نازاردى وسىزامانداندىرۋ مەن جاھاندانۋعا شوعىرلاندىردى
شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى ساياسي پارتيالار تالقى مىنبەرى 2 مايدان جارىسپالى بولىمشە تالقى مىنبەرىن وتكىزدى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ شياڭ، شىن زۋشياۋ 4 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. 4 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى ساياسي پارتيالار تالقى مىنبەرى شينجياڭ ۇرىمجىدە 2 مايدان جارىسپالى بولىمشە تالقى مىنبەرىن وتكىزدى.
ورتا ازياداعى 5 ەلدەن جانە پاكيستان، رەسەي، بەلورۋسسيا، كامبودجا، نەپال، ەگيپەت، كاتار، مالديۆ قاتارلى ەلدەردەن كەلگەن 50دەن استام ساياسي پارتيالار ۋاكىلى نازاردى تالقى مىنبەرى نەگىزگى تاقىرىبىنا شوعىرلاندىرا وتىرىپ ىشكەرىلەي تالقى ورىستەتىپ، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ بولاشاق دامۋىنا اقىل ـ پاراسات جانە كۇش ـ قۋات ارنادى.
تالقى مىنبەرىنىڭ رايى بەرەكەلى بولدى، ماجىلىسكە قاتىناسقاندار بەلسەنە ٴسوز الدى.
”وركەنيەتتەر اۋىس ـ كۇيىسىن، ٴوزارا ۇلگى الۋىن كۇشەيتىپ، قول ۇستاسا وسىزامانداندىرۋ جولىمەن بىرگە جۇرەيىك“ اتىنداعى جارىسپالى بولىمشە تالقى مىنبەرىندە ماجىلىسكە قاتىناسقان پارتيا جانە ۇكىمەت ۋاكىلدەرى جاپپاي بىلاي دەپ قارادى: ۇقساماعان وركەنيەتتەر اراسىنداعى اۋىس ـ كۇيىس، ٴوزارا ۇلگى الۋ — ادامزات قوعامىنىڭ العا باسۋىن ىلگەرىلەتەتىن ماڭىزدى قوزعاۋشى كۇش.
رەسەي ەركىن دەموكراتيالىق پارتياسى حالىقارالىق ٴبولىمىنىڭ باستىعى سبورنوۆتىڭ شينجياڭعا تۇڭعىش كەلۋى، بۇل اراداعى بارلىق دۇنيە وعان تەرەڭ اسەر قالدىردى، ول بىلاي دەدى: ”تيانشان بوعدا كورىنىس وڭىرىنە باردىم، ٴاربىر كورىنىس — تابيعات سيلاعان اسەمدىك پەن سىرلىلىق. ساياحات جەتەكشىسىنىڭ تۇسىندىرمەسىنەن جۇڭگو داۋجياۋ مادەنيەتىنىڭ ول ارادا ۇزاق تاريحقا يە ەكەندىگىن دە ٴبىلدىم“.
ٴار ەلدىڭ ٴوزىنىڭ وزگەشە وركەنيەتى مەن دامۋ جولى بولادى، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى ساياسي پارتيالار تالقى مىنبەرى ارقىلى ٴار ەلدىڭ ساياسي پارتيالارى اۋىس ـ كۇيىس بارىسىندا ٴبىر ـ ٴبىرىن اناعۇرلىم ويداعىداي ٴتۇسىنىپ، وزىق تاجىريبەلەردى ۇيرەندى. ”رەسەيدىڭ مادەنيەتتى قورعاۋ جانە ونى جالعاستىرۋ جاعىنداعى شارالارى مەن جۇڭگونىڭ ٴداستۇرلى مادەنيەتتى جاڭالىق اشا دامىتۋداعى امالياتىنىڭ ٴبىر ـ بىرىنەن ۇلگى الىپ، وسىزامانداندىرۋ ۇردىسىنە بىرگە رۋحاني تىرەك ازىرلەۋىنە ابدەن بولادى“، ـ دەدى سبورنوۆ.
