ٴوزارا باقىت تىلەپ، ورتاق ٴبولىسىپ، بىرگە شاتتاندى
— رايونىمىزداعى ٴار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسى قۇربان ايت مەرەكەسىن بىرگە وتكىزدى
6 - ايدىڭ 6 - كۇنى حوتان تۋانچىڭ كورىنىس ءوڭىرى ايرىقشا دۋمانعا بولەندى، ءار ۇلت بۇقاراسى مەرەكەلىك ءساندى كيىمدەرىن كيىپ، ءان سالىپ، بيگە باستى، قۋانىشتى شاتتىق ءۇنى بار الاپتى كەرنەدى.
□ سۋرەتتى شۇي شياۋلۇڭ تۇسىرگەن
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
6 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى قۇربان ايت مەرەكەسىنىڭ دۋماندى لەبى شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىن كەرنەپ، تيانشان الابىندا ٴار ۇلت كادر ـ بۇقاراسى ٴبىر ارادا شاتتىقپەن باس قوسىپ، الۋان ٴتۇرلى قيمىلدارمەن مەرەكەنى قۇتتىقتادى.
مادەنيەت قيمىلى مەرەكەدەگى ەڭ كوركەم كورىنىس جەلىسىنە اينالدى. 6 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى ”جىبەك جولىنداعى تاۋ ـ وزەندەر تامىرلاس، تىلەكتەس، كورىكتى بايىنعولين وبلىسى ارمانداس، ساپارلاس“ تاقىرىبىنداعى 1000 ادامدىق الاڭ سالتاناتى قيمىلى كورلا حۇڭيان الاڭىندا باستالدى، 1300دەن استام بۇقارا تارتىمدى ويىن قويىپ، كوپشىلىككە ەرەكشە مادەنيەت باۋرامدىلىعىنا يە كورۋ، ەستۋ سالتاناتىن سيلادى.
كورلا ٴسانام شارشى توبى مىڭ بۇرالا بيگە باستى، ارتيستەر مۋزيكاعا ىلەسىپ يىقتارىن جەڭىل ىرعالتىپ، كويلەكتەرى جەلبىر قاقتى؛ ياڭگى ٴبيى شارشى توبىنداعى مۇشەلەردىڭ ويناقى اياق ريتىمىنە ىلەسە، ٴتۇستى جىبەك باۋ ۇيتقي ۇشتى؛ شينجياڭ حۋا ـ ىر شارشى توبى وزگەشە ەرەكشەلىكتەرىمەن ٴبي ارەكەتى مەن ٴان اۋەنىن كەمەلدى توعىستىردى؛ ساۋىردىن شارشى توبى نىق تا شيراقى ٴبي قادامىمەن وزگەشە ۇلتتىق سالت ـ سانانى ايگىلەدى؛ وقۋشىلار شارشى توبى بارابان سوعىپ، بالعىن دا پارمەندى تۇردە «ٴسابي كوڭىلىمىز پارتياعا تالپىنادى، بارابان ٴۇنىن اسقاقتاتايىق» ويىن ٴنومىرى ارقىلى پارتيانى ٴسۇيۋ سۇيىسپەنشىلىكتەرىن بەينەلەدى. ويىن كورسەتۋ قوسىندارى ”سەنترلەس شەڭبەر“ قۇراعان كەزدە سول ورىننان دۋ قول شاپالاق ٴۇنى كوتەرىلدى.
”بۇگىنگى الاڭ شاتتىق تەڭىزىنە ۇقسايدى، كوپ نەگىزدى ۇلگىدەگى ويىندار ماعان ٴداستۇرلى مادەنيەتتىڭ باۋرامدىلىعىن شىنايى سەزىندىردى“، ـ دەدى كورلا قالاسىنىڭ تۇرعىنى لي حۋا تەبىرەنىسىن جاسىرا الماي.
6 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى باي اۋدانى باي قالاشىعى فۋلى الەۋمەتتىك اۋماعى وتكىزگەن ”مەرەكەنى بىرگە تويلاپ، ىنتىماقتى بىرگە اڭگىمەلەۋ“ ادەبيەت ـ كوركەمونەر كونسەرتى دە تارتىمدى بولدى. قيمىل الاڭى ويناقى دا اسەم جەكە بيمەن الدىمەن دىر ـ دۋمانعا بولەندى، ىلە ـ شالا اسقاق ۇلاسپالى اندەر شىرقالىپ، ساحنا استىندا الاقايلاعان داۋىس، دۋ قول شاپالاق ٴۇنى تولاستامادى، شاتتىق لەبى تۇتاس الەۋمەتتىك اۋماقتى كەرنەدى. فۋلى الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى بۇاجار احمەت قۋانا بىلاي دەدى: ”قيمىل دۋماندى بولدى ٴارى كورشىلەر ارا سۇيىسپەنشىلىكتى دە كۇشەيتتى، وسىنداي قيمىلداردى كوبىرەك وتكىزۋدى ٴۇمىت ەتەمىن“!
