— شينجياڭنىڭ تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قىزمەتىنە نازار
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى حي حۇڭۋي
تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ _ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ جوعارى ساپالى دامۋ كەلەلى جاعدايىن كوزدەپ جاساعان كەلەلى شەشىمى، ورنالاستىرۋى بولىپ، ٴارى قازىرگىگە ٴتيىمدى، ٴارى ۇزاق بولاشاققا ٴتيىمدى، ٴارى كاسىپورىندارعا ٴتيىمدى، اسىرەسە، حالىق تۇرمىسىنا يگىلىك اكەلەدى.
شينجياڭ تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ ساياساتىن اتقارعاننان بەرى، تۇتىنۋ بازارىنا ۇزدىكسىز جاڭا ومىرشەڭ كۇش ۇستەپ، كورنەكتى تابىسقا قول جەتكىزدى. 2 ـ ايدىڭ 8 ـ كۇنى اشىلعان 2025 ـ جىلعى اۆتونوميالى رايوننىڭ ساۋدا ىستەرى قىزمەت ٴماجىلىسى كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋدى كۇش سالا قولداۋدىڭ بەلسەندى سيگنالىن تاراتتى.
تابىسى كورنەكتى بولدى
ساياسات جۇيەسى كۇننەن ـ كۇنگە كەمەلدەندى
كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋدىڭ ٴبىر ۇشى كاسىپورىنداردىڭ قارجى قوسۋىن جەتەكتەسە، ٴبىر ۇشى تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋىنا ىقپال ەتەدى، ”ٴبىر كونە، ٴبىر جاڭا“ ارتۋ مولشەرى مەن قور مولشەرى سىندى ەكى بازارعا اسەر ەتەدى.
تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ ساياساتىنىڭ ٴساتتى اتقارىلۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ٴۇشىن، 2024 ـ جىلى شينجياڭ رايون، ايماق ەكى دارەجەلى قىزمەت وتەۋ تۇعىرىن ورناتىپ، مەملەكەت تۇعىرىمەن جىكسىز ٴتۇيىلىسۋدى جۇزەگە اسىرىپ، تۇتىنۋشىلاردىڭ ساياسات تيىمدىلىگىنەن يگىلىكتەنۋىنە بارىنشا قولايلىلىق تۋدىردى.
مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ٴتۇرلى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ ساياساتىن تياناقتاندىرۋ نەگىزىندە ٴىشىنارا ايماق، وبلىس، قالالار ىلگەرىندى ـ كەيىندى تۇتىنۋدى جەبەۋدىڭ جەرگىلىكتى ساياساتىن شىعارىپ، تۇتىنۋ بازارىن ونان ارى جانداندىردى.
”وسى شارالار قارجى قوسىمشا قاراجاتى، سالىق كىرىسى تيىمدىلىگى، تۇتىنۋ بەلەتىن تاراتۋ، قىزمەت وتەۋ ٴتارتىبىن ساپالىلاندىرۋ سياقتى كوپ جاقتاردى قامتىپ، تۇتىنۋشىلاردىڭ ساتىپ الۋ ىنتاسىن اناعۇرلىم تاسقىنداتتى“، ـ دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ٴبىرىنشى دارەجەلى شارلاۋشى جۋ حىشياڭ.
ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، 2024 ـ جىلى بۇكىل رايونداعى تۇتىنۋشىلار كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ بويىنشا جالپى ٴبىر ميلليارد 930 ميلليون يۋان قوسىمشا قاراجات ٴوتىنىش ەتكەن، ساياساتتىڭ جەتەكتەۋ ونىمدىلىگى ۇزدىكسىز كورنەكتىلەنىپ، جالپى 18 ميلليارد 800 ميلليون يۋاندىق تۋتىنۋدى جەتەكتەپ، 595 مىڭ ٴار ۇلت بۇقاراسىن يگىلىككە كەنەلتكەن.
ساياساتتىڭ جەتەكتەۋىمەن اۆتوكولىك، ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارى، ٴۇي اشەكەيلەۋ سياقتى ونىمدەردىڭ ساتىلىمى ۇزدىكسىز كۇسەت بولىپ، تۇتىنۋ بازارىنىڭ قايتا ورلەۋىن جەبەپ قانا قويماي، ٴوندىرىس بۋىنىنىڭ قالپىنا كەلۋىن جەتەكتەدى. سونىمەن بىرگە، وسى ساياسات تاعى زەردەلىلەنگەن، جاسىلدانعان، ت. ب تۇتىنۋ دارەجەسىنىڭ جوعارىلاۋ بەتالىسىنا ٴونىمدى جەتەكشىلىك ەتىپ، حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋىنا پارمەندى تىرەك ازىرلەدى.
