ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ اۋمىننىڭ وتان قۇشاعىنا ورالعاندىعىنىڭ 25 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە
حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
”قازىر جانە بۇدان بىلايعى ٴبىر مەزگىل جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋدىڭ شەشۋشى مەزگىلى، ’ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىم‘ امالياتى دا جاڭا كەزەڭگە قادام تاستادى.“ اۋمىننىڭ وتان قۇشاعىنا ورالعاندىعىنىڭ 25 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسى جانە اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى 6 ـ كەزەكتى ۇكىمەتىنىڭ مىندەتكە وتىرۋ سالتىندا ٴتوراعا شي جينپيڭ جاڭا كەزەكتى اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى ۇكىمەتىنە ”تورتكە كۇش سالۋ“ جونىندەگى ٴۇمىتىن العا قويدى، وندا اۋمىننىڭ دامۋى جونىندەگى تەرەڭ تولعانىس، اۋمىندىق باۋىرلاستارعا دەگەن شىنايى قامقورلىق قامتىلىپ، ”ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىم“ ىستەرىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ جاڭا جاعدايىن ۇزدىكسىز اشۋعا بەتالىس جانە ارەكەت جەتەكشىلىگىن ازىرلەدى.
شەشۋشى مەزگىل، جاڭا كەزەڭ جاڭا بورىش پەن مىندەتتى، سونداي ـ اق جاڭا وراي مەن سىن ـ سايىستى بىلدىرەدى. جاڭا داۋىردەگى ”ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىم“ امالياتىنىڭ ماڭىزدى بورىشىنان كوز جىبەرگەندە، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ اناعۇرلىم جاقسى دامۋىن جۇزەگە اسىرىپ، مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىنا، ۇلتتى گۇلدەندىرۋگە اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋ ٴۇشىن، ٴسوز جوق، ”ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىم“ سىندى ٴتۇزىم ابزالدىلىعىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. ٴدوپ كەلگەن ورايدان كوز جىبەرگەندە، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى رەفورمانى اناعۇرلىم جاپپاي تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندە جۇيەلى ورنالاستىرۋ جاساپ، ”ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىم“ سىندى ٴتۇزىم ابزالدىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ مەملەكەتتىڭ سىرتقا ەسىك اشۋداعى رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى، بۇل شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋعا توعىسۋىنا، ٴوزىنىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي دامۋىن جۇزەگە اسىرۋىنا جاڭا تاريحي وراي ازىرلەدى. ٴدوپ كەلگەن سىن ـ سايىستان كوز جىبەرگەندە، قازىر سىرتقى ورتادا تەرەڭ وزگەرىستەر تۋىلىپ، ىشكى دامۋ شۇعىل شەشۋگە ٴتيىستى كوپتەگەن تەرەڭ قاتپارلى ماسەلەلەرگە ٴدوپ كەلىپ وتىر، تۇرعىنداردىڭ تاماشا تۇرمىسقا تالپىنىسى ۇزدىكسىز كۇشەيدى. وسىنىڭ ٴبارى ٴبىزدىڭ اناعۇرلىم زور تەبىنمەن، اناعۇرلىم زور بەكىممەن، اناعۇرلىم ناقتى شارالارمەن ورايدى مىقتى يگەرىپ، قايراتتانا رەفورما جۇرگىزىپ، قولايلى ساتتەن پايدالانىپ العا ۇمتىلىپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتۋىمىزدى قاجەت ەتەدى.
ەكونوميكانىڭ ۇيلەسىمدى، كوپ نەگىزدى دامۋىن كۇش سالا ىلگەرىلەتۋ، ەرەكشە اكىمشىلىك رايوننىڭ باسقارۋ ونىمدىلىگىن كۇش سالا جوعارىلاتۋ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى سىرتقا ەسىك اشۋ تۇعىرىن كۇش سالا قالىپتاستىرۋ، قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعىن، ورنىقتىلىعىن كۇش سالا قورعاۋ كەرەك. ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ وسى ”تورتكە كۇش سالۋدى“ ارقاۋ ەتە وتىرىپ، ٴبىر قىدىرۋ ايقىن تالاپتار مەن ناقتى شارالاردى العا قويۋىندا ٴارى بيىكتە تۇرىپ الىسقا كوز جىبەرگەن ستراتەگيالىق جوبالاۋ، ٴارى تەرەڭ، ەگجەي ـ تەگجەيلى ٴادىس ـ امالدار ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋ بار. كەزەكتە ەڭ ماڭىزدىسى، ٴتوراعا شي جينپيڭ كەسكىندەپ نۇسقاعان بەتالىس بويىنشا، اۋمىن دامۋىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى مەن شەشۋشى بۋىندارىن مىقتى يگەرىپ، وسى تالاپتار مەن شارالاردى ٴتۇرلى قىزمەتتەردە مۇقيات تياناقتاندىرۋ كەرەك.
