ما جۇن:
جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنىڭ ”اسكەر ياچەيكا شۋجيى“
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى گى يوۋجۇن، ەرىكتى ٴتىلشى گاڭ ليچياڭ
قىس باسى، فۋكاڭ قالاسى چىڭگۋان قالاشىعى جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنا بارساڭىز، وتە رەتتى سالىنعان ساۋلەتتى تۇرعىندار عيماراتتارىن، تەگىس كوشەلەردى، كوشە بويىندا، كوگالداردا ٴتۇرلى اعاشتاردىڭ دا الۋان تۇسكە ەنىپ، قىزىل، التىن سارى تۇستەردىڭ ٴبىر ـ بىرىمەن قوسىلىپ اسەم سۋرەت قالىپتاستىرىپ، بۇكىل قىستاقتى نۇرلاندىرىپ تۇرعانىن كورەسىز. قىستاق تۇرعىندارى: قىستاقتىڭ بۇگىنگى كۇندە جاڭا بەينەگە ەنۋى قىستاقتىڭ ”اسكەر ياچەيكا شۋجيى“ ما جۇننىڭ ارقاسى، ـ دەسەدى.
جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتتى
قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ دامۋعا ۇمتىلدى
چىڭگۋان قالاشىعى فۋكاڭ قالاسىنىڭ قالا ماڭىنا ورنالاسقان، بۇكىل قالاشىقتا 22 قىستاق بار، قالا رايونىمەن ىرگەلەس جاتقان جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنىڭ بۇرىندارى ادام قىزىعاتىن جەرى جوق ەدى. سول كەزدە جولىن تاپقاندار سىرتقا شىعىپ تىرشىلىك ەتكىسى كەلەتىن.
2003 ـ جىلدىڭ سوڭىندا ”ۇزدىك اسكەر“ كۋالىگىن العان ما جۇن اۋىلىنا قايتىپ تاكسي شوفەرى بولىپ، جىلىنا 100نەشە مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزدى.
اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدە جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن، ىسكەرلىك كورسەتەتىن ادام قاجەت. 2014 ـ جىلى 10 ـ ايدىڭ ٴبىر كۇنى چىڭگۋان قالاشىعى پارتكومىنىڭ شۋجيى ما جۇنمەن اڭگىمەلەسىپ: ”قىستاققا قايتىپ كەل، جاڭجياجۋاڭ قىستاعى لاشىقتى اۋماقتاردى جاڭالاۋ نىسانىن جۇرگىزۋدە، دامۋدىڭ ورايى كەلدى!“، ـ دەيدى، ونىڭ ٴسوزى ىقىلاسقا جانە ۇمىتكە تولى ەدى.
2015 ـ جىلدىڭ باسىندا ما جۇن جاڭجياجۋاڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى بولىپ سايلانادى. سول كەزدە قىستاقتاعى لاشىقتى اۋماقتاردى جاڭالاۋ نىسانى جاپپاي ىلگەرىلەتىلىپ، شاعۋعا، كوشىرۋگە، تولەم بەرۋگە ساياتىن ٴتۇرلى ىستەر، ٴتۇرلى ماسەلەلەر تولاسسىز تۋىلىپ جاتقان ـ دى. وسى جونىندە ما جۇن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرعىسىنان كوپ وي جۇگىرتىپ، مۇمكىندىگىنشە قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ويلاعانىن ويلاپ، نىسان قۇرىلىسىن ورنىقتى، ٴتارتىپتى ىلگەرىلەتتى.
2016 ـ جىلدىڭ كوكتەمى، جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنىڭ بۇرىنعى ورنىندا بوي كوتەرگەن ميڭدۋ لۇييۋان تۇرعىندار شاعىن اۋماعىنىڭ تۇڭعىش توپتاعى تۇرعىندار عيماراتى ۋادەلى ۋاعىندا وتكىزىپ بەرىلىپ، 206 وتباسى قۋانىشپەن جاڭا قونىسقا كوشىپ كىردى.
قىزمەتىنە بار ىقىلاسىن بەرگەن جانە اۋىلىن سۇيەتىن ما جۇن پارتيا ۇيىمى مەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جاپپاي سەنىمىنە يە بولدى. 2018 ـ جىلى 8 ـ ايدا ما جۇن تولىق داۋىسپەن جاڭجياجۋاڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولىپ سايلانادى.
وسىدان كەيىن، ما جۇن ”ٴبىر جاقسى، ەكى قۋاتتى“ ولشەمى بويىنشا، قىستاقتاعى شارۋاشىلىق جۇرگىزۋگە شەبەر، ەگىمشىلىككە، باعىمشىلىققا شەبەر، تاڭداۋلى جاس پارتيا مۇشەلەرى قاتارلىلاردى قىستاق ”ەكى كوميتەتىنە“ قابىلداپ، القانى كۇشەيتىپ، قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ دامۋعا ۇمتىلدى.
