گازەتىمىزدىڭ شولۋشىسى
3 ـ ايدىڭ 7 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن وتكىزىلگەن مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىسكە قاتىناسقان شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ ۇيىرمە ـ گرۋپپالاردى اشىق ۇستاۋ قيمىلىندا الاڭداعى جۇڭگولىق، شەتەلدىك 102 ٴتىلشى شينجياڭنان كەلگەن ىقىلاستى ۇسىنىستى ارت ـ ارتىنان تاپسىرىپ الدى. ويتكەنى كوپتەگەن ۋاكىل سۇراۋلارعا جاۋاپ بەرگەندە ىستىق ىقىلاسپەن ”شينجياڭعا كەلۋلەرىڭىزدى قارسى الامىز“ دەپ ايتتى. ارينە، وسى وزگەشە اشىق ۇستاۋ قيمىلى، شينجياڭ جونىنەن العاندا، ايگىلەۋ تەرەزەسى عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، دۇنيە جۇزىنە جولداعان تيانشاننىڭ ”ۇسىنىس ەتۋ حاتى“ سانالادى.
”ۇسىنىس ەتۋ“ سىندى بۇل ارەكەتتىڭ توركىنىندە ىستىق ىقىلاس، قوناعجايلىق قامتىلىپ قانا قويماي، ونان دا ماڭىزدىسى، ەسىك اشۋ سەنىمى جاتىر. بۇگىنگى تاڭدا جۇڭگونىڭ دامۋ كەلەلى جاعدايىنىڭ جارقىراعان كارتاسى رەتىندە، تىرشىلىك تىنىسى جالىنداعان شينجياڭ قايرات ـ جىگەرى مىعىم بولىپ، قاقپانى ايقارا اشىپ، شار تاراپقا ەسىك اشۋ سەنىمىنىڭ جاڭا كەلبەتىن ايگىلەۋمەن بىرگە، ونان دا ماڭىزدىسى، قۇلاشىن كەڭ جايىپ، دۇنيە جۇزىندەگى دوستاردى شەكسىز كورىنىستى بىرگە تاماشالاۋعا ۇسىنىس ەتتى.
”التىن استىق قامباسى“ ”اۋىل شارۋاشىلىق اتاعىنا“ جەتەكشىلىك ەتىپ، ”ۇسىنىس ەتۋ حاتىنا“ سەنىم تۇقىمىن سەپتى. ٴتىلشىنىڭ شينجياڭنىڭ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جونىندەگى سۇراعىنا ۋاكىل جىڭ يۇيفىڭ ماقتانىشپەن: اتى زاتىنا ساي ”جۇڭگونىڭ ماقتا قامباسى“، ەڭسە كوتەرىپ كەلە جاتقان ”باتىس بولىك استىق قامباسى“، بۇكىل ەلگە ايگىلى ”جەمىس ـ جيدەك مەكەنى“، ەلگە بارىنشا تانىلعان ”قۇرلىقتا وسىرىلگەن تەڭىز ونىمدەرى“ دەگەن ٴتورت كىندىك سوزبەن جاۋاپ بەردى. شينجياڭنىڭ سەنىمى وسى التىن ٴتۇستى اتىزداعى اۋىل شارۋاشىلىق چيپتەرىنە ويىلعان، مول ٴونىم شاتتىعىنا شومعان ”جۇڭگونىڭ اس كەسەسىنە“ سالىنعان، حوش ٴيىسى اڭقىعان بالداي ٴتاتتى شىرىنعا سىڭگەن، عىلىم ـ تەحنولوگيا ارقىلى قۋات ۇستەيتىن كاسىپ سالاسى شوعىرىنا جاسىرىنعان.
”جاسىل قورعان“ ەكولوگيالىق قالتقى ورناتىپ، ”ۇسىنىس حاتقا“ سەنىم تامىرىن جايدى. تاكلاماكان ٴشولىنىڭ ”جيەگىن تورلاۋ“ ينجەنەرياسىنىڭ باسى ـ قاسىندا بولۋشى رەتىندە، ۋاكىل ماحمۇت ٴومارجان سۇراۋعا جاۋاپ بەرگەندە، كوكىرەك كەرنەگەن ماقتانىشپەن لەبىزىن ٴبىلدىردى. بۇل ماقتانىش شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقىنىڭ اقىل ـ پاراساتى مەن تاباندىلىعى ارقىلى ۇلى ٴىس تىندىرىپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ قۇمايتتانۋىن وڭاۋعا ”جۇڭگو تاجىريبەسىن“ ارناعاندىعىندا. شينجياڭنىڭ سەنىمى ۇزدىكسىز جايىلعان وسى جاسىل كارتادا ومىرگە كەلىپ، ٴبىر ٴتۇپ اعاش، ٴبىر مۋ ورمان، ٴبىر كاسىپ سالاسىنىڭ جاسىل كەرەمەتتەرىندە ٴوسىپ، ەكولوگيانى وڭاۋ مەن ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ۇندەستىگىندە ورنەكتەلدى.
