— مەملەكەتتىك ەڭبەك ەرى اجارگۇل قاينوللا تۋرالى ەستەلىك
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى فان چيۇڭيان
4 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن بەيجيڭدە وتكىزىلگەن جۇڭحۋا مەملەكەتتىك باس جۇمىسشى ۇيىمى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جانە مەملەكەتتىك ەڭبەك ەرلەرى مەن وزات قىزمەتكەرلەردى ماداقتاۋ ـ سيلاۋ جينالىسىنا قاتىناسىپ بولىپ، تىكە تۇستەن كەيىنگى ۇشاققا وتىرىپ قايتقان مەملەكەتتىك ەڭبەك ەرى اجارگۇل قاينوللا تەبىرەنىسىن باسا الماي: ”وسى داڭقتى قوزعاۋشى كۇشكە اينالدىرىپ، قازىرگى قىزمەت ورنىمدا ۇزدىكسىز شۇعىلا شاشامىن“، ـ دەدى.
اجارگۇل ٴبيازى دە بايىپتى، جانارىنان باتىلدىعى مەن ىقىلاسى مەن مۇندالاپ تۇراتىن جان. قازىر اجارگۇل ٴۇرىمجى ەكونوميكالىق، تەحنولوگيالىق اشۋ رايونى جيانتوۋ قوجالىق قىزمەت وتەۋ شەكتى سەرىكتەستىگىندە قىزمەت وتەۋشى بولىپ ىستەيدى، كۇندەلىكتى قىزمەتى ۇساق ـ تۇيەك شارۋاعا جانە سايىسقا تولى.
بىلتىر 11 ـ ايدىڭ ٴبىر كۇنى ٴبىر كاسىپورىن جەدەل قيمىلداپ زاۆود ٴۇيىن اشەكەيلەپ جاتقان بولاتىن، مۇلىك يەسى ساسقالاقتاي اجارگۇلدى ىزدەپ كەلىپ: ”تازالىق ۇيىندە سۋ جوق، بۇگىن سۋ جىبەرمەيتىن بولسا، كەرپىش جاتقىزۋ جۇمىس مەرزىمى بۇكىلدەي كەشىگەدى“، ـ دەيدى. ول دەرەۋ جوندەۋ جۇمىسشىسىن ەرتىپ سول اراعا بارىپ تەكسەرگەندە، سۋ قۇبىرى قاقپاقشاسىنىڭ كونەرىپ كەتكەندىگىن بايقايدى. ٴدال وسى كەزدە قاقپاقشا تۇتقيىلدان جارىلىپ كەتەدى دە، مۇزداي سۋىق سۋ اتىلىپ، بىردەمدە ونىڭ ٴۇستى ـ باسىن سۋ قىلادى. نولدەن تومەن 20 سەلتسي گرادۋستىق اۋا رايىندا ول كوپشىلىكتى باستاپ سۇيەكتەن وتەتىن سۋىق سۋدا جارتى ساعات شايقاس جۇرگىزىپ، اقىرى سۋ قۇبىرىن جوندەپ قالپىنا كەلتىرەدى. كەڭسەسىنە قايتىپ بارعاندا ونىڭ سىرت كيىمىنە ٴبىر قابات مۇز قاتىپ قالعان ەدى، ول قىزمەتتەسىنە: ”ماسەلەنىڭ شەشىلگەنى بارىنەن ماڭىزدى“، ـ دەيدى كۇلىپ.
بۇل ونىڭ قىزمەت ىستەۋ بارىسىنىڭ شاعىن كارتيناسى عانا. قىزمەت وتەۋشى رەتىندە، ول ٴار كۇنى دەرلىك ٴوزى جاۋاپتى اۋماقتاعى الەۋمەتتىك قۇرىلعىلاردى مۇقيات شارلاپ تەكسەرەدى، جول شىراعىنىڭ ٴبۇلىنۋى، زاۆود ۇيلەرىنىڭ ەسىك ـ تەرەزەسى بۇزىلۋ سياقتى ماسەلەلەردى بايقاسا بولعانى، ەڭ الدىمەن ەستەلىككە الادى ٴارى جوندەۋ جۇمىسشىلارىنا حابارلاسىپ، ٴبىر جاقتى ەتۋگە ورنالاستىرادى. ونىڭ دەن قويۋى مەن جاۋاپكەرشىلىگى مۇلىك يەلەرىنىڭ ٴبىر اۋىزدان جاقسى باعاسىنا جانە سەنىمىنە يە بولدى. مۇلىك يەلەرى ۇنەمى: ”اجارگۇل باردا ٴبىز ەرەكشە الاڭسىزبىز“ دەسەدى.
