وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىنداعى كورنەكتى ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشەمىز
— اۆتونوميالى رايوندىق 10 ـ كەزەكتى پارتكوم ون ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ جونىندە (6)
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ٴپاريزات ابدۇل
شينجياڭدى ٴبىر تۇتاس جۇيە دەسەك، وڭتۇستىك شينجياڭ ”شاحمات كوزى“، ”شاحمات كوزىن“ جانداندىرۋ شينجياڭ قىزمەتىنىڭ جالپى جاعدايىنا سايادى. 1 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق 10 ـ كەزەكتى پارتكوم ون ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى اشىلىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىنداعى كورنەكتى ماسەلەلەردى كۇشتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ شەشۋ العا قويىلدى. بۇل وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن كۇش سالا ىلگەرىلەتۋ، ۇزدىكسىز تىڭ سەرپىلىسكە قول جەتكىزۋ جونىنەن اتتانىسقا كەلتىرۋ بۇيرىعى ٴارى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋى جونىندەگى تاعى دا اقىلداسۋ، تاعى دا ورنالاستىرۋ، تاعى دا ىلگەرىلەتۋ بولىپ تابىلادى.
2025 ـ جىل — ”14 ـ بەسجىلدىق“ جوبا اياقتالاتىن جىل، قايتكەندە وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىنداعى كورنەكتى ماسەلەلەر مەن بوگەتتەردى، تەجەمدەردى ۇزدىكسىز شەشىپ، ”شاحمات كوزىن“ جانداندىرۋدا اناعۇرلىم زور قادام تاستاۋعا بولادى؟
وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىن ەڭ ماڭىزدى ورىنعا قويۋ
وڭتۇستىك شينجياڭ ورنىقتى بولسا، شينجياڭ ورنىقتى بولادى، وڭتۇستىك شينجياڭ گۇلدەنسە، شينجياڭ گۇلدەنەدى. وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتى پارتيا مەن مەملەكەت قىزمەتىنىڭ جالپى جاعدايىندا ەرەكشە ماڭىزدى ورىنعا يە.
شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىنە ايرىقشا ٴمان بەردى. باس شۋجي شي جينپيڭ وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتى جونىندە تالاي رەت ماڭىزدى ٴسوز سويلەپ، ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى.
وتكەن ٴبىر جىلدا شينجياڭ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، ”وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ماڭىزدىلىعىن“ جالپى جاعداي بيىگىنەن جانە ۇزاق بولاشاقتىق تۇرعىدان تانىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىن جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدە بارىنەن ماڭىزدى ورىنعا قويىپ، ناقتى، ەگجەي ـ تەگجەيلى، ويداعىداي يگەرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تۇساۋ بولىپ وتىرعان كورنەكتى قايشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى ۇزدىكسىز شەشىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋعا اناعۇرلىم ٴتيىمدى ٴتۇبىرلى وزگەرىستەردى ىلگەرىلەتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ نەگىزگى باسشىلارى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ رەفورما، دامۋ، ورنىقتىلىق ٴبىرىنشى شەبىنە قايتا ـ قايتا بارىپ، نازاردى وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىنىڭ ٴار جاعىنا شوعىرلاندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تۇساۋ بولىپ وتىرعان كورنەكتى ماسەلەلەردى شەشۋدى ىشكەرىلەي اقىلداسىپ، جوسپارلادى؛ 2023 ـ جىلى وڭتۇستىك شينجياڭ اۋماعىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋى جۇمىس باسى ٴماجىلىسىن 2 رەت اشقاننان كەيىن، 2024 ـ جىلى 7 ـ ايدا قاشقاردا وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ قىزمەتى ٴماجىلىسىن ارناۋلى اشىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدى ىشكەرىلەي اقىلداستى؛ «شينجياڭنىڭ ستراتەگيالىق سيپاتتى، جاسامپازدىق سيپاتتى، جەتەكشىلىك سيپاتتى رەفورمادان قامال الۋ ارەكەت جوباسىن (2025 ـ جىلدان 2027 ـ جىلعا دەيىن)» باسىپ تاراتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تۇساۋ بولعان بوگەتتىك تەجەمدەردى كۇش سالا جەڭۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسادى... ”شاحمات كوزىنىڭ“ ماڭىزدىلىعى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.
قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىستىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ۇشقۇن مامەتروزى مىنالاردى ٴبىلدىردى: نازاردى كەزەكتەگى جوعارى ساپالى دامۋعا تۇساۋ بولىپ وتىرعان كورنەكتى، قيىن ماسەلەلەردى شەشۋگە شوعىرلاندىرىپ، ۇزدىكسىز يدەيانى ازات ەتىپ، كوزقاراستى جاڭالاپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي قىزمەت جوباسىن جاساپ، دامۋ زاڭدىلىعىنا ۇيلەسەتىن، قىزىلسۋ وبلىسىنىڭ ەرەكشەلىگىنە يە جوعارى ساپالى دامۋ جولى جونىندە ىزدەنىس جاساۋعا حالىق قۇرىلتايىنىڭ كۇشىن ارنايمىز.
وڭتۇستىك شينجياڭ كاسىپ سالاسىنىڭ ”نەگىزگى جۇلگەسىن“ ورناتۋ
جالپى ٴماجىلىس وڭتۇستىك شينجياڭ كاسىپ سالاسىنىڭ ”نەگىزگى جۇلگەسىن“ جەدەل ورناتۋدى باسا دارىپتەدى. كاسىپ سالاسى _ وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋى مەن باياندى تىنىشتىعىنىڭ ەڭ ماڭىزدى ٴتۇيىنى. بيىل قايتكەندە كۇش سالۋ ٴتۇيىنى مەن قامال الۋ ٴتۇيىنىن ٴداپ باسىپ تاۋىپ، ”ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى“ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جەدەل ورناتۋعا بولادى؟
2024 ـ جىلى 12 ـ ايدىڭ 31 ـ كۇنى حوتان ايماعى كۇنگاڭ ەكونوميكالىق ـ تەحنولوگيالىق اشۋ رايونىندا (ٴتۇستى مەتال كاسىپ سالاسى باقشاسى) (تومەندە قىسقارتىلىپ ”كۇنگاڭ ەكونوميكالىق ـ تەحنولوگيالىق اشۋ رايونى“ دەلىنەدى) شينكۋاڭ توبى حوشاۋيۇن قورعاسىن ـ مىرىش كەنىنىڭ جىلىنا 600 مىڭ توننا قورعاسىن ـ مىرىش كەنىن قورىتۋ ينجەنەرياسىنداعى اينالمالى قۇمدانعا ٴساتتى وت جاعىلىپ، نىسانداردى ىلگەرىلەتۋدە تىڭ تابىسقا قول جەتكىزىلدى.
”حوتان ايماعى نازاردى اۆتونوميالى رايوننىڭ ’ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى‘ قۇرىلىسىنا شوعىرلاندىرىپ، وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىمەن ۇشتاستىرىپ، باسىمدىققا يە بايلىقتى تياناق ەتىپ، جاسىل كەن شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ماڭىزدى تىرەگى ەتىپ، جاسىل كەن شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى شوعىرى قۇرىلىسىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتتى“. حوتان ايماقتىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەكەمە باستىعى ابدىراحمان ابدۇۋالي بىلاي دەپ تانىستىردى: ”قازىر كۇنگاڭ ەكونوميكالىق ـ تەحنولوگيالىق اشۋ رايونىنا 6 كاسىپورىن ىرگە تەۋىپ، جالپى 8 ميلليارد يۋانعا جۋىق قارجى قوسىپ، 7000نان استام ادامدى جۇمىستانۋعا باستاپ، حوتان ايماعىنداعى جاسىل كەن شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسىنىڭ شوعىرلى دامۋىنىڭ وزەكتى قوزعالتقىشىنا اينالدى“.
