توڭكەرىس جۇرگىزەمىز دەيدى ەكەنبىز، ولىمنەن قورىقپاۋىمىز كەرەك

ۋاڭ شاۋچي:

توڭكەرىس جۇرگىزەمىز دەيدى ەكەنبىز، ولىمنەن قورىقپاۋىمىز كەرەك

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ٴتىلشىسى ي سىيۋان

　　تيانجين قالاسى جيجوۋ رايونى پانشان تاۋىنداعى تاۋ جىنىستارىنان جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى كوپتەگەن ۇران سوزدەرىن انىق كورۋگە بولادى. بۇل ۋاڭ شاۋچيدىڭ سوناۋ جىلدارى جەرگىلىكتى ارميا مەن حالىقتى باستاپ وسى وڭىردە جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تاباندىلىقپەن كۇرەس جۇرگىزگەندىگىنىڭ ىزدەرى ەدى.

　　ۋاڭ شاۋچي، بۇرىنعى اتى ۋاڭ يۇيكۇن، جاناما اتى جي رۋ. 1912 ـ جىلى حىبەي ولكەسىنىڭ شياڭحى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1926 ـ جىلى ول حىبەي ولكەسى ليتۇڭ اۋداندىق شىفان مەكتەبىنە ەمتيحان بەرىپ قابىلدانعان، مەكتەپتەگى كەزىندە ول ۇنەمى العاباسار كىتاپ ـ جۋرنالداردى وقىپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى ۇگىت قيمىلدارىنا بەلسەنە قاتىناسقان. 1935 ـ جىلى ۋاڭ شاۋچي جۇڭحۋا ۇلت ازاتتىعى اۆانگاردتار قوسىنىنا قاتىناسقان، 1936 ـ جىلى 3 ـ ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان.

　　1936 ـ جىلى ۋاڭ شاۋچي پارتيا ۇيىمىنىڭ جىبەرۋىمەن جيشيان اۋدانىنا (قازىرگى تيانجين قالاسىنىڭ جيجوۋ رايونى) بارىپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرىپ وتاندى جويىلۋدان قۇتقارۋ قىزمەتىن ورىستەتەدى. ۋاڭ شاۋچي بارلىق جيعان ـ تەرگەنىن الىپ شىعىپ ٴبىر ەمحانا قۇرىپ، ٴار كۇنى ٴدارى ساندىعىن ارقالاپ، ٴبىر جاعىنان بۇقارانىڭ اۋرۋىن كورىپ، ەندى ٴبىر جاعىنان جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرىپ وتاندى جويىلۋدان قۇتقارۋ ۇگىتىن جۇرگىزەدى. نەبارى جارىم جىلدان استام ۋاقىتتا ول جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرىپ وتاندى قۇتقارۋ قوعامىنا قىرۋار مۇشە قابىلدايدى ٴارى بانچياۋ قالاشىعىنىڭ توڭىرەگىندەگى 20 نەشە قىستاقتا جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرىپ وتاندى قۇتقارۋ قوعامى ۇيىمىن قۇرادى.

　　جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى جيشيان اۋداندىق كوميتەتى قۇرىلعاننان كەيىن، ۋاڭ شاۋچي اۋداندىق پارتكومنىڭ مۇشەسى، جيشيان اۋداندىق جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرىپ وتاندى قۇتقارۋ باس قوعامى ۇگىت ٴبولىمىنىڭ باستىعى قاتارلى مىندەتتەردى وتەيدى.

　　1940 ـ جىلى باۋ سىن، لي زىگۋاڭ جانە ۋاڭ شاۋچي قاتارلىلار پانشاندى سۇيەنىش ەتىپ، پانشان تاۋى جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى بازاسىن قۇرادى. وسىدان كەيىن، جاپون شاپقىنشى ارمياسى سولتۇستىك جۇڭگو وڭىرىندە 5 رەت جان تۇرشىگەرلىك ”اماندىقتى كۇشەيتۋ قوزعالىسىن“ جۇرگىزىپ، تاعىلىقپەن ورتەپ قۇرتۋ، قىرىپ جويۋ، توناپ قۇرتۋ سىندى ”ٴۇش قۇرتۋ“ ساياساتىن اتقارادى. جاپون ارمياسى ”شىعىس حىبەيدى قۇرتۋ ٴۇشىن، الدىمەن جيشيان اۋدانىن قۇرتۋ كەرەك، جيشيان اۋدانىن قۇرتۋ ٴۇشىن، ٴسوزسىز، پانشاندى قۇرتۋ كەرەك“ دەپ جار سالادى.

