12 ـ ايدىڭ 10 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا ”1 + 10“ كەڭەسىنە قاتىناسۋ ٴۇشىن جۇڭگوعا كەلگەن نەگىزگى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمداردىڭ جاۋاپتىلارىمەن كەزدەستى.
□ سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ٴتىلشىسى حۋاڭ جيڭۋىن تۇسىرگەن
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 ـ ايدىڭ 10 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. 12 ـ ايدىڭ 10 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا ”1 + 10“ كەڭەسىنە قاتىناسۋ ٴۇشىن جۇڭگوعا كەلگەن نەگىزگى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمداردىڭ جاۋاپتىلارىمەن كەزدەستى.
شي جينپيڭ نەگىزگى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمداردىڭ جاۋاپتىلارىمەن ەستەلىك سۋرەتكە ٴتۇستى، ولاردىڭ ۇزاقتان بەرى جۇڭگونىڭ وسىزامانداندىرۋ ىستەرىن قولداعاندىعىنا العىس ايتتى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: قازىر 100 جىلدىق وزگەرىس جەدەل قۇبىلۋدا، دۇنيە ٴجۇزى جاڭا اۋمالى ـ توكپەلى وزگەرىس مەزگىلىنە ٴوتىپ، تاعى دا شەشۋشى جول ايىرىعىنا ٴدوپ كەلدى. ادامزات بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە وتكەرەتىن تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا، ٴار ەل 190نان استام قايىقتا وتىرعان جوق، قايتا تاعدىرلاس بولعان ٴبىر ۇلكەن كەمەدە وتىر، ٴبىر ـ ٴبىرىنىڭ دامۋىن سىن ـ سايىس ەمەس، قايتا وراي دەپ ٴبىلىپ، قارسى جاعىن قارسىلاس ەمەس، قايتا سەرىك دەپ ٴبىلىپ، ”جەر شارىنداعىلار ٴوزارا قارايلاسىمدى بولۋدى“، ىنتىماقتاسا سەلبەسۋدى، ٴوزارا تيىمدىلىك جاساپ تەڭ يگىلىكتەنۋدى ٴداۋىردىڭ نەگىزگى اۋەنىنە اينالدىرۋعا ٴتيىس. جۇڭگو جاق نەگىزگى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمدارمەن كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەپ، حالىقارالىق سەلبەستىكتى جەبەپ، جەر شارىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى ەلدەردىڭ دامۋىن قولداپ، تەڭ، ٴتارتىپتى دۇنيە ٴجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋىن، جالپىعا بىردەي، سيىسىمدى ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن ىلگەرىلەتىپ، بىرگە داميتىن ٴادىل دۇنيە ٴجۇزىن قۇرۋدى قالايدى.
جاڭا وركەندەتۋ بانكەسىنىڭ باستىعى روسسەۆ، حالىقارالىق اقشا قورى ۇيىمىنىڭ باسالقاسى گەورگيەۆا، دۇنيە بانكەسىنىڭ باستىعى پىڭ انجيە، دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ باس جوراسى يۆيلا شەتەل جاق اتىنان ٴسوز سويلەدى. ولار جۇڭگونىڭ ەكونوميكالىق دامۋ تابىستارىن جوعارى باعالاپ، جۇڭگونىڭ دامۋ بولاشاعىنا زور ٴۇمىت ارتتى، جۇڭگونىڭ ۇزاق ۋاقىتتان بەرى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمداردىڭ قىزمەتىن قولداپ كەلگەندىگىنە العىس ايتتى. ولار مىنالاردى ٴبىلدىردى: جۇڭگونىڭ دامۋ تابىستارى بۇكىل دۇنيەنىڭ نازارىن اۋداردى، اسىرەسە، كەدەيلىكتى ازايتۋ سالاسىندا ادامزات كەرەمەتىن جاراتتى، جاڭاشا وندىرگىش كۇش جاعىندا دۇنيەنىڭ الدىڭعى ورنىندا تۇردى، بۇلار جۇڭگو ۇكىمەتى دارىپتەگەن حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ ۇستانىمىنىڭ تابىستى بولعاندىعىن، سونداي ـ اق جارامدى ەكەندىگىن تولىق دالەلدەدى، بۇل دۇنيە ٴجۇزى جونىنەن ماڭىزدى وي سالۋ مانىنە يە. جۇڭگو باستان ـ اياق دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىنداعى