تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

ورتالىق كوميتەت كەڭسەسىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسىنىڭ سيفرلى ساۋدانى رەفورمالاۋ، جاڭالىق اشا دامىتۋ جونىندەگى پىكىرى

(2024 ـ جىلى 8 ـ ايدىڭ 17 ـ كۇنى)

  سيفرلى ساۋدا سيفرلى ەكونوميكانىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى رەتىندە، حالىقارالىق ساۋدا دامۋىنىڭ جاڭا بەتالىسىنا جانە ەكونوميكانىڭ جاڭا ارتۋ تۇيىنىنە اينالدى. سيفرلى ساۋدانىڭ رەفورماسىن، جاڭالىق اشا دامۋىن جەبەۋ ٴۇشىن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ماقۇلداۋىمەن تومەندەگى پىكىردى العا قويدىق.

ٴبىرىنشى، جالپى تالاپ

  شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىنىڭ جانە 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ەكىنشى، ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ قىزمەت جالپى ارناسىنا تاباندى بولىپ، جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋعا قىزمەت وتەپ، جوعارى ساپالى دامۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، ەل ٴىشى جانە حالىقارا سىندى ەكى كەلەلى جاعدايدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ناقتى ەكونوميكا مەن سيفرلى ەكونوميكانىڭ ىشكەرىلەي توعىسۋىن جەبەپ، سيفرلى ساۋدانىڭ رەفورماسىن، جاڭالىق اشا دامۋىن جەبەپ، سىرتقى ساۋدا دامۋىنىڭ جاڭا قوزعالىس قۋاتىن، جاڭا باسىمدىعىن سومداپ، سيفرلى جۇڭگو، ساۋدا جاعىندا قۇدىرەتتى مەملەكەت قۇرۋدى جەدەلدەتۋگە اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋ كەرەك.

  جاڭالىق اشۋدى ٴتۇيىن، حاۋىپسىزدىكتى نەگىز ەتۋ، ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ، رەفورمانى تەرەڭدەتۋ، جۇيەلى باسقارۋ، سىناق تۇيىندەرىندە الدىمەن اتقارۋ، ٴتۇيىندى تۇردە قامال الۋ پرينسيبى بويىنشا سيفرلى ساۋدانىڭ رەفورماسىن، جاڭالىق اشا دامۋىن جەبەۋ كەرەك. باستى نىسانا: 2029 ـ جىلعا بارعاندا، سيفرلاندىرىپ تاپسىرۋعا بولاتىن قىزمەت وتەۋ ساۋدا كولەمىن ورنىقتى ارتتىرىپ، ەلىمىزدىڭ قىزمەت وتەۋ ساۋداسى جالپى سوماسىنداعى سالىستىرماسىن %45تەن استامعا جوعارىلاتۋ؛ سيفرلى ساۋدا نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنىڭ ورنالاسۋىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىرىپ، سيفرلى ساۋدانىڭ دامۋىنا ۇيلەسەتىن ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى نەگىزىنەن ورناتىپ، سيفرلى سالانىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ دەڭگەيىن ايرىقشا جوعارىلاتىپ، حالىقارالىق جوعارى ولشەمدى ەكونوميكا ـ ساۋدا ەرەجەسىمەن ٴتۇيىلىسۋدى جاپپاي كۇشەيتۋ. 2035 ـ جىلعا بارعاندا، سيفرلاندىرىپ تاپسىرۋعا بولاتىن قىزمەت وتەۋ ساۋدا كولەمىنىڭ ەلىمىزدىڭ قىزمەت وتەۋ ساۋدا جالپى سوماسىنداعى سالىستىرماسىن %50تەن استامعا جوعارىلاتۋ؛ ٴتارتىپتى، حاۋىپسىز، جوعارى ٴونىمدى سيفرلى ساۋدانى باسقارۋ جۇيەسىن جاپپاي ورناتىپ، تۇزىمدىك ەسىك اشۋ دەڭگەيىن جاپپاي جوعارىلاتۋ.

ەكىنشى، سيفرلى ساۋدانىڭ جىكتەلگەن سالالارى مەن تيجارات تۇلعالارىنىڭ دامۋىن قولداۋ

  (1) سيفرلى ونىمدەر ساۋداسىن بەلسەنە دامىتۋ. سيفرلى قولدانىلمالى كورىنىستەر مەن ۇلگىدە جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتىپ، سيفرلى مازمۇنداردى جاساۋ ساپاسى مەن دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، شەكارا اتتاعان سيفرلى تاپسىرۋ ارناسىن جەتىلدىرىپ جانە كەڭەيتىپ، حالىقارالىق باسەكەلىك قۋاتتى جوعارىلاتۋ.

