90 ـ جىلداردىڭ تۋماسى، ”ٴبيداي اتىزىنداعى قاراۋىل“
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ۋي يۇڭگۇي، ەرىكتى ٴتىلشى قيۇم قادىر
توپىراق قۇرامىن ولشەدى، توپىراق ىلعالدىعىنا تالداۋ جاسادى، ٴارقايسى جەر بولىكتەرىندەگى اتىزداردىڭ بۇرىنعى جىلدارداعى ساندى مالىمەتتەرىن توپتادى... 3 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى قۇمىل قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى تەحنولوگياسىن جالپىلاستىرۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ اعا اگرونومى لي لي جاقىنداپ قالعان كوكتەمگى ٴبيداي تۇقىمىن ٴسىڭىرۋ جۇمىسىنا بۇرىنعىداي دايىندىق جاسادى.
لي لي 90 ـ جىلداردىڭ تۋماسى. 2017 ـ جىلى قۇمىل قالاسى دارىندى ەنگىزۋ جاڭا ساياساتىن جاساپ، جوعارى مەكتەپتەردەن ٴبىر توپ اۋىل شارۋاشىلىق تەحنولوگيا دارىندىلارىن قابىلدادى. گانسۋ اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسىنەن ەندى عانا اسپيرانتتىق بىتىرگەن لي لي ارمان مەن سەنىم ارقالاپ گانسۋدان شينجياڭنىڭ قۇمىلىنا كەلىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيگى بولادى.
2019 ـ جىلى قۇمىل قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى تەحنولوگياسىن جالپىلاستىرۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى استىقتان جوعارى ٴونىم الۋدى سىناق ەتۋ ۇجىمىن قۇرىپ، باركول قازاق اۆتونوميالى اۋدانىنىڭ جازدىق ٴبيداي ٴوندىرىس وڭىرىندە، يجوۋ رايونى جۇگەرى ٴوندىرىس وڭىرىندە جاڭا تۇقىم جالپىلاستىرعاندا لي لي ۇجىمداعى ساناۋلى جاستىڭ ٴبىرى بولادى.
مايتالمان اگرونومدار ولشەمدەندىرىپ ەگۋ تەحنولوگياسىن جانە سورتتى تۇقىم ساپاسىن مەڭگەرۋگە جاۋاپتى بولدى، لي لي اتىز باسىندا ەگىنشى وتباسىلارمەن تىكە بارىس ـ كەلىس جاساپ، ساندى مالىمەتتەردى ەستەلىككە الۋعا جاۋاپتى بولدى. باستابىندا سورتتى تۇقىم جالپىلاستىرۋ قىزمەتى دەگەندەي ٴساتتى بولمايدى، كوپتەگەن ديقاندار: ”وسى كونە تۇقىمدى ٴبىز نەشە ون جىل ەكتىك، ەشقانداي حاۋىپ ـ قاتەرى جوق، سەندەر سياقتى جاستار بىزدەن ارتىق استىق ەگە الاسىڭدار ما“؟ ـ دەپ بىردەن قۇپتامايدى.
وتكەن جىلعى سىناق اتىزىنىڭ ساندى مالىمەتتەرى قولىندا بولعاندىقتان لي ليدىڭ كوڭىلدە ەسەبى بار ەدى. ول تاۋەكەل دەپ ەگىنشى وتباسىلارىمەن ٴباس تىگىسەدى: ”جاڭا سورتتى تۇقىممەن جانە تەحنولوگيامەن اقىسىز قامدايمىز، ٴونىم مولشەرى ازايسا ماعان، ٴونىم مولشەرى ارتسا ساعان ەسەپ بولسىن!“
ٴبيداي مەن جۇگەرىنىڭ سورتتى تۇقىمى ەگىلگەن سوڭ، لي لي جاپا ـ ماشاقاتتان قورىقپادى، بوران ـ شاشىن الدە شىجىعان ىستىق بولسىن، ول مەرزىم سايىن باركولدىڭ ٴارقايسى اۋىل ـ قالاشىعىن ارالاپ ديقاندارعا جەتەكشىلىك ەتىپ، ٴبىر جاعىنان ديقانداردىڭ ولشەمدەندىرىلگەن جۇيە بويىنشا ەگۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتسە، ەندى ٴبىر جاعىنان ساندى مالىمەتتەردى دەر كەزىندە ەستەلىككە الىپ، كەيىنگى جاڭا تۇقىمدى زور كولەمدە جالپىلاستىرۋعا دايىندىق جاسادى.
وسى جىلى باركول قالىڭ نوسەرلى اۋا رايىنا ۇشىراپ، بىرنەشە بولىك جەر اپاتقا ۇشىراپ، ٴونىم بەرگەلى تۇرعان، ٴدانى تولعان ٴبيداي تۇتاستاي جاپىرىلىپ قالادى. جاز بويى توككەن ماڭداي تەرىنىڭ سەلگە كەتكەنىن كورگەن لي لي اتىز باسىندا جۇرەلەي وتىرىپ، كوز جاسىن كولدەتكەن ەدى. الايدا ونىڭ بويىنداعى جەڭىلىسكە مويىنسال بولمايتىن قايسارلىق قايتا تاسقىندايدى.