لوپ اۋدانى جاڭالىق اشۋ فورماسىمەن مادەنيەت باۋرامدىلىعىن ايگىلەدى. 6 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنى كەشتە كۇنگاڭ كەشكى بازارىنىڭ ”انار دانىندەي تىلەكتەس بولۋ“ تاقىرىبىنداعى ادەبيەت ـ كوركەمونەر ساۋىق كەشى ”ادەبيەت ـ كوركەمونەر كونسەرتى + ەرەكشە كورمەلەۋ، ساتۋ“ ارقىلى اۋدان ٴوڭىرىنىڭ ەرەكشە مادەنيەتىن ايگىلەدى. ساحنادا نومىرلەر تارتىمدى ورىندالدى؛ كورمەلەۋ، ساتۋ اۋماعىندا اتلاس تورعىنى، ۇلتتىق قولونەر بۇيىمدارى كوزدىڭ جاۋىن الادى، ونەرگە جەتىك بەيزاتتىق مۇرالاردىڭ ۋاكىلدىك جالعاستىرۋشىلارى ۇستىندە جاساپ كورسەتتى، ساياحاتشى ايزىبا ٴنابيجان كوز مەيىرىن قاندىرۋمەن بىرگە، ٴتۇرلى تاعامداردان ٴدام تاتقاندىعىن دا ايتتى.
تارتىمدى مادەنيەت قيمىلدارىنان سىرت، مەرەكەدەگى مەيىرگە تولى باس قوسقان كورىنىستەردى دە بارلىق جەردەن كەزىكتىرۋگە بولادى.
6 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى شونجى اۋدانى ۋماچاڭ قازاق اۋىلى حۇڭشين قىستاعىندا قىستاق تۇرعىنى يبادات يلي وتباسىنىڭ شاعىن اۋلاسىنان پالاۋ ٴيىسى اڭقىدى. ساعات 12 مولشەرىندە شونجى قالاشىعىنىڭ تۇرعىنى لي جۇيحۋا مەن دوستارى دەن قويا دايىنداعان تارتۋ ـ تارالعىنى الىپ اۋدان قالاشىعىنان ارنايى كەلىپ، يبادات وتباسىنداعىلارمەن بىرگە مەرەكە وتكىزدى.
”يبادات اپاي، قۇربان ايت مەرەكەلەرىڭىز قۇتتى بولسىن“. كەزدەسكەن زامان لي جۇيحۋا ىستىق ىقىلاسپەن ىزگى تىلەك ٴبىلدىردى. مەرەكەلىك سالتاناتتى كيىم كيگەن يبادات پەن وتباسىنداعىلار دەرەۋ قارسى الىپ، حوش ٴيىسى اڭقىعان ەت پەن ەرەكشە بالكۇلشەنى الدىلارىنا قويىپ، كوپشىلىكتى ٴدامدى تاعامداردان بىرگە ٴدام تاتۋعا ۇسىنىس ەتتى.
اس ۇستەلدى اينالا وتىرىپ كوپشىلىك ىقىلاستى تۇردە اڭگىمە دۇكەنىن قۇردى. بيىل 63 جاستاعى يبادات حۇڭشين قىستاعىنداعى مەيىربان انالار ۇجىمىنىڭ جاۋاپتىسى، 11 جىلدىڭ الدىندا لي جۇيحۋا ٴبىر رەتكى جىلۋ اتاۋ قيمىلىندا ونىمەن تانىسادى ٴارى وسى ۇجىمعا قاتىناسادى. ونىڭ شابىتتاندىرۋىمەن لي جۇيحۋا دا الەۋمەتتىك يگىلىك ەرىكتىلەر ۇجىمىن قۇرىپ، مەيىر جەتكىزەدى.
قوشتاساردا يبادات ٴوز قولىمەن پىسىرعان ساڭزى، ماي شۇيكەنى لي جۇيحۋاعا ۇستاتتى. كۇن نۇرى شاعىن اۋلاعا توگىلىپ، سۇيىسپەنشىلىك جىم ـ جىرت جالعاستى.
قۇربان ايت مەرەكەسى قارساڭىندا اتۇش قالاسى باقىت ٴمالىسى پامير باتىس جولى الەۋمەتتىك اۋماعى ”باقىتتى كورشىلەر سۇيىسپەنشىلىگى · ٴجۇز وتباسى داستارقانىنان بىرگە ٴدام تاتۋ“ قيمىلىن وتكىزدى، پارتيا مەن بۇقارانىڭ قيمىل ورتالىعىندا 300 تۇرعىن باس قوسىپ، جەكە ٴان ايتۋ، ٴبي بيلەۋ، قومىز شەرتۋ سياقتى نومىرلەر الما ـ كەزەك ورىندالدى، سيلىقتى سۇراۋ ـ جاۋاپ بۋىنىندا تۇرعىندار جابال ات سالىسىپ، قيمىل قىزۋ مەرەيگە شومدى. داستارقانعا تۇرعىنداردىڭ ەڭ جاقسى قۋىرماشتارى، توڭىرەكتەگى ساۋداگەرلەر ازىرلەگەن ەرەكشە ٴدامدى تاعامدار، سونداي ـ اق الەۋمەتتىك اۋماق اسحانالارىنىڭ اتاقتى قۋىرماشتارى تولىپ، ٴوڭى دە، ٴدامى دە ادامدى قىزىقتىرىپ، سىلەكەي شۇبىرتتى. قيمىل سوڭىندا ٴماشىراپ ٴبي مۋزيكاسى ورىندالىپ، كوپشىلىك بۇرالا بيگە باستى.