ايتالىق، حىڭچين گۋاڭدۇڭ _ اۋمىن تەرەڭ سەلبەستىك رايونى قۇرىلىسىن تەزدەتۋ _ ورتالىق كوميتەت جاساعان كەلەلى شەشىم، ورنالاستىرۋ. اسىرەسە، 2021 ـ جىلى «حىڭچين گۋاڭدۇڭ _ اۋمىن تەرەڭ سەلبەستىك رايونى قۇرىلىسىنىڭ جالپى تۇلعالىق جوباسى» شىعارىلعاننان بەرى، ٴتۇرلى قىزمەتتەردە بەلسەندى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتىپ، حىڭچين مەن اۋمىننىڭ ٴبىر تۇلعالانۋ دەڭگەيى بىرتىندەپ جوعارىلاپ، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ ۇيلەسىمدى، كوپ نەگىزدى دامۋىنداعى تىرەكتىك رولى كۇن سايىن كورنەكتىلەندى. 2024 ـ جىلى 9 ـ ايعا دەيىن حىڭچيندە تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان اۋمىن تۇرعىندارى 16 مىڭ 539 ادامعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %19.1 ارتقان؛ اۋمىن كاسىپورىندارىنىڭ جالپى سانى 6461گە جەتىپ، سەلبەستىك رايونى قۇرىلعان كەزدەگىدەن %39.3 ارتقان.
كەزىندە ”بانان ورماندى مانات دالا، اندىز ـ اندىز ورنالاسقان قىستاقتار“ بار حىڭچيندە بۇگىنگى كۇنى بيىك عيماراتتار قاز ـ قاتار بوي كوتەرىپ، تىرشىلىك تىنىسى جالىنداپ، گۋاڭدۇڭ _ اۋمىننىڭ تەرەڭ سەلبەستىك تۇعىرىنا، ”ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىمنىڭ“ ”توعىسۋ تۇيىنىنە“ اينالدى، بۇدان ”گۋاڭدۇڭ _ شياڭگاڭ _ اۋمىننىڭ ىشكەرىلەي، سايكەسە دامۋى ’ارماننان رەالدىققا‘ بەت العاندىعىنا“ سۇيىنەسىز. قازىرگى جانە بۇدان كەيىنگى ٴبىر مەزگىل _ حىڭچين گۋاڭدۇڭ ـ اۋمىن تەرەڭ سەلبەستىك رايونىن وركەندەتۋ قۇرىلىسىنىڭ بۇرىنعىعا مۇراگەر، كەيىنگىگە بۇيداگەر بولاتىن شەشۋشى كەزەڭى، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ ۇيلەسىمدى، كوپ نەگىزدى دامۋىن بەكەمدەۋدەگى، جوعارىلاتۋداعى شەشۋشى كەزەڭ. 12 ـ ايدىڭ 19 ـ كۇنى ٴتوراعا شي جينپيڭ حىڭچين گۋاڭدۇڭ _ اۋمىن تەرەڭ سەلبەستىك رايونىندا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”حىڭچيندى اشۋداعى اۋەلگى ماقساتتى، ٴسوز جوق، ەستە بەرىك ساقتاۋ اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ ۇيلەسىمدى، كوپ نەگىزدى دامۋى ٴۇشىن بولىپ تابىلادى“؛ 12 ـ ايدىڭ 20 ـ كۇنگى قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا ٴتوراعا شي جينپيڭ ”ورتالىقتىڭ حىڭچيندى اشۋدى ۇيعارۋىنىڭ ماقساتى اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ ۇيلەسىمدى، كوپ نەگىزدى دامۋىن جەبەپ، اۋمىن تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسىنا، جۇمىستانۋىنا قولايلىلىق جاراتۋ“ دەگەندى قايتالاي باسا دارىپتەپ، ”وسى ورىن تۇراقتاندىرۋمەن سايكەسپەيتىن كاسىپ سالا نىساندارىن دامىتپاۋدى“ تالاپ ەتتى، بۇل اسا كۇشتى رەال باعىتتامالىلىققا جانە جەتەكشىلىك سيپاتقا يە. بولاشاقتى بەتكە الىپ، حىڭچيندى اشۋداعى اۋەلگى ماقساتتى ەستە بەرىك ساقتاپ، جوبانى تاباندىلىقپەن تياناقتاندىرىپ، ستراتەگيالىق تاباندىلىقتى ساقتاپ، تىنباي ەڭبەكتەنۋگە تاباندى بولىپ، نەگىزدىك قۇرىلعىلاردا ”قاتتى بولشەكتەردىڭ ۇلاستىرىلۋىن“، ەرەجە ـ مەحانيزمدەردە ”جۇمساق بولشەكتەردىڭ ۇلاستىرىلۋىن“، حىڭچين، اۋمىن تۇرعىندارىنىڭ ”جۇرەكتەرىنىڭ توعىسۋىن“ ۇزدىكسىز كۇشەيتسەك، ٴسوز جوق، حىڭچين مەن اۋمىننىڭ ٴبىر تۇلعالانۋىن اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىپ، اۋمىننىڭ دامۋى ٴۇشىن تىڭ ٴورىس اشىپ، جاڭا قوزعاۋشى قۋات ۇستەي الامىز.