”ارمان القابى“ مادەنيەت پەن ساياحاتتىڭ جوعارى دەڭگەيلى اعىنىن سومداپ، ”ۇسىنىس حاتقا“ سەنىم سيلادى. 2024 ـ جىلى باس ستانسيانىڭ كوكتەم مەرەكەسىنە ارنالعان ساۋىق كەشىنىڭ قاشقار بولىمشە الاڭىنان تەلە فيلم «التايىمعا»، ٴان «المانىڭ حوش يىسىنە» دەيىن شينجياڭنىڭ مادەنيەت ـ ساياحات كاسىبى ۇزدىكسىز دامىدى، بۇل دا ەسىك اشۋ قيمىلىنداعى قولامتالى تاقىرىپقا اينالدى. ۋاكىل جين جىجىن شينجياڭنىڭ مادەنيەت ـ ساياحات ىستەرىنىڭ تابىستارىن ەسكە العاننان كەيىن، بيىل قامال الىناتىن 6 ٴتۇرلى مادەنيەت ـ ساياحات سالاسىنىڭ قىزمەتىن ٴتۇيىندى تۇردە تانىستىردى. وسى ساتتەگى شينجياڭنىڭ سەنىمى سىرتقى دۇنيەمەن تابىستاردى ٴبولىسۋ عانا ەمەس، مۇنان دا بيىك ساتىداعى وزىنە ـ ٴوزى سايىس جاريالاۋ ەدى. بۇل _ بيىكتە تۇرعان بايسالدىلىق، قىزبالىققا توتەپ بەرەتىن ۇستامدىلىق، ولقىلىقتى مويىنداۋعا باتىلدىق ەتەتىن كۇشتى سەنىم.
ۇقىق ـ مۇددەنى باتىلدىقپەن قورعاپ، ”ۇسىنىس حاتقا“ سەنىم ۇستەدى. امەريكا، باتىس شينجياڭدا ايتىلمىس ”زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ“ جايتى بار دەگەن سياقتى وتىرىكتەردى ويدان قۇراستىرىپ، كەيبىر كاسىپورىنداردى ٴجونسىز جازالادى، بۇل، ارينە، وسى رەتكى اشىق ۇستاۋ قيمىلىندا كەم بولسا بولمايتىن كەڭەستىك تاقىرىپ. بارلىق جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردىڭ اپپارات كوزى الدىندا، بۇكىل جەر شارى كوز تىگىپ تۇرعاندا، ۋاكىل ۋاڭ ميڭشان بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى: ”ٴبىزدىڭ شينجياڭدى كىم كورىنگەن بيلەپ ـ توستەي المايدى، كىم كورىنگەن وكتەمدىك جۇرگىزە المايدى“! بۇل شينجياڭنىڭ ٴوز ۇقىق ـ مۇددەسىن باتىل تۇردە تاباندىلىقپەن قورعاۋ سەنىمى، بەتالدى جازعىرۋعا جانە جات نيەتپەن قىسىم تۇسىرۋگە باتىلدىقپەن بەتپە ـ بەت كەلىپ، تيتتەي دە شەگىنبەۋ جىگەرى“.
وزىنە سەنىمدى بولعاندىقتان اشىق ۇستادى، اشىق ۇستاعاندىقتان اناعۇرلىم وزىنە سەنىمدى بولدى. تيانشاننان كەلگەن ”ۇسىنىس حات“ مەملەكەتتىك ەكى ٴماجىلىس سىندى تۇعىردان پايدالانۋ ارقىلى دۇنيەنىڭ جەر ـ جەرىنە جەتەدى. ”ناقتى ونەرىڭىز بولسا بولعانى، شينجياڭدا ٴسىزدى الپەشتەپ ’اسىلعا‘ بالاعانداي سەزىنەسىز“. بۇل ۋاكىل ليۋ حۇڭتاۋدىڭ شينجياڭنىڭ عىلىم ـ تەحنولوگياسىنىڭ نە ٴۇشىن ۇشقان قۇستاي دامۋى جونىندەگى سۇراۋعا جاۋاپ بەرگەندە، الەمدەگى دارىندىلارعا تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن بەرگەن ۋادەسى. بۇل _ شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقىنىڭ جۇرەك ٴۇنى، شينجياڭنىڭ دارىندىلاردى زارۋلىكپەن ىزدەۋ بەكىمى، اسىرەسە، وسى قۇتتى مەكەننىڭ دۇنيە جۇزىنە قۇشاق جايعان اشىق بەينەسى.
كورىنىس شەكسىز ادەمى، ول ٴدال شينجياڭدا. شينجياڭنىڭ سەنىمدىلىگى مەن اشىقتىعى ونى تۇسىندىرۋگە باس قاتىرۋدىڭ قاجەتى جوقتىعىندا، جاڭا ٴداۋىردىڭ دامۋ جاۋابىن شىنايى بەرسە بولعانى، دۇنيە ٴجۇزى تۇبىندە شىنايى، ورنىقتى، جاندى، ستەرەولدى، سەنىمدى، اشىق شينجياڭدى كورە الادى. بولاشاققا بەت العاندا، كورىكتى تيانشان ٴان ـ ٴبيدىڭ، كوركەم كورىنىستىڭ بالاماسى عانا ەمەس، ونان دا ماڭىزدىسى، بارلىق ادامدى تاڭ قالدىراتىن وسىزاماندانعان ”جۇڭگو تانىسقىسى“ بولماق.
