— باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ 20 ـ كەزەكتى ورتالىق ٴتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى ٴتورتىنشى جالپى ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزىنىڭ رۋحىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە
حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
”شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستە، ٴسوز جوق، بۇلجىماۋ كەرەك، ٴارقانداي ەكى ۇداي بولۋ، اۋىتقۋ، بوساڭسۋ، اياۋشىلىق ىستەۋ نەمەسە اياقسىز قالدىرۋ ٴبارى اۋدارۋ سيپاتتى قاتەلىك تۋدىرادى.“ 20 ـ كەزەكتى ورتالىق ٴتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ ٴتورتىنشى جالپى ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستىڭ قامال الۋ شايقاسىن، ۇزاققا سوزىلاتىن شايقاسىن، جالپى تۇلعالىق شايقاسىن باتىلدىقپەن ويداعىداي جۇرگىزۋ جونىندە ايقىن تالاپ قويىپ، ”شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋدى ماڭگى جالعاستىراتىن توزىمدىلىكتى، تاباندىلىقتى باستان ـ اياق ساقتاپ، ستراتەگيالىق تاباندىلىق پەن تەگەۋرىندى كۇيدى ساقتاپ، ٴبىر قادام دا ايالداماۋ، جارتى قادام دا جول بەرمەۋ“ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى.
جاڭا داۋىردەن بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى جانە شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستى ىلگەرىلەتۋ سەرپىنى بۇرىن بولىپ كورىلمەگەن دەڭگەيدە بولدى، ونىمدىلىگى كوپكە ٴمالىم، ٴبىراق كەلەلى ٴىس اياقتادى دەيتىن كەز ٴالى كەلە قويعان جوق، شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەس جاعدايى ٴالى دە قاتاڭ دا كۇردەلى، شىرىكتەسۋدىڭ ٴوسىپ ـ ٴوربيتىن توپىراعى مەن شارت ـ جاعدايىن جويۋ مىندەتى اۋەلگىدەي جاپالى دا اۋىر بولىپ وتىر. جاقىنعى جىلداردان بەرى، تەكسەرىلىپ ٴبىر جاقتى ەتىلگەن دەلولاردان قاراعاندا، شىرىكتەسۋدىڭ قالدىعى ٴالى جويىلعان جوق، مولشەرىنىڭ ارتۋى ٴالى دە تىنباي تۋىلۋدا. كۇشتى جوعارى قىسىم استىندا ٴالى دە ويىنا كەلگەنىن ىستەيتىندەر بار، بۇل شىرىكتەسۋگە باتىلدىق ەتكىزبەۋدى، شىرىكتەسۋگە مۇمكىندىك بەرمەۋدى، شىرىكتەسۋدى ويىنا الدىرماۋدى ٴبىر تۇلعالى ىلگەرىلەتۋدە تەبىندى ٴالى دە اناعۇرلىم ارتتىرۋ كەرەكتىگىن تۇسىندىرەدى. تەك تۇبەگەيلى وزىنە ـ ٴوزى توڭكەرىس جاساۋ رۋحى ارقىلى شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستى سوڭىنا دەيىن جۇرگىزىپ، ۇستىنەن وڭاۋ مەن تۇبىرىنەن وڭاۋعا تەڭ ٴمان بەرىپ، جۇيەلى وڭاۋ جۇرگىزۋگە تاباندى بولعاندا عانا، وڭايلىقپەن كەلمەگەن جەڭىس جەمىسىن تۇبىرىنەن بەكەمدەپ، پارمەندى سەسكەندىرۋ كۇشىن قالىپتاستىرىپ، شىرىكتەسۋ ٴوسىپ ـ ٴوربيتىن توپىراق پەن شارت ـ جاعدايدى ۇزدىكسىز جويۋعا بولادى.
ٴبىر قادام دا ايالداماۋ، جارتى قادام دا جول بەرمەۋ باتىل پوزيتسيا مەن شىنايى ارەكەتتە بولىپ، شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستىڭ كۇش سالۋ ٴتۇيىنى مەن قامال الۋ ٴتۇيىنىن ٴداپ باسىپ تاۋىپ، ارتۋ مولشەرىن تەجەۋدە، قالدىقتاردى جويۋدا ناقتى شارا قولدانۋدى، ناقتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋدى تالاپ ەتەدى.
”بۇرىس ستيلدەر مەن شىرىكتەسۋدى بىرگە تەكسەرۋدى، بىرگە جونگە سالۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ كەرەك“، باس شۋجي شي جينپيڭ العا قويعان وسى ٴبىر ايقىن تالاپتا قازىرگى كەزەڭدەگى پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسىندا جانە شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستە ورىن تەۋىپ وتىرعان كورنەكتى ماسەلەلەر كوزدەلگەن، اسا كۇشتى رەال باعىتتامالى سيپات جانە جەتەكشىلىك سيپات الادى.