كاسىپورىنعا قىزمەتكە ورنالاساردان بۇرىن اجارگۇل نەگىزگى ساتىعا تامىر تارتقان، كوڭىلى بۇقارامەن توعىسقان كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كادرى بولاتىن. 2006 ـ جىلى ول سول كەزدەگى ٴۇرىمجى اۋدانى سارداۋان اۋىلى ماجياجۋاڭزى قىستاعى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىندە قىزمەت ىستەيتىن، ونىڭ كوز الدىندا نەگىزدىك قۇرىلعىلارى ٴالسىز كەدەي قىستاق تۇراتىن. ول اۋىلىنىڭ بەت ـ بەينەسىن وزگەرتۋ بەكىمىنە كەلىپ، باتىلدىقپەن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەتى اۋىر جۇگىن ارقالادى. ول ەگىنشى وتباسىلارىن، ەگىس باسىن، اتىز ـ ارىقتاردى ارالاپ، قىستاق تۇرعىندارىمەن قاتارلاسا وتىرىپ اڭگىمەلەسىپ، ٴاربىر وتباسىنىڭ جان سانى قۇرىلىمى، كىرىس كوزى، كەدەيلەسۋ سەبەبى سياقتى ينفورماتسيالاردى ەگجەي ـ تەگجەيلى ەستەلىككە الادى. قىسقا ۋاقىت ىشىندە ول بۇكىل قىستاقتاعى قيىنشىلىعى بار وتباسىلاردىڭ احۋالى جونىندەگى ٴبىرىنشى قول ماتەريالدى دالمە ـ ٴدال يەلەپ، كەيىنگى دالمە ـ ٴدال ساياسات اتقارۋ ٴۇشىن بەرىك نەگىز قالايدى.
كەدەي وتباسىلارىنىڭ تۇرلىشە جاعدايىنا باعىتتاي وتىرىپ، اجارگۇل كومەكتەسۋ، سۇيەمەلدەۋ جوسپارىن ”دالمە ـ ٴدال“ جاساپ شىعادى. ول ەڭبەك قابىلەتى بار كەدەي وتباسىلارىن شەبەرلىككە باۋلۋ كۋرسىنا تىزىمدەتىپ، جۇمىس ورنىن تانىستىرادى؛ ناۋقاس سەبەبىنەن كەدەيلەسكەن وتباسىلارعا شاپقىلاپ ٴجۇرىپ ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىن ٴبىتىرىپ بەرىپ ەسەپتەن كوتەرتەدى، ەمدەۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋدى ٴوتىنىش ەتىپ بەرەدى... ونىڭ قۇلشىنۋىمەن ماجياجۋاڭزى قىستاعىنىڭ بەت ـ بەينەسىندە وتە ۇلكەن وزگەرىس تۋىلادى. 2013 ـ جىلى ول ەرەكشە باعىمشىلىق قوعامىن قۇرىپ، شىبار تاۋىقتاردى اۋاشالاپ باعۋدى نەگىز ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ وتباسىلىق كىرىسىن 9000 يۋان ارتتىرۋىنا كومەكتەسەدى. 2020 ـ جىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى جىلى بولدى، ول تاعى دا بەلسەندىلىكپەن اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل ـ قىستاق مەكەمەسىمەن ٴتۇيىلىسىپ، قىستاق تۇرعىندارىنا تەگىن شوجە تاراتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋىنا كومەكتەستى. ٴدال وسىلاي ول بار ىنتاسىمەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋىنا كومەكتەسىپ، كەدەي وتباسىلارىن كەدەيلىكتەن ارىلۋعا باستاعاندىقتان 2021 ـ جىلى 4 ـ ايدا ول اۆتونوميالى رايوندىق كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋداعى وزات جەكە بولىپ باعالاندى.