ۇجىم مۇشەلەرى دە تۇگەلدەي جاڭا تەحنولوگيادان قامال الۋعا ات سالىسىپ، جاپىرىلمايتىن تەحنولوگيا شاراسىن ۇزدىكسىز سىناق ەتىپ، جاپىرىلمايتىن تۇقىم ەنگىزىپ، تەحنولوگيا جوباسىنا رەتتەۋ جۇرگىزدى... ”ول كۇندەر وتە اۋىر بولدى، ٴار رەتكى ساتسىزدىكتىڭ بارلىعى سوققى بولىپ تيگەنىمەن تاجىريبە دە توپتادىق“، ـ دەدى سول تۇستاعى ماشاقاتتى كەزدەردى ەسكە العاندا لي لي اسەرلەنىپ.
4 جىل قايتا ـ قايتا سىناقتان وتكىزۋ ارقىلى قۇمىل قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى تەحنولوگياسىن جالپىلاستىرۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى 400دەن استام ٴبيداي جانە جۇگەرى تۇقىمىنان قۇمىل قالاسىنىڭ جەرگىلىكتى شارت ـ جاعدايىنا ۇيلەسەتىن ساپالى، جوعارى ٴونىمدى، دەرت ـ دەربەزگە شىدامدى جازدىق ٴبيداي تۇقىمى لياڭچۇن 1242، لياڭچۇن 1354، حىچۇن 115، لياڭچۇن 1758، جۇگەرى تۇقىمى جيۋشىنحى 2468، يۇيحى 2 ٴنومىرلى سياقتى 10 نەشە تۇقىمدى ٴساتتى سۇرىپتاپ شىقتى، مۇنان تىس تاحى 2 ٴنومىرلى، شينلۋجۇڭ 78 ٴنومىرلى قاتارلى ماقتانىڭ جوعارى ٴونىمدى كوپتەگەن جاڭا تۇقىمىن سۇرىپتاپ شىقتى.
تالاپتى ەرگە نۇر جاۋار دەگەندەي، ۇجىمنىڭ قۇلشىنۋىندا جاڭا تۇقىمنىڭ ناقتى ولشەنگەن مۋ باسىندىق ناتيجەسى ٴۇرتىس 4 جىل شينجياڭ جازدىق ٴبيدايىنىڭ بىرلىك ٴونىم رەكوردىن جاڭالادى.
2024 ـ جىلى جازدا قۇمىل قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى تەحنولوگياسىن جالپىلاستىرۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىلىگىندە باركول قازاق اۆتونوميالى اۋدانى كۇيسۋ قالاشىعى ەككەن جازعى ٴبيداي جاڭا سورتى ”لياڭچۇن 1758“ جوعارى ٴونىم الۋدان ۇلگى كورسەتۋ اتىزىندا اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل ـ قىستاق مينيسترلىگىنىڭ ٴونىمدى ولشەۋ ماماندار گرۋپپاسىنىڭ ناقتى ورىندا ٴونىمدى ولشەپ تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋىمەن 100 مۋ جەردە ورتا ەسەپپەن مۋ باسىنان 796.1 كيلوگرام جوعارى ٴونىم الۋداي جاڭا رەكوردتى جۇزەگە اسىرادى.
قۋانىشتى حابار جەتكەندە قۇمىل قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى تەحنولوگياسىن جالپىلاستىرۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى شاتتىققا شومدى. لي لي بىلاي دەدى: ”ٴار رەتكى ٴونىم مولشەرىندەگى تىڭ تابىس ٴبىزدىڭ قۇلشىنىسىمىزدىڭ ەڭ جاقسى قارىمجىسى ٴارى عىلىم ـ تەحنولوگيا ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋ كۇش ـ قۋاتىنا دەگەن سەنىمىمدى ونان ارى بەكەمدەدى“.
قازىر لي لي قۇمىل قالالىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى تەحنولوگياسىن جالپىلاستىرۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى تەحنولوگياسىن جالپىلاستىرۋ ٴبولىمىنىڭ ورىنباسار باستىعى، اعا اگرونوم. 8 جىل ۋاقىتتا ول جىگەر ـ قايراتىن جۇمساپ جانە ماڭداي تەرىن اعىزىپ، شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىندا عىلىم ـ تەحنولوگيا ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋگە ەڭبەك ٴسىڭىرىپ، جاۋاپناما جازدى. باتىس بولىكتىڭ ەگىنجايلارىندا ونىڭ عىلىم ـ تەحنولوگيامەن ارمانعا قانات قاعۋ ساپارى توقتاۋسىز جالعاسۋدا.
