— شينجياڭداعى ٴار دارەجەلى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتتەرى مەرەكەنى ٴار ۇلت بۇقاراسىمەن بىرگە وتكىزدى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
3 ـ ايدىڭ 31 ـ كۇنى ورازا ايت، مەرەكە كەزىندە رايونىمىزداعى ٴار دارەجەلى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتتەرى ديقانداردىڭ اۋلاسىنا، اتىز باستارىنا بارىپ، مەرەكەنى ٴار ۇلت بۇقاراسىمەن بىرگە وتكىزىپ، مەيىرىم مەن قامقورلىقتى بۇقاراعا جەتكىزدى. كوڭىلدى كۇلكى ىشىندە ٴدامدى تاعامدار پىسىرعان ورتادان ٴان مەن بيگە باسقان مادەنيەت قيمىل ساحناسىنا دەيىن؛ تىرشىلىك لەبى ەسكەن قۇنارلى اتىزداردان بار كۇشپەن ٴوندىرىس جۇرگىزگەن اۋىل ـ قىستاق زاۆودتارىنا دەيىن... تيانشان الابىنىڭ بارلىق جەرى مەرەيلى دە شىرايلى مەرەكە شاتتىعىنا شومدى.
مەرەكەدە مەيىر جەتكىزىپ، جۇرەكتەردى توعىستىردى
3 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى تاڭ سارىدە، قورعاس اۋدانى شىڭسىقوزى قالاشىعى شىڭسىقوزى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى تۇرسۇنمامەت حيلىل ٴوز ٴۇيىنىڭ اۋلاسىندا قاربالاستىققا ٴتۇستى، ول قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ ۇيىنە حال سۇراي كەلەتىنىن ەستىپ، اۋلاسىن تاپ ـ تۇيناقتاي ەتىپ تازالادى.
تۇستەن بۇرىن ساعات 11دە قورعاس اۋداندىق ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مەكەمەسىنىڭ شىڭسىقوزى قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ ٴبىرىنشى شۋجيى لياڭ يۇڭ مەرەكەلىك تارتۋلارىن الىپ حال سۇراي كەلدى. تۇرسۇنمامەت لياڭ يۇڭدى ىقىلاسپەن ۇيگە باستادى، لياڭ يۇڭ كۇرىش، ۇن، ماي جانە جاس كوكونىستى كوتەرىپ ۇيگە كىرىپ، قارتتى ورتالارىنا الا وتىرىپ اڭگىمەلەسىپ، تۇرمىس جاعدايىن ۇعىستى ٴارى قارتقا دەنساۋلىعىن كۇتۋدى تاپسىردى. ”پارتيا مەن ۇكىمەتكە راقىمەت، تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقسارىپ كەلەدى“، ـ دەپ تەبىرەندى تۇرسۇنمامەت.
3 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن قابا اۋدانى سارتام اۋىلى كۇرمىش قىستاعىندا، جۇڭگو بانكەسى التاي بولىمشە بانكەسىنىڭ كۇرمىش قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ ٴبىرىنشى شۋجيى جوۋ كاي قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرىمەن، قىستاق پارتيا مۇشەسى ەرىكتىلەرىمەن بىرگە ۇگىت لەكسيا شاعىن اترەتىن ۇيىمداستىرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ وتباسىلارىنا باردى. بەيقۇت ۇيدە ۇگىت لەكسيا شاعىن اترەتىندەگىلەر دومبىرانىڭ تامىلجىعان ٴۇنى ىشىندە قاراپايىم دا ۇعىنىقتى ولەڭمەن ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى جانە قارتتاردى كۇتىمدەۋ قامسىزداندىرۋى جونىندەگى ساياسات سياقتى مازمۇندار جونىندە ۇگىت لەكسيا جاسادى. قىستاق تۇرعىنى قادىر تىلەۋقان: ”ساياسات ۇعىنىقتى ايتىلدى، ەستىپ كوڭىلىمىز جاي تاپتى“، ـ دەپ اسەرلەندى.
