گازەتىمىزدىڭ شولۋشىسى
ەكولوگيالىق كارتينا نەلىكتەن جان سۇيىندىرەدى؟ ٴارى جاسىل جەلەك جامىلعاندىعىمەن، ونان دا ماڭىزدىسى، ۇزاق ۋاقىت ەڭبەك سىڭىرىلگەندىگىمەن. شينجياڭنىڭ ”ٴۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىن جانە تاكلاماكان ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسىن ىلگەرىلەتۋ ٴماجىلىسى ناتيجەلەردى، تاجىريبەلەردى قورىتىندىلاپ، ٴتۇيىندى قىزمەتتەردى ورنالاستىردى، بۇل تاكلاماكان ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسىن اناعۇرلىم ويداعىداي جۇرگىزۋ جونىندە قايتالاي جۇمىلدىرۋ، قايتالاي ورنالاستىرۋ، ٴبىزدىڭ تىنباي العا باسىپ، ۇزدىكسىز كۇرەس جۇرگىزىپ، ”ٴۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە بار كۇشپەن قول جەتكىزىپ، تاكلاماكان ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسىنىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋىمىز، تەرەڭدەتۋىمىز، ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك قالتقىسىن بەكەمدەۋىمىز جونىنەن ماڭىزدى مانگە يە.
قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ تاستى دومالاتىپ تاۋعا شىعۋ بارىسى، ماڭىزدىلىعى العان بەتتەن قايتپاي، ٴبىر جاعادان باس، ٴبىر جەڭنەن قول شىعارۋىندا. قازىر شينجياڭنىڭ قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ قىزمەتى كورنەكتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى، اسىرەسە، بۇكىل شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقى قۇم تەڭىزىمەن قيان ـ كەسكى شايقاس جۇرگىزىپ، تاكلاماكان شولىنە ”جاسىل ٴشارپى“ ورادى، بۇل ەلىمىزدىڭ ”ٴۇش تەرىستىك ينجەنەرياسىنان“ قامال الۋ شايقاسىنىڭ ادامدى جەلپىندىرەتىن تاريحي ٴساتى، ادامزاتتىڭ قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ تاريحىنداعى ادامدى تاڭ قالدىراتىن جاسىل كەرەمەت، ونان دا ماڭىزدىسى، شي جينپيڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىنىڭ شينجياڭداعى جاندى امالياتى، مۇنىڭ ٴمانى كەلەلى، ادامدى شابىتتاندىرادى.
ناتيجەنى كورە بىلۋمەن بىرگە، ٴبىز شينجياڭنىڭ ٴالى دە ەكولوگياسى ٴالسىز ٴوڭىر ەكەنىن، قۇمايتتانعان جەردىڭ اۋدانى ۇلكەن، تارالۋى كەڭ، دارەجەسى اۋىر، تىزگىندەۋ قيىن بولۋ سىندى نەگىزگى جاعدايىنىڭ ٴالى تۇبىرىنەن وزگەرمەگەنىن، شولەيتتەنۋدەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ، سونداي ـ اق قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ قىزمەتى جاعدايىنىڭ ٴالى اۋىر ەكەنىن دە كورە ٴبىلۋىمىز كەرەك. قازىر ەكولوگيالىق قورعانىس شەبىن بەكەمدەۋ، كەڭەيتۋ شايقاسىن ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋ جاسىل القاپ اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا، ٴتۇرلى بايلىقتى، ەنەرگيانى باياندى اشىپ پايدالانۋعا قاتىستى بولىپ قانا قويماي، ونان دا ماڭىزدىسى، كورىكتى جۇڭگو قۇرىلىسىنا سايادى، ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن كۇشەيتۋگە دە سايادى. دەڭگەيدى اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، بورىشتىلىق سەزىمى مەن كوكەي تەستىلىك سەزىمىن كۇشەيتىپ، سەنىمدى، بەكىمدى نىعايتىپ، باسىمدىققا يە كۇشتەردى شوعىرلاندىرىپ، ۇزدىكسىز كۇش توپتاپ قامال الىپ، ”ٴۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىن، تاكلاماكان ٴشول جيەگى توسقاۋىل شايقاسىن شي جينپيڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن امالياتتا ايگىلەۋدىڭ بەلگى سيپاتتى ينجەنەرياسى ەتىپ تۇلعالاۋىمىز كەرەك.
شولەيتتەنۋدەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ، سونداي ـ اق قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدە ٴبارىن ٴبىر تاياقپەن ايداۋعا بولمايدى، جۇيە كوزقاراسىنا تاباندى بولۋمەن بىرگە، تىزگىندەۋ ٴتۇيىنىن دە كورنەكتىلەندىرۋ كەرەك. نازاردى تاكلاماكان ٴشول جيەگىن تورلاۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدىڭ، كەڭەيتۋدىڭ ”نەگىزگى شايقاس مايدانىنا“ شوعىرلاندىرىپ، ”ٴبىر شەڭبەر، ەكى اۋماق، ٴۇش جەلى“ ٴتۇيىندى ٴوڭىرىن ارقاۋ ەتىپ، جاسىلدانۋدى كەڭەيتۋدى باستى مازمۇن ەتىپ، تاكلاماكان ٴشولىنىڭ ”جاسىل ٴشارپىسىن“ اناعۇرلىم قالىڭداتىپ توقۋ كەرەك. قۇربان تۇڭعۇت ٴشولىن جان ـ جاقتى وڭاۋدىڭ ”شەشۋشى ٴتۇيىنىن“ مىقتى يگەرىپ، ەكولوگيانى قورعاۋداعى، قالپىنا كەلتىرۋدەگى ٴبىر توپ كەلەلى نىسانداردىڭ تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتىپ، وسىمدىك جامىلعىلارىمەن كومكەرىلۋ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، قۇمدى جەرلەردىڭ، قۇم توبەشىكتەردىڭ ورنىقتىلىعىن كۇشەيتۋ كەرەك. ەكولوگيالىق ينجەنەرياداعى كەلەلى نىساندار قۇرىلىسىنىڭ ”باس جەتەكشىلىگىن“ مىقتاپ يگەرىپ، قازىر ەڭبەك ٴسىڭىرىپ بولاشاقتا يگىلىگىن كورەتىن جاسىل ينجەنەريانى، ساپالى ينجەنەريانى، حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسىن تۇلعالاۋ كەرەك. قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ فاكتور قامتاماسىزدىعى كەشەندى شارالارىن ويداعىداي اتقارىپ، ەكولوگيالىق ونىمدىلىكتىڭ، ەكونوميكالىق ونىمدىلىكتىڭ، قوعامدىق ونىمدىلىكتىڭ ورگانيكالى بىرلىگىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. ٴار دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەر ساياسي جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالاۋى، پارتكوم مەن ۇكىمەتتەگى نەگىزگى جاۋاپتى جولداستار ٴبىرىنشى شەپكە ىرىقتىلىقپەن ىشكەرىلەي ارالاسىپ، ماسەلەلەردى سايكەستىرىپ شەشۋى، ٴار دارەجەلى قولباسشىلىق شتاپتارى، باستاماشى ورىندار، ورمان، جايلىم تاراۋلارى قاتارلىلار ٴوز جاۋاپكەرشىلىگىن ارقالاپ، بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرىپ، قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ قىزمەتىندە ناقتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتۋى كەرەك.
جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ٴومىر سۇرەتىن وسىزامانداندىرۋ. جاڭا جورىقتا ستراتەگيالىق تۇراقتىلىقتى ساقتاپ، ”ٴۇش تەرىستىك رۋحىن“ بار كۇشپەن اسقاقتاتىپ، ”ەڭبەك ماعان جازىلماسا دا بولادى“ دەيتىن دەڭگەيمەن جانە ”ەڭبەك كورسەتۋدە مەن بولماسام بولمايدى“ دەيتىن جاۋاپكەرشىلىكپەن قۇمدى ٴشول قويناۋىن تاباندىلىقپەن جاسىلداندىرىپ، ٴشول دالا جاسىل جەلەكپەن كومكەرىلگەن ەكولوگيالىق كارتينانىڭ ايبىنىن اسىرىپ، وتانىمىزدىڭ سولتۇستىگىندەگى ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك قالتقىسىن بەكەمدەۋگە شينجياڭنىڭ كۇش ـ قۋاتىن ارنايىق.