قارجىمەن قامتاماسىز ەتۋ جاعىندا، مەملەكەت جانە اۆتونوميالى رايوننىڭ ٴار دارەجەلى قازىناسى بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ، جالپى ٴبىر ميلليارد 758 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، نەگىزىنەن، اۆتوكولىك، ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارى، ەلەكترۆەلوسيپەد جانە ٴۇي اشەكەيلەۋ، اسحانا، تازالىق ٴۇي سياقتى سالالاردا كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋعا جۇمسادى.
اۆتونوميالى رايوندىق قازىنا مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەڭگەرمە باستىعى ليۋ يان بىلاي دەدى: ”ناقپا ـ ناق“ قوسىمشا قاراجاتتىڭ تۇتىنۋشىلاردىڭ قولىنا تىكە جەتۋى ساياساتتىڭ ناقتى ونىمدىلىك بەرۋىندەگى شەشۋشى فاكتورلاردىڭ ٴبىرى.
قارجىنىڭ جوعارى ٴونىمدى پايدالانىلۋىن بەلسەندى ىلگەرىلەتىپ، ساياساتتىڭ تياناقتى اتقارىلۋىنا كەپىلدىك ەتۋ ٴۇشىن، بيىل اۆتونوميالى رايوندىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى، قازىنا مەڭگەرمەسى سياقتى كوپ تاراۋ تىعىز سايكەسىپ، قوسىمشا قاراجات قارجىسىن باسقارۋ تاسىلىندە جاڭالىق اشۋ سياقتى كوپ جاقتاردان كىرىسىپ، قوسىمشا قاراجات قارجىسىن دەر كەزىندە تولىق تولەۋدى شىنايى قامتاماسىز ەتىپ، قالىڭ تۇتىنۋشىلار مەن قيمىلعا قاتىناسقان ساۋداگەرلەردى شىن مانىندە يگىلىككە كەنەلتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسىنىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنىنە دەيىن بيىل بۇكىل رايوندا تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قيمىلىندا جالپى 47 ميلليون 100 مىڭ يۋان قوسىمشا قاراجاتقا ٴوتىنىش بەرىلىپ، جيىنى 280 ميلليون يۋاندىق تۇتىنۋدى جەبەگەن. مۇندا، ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ بويىنشا 26 مىڭ 600 تاۋارعا ٴوتىنىش بەرىلىپ، 19 ميلليون 765 مىڭ يۋان قوسىمشا قاراجاتقا ٴوتىنىش بەرىلىپ، 105 ميلليون يۋاندىق تۇتىنۋدى جەبەگەن؛ قول تەلەفون، تاقتا كومپيۋتەر، زەردەلى قول ساعات (بىلەزىك) سياقتى سيفرلى ونىمدەر بويىنشا 50 مىڭ 500 تاۋارعا ٴوتىنىش بەرىلىپ، 19 ميلليون 952 مىڭ يۋان قوسىمشا قاراجاتقا ٴوتىنىش بەرىلىپ، 164 ميلليون يۋاندىق تۇتىنۋدى جەبەگەن. كەرەكتەن قالعان ەلەكترۆەلوسيپەد پەن اۆتوكولىكتى جاڭالاۋ دا كورنەكتى ارتقان.
كولەم كۇش سالا كەڭەيتىلدى
ٴتيىمدى ساياسات ۇزدىكسىز كوبەيدى
”كولەمدى جابدىق جاڭالاۋ جانە تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ _ ارتۋدى ورنىقتىرۋدىڭ، تۇتىنۋدى جەبەۋدىڭ، ىشكى سۇرانىستى ۇلعايتۋدىڭ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى“، ـ دەدى ليۋ يان.
جاقىندا اۆتونوميالى رايوندىق قازىنا 2025 ـ جىلعى ساۋدا ىستەرى سالاسىندا تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ بويىنشا تۇڭعىش توپتاعى 900 ميلليون يۋان قارجىنى الدىن الا ٴتۇسىرىپ، بۇكىل رايوننىڭ ساياساتتىڭ ۇزدىكسىز اتقارىلۋىن ٴتۇيىلىستىرۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋىنە قولداۋ كورسەتتى.