بۇرىس ستيل مەن شىرىكتەسۋ ماسەلەسى ٴىشى ـ سىرتى بىردەي، تامىرلاس، قاينارلاس. بۇرىس ستيلدەن شىرىكتەسۋگە ٴوتۋ، بۇرىس ستيل مەن شىرىكتەسۋ قاباتتاسۋ تارتىپكە، زاڭعا قايشى ٴىشىنارا دەلولارداعى ورتاقتىق. «شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋ حالىق ٴۇشىن» اتتى تەلە ارناۋلى فيلمىندە اشكەرەلەنگەن جاعدايدان قاراعاندا، شىرىكتەسكەن ٴبىرسىپىرا ەلەمەنتتەر ٴدال جەۋ، ٴىشۋ، ويناۋ، كوڭىل اشۋدان باستاپ، زاڭسىز ساۋداگەرلەرمەن اۋىز جالاسىپ، ەڭ سوڭىندا ودان دامىپ ۇقىقتى اقشاعا ايىرباستاپ، مۇددە ورتاق تۇلعاسىن قالىپتاستىرعان. بۇرىس ستيل شىرىكتەسۋدىڭ اپانى، شىرىكتەسۋ كوبىندە ”ٴتورت بۇرىس ستيلدىڭ“ ساننان ساپاعا وزگەرۋىنىڭ ناتيجەسى. تەك ٴاربىر ستيل ماسەلەسىنىڭ ”ساڭلاۋىن“ بىتەگەندە عانا، شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋدىڭ، وزگەرۋدەن ساقتانۋدىڭ توسپاسىن بەكەمدەۋگە بولادى.
بەرتىنگى جىلدارى، ورتالىقتىڭ سەگىز ٴتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ رۋحىن قاجىماي ـ تالماي دايەكتىلەندىرۋدىڭ، ستيلدى دۇرىستاۋ، ٴتارتىپتى قاتايتۋدى باستان ـ اياق دارىپتەۋدىڭ تابىسى مەن ونىمدىلىگى كورنەكتى بولدى. بولاشاقتى بەتكە العاندا، ٴسوزسىز، ورتالىقتىڭ سەگىز ٴتۇرلى بەلگىلەمەسىن قۇرىشتاي قاعيدا، بەرىك ولشەم ەتىپ، قاسارىسا تارتىپكە قايشىلىق جاساۋ، كومەسكىلەنگەن، وزگەرگەن ”ٴتورت بۇرىس ستيل“ ماسەلەلەرىن قاتاڭ تەكسەرىپ ٴبىر جاقتى ەتىپ، پارا الۋ مەن پارا بەرۋدى بىرگە تەكسەرۋدى تەرەڭدەتىپ، جۇيەلى شىرىكتەسۋ حاۋىپ ـ قاتەرلەرىن، كومەسكى كىناراتتارىن باتىل جويىپ، جاڭاشا شىرىكتەسۋدەن جانە كومەسكى شىرىكتەسۋدەن ساقتانۋدىڭ جانە ونى جويۋدىڭ ٴونىمدى ادىستەرىن بايىتۋ كەرەك. ستيل دۇرىستاۋدى، ٴتارتىپتى قاتايتۋدى، شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋدى ساباقتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، ”بىرگە تەكسەرۋ“ ارقىلى بۇرىس ستيل مەن شىرىكتەسۋ قاباتتاسقان ماسەلەلەردى قاتاڭ جازالاپ، ”بىرگە جونگە سالۋ“ ارقىلى بۇرىس ستيل مەن شىرىكتەسۋدىڭ ورتاق ٴتۇپ قاينارىن جويعاندا عانا، بۇرىس ستيلدەن شىرىكتەسۋگە ٴوتۋدىڭ شىنجىرىن ٴۇزىپ، ستيل قۇرىلىسى مەن شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستىڭ جونگە سالۋ ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋعا بولادى.
”بۇقارانىڭ جانىنداعى بۇرىس ستيلدەر مەن شىرىكتەسۋ ماسەلەلەرىن وڭاۋعا“ قايتا قاراپ كورەيىك، بۇل _ پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدىڭ نەگىزگى ساتىعا كەڭەيۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋدىڭ ماندىك تالابى.