  (2) سيفرلى قىزمەت وتەۋ ساۋداسىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرۋ. سيفرلى فينانس، جەلىدەگى وقۋ ـ اعارتۋ، الىس ارالىقتان ەمدەۋ، سيفرلاندىرىپ تاپسىرىلعان كاسىپتىك قىزمەت وتەۋ سياقتى سيفرلى قىزمەت وتەۋ ساۋداسىنىڭ جاڭالىق اشا دامۋىن جەبەپ، ماركا مەن ولشەم ىقپال كۇشىن جوعارىلاتۋ كەرەك. بۇلتتىق ەسەپتەۋدە سىرتقا كوتەرمەگە بەرۋ، تۇعىرلاردى ٴبولىپ كوتەرمەگە الۋ سياقتى قىزمەت وتەۋدى سىرتقا كوتەرمەگە بەرۋدىڭ جاڭا كاسىپ كۇيىن، جاڭا ۇلگىسىن دامىتىپ، قىزمەت وتەۋدى سىرتقا كوتەرمەگە بەرۋدىڭ سيفرلانا تيپ جاڭالاۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ.

  (3) سيفرلى تەحنيكا ساۋداسىن زور كۇشپەن دامىتۋ. شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتىپ، حابارلاسۋ، زات ينتەرنەتى، بۇلتتىق ەسەپتەۋ، جاساندى زەردە، بلوكچەين، جاساندى سەرىك ارقىلى جول نۇسقاۋ سياقتى سالالارداعى سىرتقى ساۋدانى جەدەل دامىتۋ.

  (4) سيفرلى تاپسىرىس بەرۋ ساۋداسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ. ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرى، شارۋاشىلىق جۇرگىزۋشىلەر، سايكەستى قىزمەت وتەۋشى ساۋداگەرلەر سياقتى ٴتۇرلى تۇلعالاردى زورايتۋعا، كۇشەيتۋگە شابىتتاندىرىپ، ماركا جاراتۋدى جەدەلدەتۋ. شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا جالپىلىق سىناق رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ”شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا + كاسىپ سالاسى بەلدەۋىنىڭ“ دامۋىن قولداۋ. سيفرلى سالاداعى ىشكى ـ سىرتقى ساۋدانىڭ ٴبىر تۇلعالانۋىن ىلگەرىلەتۋ.

  (5) سيفرلى ساۋدا شارۋاشىلىق تۇلعالارىن جەتىلدىرۋ جانە كۇشەيتۋ. ٴبىرشاما كۇشتى جاڭالىق اشۋ قۋاتى مەن ىقپالى بار سيفرلى ساۋدانىڭ كوشباسشى كاسىپورىندارىنان ٴبىر توبىن جەتىلدىرۋ. سىرتقا باعىتتالۋى جوعارى، وزگەشە باسەكەلىك ابزالدىلىققا يە ورتا، شاعىن سيفرلى ساۋدا كاسىپورىندارىن بەلسەنە جەتىلدىرۋ. ٴىرى، ورتا، شاعىن كاسىپورىندار ٴبىرىن ـ ٴبىرى جەبەيتىن، سايكەستى داميتىن تاماشا ەكولوگيا قالىپتاستىرىپ، حالىقارالىق باسەكەلىك قۋاتقا يە سيفرلى كاسىپ سالاسى شوعىرىن قالىپتاستىرۋ. سيفرلى تۇعىر كاسىپورىندارىنىڭ ٴتارتىپتى دامۋىن قولداپ، دامۋعا جەتەكشىلىك ەتۋدە، جۇمىستانۋ ورايىن جاراتۋدا، حالىقارالىق باسەكەدە بەلسەندى رول اتقارۋ.

ٴۇشىنشى، سيفرلى ساۋدادا تۇزىمدىك اشىق ۇستاۋدى ىلگەرىلەتۋ

  (6) سيفرلى سالاداعى بازارعا كىرۋ رۇقساتىن جەڭىلدەتۋ. بازارعا كىرۋدەن بۇرىن ازاماتتىق مامىلەگە ۇنامسىز ٴتىزىم قوسىپ باسقارۋ ۇلگىسىن كەمەلدەندىرىپ، تەلەگراف، ينتەرنەت، مادەنيەت سياقتى سالالاردىڭ ٴتارتىپتى تۇردە ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋىن ىلگەرىلەتىپ، شەتەل ساۋداگەرلەرىن سيفرلى سالاعا قارجى قوسۋدى كەڭەيتۋگە شابىتتاندىرۋ. بازارعا كىرۋگە رۇقسات ەتۋدەگى قامالدى ىشكەرىلەي تالقانداپ، سيفرلى ساۋدا سالاسىنداعى شەتەل ساۋداگەرلەرى قارجى قوسقان كاسىپورىنداردىڭ شەكارا ىشىندە قارجى قوسىپ جۇمىس جۇرگىزۋىن قولايلىلاندىرۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ.

