— شينجياڭ وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتى ٴماجىلىسى جونىندەگى جەلىلەس شولۋ (2)
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ جىلي
وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋ بولاشاعى نۇرلى! بۇل تەك شابىتتاندىرۋ ۇرانى ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاۋعا بولاتىن سەنىم، سەزىنۋگە بولاتىن اۋقىم.
بۇگىنگى تاڭدا مەيلى جەرگىلىكتى حالىق بولسىن، الدە وسى اراعا كەلگەن جاڭالىق اشۋشىلار، ساياحاتشىلار بولسىن، ٴبارى دە وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ تىنىسى مەن كۇن سايىن جاڭالانعان وزگەرىسىن كوپ تۇرعىدان سەزىنە الادى.
وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋ بولاشاعى نۇرلى، قالاي ”نۇرلى؟“ 2 ـ ايدىڭ 26 ـ كۇنى اشىلعان شينجياڭ وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتى ماجىلىسىنەن مۇنىڭ جاۋابىن تابۋعا بولادى.
ماسەلەگە بەتپە ـ بەت كەلدى
جوعارى ساپالى دامۋ اياق الىسىن جەدەلدەتتى
دامۋ جولىندا قيىنشىلىق پەن ٴۇمىت قاتار ٴومىر سۇرەدى، وراي مەن سايىس قاتار ٴومىر سۇرەدى.
پارتيا 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭ قىزمەتىن كەسكىندەگەندە، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىن باستان ـ اياق قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىققا ساياتىن ەرەكشە ماڭىزدى ورىنعا قويىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ جونىندە ٴبىر قىدىرۋ ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى، ٴارى تاقىرىپ كورسەتىپ، ٴارى تاقىرىپ اشىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ ”شاحمات كوزىن“ جانداندىرۋعا العا باسۋ بەتالىسىن كورسەتىپ، ٴتۇبىرلى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جانە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ستراتەگيالىق تولعانىسىن تەرەڭ ٴتۇسىنىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ورنىنىڭ ماڭىزدىلىعىن، وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىنىڭ جاپالىلىعىن، وڭتۇستىك شينجياڭ ماسەلەسىن شەشۋدىڭ كوكەي تەستىلىگىن جالپى جاعداي جانە ۇزاق بولاشاقتىق تۇرعىدان تانىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىن جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدىڭ ەڭ ماڭىزدى ٴتۇيىنى ەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ ”شاحمات كوزىن“ كۇش سالا جانداندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى كورنەكتى ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشىپ، وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىندە ۇزدىكسىز تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىكتەرگە قول جەتۋىن، تىڭ وزگەرىستەر تۋىلۋىن ىلگەرىلەتتى.
ورتالىقتىڭ وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىن قولدايتىن ەرەكشە ٴتيىمدى ساياساتتارىنان تولىق، ويداعىداي پايدالانىپ، وڭتۇستىك شينجياڭدى دامىتۋعا 10 ميلليارد يۋان ارناۋلى قارجى ورنالاستىرىپ، تارىمدى اينالعان ەكونوميكالىق بەلدەۋدىڭ دامۋ جوباسىن جاساپ، نازاردى تيپتىك اۋدان وڭىرىندەگى ”تيپتىك ماسەلەلەردى تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋگە“ شوعىرلاندىرىپ، جەر ـ جەردىڭ ماسەلەنى شەشۋىنە، دامۋدى جوسپارلاۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى؛ باسىمدىققا يە بايلىقتاردى كادەگە جاراتىپ پايدالانۋدى جەدەلدەتىپ، 100 ميلليارد يۋاندىق، 10 ميلليارد يۋاندىق ٴبىر توپ كەلەلى نىسانداردىڭ وڭتۇستىك شينجياڭعا ىرگە تەبۋىن ىلگەرىلەتتى؛ وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى وقۋ ـ اعارتۋىن زور كۇشپەن دامىتىپ، تولىق كۋرس وقۋ ـ اعارتۋىمەن جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتتى؛ كادر ـ دارىندىلاردى وڭتۇستىك شينجياڭعا بەيىمدەۋدى ىلگەرىلەتتى...