قازىر ٴدال كوكتەمگى ەگىستىڭ شەشۋشى مەزگىلى، شايار اۋدانى قىزىلتۋ قالاشىعى وستەڭبويى قىستاعى قاربالاستىق كۇيگە ەندى. 3 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى اقسۋ ايماقتىق توعىسپالى مەديا ورتالىعىنىڭ وستەڭبويى قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتى وتباسىلاردى ارالاپ احۋال ۇعىسۋ، اتىزداردى ىشكەرىلەي ارالاۋ سياقتى تاسىلدەرمەن شىنىمەن قىستاق تۇرعىندارىن ۋايىمنان ارىلتىپ، قيىنشىلىقتارىن شەشىپ، كوكتەمگى ەگىس وندىرىسىنە كۇش ۇستەدى.
75 جاسقا كەلگەن قىستاق تۇرعىنى تۇنياز وشۇردىڭ جالعىز ٴوزى ٴوزىنىڭ ورمان بەلدەۋىندە اعاش ەگىپ جاتقانىن بىلگەننەن كەيىن قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى دەرەۋ بارىپ كومەكتەستى. قىزمەت اترەتى مۇشەلەرىنىڭ كومەگىندە قاريا ٴبىر مۋداي ورمان بەلدەۋىنە لەزدە اعاش قالامشاسىن وتىرعىزدى. ەرتەسى اينيسام يمىن قارتتىڭ ٴۇيىنىڭ شاعىن دوعاشا جىلىجايىندا قىزمەت اترەتى مۇشەلەرى مەن قىستاق كادرلارىنان ۇيىمداسقان ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتى قارتقا كومەكتەسىپ كوكونىس مايساسىن ەگىستى. اينيسام قاريا كۇلىپ تۇرىپ: ”وسى دوعاشا جىلىجايدا ەككەن كوكونىس ٴوزىمنىڭ تۇتىنۋىما جەتىپ قانا قويماي، اسقانىن ساتىپ ۇيگە كەرەك ـ جاراق الامىن“، ـ دەدى.
قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى مۇشەلەرىنىڭ جاپالى ەڭبەگىن قىستاق تۇرعىندارى كوزدەرىمەن كورىپ، كوكەيلەرىندە ساقتادى، كوپتەگەن قىستاق تۇرعىنى قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرىن ۇيلەرىنە كەلىپ قوناق بولىپ، مەرەكەنى بىرگە وتكىزۋگە شىن ىقىلاسىمەن شاقىردى.
قول ۇستاسىپ بىرگە شاتتانىپ، كوڭىلدەرى ٴتىپتى دە جاقىندادى
3 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى تۇرپان قالاسى گاۋچاڭ رايونى بويلۇق ٴمالىسى داپسانگا الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ مادەنيەت قيمىل ورتالىعى ەرەكشە دۋمانعا بولەندى. تۇرپان قالالىق حالىق شيپاحاناسىنىڭ داپسانگا الەۋمەتتىك اۋماعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتى الەۋمەتتىك اۋماقپەن بىرلەسىپ ٴار ۇلت تۇرعىندارىن بىرگە ساڭزى پىسىرۋعا ۇيىمداستىرىپ، مەرەكەنى قارسى الدى.
سول كۇنى قىزمەت اترەتى ازىقتىق ماتەريالدارىن دايىندادى، الەۋمەتتىك اۋماقتاعى اسپازدىق ونەرگە ىسىلعان تۇرعىندار ۇستاز بولىپ، كوپشىلىككە ساڭزى پىسىرۋ شەبەرلىگىن ۇيرەتتى. ٴمومىن تۇرسۇن ماي قۇيىپ جاتىپ: ”مايدىڭ 60 پايىز قىزعانى ەڭ بابىندا بولعانى، ايتپەگەندە ساڭزىنىڭ دامىنە ىقپال جەتەدى“، ـ دەپ ەسكەرتتى. كوپشىلىك قىزمەتتى بولىسە ىستەپ، جاقسى سەلبەستى، اۋىق ـ اۋىق كۇندەلىكتى كۇيبىڭدەرىن، قىزمەتتى، تۇرمىستى ايتىسىپ قويادى، ساپ ـ سارى ۇگىلگەن ساڭزى پىسقاندا ٴيىسى بۇرقىراپ، مەرەكەلىك رايعا لەزدە شومدىردى.
