انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى يۇي جياڭيان، ياڭ شۋحان، ەرىكتى ٴتىلشى جاڭ كىحان 12 ـ ايدىڭ 11 ـ كۇنى سانجىدان حابارلايدى. اۆتونوميالى رايوندىق شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مەڭگەرمەسىنەن ۇعىسۋىمىزشا، قازىرگە دەيىن شينجياڭ كولەمىندە بۇكىل مەملەكەت بويىنشا العاشقى توپتاعى زەردەلىلەنۋدەن ۇلگى كورسەتەتىن كومىر كەنى قۇرىلىسى تىزىمدىگىنە ەنگەن 4 كومىر كەن تۇگەلدەي تەكسەرىپ وتكىزىپ الىنىپ، شينجياڭداعى زەردەلىلەنگەن كومىر كەنى قۇرىلىسىنداعى ۇلگىگە اينالعان.
12 ـ ايدىڭ 10 ـ كۇنى ٴتىلشى مەملەكەت ەلەكتر تورى ەنەرگياسى شينجياڭ جۇندۇڭ كومىر ەلەكتر شەكتى سەرىكتەستىگى زەردەلىلەندىرىپ مەڭگەرۋ ورتالىعىنىڭ زەردەلىلەنگەن كومىر قازۋدى قاشىقتان مەڭگەرۋ تۇعىرىندا قىزمەتكەرلەردىڭ 1101 ـ جۇمىس اۋماعىنداعى قۇدىق استىندا كومىر قازۋ جابدىعىن قاشىقتان جۇرگىزبەكشى بولىپ جاتقاندىعىن كوردى.
”1101 ـ جۇمىس اۋماعىنداعى جابدىقتار قالىپتى، جۇرگىزسەك بولادى“. زەردەلىلەندىرىپ مەڭگەرۋشى دىبىسپەن قايتارىلعان جاۋاپتى قابىلداعان سوڭ، جۇرگىزۋ كنوپكاسىن ەپپەن باستى، سوڭىنان 500 مەتر تەرەڭدىكتەگى قۇدىق استىندا ۇساتقىش، اۋىستىرىپ تيەگىش، الدى ـ ارتىنا جىلجيتىن مايدالاپ قىرعىش رەتىمەن ىسكە قوسىلدى. سالدەن سوڭ الداعى ۇلكەن ەكراندى باقىلاۋ كەسكىنىندە كومىر قازۋ ماشيناسىنىڭ كومىر قازعان كورىنىسى كورىندى، كومىر سىرعىتقىش ناۋامەن سىرىلداپ تۇسە باستادى.
2020 ـ جىلى شينجياڭ تيانچى ەنەرگيا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ وڭتۇستىك اشىق كومىر كەنى، شۇيجوۋ كەن ىستەرى (توبى) شينجياڭ تيانشان كەن كاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى وقۇربۇلاق كومىر كەنى، مەملەكەتتىك ەنەرگيا توبى شىنجياڭ ەنەرگيا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى ۋ دۇڭ كومىر كەنى سىندى جالپى 3 جەردە كومىر ٴوندىرىلدى. سونداي ـ اق مەملەكەت ەلەكتر تورى ەنەرگياسى شينجياڭ جۇندۇڭ كومىر ەلەكتر شەكتى سەرىكتەستىگى جۇندۇڭ كومىر الابى ۇلكەن قۇدىق كەن رايونى 2 ـ ٴنومىرلى قۇدىعى سىندى ٴبىر جەرگە سالىنعان كومىر كەنى مەملەكەتتىڭ العاشقى توپتاعى زەردەلىلەنۋدەن ۇلگى كورسەتەتىن كومىر كەنى قۇرىلىسى تىزىمدىگىنە ەنگىزىلدى.
تاياۋ جىلداردان بەرى، مەملەكەت ەلەكتر تورى ەنەرگياسى شينجياڭ جۇندۇڭ كومىر ەلەكتر شەكتى سەرىكتەستىگى شينجياڭ جۇندۇڭ ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونىندا ٴوندىرىس قۋاتى جىلىنا 6 ميلليون توننا بولاتىن قۇدىق، زاۆود، كەن قۇرىلىسىن باستادى ٴارى سايكەستى بۇلتتىق ەسەپتەۋ ساندى مالىمەت ورتالىعى، وندىرىسكە جەتەكشىلىك ەتۋ ـ مەڭگەرۋ ورتالىعى، ٴوندىرىستى شوعىرلى مەڭگەرۋ تۇعىرى قاتارلى 65 ىشكى جۇيە ورناتتى. اۆتوماتتاندىرۋ مەن قاشىقتان باقىلاۋ تەحنيكاسى ارقىلى ناسوس بولمەسى، اۋا سىعىلاتىن ماشينا زالى، ەلەكتر تارماق ستانسياسى، رەمەندى تاسىمال شوفەرى سياقتى تۇراقتى قىزمەت ورىندارىندا كۇزەتشى قويماي شارلاپ تەكسەرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، جۇمىس جۇرگىزۋدەگى حاۋىپ ـ قاتەر مەن ەڭبەك كۇشەمەلىلىگىن كورنەكتى تومەندەتتى.