  (7) ساندى مالىمەتتىڭ شەكارا اتتاعان اينالىمىن جەبەۋ جانە ارناعا ٴتۇسىرۋ. ساندى مالىمەتتىڭ شەكارادان شىعۋ حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ ٴتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرىپ، قاتىستى مەحانيزم تارتىپتەرىن كەمەلدەندىرىپ، ساندى مالىمەتتىڭ شەكارادان شىعۋ حاۋىپسىزدىگىن باعالاۋدى ارناعا ٴتۇسىرۋ، ٴتارتىپتى ورىستەتۋ. ماڭىزدى ساندى مالىمەتتەر مەن جەكەلەردىڭ ينفورماتسيا حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ العى شارتىندا، جوعارى ٴونىمدى، قولايلى، حاۋىپسىز ساندى مالىمەتتىڭ شەكارا اتتاعان اينالىم مەحانيزمىن ورناتىپ، ساندى مالىمەتتىڭ شەكارا اتتاعان ٴتارتىپتى اينالىمىن جەبەۋ.

  (8) سيفرلى ساۋدانى جوعارى دەڭگەيدە اشىق ۇستاۋ تۇعىرىن قۇرۋ. سيفرلى قىزمەت وتەۋ ەكسپورت تۇعىرى دانەكەرىن جوعارى ولشەممەن قۇرىپ، سيفرلى ساۋدا شوعىرلانعان رايون تۇلعالاۋ. حالىقارالىق جوعارى ولشەمدى ەكونوميكا ـ ساۋدا ەرەجەسىمەن ىرىقتىلىقپەن ٴتۇيىلىسىپ، سيفرلى سالاداعى ٴتۇرلى رەفورما جانە ەسىك اشۋ شارالارىن شارت ـ جاعداي بار سيفرلى قىزمەت وتەۋ ەكسپورت تۇعىرى دانەكەرىندە، ەركىن ساۋدا سىناق رايونىندا جانە ەركىن ساۋدا پورتىندا الدىمەن اتقارۋعا، الدىمەن سىناق ەتۋگە جانە قىسىم سىناعىن ورىستەتۋگە شابىتتاندىرۋ. جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسى، جۇڭگو حالىقارالىق قىزمەت وتەۋ ساۋدا جارمەڭكەسى، الەمدىك سيفرلى ساۋدا كورمەسى سياقتى تۇعىرلاردىڭ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، سيفرلى ساۋدا سالاسىنداعى اۋىس ـ كۇيىس پەن سەلبەستىكتى ىلگەرىلەتۋ.

ٴتورتىنشى، سيفرلى ساۋدانى باسقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ

  (9) سيفرلى ساۋدانىڭ حالىقارالىق ەرەجەلەرىن جاساۋعا بەلسەنە قاتىسۋ. دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى، 20 ەل توبى، ازيا ـ تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق سەلبەستىك ۇيىمى سياقتى كوپ جاقتى، ەكى جاقتى جانە وڭىرلىك سيفرلى ساۋداعا قاتىستى ەرەجەلەردى جاساۋعا بەلسەنە ات سالىسىپ، اشىق، تەپە ـ تەڭ، ٴادىل، كەمىستپەيتىن سيفرلى دامۋ ورتاسىن قالىپتاستىرۋ. «سيفرلى ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناس كەلىسىمىنە» (DEPA) جانە «جان ـ جاقتى جانە العا باسقان تىنىق مۇحيت اتتاعان سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناس كەلىسىمىنە» (CPTPP) كىرۋ اياق الىسىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ. ەكونوميكانى سيفرلاندىرۋ حالىقارالىق باجى ەرەجەسىن جاساۋعا قاتىسىپ، باجى مۇددەسىن ۇلەستىرۋدىڭ اناعۇرلىم ۇيلەسىمدى، باجى اۋىرتپالىعى اناعۇرلىم ٴادىل سيفرلى ساۋداعا قاتىستى باجى ٴتۇزىمىن ورناتۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋ. بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى حالىقارالىق ساۋدا زاڭ كوميتەتىنىڭ، حالىقارالىق ٴبىر تۇتاس جەكە زاڭ قوعامىنىڭ جانە گااگا حالىقارالىق جەكە زاڭ كەڭەسىنىڭ سيفرلى ەكونوميكا ساۋدا ىستەرى ەرەجەسى كەلىسسوزىنە قاتىسۋ.