ماڭىزدى قوزعالتقىش جانە ورنىقتىرعىش، كوپ جاقتىلىقتى باتىل قورعاۋشى بولىپ كەلدى. جۇڭگو ۇزدىكسىز رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتىپ، سىرتقا ەسىك اشۋدى كەڭەيتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرىپ، دۇنيە جۇزىنە، اسىرەسە، جەر شارىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى ەلدەرگە وراسان زور وراي ازىرلەدى. ٴتوراعا شي جينپيڭ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسىن جانە 3 ۇلكەن الەمدىك باستامانى العا قويىپ، جۇڭگونىڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ٴىرى ەل رەتىندەگى جاۋاپكەرشىلىگىن تولىق ايگىلەپ، جەر شارىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى ەلدەردىڭ جۇڭگونىڭ دامۋ جۇردەك پويەزىنە وتىرىپ، ٴوزىنىڭ دامۋىن جۇزەگە اسىرۋىنا ماڭىزدى تۇعىر ازىرلەدى. قازىر دۇنيە ٴجۇزىنىڭ ەكونوميكالىق جاعدايى كوپتەگەن قيىنشىلىق پەن سىن ـ سايىسقا ٴدوپ كەلىپ وتىر، سىڭار جاقتىلىق، قورعامپازدىق ۇدەي ٴتۇستى. دۇنيە جۇزىندەگى ٴار ەل نازارىن جۇڭگوعا اۋداردى، جۇڭگونىڭ دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىنداعى ەڭ ماڭىزدى قوزعالتقىشتىق رولىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرۋىن ٴۇمىت ەتەدى جانە وعان سەنەدى. نەگىزگى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمدار جۇڭگو جاقپەن تىعىز سەلبەسىپ، كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولىپ، ەركىن ساۋدانى جانە ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن قورعاپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بىرگە دامۋى مەن گۇلدەنۋىن جەبەۋگە اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس بولاشاعىن بىرگە جاراتۋدى قالايدى.
شي جينپيڭ شەتەل جاق ۋاكىلدەرىنىڭ ٴسوزىن مۇقيات تىڭدادى ٴارى دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسى، جۇڭگو ەكونوميكاسى، الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋ سياقتى قارسى جاق كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان ماسەلەلەرگە جاۋاپ قايتاردى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قۋاتتى جانە باياندى ارتۋ جولىنا ٴتۇسۋىن قالاي ىلگەرىلەتۋ _ حالىقارالىق قوعام ٴدوپ كەلىپ وتىرعان كەلەلى تاقىرىپ. ٴار ەلدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ وزىندىك قيىندىعى بار، اشىق الەمدىك ەكونوميكا جۇيەسىن سەلبەسىپ قۇرىپ، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە تاباندى بولىپ، سيفرلى ەكونوميكا، جاساندى زەردە، تومەن كومىر قىشقىل گاز تەحنيكاسى سياقتى ماڭىزدى ورايلاردى ويداعىداي يگەرىپ، ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇش قاينارىن جاراتىپ، ٴبىلىم، تەحنيكا، دارىندىلاردىڭ ەل اتتاپ جىلجۋىن قولداۋ كەرەك. ”شاعىن اۋلاعا بيىك داۋال تۇرعىزۋ“، ”بايلانىستى الشاقتاتىپ، تىزبەكتى ٴۇزۋ“ باسقالارعا زيان جەتكىزۋمەن بىرگە، وزىنە دە پايدا جەتكىزبەيدى. جۇڭگو جاق قاشاندا جۇڭگو جاقسى بولعاندا عانا، دۇنيە ٴجۇزى جاقسى بولادى؛ دۇنيە ٴجۇزى جاقسى بولسا، جۇڭگو ٴتىپتى دە جاقسى بولادى دەپ قارايدى. ٴار ەل ەكونوميكالىق جاقتا ٴبىر ـ بىرىنە سۇيەنۋدى ارتىقشىلىقتى قابىلداپ، ولقىلىقتاردى تولىقتايتىن، ٴوزارا پايدا جەتكىزىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن جاقسى ٴىس دەپ قاراۋعا، استە حاۋىپ ـ قاتەر ساناماۋعا ٴتيىس.