2024 ـ جىلى 12 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ شامامەن جالپى 500 ميلليون يۋان قارجى قوسىلعان چارقىلىق اۋدانىنداعى تۇڭعىش ەنەرگيا ساقتاۋدان بىرگە يگىلىكتەنۋ نىسانى سالىنىپ بولىپ، ىسكە قوسىلدى. چارقىلىق اۋدانىنىڭ ورىنباسار اكىمى پارحات يميت مىنانى ٴبىلدىردى: 2024 ـ جىلى چارقىلىق اۋدانىندا سالىنعان جانە سالىنىپ جاتقان جاڭا ەنەرگيانىڭ جالپى گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ كولەمى 12 ميلليون 865 مىڭ كيلوۆاتقا جەتىپ، ىسكە قوسىلعان ەنەرگيا ساقتاۋ نىسانىنان بىرگە يگىلىكتەنىپ، چارقىلىق اۋدانىنىڭ جاڭا ەنەرگيا كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا نەگىز قالاۋىنا دەم بەردى. بيىل اۋدان ٴوڭىرى جەل، كۇن نۇرى بايلىعى باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، جاڭا ەنەرگيا كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارعى، تومەنگى بۋىنعا شوعىرلانۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋدى ارقاۋ ەتىپ، ٴتۇيىندى جوبالاپ، ورنالاستىرۋ جاسايدى.
شينجياڭدا ازياداعى تۇڭعىش 10 مىڭ مەترلىك تىك ۇڭعىما قازىلدى، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇزىن قۇمدى ٴشولدى وراعان ەكولوگيالىق قالتقى تۇتاستىرىلدى، دۇنيە جۇزىندە سالىنىپ جاتقان ەڭ ۇزىن جوعارى قارقىندى تاس جول تۋنەلى تۇتاس جەلى بويىنشا تۇتاستى... وڭتۇستىك شينجياڭدا جاڭا رەكوردتار ۇزدىكسىز جارىققا شىعۋدا. ”بيىل كەريا اۋدانى باسىمدىقتى ٴداپ باسىپ تاۋىپ، ەرەكشەلىكتى كورنەكتىلەندىرىپ، ينجەنەريا ارقىلى قۇمدى بوگەۋ، بيولوگيالىق جولمەن قۇمدى تىزگىندەۋ، فوتوۆولت ارقىلى قۇمدى تىزگىندەۋ سياقتى شارالاردى ۇزدىكسىز قولدانىپ، ’جيەكتى تورلاۋ‘ ونىمدىلىگىن بەكەمدەيدى، جوعارىلاتادى. سونىمەن بىرگە، ەرەكشەلىككە يە قۇم كاسىبى سالاسىن كۇش سالا دامىتىپ، ٴتىپتى دە كوپ بۇقارانىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، بايۋىنا جەتەكشىلىك ەتەدى“، ـ دەدى كەريا اۋدانىنىڭ ورىنباسار اكىمى نۇراحمەت يزىزباقى.
اناعۇرلىم باقىتتى تاماشا تۇرمىسقا قادام تاستاۋ
وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىندا ٴار ۇلت بۇقاراسىن اناعۇرلىم باقىتتى تاماشا تۇرمىسقا كەنەلتۋ _ بارلىق قىزمەتتىڭ شىعار ٴتۇيىنى جانە تابان تىرەر تياناعى.
جۇمىستاندىرۋ _ ەڭ ۇلكەن حالىق تۇرمىسى، ول حالىق بۇقاراسىنىڭ ٴتول مۇددەسىنە سايادى، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن جوعارى ساپالى دامۋىنا سايادى. 2024 ـ جىلى قاشقار قالاسىندا اۋىل ـ قىستاق ەڭبەككۇشتەرىنەن 82 مىڭ ادام (رەت) سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەدى، قالا ـ قالاشىقتاردا 14 مىڭ 300 ادام (رەت) جاڭادان جۇمىستاندى، 33 مىڭ 900 ادام (رەت) ٴتۇرلى كاسىپتىك شەبەرلىككە باۋلۋدى ورىستەتتى.
