— باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە
حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
”شارۋاشىلىق قۇرۋ جانە وتان ٴۇمىتىن اقتاۋ اسقاق سەزىمىن تاسقىنداتىپ، مۇرات دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، مەملەكەت سۇيىسپەنشىلىگىن تەرەڭدەتىپ، بايىعاندا وسى كۇنگە كىم جەتكىزگەنىن ويلانۋ، بايىعان سوڭ العا باسۋ تۋرالى ويلانۋ كەرەك“. حالىقتىق كاسىپورىندار اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جالپى جاعدايىن كوزدە ۇستاپ، قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلارعا شىنايى ٴۇمىت ارتىپ: ”وتان ٴۇمىتىن اقتاۋدى كوكەيدە ساقتاپ، بار پەيىلىمەن دامۋدى كوزدەپ، زاڭعا بويسۇنىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋگە شەبەر بولىپ، الدىمەن بايۋ ارقىلى بىرگە بايۋدى جەبەپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋ كەرەك“، ـ دەپ باسا دارىپتەدى.
كاسىپورىن — شارۋاشىلىق تۇلعاسى، كاسىپورىن دامۋىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشى ٴبىرىنشى ورىندا تۇرادى. حالىقتىق شارۋاشىلىق جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جالىندى كۇشىندىك رولىن ساۋلەلەندىرۋدە قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردىڭ باتىلدىقپەن ٴىس تىندىرىپ، شەبەرلىكپەن ىسكەرلىك كورسەتىپ، شەبەرلىكپەن ٴىس تىندىرۋىنا سۇيەنۋ كەرەك. ”كوكىرەك كەرنەگەن شارۋاشىلىق قۇرۋ جانە وتان ٴۇمىتىن اقتاۋ اسقاق سەزىمى“، ”جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن بۇلجىماي ٴجۇرۋ“، ”جۇڭگوشا وسى زامانعى كاسىپورىن ٴتۇزىمىنىڭ تالابى بويىنشا كاسىپورىندى باسقارۋ قۇرىلىمىن كەمەلدەندىرۋ“، ”ادال، زاڭعا بويسۇنىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋگە تاباندى بولۋ“، ”قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىكتى بەلسەنە اتقارۋ“، باس شۋجي شي جينپيڭ العا قويعان 5 ٴتۇرلى تالاپ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ اقاۋسىز دامۋى جانە حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردىڭ اقاۋسىز ٴوسىپ ـ جەتىلۋى جونىندەگى شىنايى ٴۇمىتىن قامتىپ، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ دامۋىنىڭ، زورايۋىنىڭ قۇلشىنىس بەتالىسىن ايقىن كورسەتىپ، قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردى ٴداۋىردىڭ اۋىر مىندەتىن باتىلدىقپەن ارقالاپ، تاباندىلىقپەن جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ قۇرۋشىسى، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ جەبەۋشىسى بولۋعا ىنتالاندىردى جانە جىگەرلەندىردى.
جوعارى ساپالى دامۋ — جاڭا داۋىردەگى بۇلجىماس قيسىن ٴارى حالىقتىق شارۋاشىلىقتى دامىتۋدا، ٴسوزسىز، باسىپ وتەتىن جول. قازىر ەلىمىز ەكونوميكاسى ”جاڭالىققا“ قاراي ىلگەرىلەپ، ”بيىككە“ قاراي ورلەپ، جوعارى ساپالى دامۋ بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل قوعامنىڭ وسكەلەڭ ورتاق تانىمىنا جانە سانالى ارەكەتىنە اينالىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ بەرىك نەگىزى ازىرلەندى. حالىقتىق كاسىپورىندار وسى اۋقىمعا ۇيلەسىپ، جوعارى ساپالى دامۋ بارىسىندا ورنىن ٴدال تاۋىپ، جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن جۇرسە، جاڭا ەكونوميكالىق جاعدايدا، ٴسوز جوق، باسەكەلىك قۋاتىن ساقتاي الادى.