  (10) سيفرلى ساۋدا حالىقارالىق سەلبەستىگىن تەرەڭدەتۋ. سيفرلى سالاداعى حالىقارالىق سەلبەستىك مەحانيزمىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتىپ، جاساندى زەردە، ٴىرى ساندى مالىمەت، شەكارا اتتاپ ەسەپ جاساۋ، جىلجىمالى تولەۋ سياقتى سالالارداعى حالىقارالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، سيفرلى نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ ۇلاسۋىن، تۇتاسۋىن تەرەڭدەتۋ. شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعىنا مۇشە ەلدەر، ورتا ازيا ەلدەرى، بريكس ەلدەرى، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنا مۇشە ەلدەر سياقتىلارمەن سيفرلى ساۋدا سەلبەستىگىن كۇشەيتۋ.

  (11) سيفرلى سەنىم جۇيەسىن جەدەل ورناتۋ. سيفرلى ساۋدانى كۋالاندىرۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، سيفرلى سەنىمنىڭ الدىڭعى لەكتىك تەحنيكاسىن اشۋدى، جاڭالىق اشۋدى جانە قولدانۋدى، جالپىلاستىرۋدى جەبەپ، سيفرلى سەنىم ەكولوگياسىن قالىپتاستىرۋ. سيفرلى كۋالىك، ەلەكتروندى قول قويۋ سياقتى حالىقارالىق ٴوزارا مويىنداۋدى ىلگەرىلەتۋ. ساندى مالىمەت حاۋىپسىزدىگى، ساندى مالىمەت مال ـ مۇلكى، سيفرلى سەنىمدىلىك سياقتى ٴۇشىنشى جاق قىزمەت وتەۋ قۇرىلىمدارىن حالىقارالانا دامۋعا شابىتتاندىرۋ.

  (12) سيفرلى سالاداعى حاۋىپسىزدىكتى باسقارۋدى كۇشەيتۋ. يمپورت ـ ەكسپورت ەتۋگە تيىم سالىنعان، شەك قويىلعان تەحنيكا ٴتىزىمىن ساپالىلاندىرۋ، رەتتەۋ. الەمدىك سيفرلى تەحنيكا، ٴونىم جانە قىزمەت وتەۋ قامداۋ تىزبەگىنىڭ اشىق، حاۋىپسىز، ورنىقتى، باياندى بولۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ. ٴتۇرلى كاسىپتىك سوت مەكەمەلەرىنىڭ، سوتتىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، سيفرلى سالاداعى حالىقارالىق ساۋدا ىستەرى داۋ ـ شارىن شەشۋ مەحانيزمىنىڭ كوپ نەگىزدى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ.

بەسىنشى، ۇيىمدىق قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتۋ

  (13) ۇيىمدىق باسشىلىقتى كۇشەيتۋ. پارتيانىڭ سيفرلى ساۋدا قىزمەتىنە جالپى بەتتىك باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ جانە ونى كۇشەيتۋ. ٴار دارەجەلى پارتكوم مەن ۇكىمەت ٴىس جۇزىندىك جاعدايمەن ۇشتاستىرىپ، وسى پىكىردى دايەكتىلەندىرۋدى، تياناقتاندىرۋدى ويداعىداي يگەرىپ، قاتىستى ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزمدەردى كەمەلدەندىرىپ، سيفرلى ساۋدانىڭ دامۋىنا پارمەندى قامتاماسىزدىق ازىرلەۋ. ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگى باستاماشىلدىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىرۋدى جانە قۋزاۋ ـ جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتىپ، سيفرلى ساۋدا رەفورماسىنىڭ جاڭالىق اشا دامۋىنىڭ قىزمەت بىرىككەن كۇشىنىڭ قالىپتاسۋىن ىلگەرىلەتۋى كەرەك. جەر ـ جەردىڭ جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي سيفرلى ساۋدانى دامىتۋعا قاتىستى سايكەستى حۇجاتتاردى جاساۋىنا بولادى.