قاشقار قالالىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ساي حاۋتيان مىنالاردى ٴبىلدىردى: اۋىل ـ قىستاق كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، اۋىل ـ قالاشىقتارمەن، قىستاقتارمەن سەلبەسىپ، قۋاتتى، كومەسكى كۇشى بار كاسىپورىنداردى ەنگىزىپ، اۋىل ـ قىستاق شارۋاشىلىعىنىڭ وسىزاماندانا، كولەمدەنە، ماركالانا دامۋىن بىرتىندەپ ىلگەرىلەتىپ، ٴتىپتى دە كوپ بۇقارانى جاقىن ماڭدا، سول جەردە جۇمىستاندىرىپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ باقىت بوياۋىن كۇشەيتەمىز.
جالپى ٴماجىلىس وقۋ ـ اعارتۋ ىستەرىن زور كۇشپەن ويداعىداي جۇرگىزىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ نەگىزگى ساتى ۇيىمدىق قۇرىلىسىن ٴۇرتىس كۇشەيتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى ايماق، وبلىستاردىڭ دامۋىنداعى ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋدى باسا دارىپتەدى.
2024 ـ جىلى شينجياڭ حوتان شۋەيۋانىنىڭ ماڭدايشالىق اشىپ قۇرىلۋىنا بايلانىستى، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 5 ايماق ـ وبلىستا تولىق كۋرس وقۋ ـ اعارتۋىنىڭ جاپپاي قامتۋى تاريحي سيپاتتى جۇزەگە اسىرىلدى. شينجياڭ حوتان شۋەيۋانى پارتكومىنىڭ شۋجيى جي فىڭ مىنالاردى ٴبىلدىردى: دارىندىلار _ دامۋعا تىرەك بولاتىن ٴبىرىنشى بايلىق، شينجياڭ حوتان شۋەيۋانى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ’”شاحمات كوزىن‘ جانداندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن جەبەۋ“ جونىندەگى ماڭىزدى ورنالاستىرۋىن باتىل ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، وقۋ ـ اعارتۋ ىستەرىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، جوعارى ساپالى قولدانىلمالى دارىندىلاردى باۋلۋعا كۇش قوسادى.
2024 ـ جىلى شەريا اۋدانى شەريا قالاشىعى جيننان جاڭا قىستاعى جوعارى ساپالى پارتيا قۇرىلىسى ارقىلى اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە جەتەكشىلىك ەتىپ، وزگەشە ەكولوگيالىق بايلىق پەن اۋىل ـ قىستاق ساياحات كاسىپ سالاسىنىڭ نەگىزىن تياناق ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسىن بارعان سايىن جاقسارتتى. ”بيىل ٴبىز نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىن ۇزدىكسىز ويداعىداي قۇرىپ، كۇشەيتىپ، 401 قۇرىلعىلى جىلىجايعا سۇيەنىپ، ەكولوگيالىق اۋىل شارۋاشىلىعىن سەزىنۋ اۋماعىن، ەرەكشەلىككە يە اۋىل شارۋاشىلىعىن تاماشالاۋ اۋماعىن، حالىقتىق تۇسەلحانا، سەيىل ـ سەرۋەن ساياحات ٴوڭىرىن قۇرىپ، اۋىل ـ قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا اناعۇرلىم كوپ بۇقارانى ورنىقتى جۇمىستانۋعا، كىرىستەرىن ۇزدىكسىز ارتتىرۋعا جەتەكتەيمىز“، ـ دەدى جيننان جاڭا قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى گۇلباھرام اكىم.