وڭتۇستىك شينجياڭدا ۇتىمدى ٴتاسىل قولدانىلسا، شينجياڭدا جالپى جاعداي جاندانادى.
شينجياڭ وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتى ٴماجىلىسى وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تۇساۋ بولىپ وتىرعان تەرەڭ قاتپارلى ماسەلەلەردى ىشكەرىلەي زەرتتەپ، ناقتى تالداۋ جاسادى. مەيلى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ نەگىزگى باسشىسىنىڭ ٴسوزى بولسىن، الدە وڭتۇستىك شينجياڭداعى 5 ايماق، وبلىستاعى نەگىزگى جاۋاپتى جولداستار مەن بيڭتۋانداعى قاتىستى باسشى جولداستاردىڭ ٴسوزى بولسىن، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ دامۋىنداعى ماسەلەلەردى تىكە كورسەتىپ بەردى ٴارى شەشۋ ٴادىسىن العا قويدى، مۇنىڭ بارلىعى ناقتى قۇنعا تولى بولدى.
ماسەلەگە بەتپە ـ بەت كەلۋ — ٴبىر ٴتۇرلى جاۋاپكەرشىلىك، قيىنشىلىققا بەتپە ـ بەت كەلۋ — ٴبىر ٴتۇرلى باتىلدىق، سىن ـ سايىستارعا بەتپە ـ بەت كەلۋ — ٴبىر ٴتۇرلى قوزعاۋشى كۇش. ايقىن دامۋ وي جەلىسى بولعاندا، قىمباتتى سەنىم جانە باتىلدىق بولعاندا، وڭتۇستىك شينجياڭ، ٴسوز جوق، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ جولىندا نىق قاداممەن الىسقا جەتە الادى.
كومەسكى كۇشتى تەرەڭدەي اشتى
بايلىق باسىمدىعىن دامۋ باسىمدىعىنا اينالدىردى
وڭتۇستىك شينجياڭ مول بايلىق جانە وزگەشە وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىنا يە.
شينجياڭ وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتى ماجىلىسىندە ”ەنەرگيا بايلىعىن اشۋدى شەشۋشى ٴتۇيىن ەتۋگە تاباندى بولىپ، مەملەكەتتىڭ ەنەرگيا بايلىعى حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋدى كوزدەپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ مۇناي ـ گاز جانە ستراتەگيالىق كەن ونىمدەرى سياقتى بايلىقتارىن اشۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ٴىرى جاڭا ەنەرگيا بازاسىن قۇرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ بايلىق ارتىقشىلىعىن وندىرگىش كۇشكە اينالدىرۋدى جەدەلدەتۋ“ كەرەك دەپ العا قويىلدى.
قايتكەندە بايلىق باسىمدىعىن دامۋدىڭ جاڭا قوزعالىس قۋاتىنا، جاڭا باسىمدىعىنا اينالدىرۋعا بولادى؟ وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ 5 ايماق، وبلىسىنداعى نەگىزگى جاۋاپتى جولداستار تۇگەلدەي بيىل بايلىق اشۋ جانە ودان پايدالانۋ، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرۋ جاعىندا اتقارىلعان ٴتۇيىندى نىسانداردى تانىستىردى. وسى نىساندار جارىققا شىعارعان جاڭا قوزعالىس قۋاتى، جەتەكتەگەن جاڭا كاسىپ سالالارى، قاۋلاتقان جاڭا ومىرشەڭ كۇش جۇرت جۇرەگىن جەلپىندىردى.
بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى كەن ىزدەۋ ـ بارلاۋ جاعىندا، وسى جىلدىڭ ىشىندە 770 مىڭ توننا ليتي، 60 توننا التىن، 200 ميلليون توننا تەمىر، 150 مىڭ توننا مىس، ٴبىر ميلليون توننا قورعاسىن ـ مىرىش، 6 ميلليون توننا فليۋوريت قورىن تىڭنان ارتتىرۋعا، 16 مۇناي ـ گاز ۇڭعىماسىن بۇرعىلاۋعا كۇش سالادى؛ كەن ۇقىعىن وتكەرمەلەۋ جاعىندا، وسى جىلدىڭ ىشىندە 82دەن استام كەن ۇقىعىن وتكەرمەلەيدى؛ كەن قۇرىلىسىندا كاپا التىن كەنى، قارچار فليۋوريت كەنى، قۇمساي ليتي كەنى سياقتى 10 كەننىڭ وندىرىسكە قوسىلۋىن، باشگانك التىن كەنى، ۋاششەري وڭتۇستىك ليتي كەنى سياقتى 11 ٴتۇيىندى كەننىڭ قۇرىلىس باستاۋىن ىلگەرىلەتەدى.
اقسۋ ايماعى مۇناي ـ گاز قورىن مولايتىپ، ٴونىم مولشەرىن ارتتىرۋ سەرپىنىن ونان ارى ارتتىرىپ، جۇڭگو مۇناي توبى، جۇڭگو مۇناي حيميا ونەركاسىبى توبى جانە جۇڭمان سياقتى مۇنايعا ساياتىن كاسىپورىنداردىڭ زورايۋىنا، كۇشەيۋىنە قولداۋ كورسەتىپ، شينجياڭنىڭ مۇنايىن شينجياڭدا وڭدەۋدى، شينجياڭنىڭ گازىن شينجياڭدا پايدالانۋدى اناعۇرلىم ويداعىداي جۇزەگە اسىرادى. 2024 ـ جىلى 73 كەن ۇقىعىن وتكەرمەلەۋ، وتكەرمەلەۋ سوماسى 217 ميلليون يۋان بولۋ نەگىزىندە 271 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ كەن ىزدەۋ ارەكەتىن ىلگەرىلەتۋدى، بيىلعى 75 كەن ۇقىعىنا مەردىگەر شاقىرۋ، باسەكەمەن ساتۋ، ماڭدايشالىق اسۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدى جوسپارلادى.
قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسى زاڭ ەرەجە شىعارۋ ٴتاسىلى ارقىلى كەن بايلىعىن ”قورشاپ الىپ بارلاماۋ“، ”يەلەپ الىپ اشپاۋ“ سياقتى تاريحي قاساڭ دەرتتەردى شەشىپ، 46 كەن بارلاۋ ۇقىعىن كۇشىنەن قالدىرىپ، بىرىكتىرىپ، 25 كەن ۇقىعىن وتكەرمەلەدى. ۇلۇقشات اۋدانىنىڭ زىجين التىن، التىن ىلعاۋ، قورىتۋ نىسانىنىڭ وندىرىسكە قوسىلۋىن جەدەلدەتىپ، وروگەن قورعاسىن ـ مىرىش كەنىن، كوكارات ەنەرگياسى جاڭالاۋ ـ كەڭەيتىپ سالۋ نىسانىن، اتۇش قالاسى جاسىل كەن زەردەلىلەنگەن ۆانادي ـ تيتاندى تەمىر كەنى كاسىپ سالاسى بازاسى قۇرىلىس نىسانىن جەدەل جۇرگىزدى.
كەن بايلىعىنان سىرت، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ايماق، وبلىستارى مول جارىق، جىلۋ سياقتى بايلىقتى تياناق ەتە وتىرىپ جاڭا ەنەرگيا كاسىپ سالاسىن بار كۇشپەن دامىتىپ، بايلىق باسىمدىعىن دامۋ باسىمدىعىنا اينالدىرىپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ جوعارى ساپالى دامۋ نەگىزىن بەكەمدەدى.