پامير باتىس جولى الەۋمەتتىك اۋماعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەڭگەرۋشى باھارگۇل امەت بىلاي دەپ تانىستىردى: ”ٴجۇز وتباسى قوناعاسى“ قيمىلى ارقىلى تۇرعىندارمەن تۇسىنىستىكتى كۇشەيتىپ، ارامىزدى جاقىنداتىپ، جاراسىمدى الەۋمەتتىك اۋماق قۇرىلىسىن جەبەۋدى ٴۇمىت ەتەمىن.
مەرەكە كەزىندە نەگىزگى ساتىدان حال سۇراۋ پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ قامقورلىعىن جەتكىزدى. 2019 ـ جىلى 9 ـ ايدا بۇراتالا موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىستىق ارىز ـ ارمان مەكەمەسىنىڭ كادرى گۋان تيڭجياڭ بۇراتالا قالاسى ۇتىبۇلاق قالاشىعى ۇلاستاي قىستاعىنىڭ تۇرعىنى پاتاممەن تۋىس بولدى. وسىدان كەيىن ەكى وتباسىنىڭ بارىس ـ كەلىسى جيىلەپ، دوستىق سۇيىسپەنشىلىگى قويۋلاي ٴتۇستى. قۇربان ايت مەرەكەسى كۇنى گۋان تيڭجياڭنىڭ وتباسىنداعىلار اۆتوكولىكپەن پاتامنىڭ ۇيىنە بارىپ مەرەكەنى بىرگە وتكىزدى، ٴۇي ىشىندە بالالار قىزىقتى ىستەرىن ورتاقتاستى، ٴۇي سىرتىندا ۇلكەندەر قورالانا وتىرىپ اقتارىلا اڭگىمەلەستى. پاتام ٴسۇتتى شاي قايناتۋعا جانە پالاۋ باسۋعا شەبەر، گۋان تيڭجياڭ تورە تاباق تاۋىق ەتىن قۋىرۋدى ۇناتادى، تاماق ۇستەلىندە ولار دامىلسىز اڭگىمەلەسىپ، ٴبىر جاعىنان، ٴدامدى تاعامداردى جاساۋ ٴادىسىن كەڭەسىپ، ەندى ٴبىر جاعىنان، بالا تاربيەسى جونىندە وي ورتاقتاسىپ، شاتتىق كۇلكىسى ۇزىلمەدى.
شىڭگىل اۋدانى تايكەشكەن قالاشىعى ساربۇلاق قىستاعىنىڭ قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ مەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ كادرلارى بۇقاراعا احۋال ۇعىسا بارىپ جانە حال سۇراپ، كوپشىلىكپەن ىقىلاستى اڭگىمەلەسىپ، تۇرمىس قاجەتىن ۇعىستى. قىستاق تۇرعىنى سامارقان شەشەنقان تەبىرەنە بىلاي دەدى: ”پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنىڭ ارقاسىندا، تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقساردى“. شىڭگىل اۋداندىق حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ ساربۇلاق قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ٴبىرىنشى شۋجي ليۋ حۇي مىنانى ٴبىلدىردى: حال سۇراۋ قيمىلى پارتيا مەن بۇقارانىڭ قاتىناسىن قويۋلاتىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ۇيىسۋ قۋاتىن كۇشەيتتى.
تارتىمدى مادەنيەت ويىندارىنان مەيىرلى، تاتۋ ـ ٴتاتتى كورشىلەر باس قوسۋىنا دەيىن، سۇيىسپەنشىلىكتى جالعايتىن مەيىر ـ شاپاعات جەتكىزۋدەن قامقورلىق جاسايتىن مەيىرگە تولى حال سۇراۋعا دەيىن قۇربان ايت مەرەكەسىندە شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقى ٴىس ـ ارەكەتى ارقىلى ”انار دانىندەي تىعىز ۇيىسقان“ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكتى بەينەلەپ، ۇلتتار ىنتىماعى گۇلى تيانشان الابىندا قۇلپىرا اشىلدى.
(ٴتىلشى جاڭ تيڭ، قاتىناسقان تىلشىلەر دۋ جيانحۇي، جاڭ جىلي، گى يوۋجۇن، ٴپاريزات ابدۇل، چىن جياڭلين، باي سۋجۇن، ەرىكتى تىلشىلەر شۇي حۇڭيان، ۋىن جيڭ، ۋاڭ لي، مامەت الىم، ٴدىليار عيني، فاڭ يىڭ)