　　پانشان تاۋى جاۋ ”الاستاۋ جۇرگىزەتىن“ ٴتۇيىندى ٴوڭىر ەدى. سول كەزدە جيشيان، باۋدي، سانحى بىرىككەن اۋدانىنىڭ اكىمى مىندەتىن وتەپ جاتقان ۋاڭ شاۋچي پانشان بىرىككەن قىستاق حالىق جاساعى ٴبانىن ۇيىمداستىرىپ قۇرىپ، نەگىزگى كۇش قوسىنىنىڭ شايقاس جۇرگىزۋىنە سەلبەستى؛ جاپون ارمياسى الاستاۋ جۇرگىزگەندە، ول بۇقارانى ۇيىمداستىرىپ بىرگە تاۋ ۇڭگىرىنە جاسىرىنىپ، جىلعالاردا ۇيىقتادى. ول حالىق جاساقتارىنا ۇنەمى: ”توڭكەرىس جۇرگىزەمىز دەيدى ەكەنبىز، ولىمنەن، جاپا شەگۋدەن قورىقپاۋىمىز كەرەك، قانداي جاعدايعا ۇشىراساق تا سوڭىنا دەيىن شىداۋىمىز كەرەك. ٴارقانداي كەزدە پارتيانىڭ قۇپيالىعىن شاشۋىمىزعا بولمايدى“ دەپ تاربيە جۇرگىزەدى.

　　1943 ـ جىلدىڭ سوڭىندا ۋاڭ شاۋچي شىعىس حىبەي اسكەري رايونى دەنساۋلىق ساقتاۋ ٴبولىمىنىڭ باستىقتىعىنا، قوسىمشا جىڭۋيلىعىنا اۋىستىرىپ تاعايىندالادى. قوسىننىڭ ەمدەۋ ماسەلەسىن شەشۋ ٴۇشىن، ول دەنساۋلىق ساقتاۋ جاتتىعۋ ٴبانىن ۇيىمداستىرىپ اشادى، تاعى بەيپيڭ، شياڭحى قاتارلى جەرلەرگە استىرتىن كىرىپ، قارجى، ٴدارى ـ دارمەك جانە ەمدەۋ جابدىقتارىن دايىندايدى. ”ۋاڭ شاۋچي مەن جاۋىنگەر سەرىكتەرىنىڭ تىنباي قۇلشىنۋىندا، حىبەي، رىحى، لياۋنيڭ اسكەري رايونىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتىنە نەگىز قالاندى“، ـ دەدى تيانجين قالاسى پانشان تاۋى قۇرباندار قابىرستانىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جىڭ حۇي.

　　1944 ـ جىلى 10 ـ ايدىڭ 17 ـ كۇنى ۋاڭ شاۋچي فىڭرۇن اۋدانىنداعى ياڭجياپۋ دۇكەنىندە رايوندىق پارتكومنىڭ كەڭەيتىلگەن ماجىلىسىنە قاتىناسىپ جاتقاندا، نەشە ٴتۇرلى جولمەن كەلگەن جاپونيا قۋىرشاق ارمياسىنىڭ قورشاۋىندا قالادى. ۋاڭ شاۋچي جاۋدىڭ اتىس تورىن بار كۇشپەن بۇزىپ شىققاننان كەيىن، جاۋىنگەر سەرىگىنىڭ جارالانعانىن كورىپ، شورت كەسىم جاساپ ارتىنا قايتىپ، جاۋىنگەر سەرىگىنىڭ جاراقاتىن تاڭىپ جاتقاندا، باقىتقا قارسى، كەۋدەسىنە وق تيەدى. پارتيانىڭ قۇپيالىعىن ساقتاۋ ٴۇشىن، ول دەنەسىن ارەڭ كوتەرىپ، الىپ جۇرگەن حۇجاتتاردى ورتەگەننەن كەيىن، جاۋدى تاعى دا اتقىلايدى ٴارى ەڭ سوڭعى وقتى وزىنە قالدىرادى.

　　ٴار جىلى چيڭميڭدە ۋاڭ شاۋچيدىڭ نەمەرەسى ۋاڭ جيليە بالاسىن ەرتىپ پانشان تاۋى قۇرباندار قابىرستانىنا ازا بىلدىرۋگە كەلەدى، ۋاڭ شاۋچيدىڭ قۇلپىتاسىنىڭ الدىندا وسى ٴبىر جىلدا قول جەتكىزگەن تىڭ ناتيجەلەرىن ايتىپ بەرەدى. ”اتامنان باستاپ وتباسىمىزداعى ٴتورت ۇرپاق تۇگەل كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسىمىز، وسى قىزىل گەن مەنى شابىتتاندىرىپ كەلەدى، مەن دە وزىمىزگە ٴتان جاۋاپكەرشىلىكتى ۇزدىكسىز ارقالاپ، وتباسىمىزدىڭ توڭكەرىستىك سالتىنا ويداعىداي مۇراگەرلىك ەتەمىن“، ـ دەدى ۋاڭ جيليە.

　　(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 ـ ايدىڭ 25 ـ كۇنى تيانجيننەن بەرگەن حابارى)