بۇقارانىڭ جانىندا تۋىلعان بۇرىس ستيلدەر مەن شىرىكتەسۋ ماسەلەلەرى بۇقارانىڭ ٴتول مۇددەسىنە زيان جەتكىزەدى، بۇعان بۇقارانىڭ اڭىسى دا ەڭ كۇشتى. ”مەكتەپ تاماعىن“ باسقارۋ ماسەلەسىن تەگەۋرىندى كۇشپەن وڭاۋ، وقۋشىلاردىڭ تاماق قاراجاتىنا قيانات ىستەۋ، يەمدەنۋ، مەردىگەر شاقىرۋ بويىنشا ساتىپ الۋعا قول سۇعۋ، قارىمجى الۋ سياقتى ماسەلەلەردى زاڭ بويىنشا تەكسەرىپ ٴبىر جاقتى ەتۋدەن اۋىل ـ قىستاق كوللەكتيۆىنىڭ ”ٴۇش مال ـ مۇلكى“ سالاسىنداعى شىرىكتەسۋ ماسەلەسىن ٴجىتى قاداعالاپ، ٴبىرسىپىرا ”جەمقور شىبىن، شىرىكتەسكەن قۇمىرىسقالاردى“ قاتاڭ جازالاۋعا دەيىن، ودان ەمدەۋ، ٴدارى ـ دارمەك سالاسىنداعى بىلىقپالىقتى ىشكەرىلەي رەتكە سالىپ، شيپاگەرلەر شيپاحانا ارقىلى پايدا تابۋ، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ قاراجاتىن الداپ اۋىستىرىپ الۋ سياقتى شىرىكتەسۋ ماسەلەلەرىن قاتاڭ تەكسەرۋگە دەيىن... ٴدال حالىق بۇقاراسى نەگە قارسى تۇرسا، نەگە قاباعات وشىكسە، سودان باتىل ساقتانىپ جانە تۇزەتىپ، پارتيانى جاپپاي قاتاڭ باسقارۋدى بۇقارانىڭ جانىنا دەيىن كەڭەيتۋ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلگەندىكتەن، بۇقارانىڭ ٴتول مۇددەسى پارمەندى قورعالدى.
پارتيامىز تەگەۋرىندى كۇشپەن شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرىپ، ”ٴتورت بۇرىس ستيلدى“ دۇرىستاپ، جاڭا سالت ورناتىپ، پارتيانىڭ جانە حالىقتىڭ ىقىلاسىنا قول جەتكىزدى. ”جولبارىس“ باسىن كوتەرە باستاعاندا سوعىپ، ”شىبىندار“ الباتى ۇشسا دا قاعىپ جىبەرىپ، ٴىرى جەمقورلاردىڭ بىردە ـ بىرەۋىنە كەڭشىلىك ەتپەدى، سونىمەن بىرگە ”جەمقور شىبىن، شىرىكتەسكەن قۇمىرىسقالارعا“ دا ”استە راقىم ەتپەدى“. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ورنالاستىرۋلارىن، تالاپتارىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ٴار دارەجەلى پارتكومدار، اسىرەسە، قالالىق، اۋداندىق پارتكومدار بۇقارانىڭ جانىنداعى بۇرىس ستيلدەر مەن شىرىكتەسۋ ماسەلەلەرىن وڭاۋدى ماڭىزدى مىندەت رەتىندە ۇدايىلاندىرا يگەرىپ، بۇقارانىڭ سەزىپ بىلە الۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، ٴتارتىپ تەكسەرۋدى، باقىلاۋ ـ تەكسەرۋدى نەگىزگى ساتىنى شارلاپ تەكسەرۋمەن ۇشتاستىرىپ، ٴارقايسى جاقتىڭ باقىلاۋىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، حالىق بۇقاراسىنا ستيلدى دۇرىستاۋدىڭ، ٴتارتىپتى قاتايتۋدىڭ، شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋدىڭ وزدەرىنىڭ جانىندا ەكەندىگىن، ادىلدىكتىڭ، تۋراشىلدىقتىڭ وزدەرىنىڭ جانىندا ەكەندىگىن شىنايى سەزىندىرىپ، رەفورما، دامۋ جەتىستىكتەرىنەن قالىڭ حالىق بۇقاراسىنىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي، اناعۇرلىم ٴادىل يگىلىكتەنۋىن ىلگەرىلەتۋى كەرەك.
شىرىكتەسۋدىڭ تامىرىنا تۇبەگەيلى بالتا شابىلماسا، شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەس ٴبىر ٴسات تە توقتامايدى. ۇتىلۋعا كەلمەيتىن، استە جەڭىلۋگە بولمايتىن وسى كەلەلى ساياسي كۇرەستە، تيتتەي دە ەكى ۇدايى بولۋعا، اۋىتقۋعا، بوساڭسۋعا، اياۋشىلىق ىستەۋگە بولمايدى. وزىنە ـ ٴوزى توڭكەرىس جاساۋ بەكىمىمەن، جىگەرىمەن شىرىكتەسۋگە قارسى كۇرەستى دامىلسىز ويداعىداي يگەرىپ، پارتيانىڭ سيپاتىنىڭ وزگەرمەۋىنە، ٴتۇسىنىڭ وزگەرمەۋىنە، قاسيەتىنىڭ وزگەرمەۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتكەندە عانا، ٴسوزسىز، جاڭا جورىقتا ۇزدىكسىز تاريحي ىرىقتىلىققا قول جەتكىزىپ، باستان ـ اياق جەڭىلمەس ورىندا تۇرا الامىز.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 1 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
