شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنى حاربيننەن بەرگەن حابارى (تىلشىلەر ۋاڭ جۇنباۋ، لي چۇنيۇي). سۇڭحۋاجياڭ وزەنىنىڭ سۋى قالانى ەندەي ٴوتتى، ازيا قىسقى سپورت جارىسىنىڭ قاسيەتتى الاۋى جارقىراي ٴتۇستى. 9 ـ كەزەكتى ازيا قىسقى سپورت جارىسىنىڭ الاۋىن جەتكىزۋ قيمىلى 2 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنى حاربيندە وتكىزىلدى.
وسى رەتكى الاۋ جەتكىزۋ قيمىلىندا ”قار ـ مۇز ارمانىن بىرگە ارقالاپ، ازيادا تىلەكتەس بولۋ“ نەگىزگى تاقىرىپ ەتىلىپ، 120 الاۋگەر الاۋ جەتكىزۋگە قاتىناستى، جالپى جولدىڭ ۇزىندىعى شامامەن 11 كيلومەتر بولىپ، حاربيندەگى كوپتەگەن جەر بەلگىسىن باسىپ ٴوتتى.
1996 ـ جىلى 3 ـ كەزەكتى ازيا قىسقى سپورت جارىسىنىڭ قاسيەتتى الاۋى حاربيندە تۇتاندىرىلعان بولاتىن.
”ول كەزدە الاڭ ـ سارايلار مۇنداي جاقسى ەمەس ەدى، حاربيننىڭ دە مۇنداي اتاعى جوق ەدى. 29 جىل وتە شىعىپتى، حاربين جۇڭگو مەن شەتەلگە ايگىلى بولىپ قانا قويماي، جۇڭگونىڭ قار ـ مۇز سپورتىنىڭ دامۋى دا بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسى سياقتى سەبەپتەردەن (جارىس قيمىلدارى) تىڭ دەڭگەيگە كوتەرىلدى.“ 54 جاستاعى ۋاڭ لىحۇي 1996 ـ جىلعى ازيا قىسقى سپورت جارىسىنىڭ مۇز الاڭىنا مۇز قاتىرۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولعان، بۇل رەتكى ازيا قىسقى سپورت جارىسىندا ول باياعىداي حاربين مۇز دوپ سارايىنىڭ مۇز قاتىرۋ ۇجىمىنىڭ ٴبىر مۇشەسى بولدى، 2 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنگى الاۋ جەتكىزۋدى كورگەن ول ەرەكشە تەبىرەندى.
حاربيننىڭ ساۋدا قالاسى بولىپ اشىلۋىنا كۋا بولعان جۇڭحۋا بارلوك تاريحي مادەنيەتتى قورعاۋ كوشە اۋماعىنان 100 جىلدىق تاريحقا يە ورتالىق ۇلكەن كوشەگە، انا وزەن سۇڭحۋاجياڭنان 100 جىلدىق حاربين _ سۇيفىنحى تەمىر جول كوپىرىنە دەيىن... وسى رەتكى الاۋ جەتكىزۋ جولى حاربيندەگى كوپتەگەن جەر بەلگىسىنەن ٴوتىپ، وسى قالانىڭ دامۋ ىزدەرىن ٴبىر قىرىنان ايگىلەدى.
وسى رەتكى ازيا قىسقى سپورت جارىسىنىڭ الاۋگەرى رەتىندە، حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ مۇشەسى، جۇڭگو وليمپيادا كوميتەتىنىڭ ورىنباسار ٴتوراعاسى يۇي زايچيڭ بىلاي دەدى: ”بۇل حاربيننىڭ ازيا قىسقى سپورت جارىسىن ەكىنشى رەت وتكىزۋى، الاڭ قۇرىلعىلارى اناعۇرلىم كەمەلدەنىپ، سپورتشىلاردىڭ دەڭگەيى بارىنشا جوعارىلادى، سونداي ـ اق ەلىمىزدىڭ بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنان كەيىن ۇيىمداستىرىپ وتكىزگەن تاعى ٴبىر حالىقارالىق جالپىلىق قار ـ مۇز جارىسى سانالادى، بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ ٴساتتى وتكىزىلۋى ەلىمىزدىڭ قار ـ مۇز سپورتشىلارىنىڭ سانىن مولايتۋدا اسا ماڭىزدى قوزعاۋشىلىق رول اتقاردى، ازيا قىسقى سپورت جارىسى قار ـ مۇز سپورتىن جالپىلاستىرۋدى جانە قار ـ مۇز دارىندىلارىن باۋلۋدى ونان ارى ىلگەرىلەتىپ، مول مادەنيەت، قوعامدىق، دەنە تاربيە مۇرالارىن قالدىرادى“.
ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، وسى كەزەكتى ازيا قىسقى سپورت جارىسى جارىسقا قاتىناسقان مەملەكەتتەر مەن وڭىرلەر، سونداي ـ اق سپورتشىلار سانى ەڭ كوپ ٴبىر كەزەك سانالادى ەكەن، مۇنىڭ ىشىندە كامبودجا مەن ساۋد ارابياسى تۇڭعىش رەت تىزىمدەلگەن. جۇرتشىلىق بىلاي دەپ قارادى: ازيا قىسقى سپورت جارىسى ”قار ـ مۇز“ ارقىلى ازياداعى مەملەكەتتەر مەن وڭىرلەردى تۇتاستىرىپ، قار ـ مۇز ەكونوميكاسىنا دەم بەرىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىستى جەبەپ، ازياداعى جەر ـ جەردىڭ قول ۇستاسا سەلبەسىپ بىرگە دامۋىن ىلگەرىلەتەدى.
”ازيا قىسقى سپورت جارىسى سپورتشىلارعا ساحنا ازىرلەپ قانا قويماي، ازياداعى ٴار جاقتىڭ اۋىس ـ كۇيىس تۇعىرى سانالادى“. ازيا وليمپيادا القالار كەڭەسىنىڭ ٴتوراعاسى راجا لاندير سينگ 1996 ـ جىلعى 3 ـ كەزەكتى ازيا قىسقى سپورت جارىسى كەزىندە حاربينگە كەلىپ، وتە تاماشا ەستەمە قالدىرعان بولاتىن.
جول بويىنداعى كورەرمەندەردىڭ شاتتىق ٴۇنى ىشىندە 2 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنى تۇستە قاسيەتتى الاۋ وت شامعا قايتا ورالدى. 4 كۇننەن كەيىن ول نەگىزگى الاۋ مۇناراسىندا جالىنداپ، تۇنگى اسپاندى نۇرلاندىرىپ، ازيانى جارقىراتادى!