”جاستار _ اۋمىننىڭ ٴۇمىتى جانە بولاشاعى، اۋمىندى كوركەيتۋدىڭ، مەملەكەتتى كوركەيتۋدىڭ جالىندى كۇشى“. ٴتوراعا شي جينپيڭ ماڭىزدى سوزىندە ەرەكشە اكىمشىلىك رايون ۇكىمەتى مەن قوعامداعى ٴار سالانىڭ جاستارعا اناعۇرلىم قامقورلىق جاساۋىن، ولاردىڭ ەسەيىپ ـ ەرجەتىپ، دارىندىعا اينالۋىنا، ارمانىن ايگىلەۋىنە اناعۇرلىم تاماشا ورتا جانە شارت ـ جاعداي ازىرلەۋىن ٴۇمىت ەتتى، قالىڭ جاستاردى اۋمىندى كوكەيدە ساقتاپ، مەملەكەتتى كوكەيدە ساقتاپ، اسقاق مۇرات ورناتىپ، ىجداعاتتىلىقپەن ىستەپ، ”ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىم“ ىستەرىنىڭ جاقسى قۇرۋشىلارى جانە ٴىزباسارلارى بولۋعا ىنتالاندىردى. بۇل ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ جاستاردىڭ كادەگە جاراۋىنا ايرىقشا ٴمان بەرەتىندىگىن، اۋمىن جاستارىنا كوڭىل بولەتىندىگىن، قامقورلىعىن تولىق ايگىلەدى.
تاياۋ جىلداردان بەرى، تۇڭعىش رەت اۋمىندا عارىش كوتەرىمدىلىك ماماندارىن تاڭدادى، اۋمىن جاستارىن حالىقارالىق ۇيىمدارعا مىندەت وتەۋگە جىبەردى، شياڭگاڭدىق، اۋمىندىق جاستاردىڭ ىشكى وڭىردە پراكتيكا جاساۋ جوسپارىن اتقاردى، شياڭگاڭدىق، اۋمىندىق كاسىپتىك دارىندىلاردىڭ كاسىپتىك اتاق باعالاۋ جاسىل ارناسىن قۇردى... ٴبىر قىدىرۋ شارالار جاستاردىڭ دامۋىنا جول اشىپ، كوپىر سالىپ، ارماندارىن جۇزەگە اسىرۋىنا وراي جاراتتى. وتانمەن تاعدىرلاس بولعان، داۋىرمەن تەڭ قادام باسقان اۋمىن جاستارىنىڭ ٴىرى ىستەر تىندىرىپ، جاپپاي ىسكەرلىك كورسەتۋ، ٴىس تىندىرىپ، ناتيجە جاراتۋ كەڭىستىگى مەن ورايى اناعۇرلىم كەڭ. تەك ۇلى مۇرات ورناتىپ، قۇلشىنا العا باسسا بولعانى، ٴسوز جوق، ٴوزىنىڭ ٴومىر قۇنىن جۇزەگە اسىرىپ، جاستىق كوكتەمىن نۇرلاندىرا الادى.
وتكەن 25 جىل _ ەرەن شاقتار، جاڭا ساپار ادامدى العا باسۋعا جەبەيدى. ٴبىز جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ نىساناسىنا تاريحتاعى ٴارقانداي كەزدەگىدەن دە اناعۇرلىم جاقىنداي تۇستىك، مۇنى جۇزەگە اسىرۋعا سەنىمىمىز ٴتىپتى دە كامىل جانە قۋاتىمىز دا قاپتال جەتەدى، اۋمىن دا دامۋدىڭ ەڭ تاماشا مەزگىلىن قارسى الدى. اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، ”ٴبىر ەل، ەكى ٴتۇزىم“ باعىتىن جان ـ جاقتى، ٴدال، تاباندىلىقپەن دايەكتىلەندىرسەك، اۋمىن، ٴسوز جوق، دامۋدىڭ جاڭا ٴورىسىن اشىپ، ۇزدىكسىز جاڭا شۇعىلالى ناتيجە جاراتادى، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ ايبىندى جوباسى، ٴسوز جوق، نىق قاداممەن تاماشا رەالدىققا اينالادى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 12 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
