— باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ تۋرالى
حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
”جاڭا ٴداۋىردىڭ جاڭا جورىعىندا حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋ ٴورىسى كەڭ، بولاشاعى نۇرلى“. جۋىقتا اشىلعان حالىقتىق كاسىپورىندار اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جالپى جاعدايى تۇرعىسىنان كەزەكتەگى حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋى ٴدوپ كەلگەن وراي مەن سىن ـ سايىستارعا تەرەڭ تالداۋ جاساپ، قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردى ”قيىنشىلىق پەن سىن ـ سايىستان كەلەشەكتى كورىپ، ٴۇمىتتى كورىپ، بولاشاقتى كورىپ، دامۋ تاباندىلىعىن ساقتاپ، دامۋ سەنىمىن كۇشەيتىپ، كۇرەس جۇرگىزىپ جەڭىسكە جەتەتىن جىگەر ـ قايراتتى ساقتاۋ كەرەك“، ـ دەپ شىنايى جىگەرلەندىردى.
حالىقتىق شارۋاشىلىق حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن قولداۋ — پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ دايەكتى باعىتى، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن، زورايۋىن جەبەۋ باياندى شارا. پارتيا 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، ەلىمىزدىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىعىنىڭ باياندى ىلگەرىلەۋشىلىكتەرگە قول جەتكىزە الۋىنىڭ ماڭىزدى ٴبىر جاعى ”ەكىدەن تيتتەي دە اۋىتقىماۋعا“ باستان ـ اياق تاباندى بولىپ، ٴتۇرلى مەنشىكتەگى شارۋاشىلىقتىڭ ٴوندىرىس فاكتورلارىنان زاڭ بويىنشا تەڭ پايدالانۋىنا، بازار باسەكەسىنە ٴادىل قاتىناسۋىنا، زاڭنىڭ قورعاۋىنا تەڭ دارەجەدە يە بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا، زورايۋىنا تاماشا شارت ـ جاعداي ازىرلەپ، كەڭ ٴورىس اشقاندىعىندا. كەزەكتە جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ كوركەم كارتيناسى جايىلىپ، شەكسىز نۇرلى بولاشاعى كورىندى، ەلىمىزدىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىعىن تەك زورايتۋعا بولادى، السىرەتۋگە بولمايدى، ەكونوميكانىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىن ساقتاپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ ۇزدىكسىز تىڭ ساتىعا كوتەرىلۋىن ىلگەرىلەتۋگە سەنىمىمىز بار، قارىمىمىز جەتەدى.
دامۋ نەگىزىنە نازار سالار بولساق، كەزەكتە ەلىمىزدىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىعى ەداۋىر كولەم قالىپتاستىرىپ، ەداۋىر مولشەردى يەلەپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە مىعىم نەگىز ازىرلەدى. كولەم، سان جاعىنان العاندا، بۇكىل ەل بويىنشا تىركەلگەن حالىقتىق كاسىپورىندار 55 ميلليوننان اسىپ، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ كاسىپورىندار جالپى سانىندا يەلەيتىن سالىستىرماسى %92تەن استى. جاڭالىق اشۋ قابىلەتى جاعىنان العاندا، تەحنولوگيالىق جاڭالىق اشۋ جەتىستىگىندە حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ قوسقان ۇلەسى %70تەن اسىپ، ەلىمىزدىڭ عىلىم ـ تەحنولوگيالىق جاڭالىق اشۋىنداعى ماڭىزدى تۇلعاعا اينالدى. وتاندىق ٴونىم AI ۇلكەن مودەلىنىڭ كاسىپ سالاسى تىزبەگىنە قۋات ۇستەۋىنەن، ادام بەينەلى قۇلتەمىردىڭ دۇنيە ٴجۇزىن تاڭ قالدىرۋىنا دەيىن حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ كولەمىنىڭ، ناقتى قۋاتىنىڭ، جاسامپازدىق دەڭگەيىنىڭ، بازارداعى باسەكەلىك قۋاتىنىڭ زور مولشەردە ارتقاندىعىن دالەلدەدى. جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى نەگىزگى قوسىن رەتىندە، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ جوعارى دەڭگەيلى عىلىم ـ تەحنولوگيادا ٴوز كۇشىنە سۇيەنىپ، ٴوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىراتىندىعى، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدە ارتىقشىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، قايراتتانا جەلكەن جاياتىندىعى داۋسىز.
دامۋ ورىسىنە نازار سالار بولساق، ەلىمىزدىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋى جاڭا ورايدى، اناعۇرلىم زور دامۋ ٴورىسىن قارسى الۋدا. ٴبىر ميلليارد 400 ميلليوننان استام حالقى بار اسا ٴىرى كولەمدى بازار جونىنەن ايتساق، ”ەكىنى جاڭالاۋ“ ساياساتىنىڭ كۇش سالا كەڭەيۋىنە بايلانىستى، ”كومەسكى كۇشكە يە تۇتىنۋدى“، ”ۇتىمدى قارجى قوسۋدى“ ونان ارى قاۋلاتىپ، ماشينا جابدىعى، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوكولىك، ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارى، بولشەك ساتۋ سياقتى كاسىپتەردىڭ جەدەل ارتۋىنا دەم بەردى. جاڭا ٴداۋىردىڭ جاڭا جورىعىندا ەلىمىزدىڭ قوعامدىق وندىرگىش كۇشتەرى ۇزدىكسىز قارىشتاپ دامىپ، حالىقتىڭ تۇرمىس دەڭگەيى نىق قاداممەن جوعارىلاپ، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ ونان ارى تەرەڭدەيدى، مىنە وسىلاردىڭ بارلىعىندا وراسان زور دامۋ كومەسكى قۋات ساقتالۋدا. دارىندىلار قوسىنى جانە ەڭبەككۇش بايلىعى سانى اسا مول بولۋ، ساپاسى جاقسى بولۋ، كاسىپ سالا جۇيەسى جانە نەگىزدىك قۇرىلعىلار جۇيەسى سايكەستى كەمەلدەنگەن بولۋ سياقتى باسىمدىقتاردان تولىق، ويداعىداي پايدالانىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ جانە تۇتىنۋ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ سىندى ورايدى يگەرگەندە حالىقتىق شارۋاشىلىق اناعۇرلىم كەڭ ورىسكە بەت الا الادى.