  (14) زاڭ، زاڭ ـ ەرەجەلەردى جانە ولشەمدى اقاۋسىزداندىرۋ. سيفرلى ساۋدا سالاسىنداعى قاتىستى زاڭ شىعارۋدى ىلگەرىلەتىپ، ەل ىشىندەگى زاڭمەن باسقارۋ مەن شەتەلگە ساياتىن زاڭمەن باسقارۋدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ. شارت ـ جاعدايى بار جەرلەردى سيفرلى ساۋدانىڭ جەرگىلىكتى زاڭ ـ ەرەجەلەرىن شىعارۋعا شابىتتاندىرۋ. سيفرلى ساۋدانى ولشەمدەندىرۋ تەحنيكالىق ۇيىمى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، سيفرلى ساۋدا سالاسىنداعى ولشەمدى جاساۋدى، وعان وزگەرىس ەنگىزۋدى جەدەلدەتۋ.

  (15) ساناق جۇيەسىن ورناتۋ، كەمەلدەندىرۋ. سيفرلى ساۋدا ساناعىن باقىلاۋ ـ تەكسەرۋ، الدىن الا ساقتاندىرۋ جۇيەسىن ورناتىپ، اقاۋسىزداندىرىپ، سيفرلى ساۋدا ساناق ساندى مالىمەتىن دەر كەزىندە جاريالاۋ. قاتىستى حالىقارالىق ۇيىمدارمەن، ٴتۇيىندى ەلدەرمەن جانە زەرتتەۋ قۇرىلىمدارىمەن ساناق اۋىس ـ كۇيىسىن جانە سەلبەستىگىن ورىستەتۋدى قولداۋ. جۇڭگونىڭ سيفرلى ساۋدانى دامىتۋ بايانداماسى مەن قاتىستى كورسەتكىشتەرىن جاساپ جانە جاريالاپ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ.

  (16) كوپ ارنامەن قولداۋدى، قامتاماسىز ەتۋدى كۇشەيتۋ. سيفرلى تەحنيكانى زەرتتەۋ ـ اشۋدى قولداۋدى كۇشەيتىپ، جەتىستىكتەردى كادەگە جاراتۋدى جانە باسقا كاسىپتەرمەن توعىسا جاڭالىق اشا دامۋدى جەبەۋ. قىزمەت وتەۋ ساۋداسىنىڭ جاڭالىق اشا دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ قورىنىڭ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، قوعامدىق كاپيتالدىڭ سيفرلى ساۋدا سالاسىنا قارجى قوسۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ.

  (17) ٴبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋدى كۇشەيتۋ. ساندى مالىمەت ٴبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋ ەرەجەسىن دايىنداۋدى اقىلداسۋ. باستاپقى شارتتى سيفر، ەسەپتەۋ امالى، قۇپيا كىلت، ساۋدا قۇپيالىعى جانە باسقا دا ارناۋلى ينفورماتسيالاردى زاڭدىق جاقتان قورعاۋدى كۇشەيتۋ. سيفرلى ونىمدەردى تاڭبالاۋدى جەدەل ىلگەرىلەتۋ. سيفرلى ساۋدا سالاسىنداعى ٴبىلىم مەنشىك ۇقىعىنا الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدى كۇشەيتۋ. سيفرلى ساۋداعا ساياتىن تاۋار ماركاسىن تىركەۋگە الدىرۋدى جانە قورعاۋدى كۇشەيتۋ. ٴبىلىم مەنشىك ۇقىعىن شەتەلدە قورعاۋ جانە تالاس ـ تارتىستى شەشۋ ارناسىن كەڭەيتۋ.

  (18) دارىندىلاردىڭ اقىل ـ پاراساتىن تىرەك ەتۋدى كۇشەيتۋ. سيفرلى ساۋداعا قاتىستى باۋلۋدى كۇشەيتىپ، باسشى كادرلاردىڭ كاسىپتىك ساپاسىن جوعارىلاتۋ. سيفرلى ساۋدا ماماندارىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، قاتىستى نازاريالار مەن امالياتتى زەرتتەۋدى كۇشەيتۋ. جوعارى مەكتەپتەردىڭ سيفرلى ساۋداعا قاتىستى پاندەردى ورنالاستىرۋىن قولداۋ. سيفرلى ساۋدا دارىندىلارىن باۋلۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىپ، ۇزدىك جاڭالىق اشۋ دارىندىلارىن باۋلۋدى كۇشەيتىپ، مەكتەپ پەن كاسىپورىننىڭ، ۇكىمەت پەن كاسىپورىننىڭ سەلبەستىگىن تەرەڭدەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ كاسىپتىك دارىندىلاردى باۋلۋدى كۇشەيتۋىن قولداۋ.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : ريزا حاميت قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.