حالىق تۇرمىسىن جاقسارتتى
زەيىن ـ زەردەنى، كۇش ـ قۋاتتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ ”سەنترلەس شەڭبەر“ سىزدى
حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋ — شينجياڭنىڭ بارلىق قىزمەتىنىڭ شىعار ٴتۇيىنى جانە تابان تىرەر تياناعى.
وڭتۇستىك شينجياڭ جونىنەن العاندا، ٴار ۇلت حالقىنىڭ تىلەگىن توعىستىرىپ، رۋحاني جاقتان ٴوزارا سۇيەنىش بولۋىن ىلگەرىلەتىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىن مۇنان دا باقىتتى، تاماشا تۇرمىسقا كەنەلتۋ — ”شاحمات كوزىن“ جانداندىرۋدىڭ تيەسىلى ٴمانى.
شينجياڭ وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتى ماجىلىسىندە العا قويىلعان ”جۇمىستاندىرىپ كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەۋدى تابان تىرەر تياناق ەتۋگە تاباندى بولۋ“، ”ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ كىرىس دەڭگەيىن بار امالمەن جوعارىلاتۋ“ سياقتى حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋعا كۇش سالۋ مازمۇندارى، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ايماق، وبلىستارىنىڭ حالىق تۇرمىسىنا قاتىستى ٴتۇيىندى قىزمەتتەرى جونىندەگى ورنالاستىرۋلارى جانە شارالارى ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ باقىت سەزىمىن كۇشەيتتى.
حوتان ايماعى ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋدە اۋدانى 2 ميلليون 910 مىڭ مۋ كەلەتىن قۇمدى تىزگىندەپ، 220 كيلومەتر كەلەتىن ٴشول جيەگىندەگى اقتاڭداق جەردى تورلاپ ”تۇتاستىردى“؛ اۋىل ـ قىستاقتاعى ەڭبەككۇشتەن 679 مىڭ ادامدى (رەت) باسقا كاسىپتەرگە ويىستىرىپ، 13 ميلليارد 260 ميلليون يۋان كىرىس كىرگىزدى.
قاشقار ايماعى جوعارى مەكتەپتەردەن وقۋ تاۋىسقان وقۋشىلار، قوسىننان قايتقان اسكەريلەر، اۋىل ـ قىستاقتاعى ەڭبەككۇشتەر، كەدەيلىكتەن ارىلعان بۇقارا، جۇمىستانۋى قيىنعا سوققاندار سياقتى قاۋىمنىڭ جۇمىستانۋىن كورنەكتى مىقتى يگەرىپ، 3 جىلدا قالا ـ قالاشىقتاردا جاڭادان جيىنى 256 مىڭ ادام جۇمىستاندى؛ رايون، ايماق، اۋدان 3 دارەجەلى قاشىقتان ەمدەۋ تولىق قامتۋدى جۇزەگە اسىرىپ، بۇقارانىڭ اۋرۋ كورسەتۋى قيىن، قىمبات، الىس بولۋ ماسەلەسى ٴونىمدى شەشىلدى.
...
وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ايماق، وبلىستارى شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتىنىڭ جالپىلىق ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ توعىسا دامۋىن ىلگەرىلەتۋ سياقتى شارالار ارقىلى قوعامدىق كۇشتەردى حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋعا ات سالىسۋعا، جاقسارتۋعا تارتىپ، حالىق تۇرمىسى نىسانى قۇرىلىسىن بىرگە جەدەلدەتىپ، حالىق تۇرمىسىنا قاتىستى سارا ينجەنەريالاردى تۇلعالاپ، جەتىستىكتەردىڭ جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋىن ىلگەرىلەتىپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ سەنترلەس شەڭبەردى بىرگە سىزۋىنىڭ جاراسىمدى رايىن قالىپتاستىردى.