3 ـ ايدىڭ 31 ـ كۇنى بۇراتالا وزەن الابىن باسقارۋ باسقارماسىنىڭ جىڭ اۋدانى ماندانبۇلاق اۋىلى چىڭگۋان قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ ٴبىرىنشى شۋجيى يۇي يىڭ مەن ماندانبۇلاق اۋىلى ”گۇلي ۇگىت لەكسيا اترەتىنىڭ“ مۇشەلەرى، چىڭگۋاڭ قىستاعىنداعى ەرىكتىلەر حال سۇراۋ گرۋپپاسى بولىپ ۇيىمداسىپ، دايىن ساڭزىنى قىستاقتاعى قيىنشىلىعى بار قارتتاردىڭ ۇيىنە جەتكىزىپ بەردى. 78 جاستاعى جالعىز تۇراتىن قارت احمەت ٴساماتتىڭ ۇيىنە ەرىكتىلەر ٴدامدى تاعامداردى اپارىپ قانا قويماي، تاعى قارتتىڭ اۋلاسىن تازالاپ، قان قىسىمىن ولشەپ بەردى. ”بالالارىم ماعان ساڭزى پىسىرىپ بەردى، كادرلار دا ۇنەمى ۇيىمە كەلىپ قاجەتتى نارسەلەرىمدى سۇراپ تۇرادى، ولار كەلگەندە جانىم جىلىپ سالا بەرەدى“، ـ دەدى قارت.
سول كۇنى ماندانبۇلاق اۋىلى چىڭگۋان قىستاعى قاتارلىلاردى ۇيىمداستىرىپ، ٴبىرسىپىرا حالىقتىق سالت ـ سانا ونەر باسەكەسىن، مادەنيەت ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ قيمىلىن ورىستەتتى، سونداي ـ اق حال سۇراۋ گرۋپپاسىن ۇيىمداستىرىپ، قيىنشىلىعى بار قارتتارعا اۋلاسىن تازالاۋ، سالاماتتىعىن تەكسەرۋ سياقتى مەيىر جەتكىزۋ بويىنشا قىزمەت وتەدى، ”مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ + ارەكەتتە ىسكە اسىرۋ“ ارقىلى وركەنيەتتى اۋىل ـ قىستاق سالتىنىڭ وڭ ەنەرگياسىن جەتكىزدى.
3 ـ ايدىڭ 31 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن لوپنۇر اۋدانى گۇلباق اۋىلى اقشەكەر قىستاعىندا دۋماندى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلى ٴجۇرىلىپ جاتتى. لوپنۇر اۋداندىق حالىق ۇكىمەتى كەڭسەسىنىڭ، لوپنۇر اۋداندىق تۇرعىن ٴۇي جانە قالا، اۋىل قۇرىلىسى مەكەمەسىنىڭ اقشەكەر قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتى مەن قىستاق كادرلارى ”مەرەكەنى بىرگە وتكىزۋ، ۇلتتار ىنتىماعى سۇيىسپەنشىلىگىن بىرگە بايانداۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق قيمىلىن دەن قويا ۇيىمداستىردى. سول جەردە قىستاق تۇرعىندارى تۇس ـ تۇستان ونەرلەرىن كورسەتتى، تامىلجىعان اسەم انگە، سەزىمدى سەلدەتكەن بيگە كورەرمەندەر دۇركىن ـ دۇركىن شاپالاق سوقتى.
اۋىل ـ قىستاقتىڭ جاڭا كارتيناسىن بىرگە كەسكىندەدى
”اۋىلىمىز موكويلانىڭ شىلانىنىڭ ەتى قالىڭ، ۇرىعى كىشكەنە، ەرەكشە ٴدامدى“، ”مىنا شۋەجۇي تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىك، كۇن كۇشتى تۇسەتىن جەردە وسەدى، ٴبىر ستاكان شىلاپ ىشسەڭىز، ٴيىسى بار الاپتى الادى“... 3 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى گۇما قوناق قابىلداۋ سارايىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى كورمە زالىن ەرەكشە دۋمانعا بولەگەن تىكە تاراتىلىمدا زات ساتۋ قىزعىندى ٴجۇرىلىپ جاتتى.