شي جينپيڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ قاتىستى جاعدايلارىن، اسىرەسە، جۇڭگو تاياۋدا شىعارعان جەلىلەس ماڭىزدى شارالاردى تانىستىرىپ، بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: 40 نەشە جىل ٴۇرتىس، تەز دامۋدى باستان كەشىرىپ، جۇڭگو ەكونوميكاسى جوعارى ساپالى دامۋ كەزەڭىنە ٴوتتى، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىنا قوساتىن ۇلەسى %30 اينالاسىندا بولۋدى ساقتادى. جۇڭگو جاق بيىلعى ەكونوميكالىق ارتۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىنداعى ەڭ ۇلكەن قوزعالتقىشتىق رولىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرۋ جونىنەن تولىق سەنىمگە يە. جۇڭگونىڭ دامۋى اشىق، سيىسىمدى، جۇڭگو سىرتقا ەسىك اشۋدى ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، حالىقارالىق جوعارى ولشەمدى ەكونوميكا ـ ساۋدا ەرەجەسىمەن ىرىقتىلىقپەن ٴتۇيىلىسىپ، بازارلانعان، زاڭمەن باسقارىلاتىن، حالىقارالانعان بىرەگەي شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن قۇرىپ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى اشىق ەكونوميكالىق جاڭا ٴتۇزىلىس ورناتىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ٴار ەلدىڭ دامۋىنا اناعۇرلىم كوپ جاڭا وراي ازىرلەيدى، اناعۇرلىم كوپ دامۋ پايداسىنان بىرگە يگىلىكتەنەدى.
شي جينپيڭ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول“ باستاماسى العا قويىلعان 10 جىلدان بەرى قول جەتكىزگەن بەلسەندى ىلگەرىلەۋشىلىكتەردى تانىستىرىپ، بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو _ ىسكەر، ارەكەت جاساۋشى، ”شەگە قاعۋ“ رۋحىمەن ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو مەن دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بىرگە دامۋ كوپىرىن سالدى. ٴارقايسى حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمداردىڭ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول“ قۇرىلىسىنا ۇزدىكسىز بەلسەنە ات سالىسىپ، بەيبىت داميتىن، ٴوزارا پايدا جەتكىزىپ سەلبەسەتىن، بىرگە گۇلدەنىپ ـ كوركەيەتىن دۇنيە جۇزىندەگى ٴار ەلدىڭ وسىزاماندانۋىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋىن قارسى الامىز.
الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋ جونىندە شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىن ىلگەرىلەتۋ ٴونىمدى، ۇتىمدى الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋدان ايرىلا المايدى. حالىقارالىق ەكونوميكالىق ۇيىمدار داۋىرمەن بىرگە العا باسىپ، ٴداۋىر ٴۇنى مەن دۇنيە ٴجۇزى حالقىنىڭ تىلەگىنە جاۋاپ قايتارىپ، الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋ جۇيەسى رەفورماسىنا بەلسەنە ات سالىسىپ جانە ونى ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم ٴادىل، ۇيلەسىمدى الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋ جۇيەسىن ورناتىپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ ەكونوميكالىق جاعدايىنىڭ دامۋىن، وزگەرىسىن اڭىس ەتىپ، جەر شارىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى ەلدەردىڭ ۋاكىلدىك سيپاتى مەن ٴسوز سويلەۋ ۇقىعىن كۇشەيتۋگە ٴتيىس. ٴار جاق بۇل جاعىندا ٴىشىنارا ورتاق تانىمعا كەلدى، مۇنداعى شەشۋشى ٴتۇيىن _ ارمان _ تىلەكتى رەالدىققا اينالدىرۋ. الەمدىك ەكونوميكانى باسقارۋعا مەيلى قانداي رەفورما جاسالسا دا، ٴبارى، ٴسوز جوق، بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولىپ، ٴار ەلدىڭ ۇقىق تەڭدىگىنە، وراي تەڭدىگىنە، ەرەجە تەڭدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
شي جينپيڭ تاعى جۇڭگو جاقتىڭ جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسىن دامىتۋ جونىندەگى دايەكتى پرينسيپتىك تۇرعىسىن بايىمداپ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو جاق امەريكا ۇكىمەتىمەن تىلدەسۋدى ساقتاپ، سەلبەستىكتى كەڭەيتىپ، الاۋىزدىقتاردى تىزگىندەپ، جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز، باياندى بەتالىسقا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى، امەريكا جاقتىڭ جۇڭگو جاقپەن ٴبىر بەتالىستا ىلگەرىلەۋىن ٴۇمىت ەتەدى. كەدەن سالىعى سوعىسى، ساۋدا سوعىسى، عىلىم ـ تەحنيكا سوعىسى تاريح اعىمىنا جانە ەكونوميكالىق زاڭدىلىققا قايشى، مۇندا جەڭۋشى بولمايدى. جۇڭگو زەيىن ـ زەردەنى شوعىرلاندىرا وتىرىپ ٴوز ىستەرىن ويداعىداي ىستەۋگە باستان ـ اياق تاباندى بولىپ، ٴوزىنىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن باتىل ويداعىداي قورعايدى. سونىمەن بىرگە جۇڭگو جاقتىڭ جوعارى دەڭگەيدە سىرتقا ەسىك اشۋدى ىلگەرىلەتۋ بەكىمى وزگەرمەيدى.
ۋاڭ ي كەزدەسۋگە قاتىناستى.
