”جيدە گۇلى كىشكەنە بولعانىمەن، ٴشول دالاعا كوكتەم سيلاي الادى“
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى فان چيۇڭيان
4 ـ ايدىڭ 29 ـ كۇنى ساباق باستاۋ قوڭىراۋى شالىنىسىمەن شىن لياڭلياڭ كلاسقا كىرىپ، وقۋشىلارعا جاندى دا اسەرلى ٴمورال جانە زاڭمەن باسقارۋ ساباعى — «مەيىر جەتكىزۋ» ساباعىن ٴوتتى. ساباقحانادا ول وقۋشىلاردى ماڭايىنداعى كىشى ـ گىرىم ىستەردەن باستاپ ىستەپ، جاۋاپكەرشىلىك تانىمىن كۇشەيتىپ، وزگەلەرگە قامقور بولۋعا، ىرىقتىلىقپەن باسقالارعا كومەكتەسۋگە ىنتالاندىردى.
90 ـ جىلداردىڭ تۇلەگى گانسۋلىق ازامات شىن لياڭلياڭ توقسۇن اۋدانى بوستان قالاشىعى جىگدە مەكتەبى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، مەكتەپ قىزمەتىن باسقارۋمەن بىرگە، تاعى 2 ـ جىلدىق پەن 3 ـ جىلدىققا ٴمورال جانە زاڭمەن باسقارۋ ساباعىن ٴوتۋ مىندەتىن ارقالاعان.
2017 ـ جىلى اسەمونەر كاسىبىنەن وقۋ تاۋىسقان شىن لياڭلياڭ 2000 كيلومەتردەي شالعايداعى توقسۇن اۋدانىنا وقىتۋ ىسىمەن شۇعىلدانۋعا كەلەدى، ونى 11 بال قۇمدى بوراندى اۋا رايى جانە پۋتۇڭحۋانى ولشەمدى سويلەي المايتىن ٴبىر توپ بالا قارسى الادى. جاپالى ورتا شىن لياڭلياڭدى مەكتەپتە قالۋ بەكىمىنەن اۋىتقىتا المايدى، 2018 ـ جىلى ول ەرەكشە قىزمەت ورنىنداعى وقىتۋشى بولىپ قابىلدانىپ، وقۋ ـ اعارتۋعا دەگەن قىزۋ سۇيىسپەنشىلىگى مەن ارمانىن ارقالاپ وسى ارادا قالادى.
”ۇلى قورعاننىڭ كەرپىشتەرى مەن تاستارىنىڭ قىرىن انىقتاپ سىزۋ كەرەك، بەينە ادامدا جىگەر ـ قايرات بولعانى سياقتى“. ساباقتان سىرتقى ۋاقىتتا شىن لياڭلياڭ وقۋشىلاردى ەرتىپ قول سىزبا تامعا رەڭ بەرەدى. مەكتەپتىڭ وسى 30 مەترلىك ٴداستۇرلى مادەنيەت تامىن جاساۋدى ول جانە قىزمەتتەستەرى ساباقتان سىرتقى ۋاقىتتان پايدالانىپ ازداپ ـ ازداپ ٴجۇرىپ بىتىرگەن: 24 امالدىڭ كەلۋ تاريحى سۋرەتپەن جانە سوزبەن تۇسىندىرىلگەن، ”سان مىڭ كىتاپ وقىپ، سان مىڭ شاقىرىم جول باسۋ“ دەگەن اقىليا ەرەكشە كوزگە تۇسەدى.
”’سويلەي الاتىن‘ وسى مادەنيەت تامى مەكتەپ اۋلاسىنداعى تاماشا كورىنىسكە اينالىپ، وقۋشىلار سۋرەت سالۋ بارىسىندا وتان سۇيىسپەنشىلىگىن كۇشەيتىپ، جۇڭگو مادەنيەتىنىڭ قويۋ مايەگىن سەزىندى“، ـ دەدى شىن لياڭلياڭ.
2023 ـ جىلى شىن لياڭلياڭ وقۋ ـ اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ اۋىل ـ قىستاقتاعى ۇزدىك جاس وقىتۋشىلاردى باۋلۋ، سيلاۋ جوسپارىنا تاڭدالدى.
بىلتىر جىگدە مەكتەبىنەن 9 وقۋشى شينجياڭ ىشىندەگى تولىقسىز ورتا كلاسىنا قابىلداندى. وسى بارىستا ول باستاماشىلدىقپەن ”وتباسى، مەكتەپ بىرگە تاربيەلەۋ + ساتىعا ٴبولىپ پىسىقتاۋ جاساۋ“ وقىتۋ ۇلگىسىن ورناتىپ، ەمتيحانعا دايىندالۋ گرۋپپاسىن سايكەستىرىپ قۇرىپ، وقۋشىلاردىڭ ٴالسىز ساباقتارىنا باعىتتاپ دارالانعان دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ جوباسىن جاسادى؛ ”قاتە ورىنداعان سۇراۋلاردى تۇزەتۋ ورنىن“ كوبەيتىپ قۇرىپ، نەگىزگى ساباق وقىتۋشىلارى كەزەكپەن كەڭسەدە وتىرىپ كۇدىكتى سۇراۋلارعا جاۋاپ بەردى؛ وقۋشىلاردىڭ كوڭىل كۇيىنە ٴار ۋاق نازار اۋدارىپ، سىرلاسۋ جينالىسىن ۇيىمداستىرىپ، ولاردىڭ ۋايىمنان ارىلىپ، نىسانا بەلگىلەۋىنە كومەكتەستى. ناتيجەگە قول جەتكىزگەننەن كەيىن، ول ىلعي دا كىشى پەيىلدىلىكپەن: ”ناتيجەگە قول جەتكىزۋىمىز مەنىڭ عانا قۇلشىنۋىمنان ەمەس، قايتا كوپشىلىكتىڭ ٴبىر نىساناعا قاراي كۇش سالۋىنان بولدى“، ـ دەدى.