كاسىپ سالاسىن جەتىلدىردى
ەكونوميكانىڭ دامۋى باياندى بولدى
توزىپ ەسكىرگەن جەر ۇيلەردەن شىت جاڭا عيماراتقا كوشىپ كىردى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرعىن ٴۇي شارت ـ جاعدايى جاقساردى. كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن قالاي جوسپارلاۋ كەرەك؟ ما جۇن نازارىن ميڭدۋ لۇييۋان تۇرعىندار شاعىن اۋماعى نىسانداردى سايكەستىرۋ قۇرىلىسىنىڭ ساۋدالىق عيماراتىنا اۋداردى.
جالپى اۋماعى 5600 شارشى مەترگە تايايتىن ساۋدالىق عيماراتتىڭ سول كەزدەگى بازار باعاسى 30 ميلليون يۋانعا تايايتىن، ال قىستاق كوللەكتيۆىنىڭ ەسەبىندە جەر الۋدان بەرىلگەن اقشا بار ەدى. قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ پىكىرىن كەڭىنەن جيناپ، ەڭ سوڭىندا ”قازىنا ـ مۇلىكتى الىپ قالۋ، قارجىنى قالدىرماۋ“ پرينسيبى بويىنشا، ساۋدالىق عيماراتتى ساتىپ الىپ، ونى ساۋدالىق امبەباپ عيماراتقا وزگەرتىپ، سىرتقا جالعا بەرۋدى بەلگىلەيدى.
عيمارات بار بولسا اقشا بار دەگەندىك ەمەس، ەگەر جالعا الىنباسا، ٴار جىلى جىلىنۋ اقىسىنىڭ وزىنە قىستاق 40 مىڭ يۋاننان ارتىق اقشا تولەيدى، سونىمەن ساۋداگەر شاقىرۋ ماڭداي الدى مىندەت بولدى.
كورشىلەس اۋدان ـ قالاداعى ساۋدالىق عيماراتتاردىڭ ساۋداگەر شاقىرىپ، شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ سىندى باسقارۋ ۇلگىسىنەن پايدالانىپ، وعان ٴوز قىستاعىنىڭ ٴىس جۇزىندىك جاعدايىن ۇشتاستىرعان ما جۇن قىستاق ”ەكى كوميتەتىن“، پارتيا مۇشەلەرىن جانە قىستاق تۇرعىندار ۋاكىلدەرىن قايتا ـ قايتا اقىلداسۋعا ۇيىمداستىرىپ، جاڭجياجۋاڭ قىستاعى ساۋدالىق عيماراتىنىڭ ساۋداگەر شاقىرۋدا تيىمدىلىك جاساۋ شاراسىن ورتاعا قويادى. ما جۇن قىستاق تۇرعىندارىن ساۋدالىق عيماراتتا دۇكەن اشىپ شارۋاشىلىق قۇرۋعا ىنتالاندىرادى، ٴبىراق ٴوزىنىڭ تۋىس ـ تۋعاندارىنىڭ جانە قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ القاسىنداعىلاردىڭ بۇل ارادا ساۋدا ىستەۋىنە جول بەرمەيدى. ”كادرلاردىڭ بۇقارامەن پايداعا تالاسۋىنا بولمايدى“، ـ دەيدى ما جۇن.
تالاپتى ەرگە نۇر جاۋار. اشىق مەردىگەر شاقىرىپ كوتەرمەگە بەرۋ، سىرتقا جالعا بەرۋ، قارجى قوسۋ، جارنا قوسۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى 2019 ـ جىلعا بارعاندا جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنىڭ ميڭدۋ لۇييۋان ساۋدالىق عيماراتىنا جالپى 13 ساۋداگەر ىرگە تەۋىپ، سول جىلى قىستاق كوللەكتيۆىنىڭ ەكونوميكالىق كىرىسى 340 مىڭ يۋان ارتتى. بيىل قىستاق كوللەكيۆىنىڭ ەكونوميكالىق كىرىسىنىڭ 500 مىڭ يۋاننان اسۋىنان ٴۇمىت بار. سونىمەن جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنىڭ قالا ماڭى تۇرىندەگى قىزمەت وتەۋ كاسىبىن دامىتۋى جاقسى دانەكەرگە يە بولدى، قىستاق كوللەكتيۆ ەكونوميكاسىن ۇلعايتۋعا دا بەرىك نەگىز قالاندى.
