انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى لي شيڭ 3 ـ ايدىڭ 31 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. كورىكتى شينجياڭ قۇرىلىسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ ٴۇشىن بيىل اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى قورشاعان ورتا ساپاسىن 7 جاقتان جاقسارتۋ نىساناسىن بەلگىلەپ، جىلدىق ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ مىندەتىن جوعارى ساپالى ورىنداۋعا، ”14 ـ بەسجىلدىقتىڭ“ تولىق تابىسپەن اياقتاۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى.
قورشاعان ورتا اۋا ساپاسى جاعىندا، بۇكىل رايوندا ايماق دارەجەلى جانە ودان جوعارى دارەجەلى قالالاردىڭ اۋا ساپاسى تاماشا كۇن سانى سالىستىرماسى %75.5كە جەتەدى، ۇساق تۇيىرشىك زاتتاردىڭ (PM2.5) ٴار تەكشەمەتردەگى ورتاشا قويۋلىعى 33 ميكروگرامنان اسپايدى، اۋىر لاستانعان كۇن سانى سالىستىرماسى %1.1 ىشىندە مەڭگەرىلەدى. ”ٴۇرىمجى - سانجى - شىحىزى“، ”كۇيتۇن - مايتاۋ - شيحۋ“ بىرلەسىپ ساقتانۋ، بىرلەسىپ تىزگىندەۋ وڭىرىندە PM2.5تىڭ قويۋلىعى 2020 ـ جىلداعىدان جەكە ـ جەكە %20 جانە %15 تومەندەيدى، اۋىر لاستانعان كۇن سانى سالىستىرماسى جەكە ـ جەكە %5 جانە %2 ىشىندە مەڭگەرىلەدى.
سۋ ەكولوگيالىق ورتاسى ساپاسى جاعىندا، بۇكىل رايوندا مەملەكەتتىڭ باعالاۋعا ەنگىزىلگەن جەر بەتى سۋى ساپاسىⅢ ـⅠ تۇردەگى قيما بەتىنىڭ سالىستىرماسى %94.5 بولادى، ناشار V تۇرىندەگى قيما بەتىنىڭ سالىستىرماسى %1.4 ىشىندە مەڭگەرىلەدى؛ جەر استى سۋىن مەملەكەتتىك مەڭگەرۋ دەڭگەيى V تۇرىندەگى سۋ ساپاسى سالىستىرماسى %29.4 ىشىندە مەڭگەرىلەدى.
توپىراق ورتاسى ساپاسى جاعىندا، بۇكىل رايوندا لاستانعان ەگىستىك جەردىڭ حاۋىپسىز پايدالانىلۋ سالىستىرماسى %98تەن اسادى، ٴتۇيىندى قۇرىلىسقا پايدالانىلاتىن جەردىڭ حاۋىپسىز پايدالانىلۋى ٴونىمدى قامتاماسىز ەتىلەدى. اۋىل ـ قىستاقتاردا تۇرمىستىق لاس سۋدى جونگە سالۋ (باسقارۋ، مەڭگەرۋ) سالىستىرماسى%38كە، تۇتاس اۋداندا كورىكتى اۋىل ـ قىستاق قۇرۋ سالىستىرماسى %10كە جەتەدى.
جاراتىلىستىق ەكولوگيانى قورعاۋ جاعىندا، بۇكىل رايوننىڭ ەكولوگيالىق ساپا كورسەتكىشى (EQI) ورنىقتىلىق بارىسىندا جاقسارادى.
دىبىس ورتاسى ساپاسى جاعىندا، بۇكىل رايوندا داۋىس ورتاسى فۋنكتسيالىق اۋماعىنىڭ تۇنگى ولشەمگە جەتۋ مولشەرى %85كە جەتەدى.
كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ جاعىندا، ”14 ـ بەسجىلدىقتاعى“ بۇكىل رايونداعى بىرلىك ىشكى ٴوندىرىس جالپى قۇنىنىڭ كومىر قىشقىل گازىن شىعارۋ مولشەرىن تومەندەتۋ نىساناسىن ورىنداۋعا كۇش سالىنادى.
لاستاۋشى زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋ جاعىندا، بۇكىل رايوننىڭ ديازو توتىعى، بۋلانبالى ورگانيكالىق زات (VOCs)، حيميالىق قاجەتتى وتتەگى مولشەرى، ازوتتى اممياك ٴتۇيىندى ينجەنەريالارىنىڭ لاستاۋشى زاتتاردى شىعارۋدى ازايتۋ جالپى مولشەرى جەكە ـ جەكە 16 مىڭ 600 تونناعا، 7800 تونناعا، 28 مىڭ 100 تونناعا، 1000 تونناعا جەتەدى.