”شينجياڭعا كەلىپ كوپ نەگىزدى مادەنيەتتىڭ باۋراعىشتىعىن سەزىندىم“. كامبودجا حالىق پارتياسى ورتالىق كوميتەتى سىرتقى ىستەر كوميتەتىنىڭ ورىنباسار ٴتوراعاسى چىن جينلۇڭ بىلاي دەدى: وسىناۋ كەڭ ـ بايتاق جەر جۇڭگو مادەنيەتىنىڭ اسەمدىگىن كورسەتىپ تۇر. جۇڭگو مەن كامبودجا ۇزاق تاريحقا يە وركەنيەتتى بايىرعى ەلدەر. ەكى ەل ۇقساس ۇستانىم ۇستانعان، دۇنيە ٴجۇزى وركەنيەتىنىڭ كوپ نەگىزدى سيپاتىنا قۇرمەت ەتۋدى بىرگە دارىپتەيدى، بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق قۇندىلىعىن بەلسەنە اسقاقتاتادى. ەكى جاقتى، كوپ جاقتى گۋمانيتارلىق ىستەر اۋىس ـ كۇيىسىن، سەلبەستىگىن ونان ارى كۇشەيتىپ، ادامزات وركەنيەتىنىڭ اۋىس ـ كۇيىسىنە، ٴوزارا ۇلگى الۋىنا دەم بەرۋىن ٴۇمىت ەتەمىن.
ەكونوميكالىق سەلبەستىك — شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ وزەكتى كەڭەستىك تاقىرىپتارىنىڭ ٴبىرى ٴارى ٴار ەل ساياسي پارتيالارى نازار اۋدارعان ٴتۇيىن.
”دامۋ ورايىنان بىرگە يگىلىكتەنۋگە تاباندى بولۋ، ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن ىلگەرىلەتۋ“ جارىسپالى بولىمشە تالقى مىنبەرىندە ٴار ەل ساياسي پارتيالارىنىڭ ۋاكىلدەرى الەمدىك ەكونوميكانىڭ دامۋ بەتالىسى، وڭىرلىك سەلبەستىك ورايى جانە سىن ـ سايىس سياقتى كەڭەستىك تاقىرىپتاردى ارقاۋ ەتە وتىرىپ قىزۋ تالقى ورىستەتتى.
”جۇڭگوعا تالاي رەت كەلدىم، گۋاڭجوۋ، چيڭداۋ قاتارلى قالالارعا باردىم. ٴار جولى جىلدام دامىعان جەتىستىگىنە تاڭ قالامىن“. قىرعىزستان ”سەنىم“ پارتياسىنىڭ پارلامەنت مۇشەسى اليەۆ بىلاي دەدى: وسى جولى شينجياڭعا كەلگەنىمدە ەكونوميكانىڭ دامۋ تەبىنىنىڭ كۇشتى، حالىق تۇرمىسىنىڭ باقىتتى، تاماشا ەكەنىن كوردىم، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ ەل باسقارۋ امالياتى ٴار ەلدىڭ ۇيرەنىپ ۇلگى الۋىنا تاتيدى. كەزەكتە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى جەتەكشىلىك ەتىپ ىلگەرىلەتكەن ەل باسقارۋ تاجىريبەلەرى جونىندەگى اۋىس ـ كۇيىس دۇنيە ٴجۇزىنىڭ جەر ـ جەرىندە گۇل اشىپ جەمىس بەرىپ، ٴار ەل ساياسي پارتيالارىنىڭ وزدەرىنىڭ باسقارۋ جاعىنداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشۋىنە، بىرگە دامۋعا تالپىنۋىنا ماڭىزدى دەم بەردى.
پاكيستان ادىلەت قوزعالىسى پارتياسى كەڭەس پالاتاسىنىڭ كوسەمى زافار بىلاي دەپ قارادى: شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنا مۇشە ەلدەردىڭ بايلىق جاعىندا ٴبىرىن ـ ٴبىرى تولىقتاۋى كۇشتى، بازار ٴورىسى كەڭ، قارجى قوسۋ سەلبەستىگىن تەرەڭدەتۋ نەگىزى مىعىم، ورايدى يگەرىپ، وڭىرلىك سەلبەستىكتى كۇشەيتۋ كەرەك. ”نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋدى، تۇتاستىرۋدى ٴۇرتىس كۇشەيتىپ، ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىنىڭ اناعۇرلىم اشىق، سيىسىمدى، جالپىعا ٴتيىمدى، تەپە ـ تەڭ، تەڭ يگىلىكتەنەتىن بەتالىسقا قاراي دامۋىن بىرگە ىلگەرىلەتۋ كەرەك“.
اقيقات جولىمەن جۇرگەندەر جالعىزدىق كورمەيدى. ادامزاتتىڭ وركەنيەت اۋىس ـ كۇيىسىنە دەگەن ارمانىن، بەيبىتشىلىك، تىنىشتىققا دەگەن ىنتىزارلىعىن، ورتاق دامۋعا تالپىنىسىن ارقالادى... حۋاڭپۋجياڭ وزەنى بويىندا العاش قۇرىلۋدان تيانشان باۋرايىندا باس قوسقانعا دەيىن شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى اماليات بارىسىندا جارقىراپ ساۋلە شاشىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس بولۋىنىڭ تىڭ تاراۋىن جازۋدا.
