— باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جۇڭحۋا مەملەكەتتىك باس جۇمىسشى ۇيىمى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جانە مەملەكەتتىك ەڭبەك ەرلەرى مەن وزات قىزمەتكەرلەردى ماداقتاۋ ـ سيلاۋ جينالىسىندا سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ تۋرالى
حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
”ەڭبەك ەڭ داڭقتى، ەڭبەك ەڭ ارداقتى، ەڭبەك ەڭ ۇلى، ەڭبەك ەڭ كوركەم“. جۇڭحۋا مەملەكەتتىك باس جۇمىسشى ۇيىمى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جانە مەملەكەتتىك ەڭبەك ەرلەرى مەن وزات قىزمەتكەرلەردى ماداقتاۋ ـ سيلاۋ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ماڭىزدى ٴسوز سويلەپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ جالپى جاعدايىن نەگىزگە الا وتىرىپ، 100 جىلدان بەرى پارتيا باسشىلىق ەتكەن جۇڭگو جۇمىسشىلار قوزعالىسىنىڭ شۇعىلالى بارىسى مەن ۇلى تابىستارىنا جوعارى باعا بەرىپ، ”جاڭا داۋىردەگى جاڭا جورىقتا، ٴسوز جوق، پارتيانىڭ وزەكتى مىندەتىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، جۇمىسشى تابى مەن قالىڭ ەڭبەكشى قاۋىمنىڭ تەلەگەي كۇشىن توپتاۋ كەرەك“، ـ دەپ باسا دارىپتەدى.
جۇمىسشىلار قوزعالىسى ىستەرى — پارتيا ىستەرىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى. 1925 ـ جىلى جۇڭحۋا مەملەكەتتىك باس جۇمىسشى ۇيىمى قۇرىلعاننان بەرى، پارتيانىڭ باسشىلىعىندا، جۇڭگو جۇمىسشى ۇيىمى پارتيانىڭ ٴارقايسى تاريحي داۋىرىندەگى وزەكتى مىندەتىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، ەلىمىز جۇمىسشى تابىن پارتياعا تىعىز ىلەسۋگە، ٴداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىندە جۇرۋگە ىنتىماقتاستىرىپ جانە جۇمىلدىرىپ، توڭكەرىس، قۇرىلىس، رەفورما ۇلى ىستەرىن ىلگەرىلەتۋ بارىسىندا وشپەس ەڭبەك ٴسىڭىردى. ماشاقاتتى توڭكەرىس جىلدارىندا ”ٴۇش ۇلكەن تاۋدى“ اۋدارىپ تاستاپ، قاجىرلىلىقپەن شارۋاشىلىق قۇرعان قۇرىلىس داۋىرىندە داچيڭ مۇناي الابى، حۇڭچي توعانى، ”ەكى بومبى، ٴبىر جاساندى سەرىك“ سياقتى ۇلى تابىستاردى جاراتتى، قۇلاشىن كەڭ جايعان رەفورما تاسقىنىندا چيڭحاي - شيزاڭ تەمىر جولى، ٴۇش قىساڭ توسپاسى، وڭتۇستىكتىڭ سۋىن سولتۇستىككە جەتكىزۋ سياقتى عاسىرلىق ينجەنەريالاردى سالدى... تاريحي ۇردىستەگى ٴار رەتكى سەكىرىستىڭ بارىنە ٴجۇز ميلليونداعان ەڭبەكشى قاۋىمنىڭ جۇرەك قانى مەن ماڭداي تەرى، اقىل ـ پاراساتى مەن جاسامپازدىعى سىڭگەن.
