تاۋعا شىعۋ جولىنداعى سەنىمدى سەرىگىم
ۋاڭ تيەنان
مەن 1982 ـ جىلى قىزمەتكە قاتىناسقاننان باستاپ «شينجياڭ گازەتىن» ايرىقشا ۇناتىپ وقىپ كەلەمىن، وسى گازەت ارقىلى جاڭالىقتاردان، اعىمداعى ىستەردەن، دەنە تاربيە جارىستارىنان حاباردار بولىپ وتىرامىن.
1989 ـ جىلى مەن دالادا جاياۋ ٴجۇرىپ جاھان كەزۋدى جانە تاۋعا شىعۋدى باستادىم. ول كەزدە شينجياڭدا، اۋەلى، بۇكىل ەلدە بۇل ەكى سپورت ٴتۇرى ٴالى جالپىلاسا قويماعان، ”دالا سپورتى“، ”جاياۋ ٴجۇرۋ“، ”تاۋعا شىعۋ“ دەگەن سوزدەر ادامدارعا بەيتانىس ەدى. جابدىقتى ايتار بولساق، قازىر كاسىپتىك دالا سپورتى جابدىقتارىن مەيلى ناقتى زات دۇكەندەرىنەن، الدە ينتەرنەت جەلىسىندە بولسىن، ساتىپ الۋ توتەنشە قولايلى. الايدا ول كەزدە ۇلكەندى ـ كىشىلى كوشەنى قانشا ارالاساڭىز دا ساياحات شاتىرىن تابا المايسىز. چومولاڭما شىڭىنا شىعۋ تانىستىرىلعان ٴبىر سۋرەتتى جۋرنالدان ”人 “ فورماسىنداعى شاتىردى كورگەننەن كەيىن، ٴوزىم بىرنەشە كۇن زەرتتەپ، ۇلگىسىنە قاراپ تىگىن ماشينامەن جەل توساتىن قاراپايىم شاتىر تىكتىم.
ٴوزىم تىككەن شاتىردى الىپ، اپتانىڭ سوڭىندا جانە مەرەكە، دەمالىس كۇندەرى تىلەكتەس دوستارىممەن بىرگە توڭىرەكتە جاياۋ جۇرەتىنمىن، تاۋعا شىعاتىنمىن. ول كەزدە ماڭايىمداعى ادامدار دالا سپورتىن تۇسىنبەيتىن، مەنى قاي ـ قايداعىعا بوي ۇردى دەپ قارايتىن، جۇرت: ”مەكەمەدە قىزمەت ىستەيتىن ادامنىڭ سومكە ارقالاپ تاۋعا بارا بەرەتىنى نەسى“، ـ دەپ ٴسوز ەتەتىن.
1998 ـ جىلى سەرىكتەرىممەن جيىنى 8 ادام بوعدا شىڭىنا شىقتىق، بۇل جۇڭگولىقتاردىڭ بوعدا شىڭىنا تۇڭعىش رەت شىعۋى. ۇرىمجىگە قايتقاننان كەيىن شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىندەگى چىڭ ليشين، نان شياڭحۇڭ قاتارلى 2 ٴتىلشى مەنى ىزدەپ كەلدى، بۇل مەنىڭ مەديانىڭ تىلشىلىگىن تۇڭعىش رەت قابىلداۋىم ەدى، تىلشىلەردىڭ قويعان سۇراۋى توتەنشە كاسىبي ٴارى ەرەكشە مۇقيات سەزىلدى.