ليۋ يان مىنالاردى ٴبىلدىردى: قارجى باسقارۋ ٴتاسىلىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرۋ ٴۇشىن، ٴۇي ەلەكتىر جابدىعى، قول تەلەفون، ەلەكترۆەلوسيپەد سياقتى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋدا ۇزدىكسىز ”الدىن الا بەرۋ + ەسەپ جابۋ“ قىزمەت مەحانيزمىن اتقارىپ، ساۋداگەرلەردىڭ، كاسىپورىنداردىڭ قارجى تولەي تۇرۋ قىسىمىن جەڭىلدەتىپ، ولاردىڭ ات سالىسۋ ىنتاسىن قاۋلاتۋمەن قاتار، تۇتىنۋشىلاردىڭ ساياسات پايداسىنان اناعۇرلىم قولايلى، جايلى يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، ورىنباسار مەڭگەرمە باستىعى لي شۋان بىلاي دەپ تانىستىردى: وسى رەت ساياساتتىڭ ”كۇش قوسۋى“ قازىنالىق قولداۋ تەبىنىنىڭ ارتقاندىعىن، قوسىمشا قاراجات ساياساتىنىڭ اناعۇرلىم ٴتيىمدى بولعاندىعىن، تۇتىنۋشىلاردىڭ قاتىناسۋ ٴتارتىبىنىڭ اناعۇرلىم ىقشامدالعاندىعىن، ساياساتتىڭ باۋراۋ كۇشىنىڭ جانە اتقارىلۋ ونىمدىلىگىنىڭ كورنەكتى جوعارىلاعاندىعىن اڭعارتادى. ”كولەمدى كەڭەيتۋ“ اناعۇرلىم كوپ ٴونىم تۇرلەرىن تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ ساياساتى كولەمىنە ەنگىزىپ، بازاردىڭ ومىرشەڭ كۇشىن اناعۇرلىم قاۋلاتىپ، تۇتىنۋ دارەجەسىنىڭ جوعارىلاۋىن جەبەيدى.
ساياساتتى ەگجەي ـ تەگجەيلى تياناقتاندىرۋ ٴۇشىن، اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسى قاتىستى تاراۋلارمەن بىرلەسىپ 6 سايكەستى اتقارۋ ەگجەي ـ تەگجەيلى ەرەجەسىن جاساپ، قوسىمشا قاراجاتتىڭ ناقتى مازمۇنى مەن ٴوتىنىش بەرۋ ٴتارتىبىن ايقىندادى. ەگجەي ـ تەگجەيلى ەرەجە اۆتوكولىكتىڭ كەرەككە جاراماعاندارىن جاڭالاۋ، اۆتوكولىكتى اۋىستىرىپ جاڭالاۋ، ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ، ٴۇي اشەكەيلەۋ، اسحانانى، تازالىق ٴۇيدى ”جاڭالاۋ“، قول تەلەفون سياقتى 3 تۇردەگى سيفرلى ونىمدەردە جاڭاسىن ساتىپ الۋ جانە ەلەكترۆەلوسيپەدتىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ سياقتى جاقتاردى قامتىپ، بازاردىڭ تۇتىنۋ ومىرشەڭ كۇشىن جاپپاي قاۋلاتۋدى ماقسات ەتتى.
جۋ حىشياڭ بىلاي دەدى: مەملەكەت دەڭگەيىندە 2025 ـ جىلعى قوسىمشا قاراجات قارجىسىنىڭ كولەمى 150 ميلليارد يۋاننان 300 ميلليارد يۋانعا جوعارىلاتىلىپ، تەبىنى ەسەلەپ ارتتىرىلىپ، اناعۇرلىم كوپ تۇتىنۋشىلاردىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ سۇرانىسى قاناعاتتاندىرىلادى.
اۆتونوميالى رايون تاعى ”ەكى جاڭا“ ساياساتتى كۇش سالا كەڭەيتىپ اتقارىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىنىڭ كەرەككە جاراماعاندارىن جاڭالاۋ، جاڭا ەنەرگيالى قالا الەۋمەتتىك اۆتوبۋزدارىن جانە موتور باتارەيالارىن جاڭالاۋ سياقتىلاردىڭ قوسىمشا قاراجات ولشەمىن ونان ارى جوعارىلاتىپ، قولداۋ كولەمىن ەلەكتروندى ينفورماتسيا، ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگى، قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعى سياقتى سالالارعا كەڭەيتەدى.
بيىل اۆتونوميالى رايوندىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى ”ەكى جاڭا“ قىزمەت ارناۋلى سايكەستىرۋ مەحانيزمىنەن ويداعىداي پايدالانىپ، ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، تاراۋلاردى سايكەستىرۋدى ويداعىداي ىستەپ، رايون مەن ايماقتىڭ بىرلەسىپ ارەكەتتەنۋىن كۇشەيتىپ، بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرىپ، رايونىمىزدىڭ ”ەكى جاڭا“ ساياساتىنىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي تياناقتانىپ ونىمدىلىك بەرۋىن بەلسەندى ىلگەرىلەتەدى.
