ، كوپشىلىكتىڭ ۇندەستىگىن تۋدىرادى“، ـ دەدى اۆتونوميالى رايوندىق مادەنيەت جانە ساياحات مەڭگەرمەسى كوركەمونەر باسقارماسىنىڭ باستىعى ياۋ تاۋ.
مۋزيكامەن شينجياڭنىڭ تارتىمدىلىعىن كورسەتتى
بيىل 7 ـ ايدا نانجيڭدىك ساياحاتشى ”شياۋشيۇڭدى“ نارات انسامبىلىنىڭ كونسەرتى باۋراپ الىپ، كورىنىس وڭىرىندە بىرنەشە كۇن ايالدادى. 9 ـ ايدىڭ ورتا شەنىندە ۋيشين دوستار شەڭبەرىندە ٴانسامبىلدىڭ نانجيڭدە كونسەرت قوياتىندىعى جونىندەگى حاباردى كورگەن سوڭ، كوپتەگەن دوسىن باستاپ بارىپ كوردى ٴارى كەلەر جىلى تاعى دا ناراتقا بارىپ انسامبىلدىڭ كونسەرتىن كورۋدى جوسپارلادى.
”شينجياڭنىڭ مۋزيكاسىمەن بۇكىل ەلدى بەتكە الىپ، دۇنيە جۇزىنە بەت الۋعا ۇمتىلامىز“. بيىل نارات انسامبىلى 8 رەت ەل ىشىندەگى مۋزيكا فەستيۆالىنا قاتىناستى، 6 رەت ەل ىشىندەگى ساياحاتتىق تانىستىرۋعا قاتىناستى. ۋان حايتاۋ اناعۇرلىم كوپ ادامنىڭ مۋزيكا اسەرىندە اڭسارىنىڭ شينجياڭعا اۋۋىن ٴۇمىت ەتتى.
قازىر نارات انسامبىلىنىڭ ارناۋلى جيناعى دايىندالۋدا؛ ىلە ۇلتتار ىنتىماعى گارمون انسامبىلى سۋرەتتى البۋم شىعارۋمەن قاربالاس، كونسەرت سۋرەتتەرىنىڭ استارى، ٴسوزسىز، كورىكتى شينجياڭ كورىنىسى بولادى؛ ات تۇياعى انسامبىلى قىسقى ساياحاتشىلاردى قارسى الۋعا دايىندالۋدا... حالىق اراسىندا وسى قازىنالى انسامبىلدار وزدەرىنىڭ تاسىلدەرىمەن شينجياڭنىڭ باي مازمۇندى، الۋان ٴتۇرلى مادەنيەت تارتىمدىلىعىن تاراتۋدا.
ياۋ تاۋ مىنانى ٴبىلدىردى: اۆتونوميالى رايوندىق مادەنيەت ـ ساياحات مەڭگەرمەسى جەر ـ جەردى ەل اراسىنداعى كونسەرتتى دامىتۋ بارىسىندا كوپ نەگىزدى ٴبىر تۇلعالى مادەنيەت ٴمانىن ايگىلەۋگە ۇزدىكسىز جەتەكشىلىك ەتىپ، كوپ ۇلتتىڭ كوركەمونەر فورماسى مەن كونسەرت ەلەمەنتىن توعىستىرىپ، كوركەمونەر فورماسىن ۇزدىكسىز بايىتىپ، ”شينجياڭنىڭ مۋزيكا ساياحات قاريتاسى“، ”ٴان اۋەنىمەن شينجياڭدى ساياحاتتاۋ“ سياقتى ەرەكشەلىككە يە قيمىلداردى ۇسىنىپ، كونسەرتتەردىڭ كورىنىس وڭىرلەرىنە كىرۋىن ىلگەرىلەتەدى.
