تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋ ارقىلى جىبەك جولى گۇلدەنۋىنىڭ تىڭ تاراۋىن بىرگە جازايىق

گازەتىمىزدىڭ شولۋشىسى

  دامۋ جاڭا تاراۋىن بىرگە جازىپ، جىبەك جولى گۇلدەنۋىنەن بىرگە يگىلىكتەندى. 6 ـ ايدىڭ 26 ـ كۇنى 2025 ـ جىلعى (جۇڭگو) ازيا - ەۆروپا تاۋار ساۋدا كورمەسى ۇرىمجىدە اشىلدى. 2 ـ كەزەكتى جۇڭگو - ورتا ازيا باسشىلار ٴماجىلىسى تابىسپەن اياقتاعان ساتتە، وسى كەزەكتى تاۋار ساۋدا كورمەسىنىڭ وتكىزىلۋى باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ جەتىستىك ٴتىزىمىن تياناقتاندىرۋدا ماڭىزدى ٴمان الادى، شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ تابىستارىن ايگىلەيتىن، جوعارى دەڭگەيلى ىشكە ـ سىرتقا ەسىك اشۋدى كەڭەيتەتىن، جۇڭگو، شەتەل كاسىپورىندارىمەن جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى ورايىنان بىرگە يگىلىكتەنەتىن، ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋمەن قول ۇستاسا توعىساتىن ماڭىزدى تۇعىر ازىرلەدى.

  ”قازىر 100 جىلدىق وزگەرىس جەدەل قۇبىلىپ، دۇنيە ٴجۇزى جاڭا الاساپىران وزگەرىس مەزگىلىنە ٴوتتى. تەك ادىلدىك، تۋراشىلدىق نيەتىنەن جازباعاندا، ٴوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ جىگەرىنەن ايرىلماعاندا عانا دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعاپ، بىرگە دامۋدى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى“. ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ 2 ـ كەزەكتى جۇڭگو - ورتا ازيا باسشىلار ماجىلىسىندە سويلەگەن ارقاۋ ٴسوزى قۇلاق تۇبىمىزدە جاڭعىرۋدا، ”جۇڭگو - ورتا ازيا رۋحى“ ٴبىزدىڭ اناعۇرلىم تىعىز جۇڭگو - ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قول ۇستاسا قۇرۋىمىزعا ستراتەگيالىق جەتەكشىلىك جانە ماڭىزدى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى.

  ازيا - ەۆروپا قۇرلىعى — ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ حالىقارالىق سەلبەستىگىندەگى ٴتۇيىندى ٴوڭىر. وسى كەزەكتى تاۋار ساۋدا كورمەسى ”ازيا - ەۆروپا سەلبەستىگىن بىرگە اقىلداسىپ، جىبەك جولىنىڭ گۇلدەنۋىنەن بىرگە يگىلىكتەنۋدى“ نەگىزگى تاقىرىپ ەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ٴىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ جورىعىندا جۇڭگونىڭ باستان ـ اياق سىرتقا ەسىك اشۋعا تاباندى بولۋدان اۋىتقىمايتىن بەرىك سەنىمىن جەتكىزدى ٴارى جۇڭگونىڭ جوعارى دەڭگەيلى سىرتقا ەسىك اشۋ ارقىلى ازيا مەن ەۆروپاداعى ەلدەر اراسىنداعى جوعارى ساپالى سەلبەستىكتى جەبەپ، بىرگە دامۋدى قاراستىرعان ٴىرى ەلدىك دارقاندىعىن دا ايگىلەدى.

  مىڭ جىلدىق جىبەك جولىندا كەرۋەن قوڭىراۋى سىڭعىرلاپ، تاريحتىڭ تەرەڭ قاتپارىنان جەتكەن سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ جۇرەك ٴۇنى جاڭعىردى؛ ”قۇرىش كەرۋەن“، ”كۇمىس قانات“ قاربالاس قايشالىسىپ، ازيا - ەۆروپا قۇرلىعىنىڭ بولاشاققا بەت العان بىرگە دامۋ پاراعىن جازۋدا. وسى كەزەكتى تاۋار ساۋدا كورمەسى ەل ٴىشى ـ سىرتىنداعى 2800دەن استام كاسىپورىندى كورمەگە قاتىناسۋعا باۋراپ، ازياداعى، افريكاداعى، لاتىن امەريكاسىنداعى، ت.ب ەلدەردەن (ٴوڭىر) كەلگەن قوناقتار كورمە ـ ٴماجىلىسىنىڭ حالىقارالىق ”دوستار شەڭبەرىنىڭ“ ۇزدىكسىز كەڭەيۋىنە كۋا بولۋدا. جوعارى دەڭگەيلى سىرتقا ەسىك اشۋ وبرازىن ايگىلەۋ نەگىزگى تاقىرىبىن كورنەكتىلەندىرىپ، شينجياڭنىڭ ”ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى“ قۇرىلىسى جەتىستىكتەرىن جۇيەلى ايگىلەپ، وسى ٴبىر اشىق، وزىنە سەنىمدى شينجياڭ ساۋدا كورمەسى تۇعىرى ارقىلى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى ورايىنان اناعۇرلىم كوپ ەلمەن جانە وڭىرمەن بىرگە يگىلىكتەنەدى.