7 جىلدان استام وقىتۋشىلىق ومىرىندە شىن لياڭلياڭ كوپتەگەن ۇمىتىلماس ساتتەردى باستان كەشىردى. 2023 ـ جىلى ول توقسۇن اۋدانى بوستان قالاشىعى چۇنپايزى باستاۋىش مەكتەبىنەن جىگدە مەكتەبىنە اۋىسىپ كەلگەندە، بۇرىنعى مەكتەبىنەن وقىتۋ زاتتىق ماتەريالدارىن تاسىپ اكەلۋى قاجەت بولىپ، مەكتەپتەگى ەر وقىتۋشىلاردىڭ ۋاقىتشا مەكتەپتەن قايتپاي زاتتاردى اۆتوكولىكتەن ٴتۇسىرىسىپ جىبەرۋىن وتىنەدى. سول كۇنى كەش باتقانشا قاربالاس بولادى، زاتتىق ماتەريالداردى تيەگەن اۆتوكولىگى مەكتەپكە جەتكەندە تۇنگى ساعات نولدەن اسىپ كەتەدى، ونى اسەرلەندىرگەنى، جىگدە مەكتەبىندەگى بارلىق ەر وقىتۋشى تۇگەل الاڭدا توسىپ تۇرادى، بىردە ـ بىرەۋى كەش بولىپ كەتتى دەپ نالىمايدى. سول ساتتە ونىڭ جۇرەگى جىلىپ سالا بەردى ٴارى مەكتەپتى باستاپ العا تارتۋ بەكىمىن اناعۇرلىم بەكەمدەي تۇسەدى.
”مەكتەپتىڭ دامۋى جالعىز ادامنىڭ كۇرەس جۇرگىزۋىنە سۇيەنبەيدى، تۇتاس قوسىننىڭ ويدى ٴبىر جەرگە شوعىرلاندىرىپ، كۇشتى ٴبىر جەرگە جۇمساۋىنا سۇيەنەدى“، ـ دەدى شىن لياڭلياڭ.
شىن لياڭلياڭ ۇنەمى ”جيدە گۇلى كىشكەنە بولعانىمەن، ٴشول دالاعا كوكتەم سيلاي الادى“ دەگەن سوزبەن ٴوزىن جانە مەكتەپتەگى وقىتۋشىلاردى ىنتالاندىردى. ونىڭ قاراۋىنشا، جيدە اعاشى مەن ٴوزىنىڭ كوپتەگەن ۇقساستىقتارى بار ەكەن. ول قاراپايىم شارۋا وتباسىنان كەلگەن، مارتەبەسى جوعارى ەمەس، قابىلەتكە كەلسەك، بارىنە جەتىك ەمەس، الايدا ول جيدە اعاشى سياقتى ٴشول دالانىڭ قۋاڭشىلىعى مەن سۇراپىل بورانىنا ۇيلەسە الادى. ول جانە قىزمەتتەستەرى اۋىل ـ قىستاق وقۋ ـ اعارتۋىمەن اينالىسۋ بارىسىندا قايسار بولىپ شىڭدالىپ شىقتى، ولار ٴوز تاباندىلىعى جانە ۇلەسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەسەيىپ ـ ەرجەتۋىنە اعاش ساياسىن ازىرلەدى.
بولاشاق جونىندە شىن لياڭلياڭنىڭ جوسپارى انىق، مەكتەپ وقىتۋشىلارىن ۇزدىكسىز باستاپ 2 ”كىشكەنە ٴىستى“ ىستەۋ: ٴبىرى، ”جيدە رۋحىن“ ساباقحاناعا ەنگىزىپ، ”جيدە اعاشىنىڭ ساياسىنداعى قىزىل اڭگىمە“ مەكتەپ وقۋلىعى ساباعىن اشۋ؛ ەكىنشىسى، ساباقحانا مەن قوعامدىق تۇرمىس اراسىنداعى بيىك داۋالدى تۇتاستىرىپ، ”ەڭبەك امالياتى بازاسىن“ ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، كوكتەمدە جيدە قالامشاسىن وتىرعىزىپ، جازدا ٴجۇزىم سورەسىن ورناتىپ، كۇزدە كۇنباعىس جيىپ، وقۋشىلاردىڭ توپىراق اۋدارۋ، سۋارۋ، جيىن ـ تەرىن بارىسىندا ”تومەنگە تامىر تارتۋدا“ قۇلازۋعا شىداۋ، ”جوعارىعا قاراي وسۋدە“ تاباندىلىقتان ايرىلماۋ قاجەت ەكەنىن شىنايى تۇسىنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ.
شىن لياڭلياڭ بىلاي دەدى: كوپشىلىكتىڭ ۇزدىكسىز قۇلشىنىسى ارقىلى جىگدەدەن شىققان ٴاربىر بالانىڭ اۋىل توپىراعىنا تامىر تارتۋ جىگەرىمەن، دۇنيە جۇزىنە بەت الۋ باتىلدىعىمەن ۇقساماعان گۇل اشۋىن ٴۇمىت ەتەمىن.