ارنا ىركىلىسسىزدەندىرىلەدى
قامداۋ مەن قاجەتتىڭ پايداسى بىردەي كوبەيەدى
بيىل شينجياڭ كوپ ٴتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ تۇتىنۋداعى بوگەتتى تۇيىندەردى اشىپ، بازار ٴتارتىبىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، ساياساتتى ساپالىلاندىرۋ، قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ، باقىلاۋ ـ باسقارۋدى كۇشەيتۋ سياقتى ٴبىر قىدىرۋ شارالاردى اتقارۋ ارقىلى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قىزمەتىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، بۇقارانىڭ جوعارى ساپالى تۇرمىس قاجەتىن ونان ارى قاناعاتتاندىرىپ، كونەسىن قالدىرۋدىڭ اناعۇرلىم وڭاي بولۋىنا، جاڭاسىنا اۋىستىرۋعا اناعۇرلىم پەيىلدى بولۋعا مۇمكىندىك جاسايدى.
اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ تۇعىرىنىڭ تەحنولوگيالىق دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، جۇمىس ٴتارتىبىن ساپالىلاندىرىپ، قوسىمشا قاراجاتقا ٴوتىنىش بەرۋدىڭ ۋاقىت پەريودىن قىسقارتىپ، تۇتىنۋشىلارعا اناعۇرلىم ساپالى قىزمەت وتەۋ سەزىنۋىن ازىرلەيدى. اۆتونوميالى رايوندىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ تاراۋلارى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ ”كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋدىڭ“ باياندى قىزمەت مەحانيزمىن ورناتىپ، ٴتىپتى دە كوپ جوعارى ساپالى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ تۇرعىنداردىڭ تۇرمىسىنا كىرۋىن ىلگەرىلەتەدى.
اۆتونوميالى رايوندىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ ٴبىرىنشى دارەجەلى شارلاۋشىسى لۋ ي بىلاي دەپ تانىستىردى: اۆتونوميالى رايوننىڭ بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ تاراۋلارى كاسىپورىنداردىڭ جانە ساتۋ ورىندارىنىڭ جەرگىلىكتى ولشەمگە ٴوتىنىش بەرۋىنە ارناۋلى جاسىل ارنا اشتى ٴارى كوپتەگەن اۆتونوميالى رايوننىڭ جەرگىلىكتى ولشەمى مەن مەملەكەت ولشەمىن جاريالادى. ەلەكترۆەلوسيپەد ساتۋ كاسىپورىندارىنىڭ ”كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ“ قيمىلىنا قاتىناسۋىن ىلگەرىلەتۋگە سايكەسۋ ٴۇشىن، راسميات كۇردەلى بولۋ سياقتى ماسەلەلەردى سايكەستىرىپ شەشتى.
تيپكە، تۇرگە ٴبولۋ، دالمە ـ ٴدال كومەكتەسۋ ـ سۇيەمەلدەۋ سياقتى شارالاردى اتقارۋ ارقىلى جەكە ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەر دە فينانس سالاسىندا كوپتەگەن قولداۋعا يە بولدى. بيىل جىل باسىنان بەرى، جالپى سوماسى 8 ميلليارد يۋاننان اساتىن 30 مىڭ رەتكە جۋىق قارىز اقشا بۇكىل رايونداعى جەكە ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەرگە تاراتىلدى.
لي شۋان مىنالاردى ٴبىلدىردى: بيىل تۇتىنۋ بازارىنىڭ ورتاسىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، تۇتىنۋ سەزىنۋىن جاقسارتىپ، تۇتىنۋدىڭ تولقىنىن، ورلەۋىن قالىپتاستىرىپ، تۇتىنۋ بازارىنىڭ كومەسكى كۇشى مەن ومىرشەڭ كۇشىن قاۋلاتىپ، تۇتىنۋشىلارعا اناعۇرلىم ساپالى سەزىنۋ ازىرلەپ، بۇكىل رايون ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا ۇلەس قوسامىز.
تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قيمىلىنىڭ ۇزدىكسىز جوعارى ورلەۋگە كوتەرىلۋى _ شينجياڭنىڭ تۇتىنۋ بازارىنىڭ قايتا جاندانۋىنىڭ ىقشام كورىنىسى. كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋدى قولداۋ ساياساتىنىڭ ۇزدىكسىز كۇش قوسۋى مەن كولەمىنىڭ كەڭەيۋىنە ىلەسە، ٴتىپتى دە كوپ تۇتىنۋشىلاردى يگىلىككە كەنەلدىرىپ، شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا اناعۇرلىم قۋاتتى قوزعاۋشى كۇش ۇستەيتىندىگىن مەجەلەۋگە بولادى.