كەيىن «شينجياڭ گازەتىندە» ٴبىزدىڭ بوعدا شىڭىنا شىققان حابارىمىز جاريالاندى، وتە جاقسى جازىلىپتى، ۇساق دەتالدار ارقىلى تۇتاس بارىستى اينىتپاي جازىپتى، ماڭايىمداعىلار بۇل حاباردى كوردى. كوپشىلىكتىڭ نازارىندا «شينجياڭ گازەتى» توتەنشە قۇزىرلى نەگىزگى اعىمدىق مەديا، «شينجياڭ گازەتىنە» باسىلعان ەكەن، بۇل تاۋعا شىعۋدىڭ، دالا سپورتىنىڭ مويىندالعانى، مۇنىڭ بەلسەندى، اقاۋسىز تۇرمىس ٴتاسىلى ەكەندىگىن تۇسىندىرەدى. سوندىقتان مەن شينجياڭنىڭ ەرەكشە ساياحاتىنىڭ قارىشتاي دامىپ بۇگىنگە جەتۋىن «شينجياڭ گازەتىنىڭ» ەڭبەگىنەن بولە قاراۋعا بولمايدى _ ونىڭ حابارىنىڭ سالماعى بار، اناعۇرلىم كوپ ادامنىڭ سىڭار جاقتى كوزقاراسىن تالقانداپ، دالا سپورتىن دۇرىس تانىپ، تاۋعا شىعۋدىڭ ٴمانىن تۇسىنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى دەپ قاراپ كەلەمىن. بۇل قىمباتتى گازەتتى ٴبىزدىڭ تاۋعا شىعۋ جولىمىزداعى سەنىمدى سەرىگىمىز دەسەك بولادى.
2004 ـ جىلى شينجياڭ گازەتى مەكەمەسىنىڭ ٴبىر ٴتىلشىسى بىزبەن بىرگە تولىق جابدىقتالىپ شاتى بايىرعى جولىن كەسىپ ٴوتتى، 6 كۇندە قاتەرلى وزەننەن ٴوتىپ، مۇزدىقتان اسىپ، ٴار كۇنى 10 كيلومەتردەن ارتىق جولدى جاياۋ باستىق. بۇل ٴتىلشى جاپاعا شىدامدى ـ اق ەكەن، قايتقاننان كەيىن ٴوز باسىنان كەشكەندەرىن اسەرلى حابار ەتىپ جازىپ، اناعۇرلىم كوپ ادامعا وسى بايىرعى جولدى ناقتى ٴتۇسىندىردى.
سوڭعى جىلدارى تاۋعا شىعۋ، جاياۋ ٴجۇرۋ سياقتىلاردى قامتىعان ەرەكشە ساياحات ٴۇرتىس دامىدى جانە جالپىلاستى، شينجياڭ گازەتى شينجياڭنىڭ ەرەكشە ساياحاتىنىڭ دامۋىنا ٴۇرتىس نازار اۋدارىپ، مۇزتاۋ شىڭى، تاشقورعان _ ياركەن بايىرعى جولى سياقتى شينجياڭنىڭ تاۋ شىڭدارىن، بايىرعى جولدارىن قورعاۋ جانە ساياحاتتى اشۋ سياقتىلار توڭىرەگىندە كوپتەگەن حابار جازدى، ماعان دا كوپ رەت تىلشىلىك ىستەدى.
مەن شينجياڭ گازەتى سىندى وسى تۇعىر ارقىلى كوپشىلىككە تاۋعا شىعۋداي ايرىقشا باۋراۋ قۋاتىنا يە وسى سپورت ٴتۇرىن تانىستىرعانىمدى، ٴوزىم قىزۋ سۇيەتىن شينجياڭدى _ كوپتەگەن كورىنىسى كوركەم تاۋ شىڭدارى بار، ٴبىزدىڭ شىعۋىمىزدى كۇتىپ تۇرعان وسى جەردى تانىستىرعانىمدى ايرىقشا ماقتانىش ەتەمىن.
(اۆتور: جۇڭگوداعى 10 ٴىرى جاھانگەزدىڭ ٴبىرى، شينجياڭ ساياحات قوعامى ەرەكشە ساياحات بولىمشە قوعامىنىڭ قۇرمەتتى ٴتوراعاسى)