2023 ـ جىلى 2 ـ ايدان بەرى، وڭتۇستىك اشىق كومىر كەنى، وقۇربۇلاق كومىر كەنى، ۋ دۇڭ كومىر كەنى زەردەلىلەنىپ، دارەجەسى ٴوسىرىلىپ، ىركەس ـ تىركەس تەكسەرىلىپ وتكىزىپ الىندى.
ۋ دۇڭ كومىر كەنى زەردەلىلەنىپ وزگەرتىلگەننەن كەيىن، جاد ارقىلى قيۋ ماشيناسى كومىر قازۋعا پايدالانىلىپ، كەن جۇمىسشىسى ماشينانى ٴبىر رەت قولدانسا بولعانى، ماشينا قاتىستى جۇمىستاردى ەستە ساقتاپ، كومىر قاباتىن وزدىگىنەن كەسىپ، كەسىلگەن كومىر تاسپا ارقىلى اۆتوماتتى تۇردە جەر بەتىندەگى كومىر قامباسىنا تاسىمالدانادى. ساندى مالىمەتتەردە كورسەتىلۋىنشە، زەردەلىلەندىرىپ وزگەرتكەننەن كەيىن، ۋدۇڭ كومىر كەنىنەن 295 كومىر قۇدىعى قىزمەتكەرى قىسقارتىلىپ، كومىردىڭ وزىندىك قۇنى تونناسىنا 11.93 يۋان تومەندەگەن.
مەملەكەت ەلەكتر تورى ەنەرگياسى شينجياڭ جۇندۇڭ كومىر ەلەكتر شەكتى سەرىكتەستىگى جۇندۇڭ كومىر الابى ۇلكەن قۇدىق كەن رايونى 2 ـ ٴنومىرلى كومىر كەنى بيىل 8 ـ ايدا مەملەكەت دارەجەلى زەردەلىلەنۋدەن ۇلگى كورسەتەتىن كەن قۇدىعىن تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋدان ٴوتتى. ”ۇلكەن قۇدىق كەن رايونى 2 ـ ٴنومىرلى كومىر كەنى شۇعىل سوققىعا ۇشىرايتىن كەن قۇدىعىنا جاتادى، كومىر قاباتىنىڭ ورتاشا قالىڭدىعى 53 مەترگە جەتەدى، مۇنداي جەر قۇرىلىمى بۇكىل مەملەكەتتە سيرەك كەزدەسەدى“، ـ دەي كەلىپ مەملەكەت ەلەكتر تورى ەنەرگياسى شينجياڭ جۇندۇڭ كومىر ەلەكتر شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ كەن باستىعى تان لي مىنالاردى ٴبىلدىردى: ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگى حاۋىپ ـ قاتەرىنە توتەپ بەرۋدە وسى كومىر كەنىندە ۇلكەن ساندى مالىمەت مودەلى قۇرىلىپ، اپاتتان ساقتاندىرۋ، ٴبىر جاقتى ەتۋ تۇعىرى ارقىلى اپات حاۋىپ ـ قاتەرىنە الدىن الا تۇجىرىم جاسادى.
كەلەسى قادامدا مەملەكەتتىك ەنەرگيا توبى جوعارى دارەجەلى زەردەلىلەنگەن كومىر كەنىن قۇرۋ ولشەمى بويىنشا ۋ دۇڭ كومىر كەنى مەن جۇندۇڭ كومىر الابى ۇلكەن قۇدىق كەن رايونى 2 ـ ٴنومىرلى كومىر كەنىنىڭ زەردەلىلەنگەن جابدىقتارى مەن جۇيەسىن جاڭالاپ، ولاردى جوعارى دارەجەلى زەردەلىلەنگەن كومىر كەنى ەتىپ قۇرىپ شىعادى.