گۇمانىڭ مادەنيەت ـ ساياحاتىن تانىستىرۋشىسى ميھربان ەركىن مەن گۇما اۋداندىق مادەنيەت، دەنە تاربيە، راديو ـ تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسىنىڭ موكويلا اۋىلىنىڭ كانداكول قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەسى زورگۇل ابليميت تىكە تاراتۋ بولمەسىندەگى كورەرمەندەرگە ساپالى اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن ىقىلاسپەن تانىستىردى. ”ورازا ايت مەرەكەسى تاياعاندا ٴبىز تىكە تاراتۋدا زات ساتۋ ارقىلى شارۋالاردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ساتۋىنا كومەكتەسىپ، ولاردىڭ كىرىستەرىن ارتتىرامىز“، ـ دەدى ميھربان.
3 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىستىق ورتا حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ جەمسارى اۋدانى ارگۇڭ قالاشىعى شىباحۋ قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ ٴبىرىنشى شۋجيى ما شاۋفي قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرىن باستاپ قىستاق تۇرعىنى احمەت ابدۇلدىڭ ۇيىنە حال سۇراي باردى. قىزمەت اترەتى مەن قىستاق كادرلارىنىڭ قولداۋىندا بىلتىر احمەت روزا ەگە باستاعان. ”قىزمەت اترەتىندەگىلەر ماعان اقىل كورسەتىپ روزا گۇلىن ەگۋىمە كومەكتەسپەگەن بولسا، بۇگىنگىدەي جاقسى كۇن قايدان بولسىن. بىلتىر وتباسىمىز 60 مۋ جەرگە ەككەن روزادان 100 مىڭ يۋانعا تاياۋ اقشا تاپتى“. احمەت تەبىرەنىپ بىلاي دەدى: ەگىس قاربالاستىعى كەزىندە قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى ماعان كومەكتەسىپ اتىزىمدى باپتاپ بەردى؛ ساتاتىن كەزدە كاسىپورىندارمەن بايلانىس جاساپ بەردى. سول كۇنى كوپشىلىك قورالانا وتىرىپ، بيىلعى ەگىمشىلىك جوسپارىن قىزۋ تالقىلادى. ”قىزمەت اترەتى الدىدا جول باستاسا، بيىل كىرىسىمدى تاعى دا ۇزدىكسىز ارتتىرامىن“، ـ دەدى احمەت.
قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىستىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەكەمەسىنىڭ اقتاۋ اۋدانى اقتاۋ قالاشىعى كۇمبەز ارىق قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ ٴبىرىنشى شۋجيى تاڭ چاڭتيڭ مەرەكە الدىندا وتباسىلاردى ارالاپ احۋال ۇعىسىپ، حال سۇراعان كەزدە قىستاق تۇرعىندارىنا: ”قىستاق قۇرعان كاسىپورىن تاعى دا توننالىق دوربا بويىنشا 3000 تاپسىرىس قابىلدادى“ دەگەن ادامدى شاتتاندىراتىن قۋانىشتى حاباردى جەتكىزدى. بىلتىر 12 ـ ايدا قىزمەت اترەتىنىڭ جەبەۋىندە قىستاق اقتاۋ اۋدانى مينليشين توقىماشىلىق ونەركاسىپ شەكتى سەرىكتەستىگىن قۇرىپ، توننالىق دوربا ٴوندىردى، وڭدەدى. بيىل 2 ـ ايدا جۇمىس باستاعاننان كەيىن تاپسىرىس ۇزىلمەي، قىستاق تۇرعىندارىن جۇمىستانۋعا جەتەكتەدى.
”جاقىندا تەحنولوگيالىق باۋلۋ ۇيىمداستىرماقشىمىز. الداعى جەردە سەرىكتەستىكتىڭ كولەمىن ۇزدىكسىز ۇلعايتىپ، ٴتىپتى دە كوپ قىستاق تۇرعىنىن جۇمىستانىپ كىرىستەرىن ارتتىرۋىنا جەتەكتەيمىز“، ـ دەدى تاڭ چاڭتيڭ.
(ٴتىلشى جاڭ تيڭ، قاتىناسقان تىلشىلەر جاڭ جىلي، گى يوۋجۇن، سۇڭ ۋيگو، ٴپاريزات ابدۇل، باي سۋجۇن، جاڭ رۇيلين، چىن جياڭلين، ەرىكتى تىلشىلەر جياڭ مان، يۇي ياۋ، دۇڭ چىڭجۇڭ)