  شينجياڭنىڭ وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى ەرەكشە، ەنەرگيا بايلىعى مول، گۋمانيتارلىق بايلىعى كوز تارتادى، ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ جانە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، دۇنيەنى جالت قاراتقان دامۋ تابىستارىنا قول جەتكىزىپ، ەل ٴىشى ـ سىرتىنداعى كاسىپورىندار ايرىقشا نازار اۋدارعان دامۋ بيىگىنە، ەسىك اشۋ الدىڭعى شەبىنە، قارجى قوسۋ ىرىستى توپىراعىنا اينالۋدا. مەملەكەتتىڭ جالپى جاعدايىنداعى ستراتەگيالىق ورنىن كوزدەپ، شينجياڭ جوعارى ساپالى دامۋ ماڭداي الدى مىندەتىن جانە ەسىك اشۋ، سەلبەسۋ سىندى داۋىرلىك نەگىزگى تاقىرىپتى مىقتاپ يگەرىپ، وزگەشە بايلىق ارتىقشىلىعىنا جانە وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىنا سۇيەنىپ ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ساپاسىن ٴوسىرىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ”ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى“ ارقىلى وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جەدەل قۇرۋعا تىرەك بولىپ، جان ـ جاقتى حالىقارالىق اۋىس ـ كۇيىس، سەلبەستىك دۇنيە جۇزىلىك اناعۇرلىم كەڭ كولەمگە كەڭەيىپ، جوعارى ساپالى دامۋدا، جوعارى دەڭگەيلى ەسىك اشۋدا ۇزدىكسىز جاڭا بەينە جارىققا شىقتى.

  ەسىك اشۋ، سەلبەسۋ سىندى ٴداۋىر نەگىزگى تاقىرىبى جۇرەكتەردى سەرگىتىپ، كوڭىلدەردى جەلپىندىرەدى، تاريحي دامۋ ورايى كۇتىپ تۇرمايدى. جوعارى ساپالى دامۋ ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىن تياناق ەتىپ، ”جۇڭگو - ورتا ازيا رۋحىنىڭ“ وزەكتى ءمانىن ىشكەرىلەي ٴتۇسىنىپ، ”بەيبىت بولۋ جانە سەلبەسۋ، اشىق جانە سيىسىمدى بولۋ، ٴوزارا ۇيرەنىپ ٴبىر ـ بىرىنەن ۇلگى الۋ، ٴوزارا پايدا جەتكىزىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ“ سىندى جىبەك جولى رۋحىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇراتىن ەلدەردىڭ جەرگىلىكتى ورىندارىمەن اناعۇرلىم كەڭ كولەمدەگى، اناعۇرلىم كەڭ سالاداعى، اناعۇرلىم تەرەڭ ساتىداعى ەكونوميكا ـ ساۋدا سەلبەستىگىن جانە گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىستى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، ازيا - ەۆروپا التىن ارناسىن جانە باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ الدىڭعى شەبىن بار كۇشپەن تۇلعالاۋىمىز كەرەك.

  ٴوزارا سۇيىسپەنشىلىك بولعاندا، ٴوزارا پايدا جەتكىزۋگە بولادى. 100 جىلدىق وزگەرىس جەدەل قۇبىلىپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ اۋمالى - توكپەلى وزگەرىس مەزگىلىندە ٴتىپتى دە ىنتىماقتاسۋ، سەلبەسۋ ارقىلى بىرگە دامۋدى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى. ٴارقايسى جاقتىڭ ٴوزارا پايدا جەتكىزىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ، بىرگە دامۋ كۇشىن توپتاپ، جىبەك جولى گۇلدەنۋىن بىرگە سومداپ، سەلبەستىك سالتاناتىن بىرگە وتكىزىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋعا قول ۇستاسا اناعۇرلىم كوپ جۇڭگو شينجياڭ ۇلەسىن قوسۋىمىز كەرەك.

جاۋاپتى رەداكتور : 努尔波拉提·哈布勒

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.