دامۋدى قامتاماسىز ەتۋ جاعىنا نازار سالار بولساق، 2023 ـ جىلى شىعارىلعان «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن، زورايۋىن جەبەۋ جونىندەگى پىكىرىندە» حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋ ورتاسىن ٴۇرتىس ساپالىلاندىرۋ، حالىقتىق شارۋاشىلىققا ساياسات جاعىنان قولداۋ كورسەتۋ سەرپىنىن ارتتىرۋ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن زاڭمەن باسقارۋ جاعىنان قامتاماسىز ەتۋدى كۇشەيتۋ سياقتى جاقتار قامتىلدى. بىلتىر جىل باسىنان بەرى، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ مەملەكەتتىڭ كەلەلى نىسان قۇرىلىستارىنا ات سالىسۋ باياندى مەحانيزمىن كەمەلدەندىرۋدەن، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋىنا ساياسات جاعىنان قولداۋ كورسەتۋ ٴتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋدەن كاسىپورىندارعا ساياتىن اكىمشىلىك تەكسەرۋلەردى ارناعا تۇسىرۋگە، ودان حالىقتىق شارۋاشىلىقتى جەبەۋ زاڭىن شىعارۋ اياق الىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋگە دەيىن پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ٴۇشىنشى جالپى ٴماجىلىسى ورنالاستىرعان رەفورما شارالارى تياناقتانۋدا، ناقتىلانۋدا. جۇڭگوشا سوتسياليستىك ٴتۇزىمنىڭ كوپ جاقتا كورنەكتى ارتىقشىلىعى بار، سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى ٴتۇزىلىسى، جۇڭگوشا سوتسياليستىك زاڭمەن باسقارۋ جۇيەسى ۇزدىكسىز اقاۋسىزدانىپ جانە كەمەلدەنىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا اناعۇرلىم بەرىك قامتاماسىزدىق ازىرلەيدى.
”قازىر حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋى ٴدوپ كەلگەن كەيبىر قيىنشىلىقتار مەن سىن ـ سايىستار جالپى تۇلعالىق جاقتان العاندا، رەفورما جاساۋ، دامۋ، كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن جاڭالاپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ بارىسىندا جارىققا شىققان، بۇل جالپىلىق ەمەس، ٴىشىنارالىق، ۇزاق مەزگىلدىك ەمەس، ۋاقىتتىق، شەشۋگە بولمايتىن ماسەلە ەمەس، جەڭۋگە بولادى“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى تۇجىرىمى ەلىمىزدىڭ دامۋ جاعدايىن يگەرىپ، جاعدايعا عىلمي تۇجىرىم جاساپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا سەنىم جانە كۇش ـ قۋات ۇستەدى. وراي قاشاندا سىن ـ سايىسپەن قاتار ٴومىر سۇرەدى، بولاشاقتى بەلگىلەيتىنى — قيىنشىلىققا قالاي قارايتىن كوز ايا، قيىنشىلىقتى شەشەتىن بەكىم، قيىنشىلىققا توتەپ بەرەتىن ٴادىس. بوران ـ شاشىندا زورايۋدا ەڭ قاجەتتىسى — سەنىمدى بەكەمدەۋ، ٴبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسۋ. يدەيا مەن ارەكەتتى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەل ٴىشى ـ سىرتى جاعدايى جونىندەگى تۇجىرىمىمەن بىرلىككە كەلتىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت جونىندەگى شەشىمدەرىمەن، ورنالاستىرۋلارىمەن بىرلىككە كەلتىرىپ، باتىلدىقپەن جاڭالىق اشىپ، جىگەر ـ قايراتتى تاسقىنداتىپ، ٴار جاقتاعى بەلسەندى فاكتورلاردى دامۋ ناقتى ناتيجەسىنە اينالدىرعاندا حالىقتىق شارۋاشىلىق دامۋىنىڭ جاڭا جاعدايىن، ٴسوز جوق، بىرگە اشا الامىز.
بۇرىنعىلار ىستەپ كورمەگەن جاسامپازدىق سيپاتتى ٴىس — ٴارى تۇتاس حالىقتىڭ ورتاق ٴىسى، مۇنان دا ماڭىزدىسى، ٴىس تىندىرىپ ناتيجە شىعاراتىن ٴداۋىر ٴورىسى. قازىر ساياسي ورتا، ەكونوميكالىق ورتا، قوعامدىق ورتا حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا توتەنشە ٴتيىمدى، قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردىڭ بار ونەرىن ايگىلەيتىن ٴساتى كەلدى!
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 ـ ايدىڭ 19 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