ٴبىر جاعىنان، حالىقتىق شارۋاشىلىق — جوعارى ساپالى دامۋدىڭ ماڭىزدى نەگىزى. تاياۋ جىلداردان بەرى، حۋاۋي، بييادي، نيڭدى شىداي سياقتى كاسىپورىنداردىڭ عىلىم ـ تەحنولوگيادا جاڭالىق اشۋ ارقىلى ونىمدەرىن قۇن تىزبەگىندە ورتا جوعارى دەڭگەيگە كوتەرۋدى ىلگەرىلەتۋدەن جىجياڭ، گۋاڭدۇڭ سياقتى جەرلەردىڭ سيفرلانۋعا قاراي بۇرىلىس جاساۋ ارقىلى حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ ارتۋ تۇيىندەرىن جەتىلدىرۋىنە، ودان ”ون مىڭ كاسىپورىن ون مىڭ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ“، ”ٴجۇز قالا، مىڭ مەكتەپ، ون مىڭ كاسىپورىن“ جۇمىستاندىرۋدى جەبەۋ سياقتى قيمىلداردى ىشكەرىلەي ورىستەتۋگە دەيىن... ەلىمىزدىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىعى ارتۋدى ورنىقتىرۋ، جاڭالىق اشۋدى جەبەۋ، جۇمىستاندىرۋدى ارتتىرۋ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ سياقتى جاقتاردا كەم بولسا بولمايتىن رول اتقاردى. بولاشاقتى بەتكە العاندا، قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردىڭ جاڭا دامۋ ارناسىن ورناتۋدىڭ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جاندى امالياتىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، عىلىم ـ تەحنولوگيادا جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتۋ، جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى جەتىلدىرۋ، وسىزاماندانعان كاسىپ جۇيەسىن قۇرۋ، اۋىل ـ قىستاقتىڭ گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ، وڭىرلەردىڭ سايكەستى دامۋىن جەبەۋ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ جانە جاقسارتۋ سياقتىلارعا كوبىرەك ۇلەس قوسۋعا قۇلشىنۋىن ٴۇمىت ەتەمىز.
ەندى ٴبىر جاعىنان، جوعارى ساپالى دامۋ حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا اناعۇرلىم جوعارى تالاپ قويدى. باستابىنداعى ماتەريال وڭدەۋدەن ٴوز ماركاسىن جاراتۋعا دەيىن، بىرتىندەپ حالىقارالىق اعىمعا جەتەكشىلىك ەتتى، فۋجيان، جىجياڭ سياقتى جەرلەردەگى كەيبىر كيىم ـ كەشەك، اياق كيىم، باس كيىم جاعىنداعى حالىقتىق كاسىپورىندار ۇزدىكسىز زورايىپ، كۇشەيىپ كەلەدى، مۇنداعى ەڭ ماڭىزدى سەبەپ — نەشە ون جىل بار زەيىن ـ زەردەسىن سارقا جۇمساپ، باستان ـ اياق وسى كاسىپتى جالعاستىرىپ ىستەدى. اماليات بىزگە نەگىزگى كاسىپكە تاباندى بولىپ، ناقتى كاسىپتى كۇشەيتۋ — حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىنىڭ ىشكى تالابى ەكەندىگىن ۇعىندىردى. قازىر جاڭا ٴبىر رەتكى عىلىم ـ تەحنولوگيا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسى ٴجىتى زورايىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە عىلىم ـ تەحنولوگياعا سۇيەنىپ اتويلاپ الدا ٴجۇرۋ قاجەت بولىپ وتىر. قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردىڭ جاڭا دامۋ ۇستانىمىن سانالىلىقپەن امالياتتا ايگىلەپ، دەربەس جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتىپ، دامۋ تاسىلىندە بۇرىلىس جاساپ، عىلىم ـ تەحنولوگيادا جاڭالىق اشۋ مەن كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋدىڭ توعىسا دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ، كاسىپورىنداردىڭ ساپاسىن، ونىمدىلىگىن جانە وزەكتى باسەكەلىك قۋاتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، كاسىپورىنداردى بار ىنتا ـ پەيىلىمەن الۋەتتەندىرۋىن، ساپالىلاندىرۋىن، زورايتۋىن ٴۇمىت ەتەمىز.
اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ كاسىپورىندى باسقارۋ قۇرىلىمىن كەمەلدەندىرۋ، كاسىپورىننىڭ ٴىزباسارلارىن تاربيەلەۋگە ٴمان بەرۋ سياقتىلار جونىندە ايقىن تالاپتار قويدى، بۇل اسا كۇشتى رەال باعىتتامالىلىققا جانە جەتەكشىلىك سيپاتقا يە. ٴتۇزىم — كاسىپورىندى باسقارۋدىڭ ىرگە تاسى، ٴجۇز جىلدىق كونە دۇكەن ماركاسىن تۇلعالاپ، باياندى دامىتۋ ٴۇشىن، ٴسوز جوق، وزىق باسقارۋ ٴتۇزىمى بولۋ كەرەك. اسىرەسە، سيفرلى ەكونوميكا مەن ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋى ىشكەرىلەي توعىسقان بۇگىنگى تاڭدا باسقارۋ ٴتۇزىمى مەن باسقارۋ قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرعاندا، رەتتەگەندە عانا، سىرتقى ورتانىڭ سىن ـ سايىسىنا توتەپ بەرۋگە، ىشكى دامۋداعى كەدەرگىلەردى تالقانداۋعا، دامۋ ورايىن اناعۇرلىم ويداعىداي يگەرۋگە بولادى. كاسىپورىندى باسقارۋ ٴتۇزىمى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن جەتە تانىپ، جارناگەرلەردىڭ ارەكەتىن ارناعا ٴتۇسىرىپ، ىشكى باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، حاۋىپ ـ قاتەردەن ساقتانۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، ەڭبەك، دارىندى، ٴبىلىم، تەحنولوگيا، كاپيتال، ساندى مالىمەت سياقتى ٴوندىرىس فاكتورلارىن پايدالانۋ، باسقارۋ، قورعاۋ مەحانيزمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرۋ كەرەك. ساپاسى وزىق بولعاندا عانا، بىرەگەي كاسىپورىن قۇرۋعا بولاتىندىعىن جەتە تانىپ، كاسىپورىن ٴىزباسارلارىن تاربيەلەۋگە ايرىقشا ٴمان بەرىپ، باعىتتامالى تۇردە سومداپ جانە شىڭداپ، كاسىپورىنداردىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىنا، ۇرپاقتان ـ ۇرپاققا جالعاسۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ ۇلكەن تولقىنىندا ەرلىكپەن العا ۇمتىلعان قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلار شۇعىلالى تاريحتى جاراتتى. قازىر حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ اقاۋسىز دامۋىن، جوعارى ساپالى دامۋىن جەبەۋ بورىشى داڭقتى، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ جاۋاپكەرشىلىكتى باتىلدىقپەن ارقالاۋدى قاجەت ەتەدى، ٴداۋىر قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىنشىلاردى شارۋاشىلىق قۇرۋدىڭ جاڭا تاريحىن جازۋعا ۇندەيدى. قالىڭ حالىقتىق كاسىپورىندار مەن حالىقتىق كاسىپورىنشىلار، ٴسوز جوق، تاپسىرمانى ەستە بەرىك ساقتاپ، ٴداۋىر ورايىن مىقتى يگەرىپ، ايانباي جەڭىسكە جەتۋ رۋحىن ساقتاپ، ناقتى ىستەر تىندىرىپ، جاڭالىق اشىپ، قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، ۇدەرە العا تارتۋى كەرەك!
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 ـ ايدىڭ 21 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