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدا كەزەڭدىك جەڭىسكە جەتكەننەن كەيىن، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسى ۇندەۋى شىعارىلدى. اجارگۇل تاعى دا كەۋدە كەرە العا شىعىپ، بار ىنتا ـ پەيىلىمەن اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ قىزمەتىنە ات سالىستى. ول كوپ نەگىزدى كاسىپ سالاسى ۇلگىسى جونىندە بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، مەملەكەتتىڭ ارناۋلى قارجىسىنا قول جەتكىزىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ نىسانى ساۋدا بازارىن قۇرۋدى ٴوتىنىش ەتىپ، اۋىل ـ قىستاق قوسىمشا ونىمدەرىن ساتۋ ارناسىن اشتى، كەڭەيتتى. سونىمەن بىرگە ول اۋىل ـ قىستاقتىڭ ەرەكشەلىككە يە مادەنيەتى مەن جاراتىلىستىق بايلىعىن ىشكەرىلەي كادەگە جاراتىپ، قازاق ۇلتىنىڭ ەرەكشەلىككە يە مادەنيەتىنە جانە ۇرىمجىدەگى ”ٴبىرىنشى قاراعاش“ ەرەكشەلىگىنە سۇيەنىپ، قىستاق تۇرعىندارىن اۋىل ـ قىستاق ساياحاتىن دامىتۋعا، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن تۇلعالاۋعا، حالىقتىق سالت ـ سانا مادەنيەت مەرەكەسىن وتكىزۋگە باستاپ، قىرۋار ساياحاتشىنى كەلىپ كورۋگە باۋرادى. ونىڭ قۇلشىنۋىنىڭ ارقاسىندا بۇرىنعى توزىعى جەتكەن ەسكى، رەتسىز قىستاق بىرتە ـ بىرتە ورتاسى كوركەم، قونىسقا جايلى، كاسىپكە ىڭعايلى كورىكتى اۋىل ـ قىستاققا وزگەردى.
بۇگىنگى كۇندە اجارگۇل تيپ جاڭالاعان كاسىپورىندا قىزمەت ىستەپ جاتقانىمەن، ٴبىراق ول باستان ـ اياق اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپادى، ٴۇرىمجى قالالىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى رەتىندە، ول اۋىل ـ قىستاقتىڭ وقۋ ـ اعارتۋ، قاتىناس، ٴوندىرىس سياقتى ماسەلەلەرىن ىشكەرىلەي تەكسەرىپ ـ زەرتتەپ، كوپتەگەن باعىتتامالى سيپاتقا يە سىندارلى كەڭەستىك جوبالاردى، ۇسىنىستاردى ورتاعا قويدى ٴارى كەڭەستىك جوبالاردىڭ ٴبىتىرىلۋ اياق الىسىن ۇزدىكسىز قاداعالاپ، ۇكىمەتتىڭ قاتىستى تاراۋلارىمەن بەلسەنە تىلدەسىپ، سايكەسىپ، ٴتۇرلى ساياسات ـ شارالاردىڭ تياناقتانىپ ونىمدىلىك كورسەتۋىن قۋزادى. ونىڭ ناقتى جۇمىسپەن شۇعىلداناتىن قاسيەتى مەن ادالدىعى بۇقارانىڭ كەڭ كولەمدە القاۋىنا بولەندى.
اجارگۇل وسىنداي نەگىزگى ساتىداعى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كادرى بولۋدان اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ اتويشىسى، ونان قالالىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، كاسىپورىن تىرەكتىلەرى اراسىنداعى تاڭداۋلى ەڭبەكشى بولعانعا دەيىن، ٴوزىنىڭ ٴىس جۇزىندىك ارەكەتى ارقىلى پارتيا مۇشەسىنىڭ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشىن ٴتۇسىندىردى. بىرەۋلەر ودان: ”قىستاق كادرى بولۋ مەن كاسىپورىندا قىزمەت وتەۋشى بولۋ اراسىندا پارىق بولاتىندىعىن سەزىندىڭ بە“؟ ـ دەپ سۇراعاندا، ول باسىن شايقاپ: ”پارىق جوق، بۇقاراعا قىزمەت وتەۋدە بارلىق جەر ساحنا. جەر مەن كوكتى ٴدۇر سىلكىندىرۋ قاجەت ەمەس، تەك قانا ٴاربىر قاراپايىم ٴىستى تىڭعىلىقتى ىستەي الساق بولعانى“، ـ دەپ جاۋاپ بەردى.