جاڭا داۋىردەن بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ جۇمىسشى تابى مەن جۇمىسشى ۇيىمى قىزمەتىنە باستان ـ اياق ايرىقشا ٴمان بەرىپ، ٴبىر قىدىرۋ ماڭىزدى ٴسوز سويلەپ، ٴبىر قىدىرۋ ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جۇمىسشى تابى مەن جۇمىسشى ۇيىمى قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى بايىمداۋلارىن قالىپتاستىرىپ، پارتيانىڭ جۇمىسشىلار قوزعالىسى ىستەرىنىڭ تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزۋىن، جان ـ جاقتى العا باسۋىن ىلگەرىلەتتى. ادامزات تاريحىنداعى كولەمى ەڭ ۇلكەن كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋدەن دۇنيە جۇزىندەگى 2 ـ ۇلكەن ەكونوميكالىق تۇلعا، ٴبىرىنشى ۇلكەن ونەركاسىپ ەلى، ٴبىرىنشى ۇلكەن زات ساۋداسى ەلى بولۋعا دەيىن؛ ”شىنجوۋدىڭ“ اسپانعا ۇشۋىنان، ”چاڭىنىڭ“ ايدى بارلاۋىنان، ”تيانۋىننىڭ“ مارستى بارلاۋىنان استىق ٴونىمى تۇڭعىش رەت ٴبىر تريلليون 400 ميلليارد جىڭدىق جاڭا ساتىعا كوتەرىلگەنگە، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوكولىكتەردىڭ جىلدىق ٴونىم مولشەرى 13 ميلليوننان اسقانعا دەيىن... باسەكەلى ەكونوميكالىق قۇرىلىس تاسقىنىندا ەرلىكپەن العا ۇمتىلىپ، ٴتۇرلى حاۋىپ ـ قاتەرلەر مەن سىن ـ سايىستارعا توتەپ بەرۋ بارىسىندا اۋىر مىندەتتى باتىلدىقپەن ارقالاپ، ەلىمىزدىڭ جۇمىسشى تابى مەن قالىڭ ەڭبەكشى قاۋىمى قوجايىندىق اسقاق بەينەنى تولىق ايگىلەپ، بۇرىن ـ سوڭدى بولماعان تاريحي ىرىقتىلىق رۋحىن تاسقىنداتىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو دامۋىنىڭ ۇلى تاريحىن ەسەلى سەنىممەن جازۋدا.
100 جىلدىق جۇمىسشىلار قوزعالىسى تاريحى — ەلىمىز جۇمىسشى تابى مەن جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ پارتياعا تاباندىلىقپەن ىلەسىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋ تاريحى. باس شۋجي شي جينپيڭ ەلىمىز جۇمىسشى تابىنىڭ ”تورتتە لايىقتى“ بولۋى جانە ەلىمىز جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ ”ۇشتە لايىقتى“ بولۋى كەرەك دەگەن كەلەلى تۇجىرىمىن جاساپ، ”مەيلى ٴداۋىر شارت ـ جاعدايى مەن قوعامدىق توپتار قالاي دامىپ وزگەرسە دە، ەلىمىز جۇمىسشى تابىنىڭ ورنى مەن رولىنان اۋىتقۋعا بولمايدى، بۇكىل ىنتا ـ پەيىلىمەن جۇمىسشى تابىنا سۇيەنۋ سىندى ٴتۇبىرلى باعىتتان اۋىتقۋعا بولمايدى، ەلىمىز جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ سيپاتى مەن فۋنكتسياسىنان اۋىتقۋعا بولمايدى“ دەگەن ايقىن تۇجىرىمدى ورتاعا قويدى. بۇل ٴبىزدىڭ جۇمىسشىلار قوزعالىسى ىستەرىندە قول جەتكىزگەن تابىستاردى ىشكەرىلەي ٴتۇسىنىپ جانە يگەرىپ، 100 جىلدىق جۇمىسشىلار قوزعالىسى تاريحىنان ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋدىڭ رۋحاني كۇشىن قابىلداۋىمىزدا ماڭىزدى جەتەكشى مانگە يە.