بۇل عانا ەمەس. قازىر جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنا ورنالاسقان فۋكاڭ لۇييۋان ساۋدالىق عيماراتى دا جەدەل سالىنۋدا، كەلەر جىلى وتكىزىپ بەرىلەدى. ما جۇن بىلاي دەدى: بۇل ساۋدالىق عيماراتقا قىستاق جارناسى ەكونوميكالىق سەلبەستىك كووپەراتيۆى باستاماشىلدىق ەتكەن، توڭىرەكتەگى قىستاقتاردى بىرلەسىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋگە جۇمىلدىرىپ، مۇنى ەرەكشەلىگى ايقىن، دۋماندى ساۋدالىق عيمارات ەتىپ تۇلعالاپ، ٴتىپتى دە كوپ قىستاق تۇرعىندارىن وسى ارادا شارۋاشىلىقتى كوركەيتىپ، كىرىستەرىن ارتتىرۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.
وسى بىرنەشە جىلدا ما جۇن قىستاق ”ەكى كوميتەتىن“ باستاپ قالا ماڭى تۇرىندەگى ەكونوميكالىق كاسىپ سالاسى تىزبەگىن كۇش سالا تۇلعالاپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەدى، جاڭجياجۋاڭ قىستاعى قيىنشىلىقتاردى ٴبىر ـ بىردەن جەڭىپ، باياندى دامۋ جولىنا ٴتۇستى. 2023 ـ جىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق تازا كىرىسى 20 مىڭ يۋانعا جەتتى.
حالىق تۇرمىسىنا نازار اۋداردى
جۇمىستانۋ سىندى ”تەتىكتى“ يگەردى
جۇمىستانۋ _ حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى. جاڭجياجۋاڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى حى جيڭنىڭ بۇل جونىندە تەرەڭ اسەرى بار.
”ەگەر ما شۋجي مەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ كومەگى بولماسا، قازىرگە دەيىن تاباندىلىق كورسەتە الماس ەدىم“، ـ دەدى حى جيڭ. بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا حى جيڭ داشۋەدەن وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن لايىقتى قىزمەت تابا المايدى، شەشەسىنىڭ نەسەپپەن ۋلانۋ ناۋقاسىنا شالدىققانىنا 10 نەشە جىل بولىپ، ٴبىر ٴۇيلى جاننىڭ تۇرمىسى مۇشكىل كۇيگە تۇسكەن بولاتىن.
ما جۇننىڭ سايكەستىرۋىمەن حى جيڭ قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىن جىبەرگەن ورىن _ مەملەكەتتىك ەلەكتر تورى فۋكاڭ ەلەكترمەن قامداۋ سەرىكتەستىگىنە قىزمەتكە ورنالاسادى، ايىنا 4000 يۋاننان استام تابىس تاۋىپ، وتباسى تۇراقتى ەكونوميكالىق قاينارعا يە بولدى.
جاڭجياجۋاڭ قىستاعى قالا ماڭى قىستاعى بولىپ، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەيتىندەر كوپ. اپتا سايىن ما جۇن قىستاق تۇرعىندارى ۋيشين توبىندا جۇمىسكەر قابىلداۋ جونىندەگى ەڭ جاڭا ينفورماتسيالاردى جاريالاپ تۇرادى.
جۇمىستانۋ ٴۇشىن ونەر بولۋ كەرەك، جاڭجياجۋاڭ قىستاعى ”قىستاق تۇرعىندارى تاڭداۋ، قىزمەت اترەتى سايكەسۋ، ماماندار دايىنداۋ“ ٴتاسىلىن قولدانىپ، ساياسات، تەحنيكالىق ونەر، عىلىم ـ تەحنيكا، زاڭ، سالاماتتىق سياقتى ارناۋلى تاقىرىپتاردا كۋرس اشىپ، شارۋالار كەشكى مەكتەبىن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەسىك الدىنا جەتكىزدى. وسى بىرنەشە جىلدا قىستاق ٴاربىر وتباسىندا جۇمىستانعان ادام بار بولۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىردى.
قىستاق پارتيا ياچەيكاسى تاعى ”قوس بايلانىس ورناتۋ، قوس جەتەكتەۋ، قوس باعالاۋ، ٴبىر قىزمەت وتەۋ“ قيمىلىن كىرىسۋ ٴتۇيىنى ەتىپ، قيىنشىلىعى بار 30 بۇقارامەن جۇپ قۇراپ كومەكتەسىپ، سۇيەمەلدەپ، قيىن ماسەلەلەردى شەشۋگە، ناقتى ٴىس بىتىرۋگە، جاقسى ٴىس ىستەۋگە كۇش سالدى.
قىسقى شۋاقتى كۇندە جاڭجياجۋاڭ قىستاعىندا العا ۇمتىلۋدىڭ، تالپىنۋدىڭ كۇشى تاسقىندادى.