”100 جىلدان بەرى پارتيانىڭ جۇمىسشىلار قوزعالىسى ىستەرىنىڭ نازاريالىق جاسامپازدىعى مەن امالياتتىق دامۋىنىڭ ەڭ ماڭىزدى جەتىستىگى — جۇڭگوشا سوتسياليستىك جۇمىسشى ۇيىمى دامۋ جولىنىڭ قالىپتاسۋى“. ماداقتاۋ ـ سيلاۋ جينالىسىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ”التىعا تاباندى بولۋدا“ ەگجەي ـ تەگجەيلى جيناقتالعان قۇندى تاجىريبەلەر ارقىلى پارتيامىزدىڭ جۇمىسشىلار قوزعالىسى ىستەرى مەن جۇمىسشى ۇيىمى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ جونىندەگى زاڭدىلىق تانىمىن اناعۇرلىم تەرەڭدەتتى، وعان، ٴسوز جوق، ۇزاق ۋاقىت تاباندى بولۋىمىز كەرەك. جۇڭگوشا سوتسياليستىك جۇمىسشى ۇيىمى دامۋ جولىنىڭ جۇڭگوشا سوتسياليزم جولىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى ەكەنىن، ونىڭ جۇڭگو جۇمىسشى ۇيىمىنىڭ سيپاتى مەن ەرەكشەلىگىن تەرەڭ بەينەلەگەنىن جەتە تانۋىمىز كەرەك. وسى جولعا تاباندى بولۋدا ماڭداي الدى ورىندا تۇراتىنى ”پارتيانىڭ جۇمىسشىلار قوزعالىسى ىستەرى مەن جۇمىسشى ۇيىمى قىزمەتىنە جالپى بەتتىك باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ“، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەدەلى مەن ورتالىقتانعان ٴبىر تۇتاس باسشىلىعىن باتىل قورعاپ، تاباندىلىقپەن شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىمەن زەيىن ـ زەردەنى ۇيىستىرىپ، رۋحتى سومداپ، قالىڭ جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەردى بۇلجىماي پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋعا، پارتياعا ىلەسۋگە جەتەكتەپ، جۇمىسشىلار قوزعالىسىنىڭ باستان ـ اياق دۇرىس بەتالىسپەن العا باسۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
قازىر ٴبىزدىڭ الدىمىزدا تەڭدەسسىز نۇر ـ شۇعىلالى بولاشاق تا، اساۋ تولقىنداردىڭ، ٴتىپتى، سۇراپىل تولقىنداردىڭ اۋىر سىنى دا تۇر. بورىش داڭقتى، مىندەت جاپالى بولعان سايىن، بۇكىل ىنتا ـ پەيىلىمەن جۇمىسشى تابىنا سۇيەنۋ سىندى ٴتۇبىرلى باعىتقا سولعۇرلىم تاباندى بولىپ، جۇمىسشى تابى مەن قالىڭ ەڭبەكشى بۇقارانىڭ نەگىزگى قوسىندىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، مىزعىماس، جەڭىمپاز تەلەگەي كۇش توپتاۋ كەرەك. نازاردى جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ سىندى ماڭداي الدى مىندەتكە شوعىرلاندىرىپ، قالىڭ جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەردى جانە ەڭبەكشى قاۋىمدى ەڭبەك ٴسىڭىرىپ ەسە قوسۋعا، جاڭالىق اشۋعا، جاسامپازدىق جاراتۋعا شابىتتاندىرىپ، ٴبىلىمدى، ونەرلى، جاڭاشا ەڭبەكشىلەر قوسىنىن قۇرىپ، ”جان سانى پايداسىنىڭ“ ”دارىندىلار پايداسىنا“ قاراي جوعارىلاۋىن اناعۇرلىم ىلگەرىلەتىپ، ەلىمىز دامۋىنىڭ دارىندىلار باسىمدىعىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، العا قاراي دامۋعا اناعۇرلىم زور قوزعاۋشى كۇش قوسۋ كەرەك. ٴار دارەجەلى جۇمىسشى ۇيىمدارى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، قالىڭ جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەر مەن ەڭبەكشى قاۋىمدى پارتيانىڭ توڭىرەگىنە تىعىز ىنتىماقتاستىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە قىزۋ ىنتامەن ات سالىسۋعا جۇمىلدىرۋى كەرەك.
سوتسياليزم ىستەۋمەن كەلگەن، جاڭا ٴداۋىر كۇرەسپەن كەلگەن. وتكەنگە قايىرىلا قاراساق، ٴدال وسى ٴجۇز ميلليونداعان ەڭبەكشى قاۋىم قاجىرلىلىقپەن ناقتى ىستەپ، جاڭالىق اشىپ، جاسامپازدىق جاراتىپ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرى دامۋىنىڭ جاڭا ٴورىسىن اشىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ۇلى گۇلدەنۋىنىڭ بوگەۋ بەرمەس تەبىنمەن العا باسۋىن ىلگەرىلەتتى. جاڭا جورىقتا شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، تىڭعىلىقتى ىستەپ، قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، جان قيارلىقپەن ۇلەس قوسىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جالىندى امالياتىندا تاعى دا تىڭ ۇلەس قوسىپ، تاعى دا شۇعىلالى ناتيجە جاراتايىق!
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 4 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
