پارتياعا تالپىناتىن قىزۋ ىنتامەن جاڭا داۋىردەگى مادەنيەت بورىشىن ارقالايمىز
— باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ يوۋ بىنچاڭدى شابىتتاندىرعاندىعى جانە وعان سالەم جولداعاندىعى بۇكىل ەلدەگى ادەبيەت ـ كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرىن بارىنشا شابىتتاندىردى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى
تاياۋدا باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىق كوميتەت ۇيىمداستىرۋ بولىمىندەگى جاۋاپتى جولداستارعا مەملەكەتتىك تەاترحانانىڭ 1 ـ دارەجەلى ارتيسى يوۋ بىنچاڭعا دەگەن شابىتتاندىرۋى مەن سالەمىن جەتكىزۋدى تاپسىرىپ، ونىڭ 92 جاسىندا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مۇشەسى بولعاندىعىنا قۋانعاندىعىن ٴبىلدىرىپ، يوۋ بىنچاڭدى ”سىزدە پارتياعا تالپىناتىن قىزۋ ىنتا بار ەكەن، بۇل ادامدى تەبىرەنتەدى“ دەپ القادى ٴارى وعان ”پارتيا مۇشەلەرىنىڭ اۆانگاردتىق، ۇلگىلىك رولىن ساۋلەلەندىرىپ، اناعۇرلىم كوپ ادەبيەت ـ كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرىن جەتەكتەپ سوتسياليستىك مادەنيەتتىڭ زور دامۋىن، زور گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتۋ، مادەنيەتتە قۋاتتى ەل قۇرۋٴۇشىن ۇلەس قوسىڭىز“ دەگەن شىنايى ٴۇمىتىن العا قويدى.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شابىتتاندىرۋى مەن سالەمى بۇكىل ەلدەگى ادەبيەت ـ كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرىن بارىنشا جىگەرلەندىردى. كوپشىلىك مىنالاردى ٴبىلدىردى: پارتياعا تالپىناتىن قىزۋ ىنتامەن جاڭا داۋىردەگى مادەنيەت بورىشىن ارقالاپ، مادەنيەت سەنىمىن بەكەمدەپ، تۋراشىلدىقتان اينىماي جاڭالىق اشۋعا تاباندى بولىپ، وسى داۋىرگە ٴتان جاڭا مادەنيەت جاراتۋعا قۇلشىنامىز.
”باس شۋجيدىڭ شابىتتاندىرۋى مەن سالەمىن تاپسىرىپ الدىم، مۇنى ايرىقشا داڭق سانايمىن، وتە اسەرلەندىم“. يوۋ بىنچاڭ بىلاي دەدى: ”باس شۋجيدىڭ شابىتتاندىرۋىندا بار كۇشىمدى سالىپ، بار پەيىلىممەن ۇلەس قوسىپ، پارتيا ۇيىمى تاپسىرعان ٴاربىر قىزمەتتى مۇقيات ورىنداپ، پارتيانىڭ ادەبيەت ـ كوركەمونەر ىستەرىنە بار كۇشىمدى ارنايمىن“.
”باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ يوۋ بىنچاڭعا دەگەن شابىتتاندىرۋى مەن سالەمى مەملەكەتتىك تەاترحاناداعى بارلىق قىزمەتكەرلەرگە جاس شامانىڭ استە نانىمنىڭ شەكاراسى ەمەس ەكەندىگىن، ناعىز كوركەمونەردىڭ سەنىممەن ماڭگى بىرگە ٴومىر سۇرەتىندىگىن تەرەڭ سەزىندىردى“. مەملەكەتتىك تەاترحانانىڭ باستىعى تيان چينشين بىلاي دەدى: تەاترحاناداعى بارلىق قىزمەتكەر باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، نانىمدى بەكەمدەۋدى نەگىز، كوركەمونەرگە تاباندى بولۋدى پرينسيپ، حالىققا قىزمەت وتەۋدى رۋح ەتىپ، قولىنداعى كوركەمونەر قالامىن ۇزدىكسىز ۇشتاپ، جاڭا ٴداۋىردىڭ رۋحاني كارتيناسىن سۋرەتتەيدى، جىرلايدى.
سوتسياليستىك ادەبيەت ـ كوركەمونەر، ماندىك جاقتان العاندا، حالىقتىڭ ادەبيەت ـ كوركەمونەرى. ەڭ جاقسى رۋحاني ازىقتى حالىققا ارناپ، ادەبيەت ـ كوركەمونەردىڭ گۇل باقشاسىن ماڭگى حالىق ٴۇشىن جايناتۋ كەرەك.
وتانىمىزدىڭ باتىس سولتۇستىگى، شينجياڭ ٴوندىرىس ـ قۇرىلىس بيڭتۋانى 4 ـ شى كوكدالا قالاسىندا ادەبيەت ـ كوركەمونەر ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ كونسەرتى قويىلدى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شابىتتاندىرۋى كونسەرتكە قاتىناسقان سىچۋان ولكەلىك ٴانشى ـ كۇيشىلەر قوعامىنىڭ ٴتوراعاسى جاڭ شۇيدۇڭنىڭ بۇدان بىلايعى قۇلشىنۋ بەتالىسىن اناعۇرلىم ايقىندادى.
پارتيا مۇشەسى رەتىندە، جاڭ شۇيدۇڭ تاياۋ جىلداردان بەرى نەگىزگى ساتىعا تالاي رەت بارىپ ادەبيەت ـ كوركەمونەر ەرىكتى قىزمەت وتەۋىن ورىستەتىپ، پارتيانىڭ قامقورلىعىن ٴتىپتى دە جاناسىمدى فورمامەن جەتكىزىپ، بۇقارانىڭ جۇرەك ٴۇنىن ايتىپ، حالىق بۇقاراسىنا شاتتىق جەتكىزدى. ”باس شۋجيدىڭ تالابىن ەستە بەرىك ساقتاپ، مەن پارتيا مۇشەلەرىنىڭ اۆانگاردتىق، ۇلگىلىك رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، اناعۇرلىم كوپ جاس ٴان ـ كۇي قىزمەتكەرلەرىن باستاپ، كەرەمەت ويىن نومىرلەرى ارقىلى حالىق بۇقاراسىنا شاتتىق، مەيىر، رۋحاني شابىت جانە ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ كۇشىن سيلايمىن“، ـ دەدى ول.
ىمىرت ٴۇيىرىلىپ، حۋبەي شياۋگان تەاترحاناسىندا شىراقتار جايناپ، بوس ورىن قالمادى. كونسەرت قويىلۋدان بۇرىن مەملەكەتتىك جيڭجۇي تەاترحاناسىنىڭ جاس ارتيسى ۋاڭ يۇيجوۋ قىزمەتتەستەرىمەن باس شۋجيدىڭ شابىتتاندىرۋى مەن سالەمىن ۇيرەنۋ اسەرلەرى تۋرالى اۋىس ـ كۇيىس جاسادى.
”ٴبىز پارتياعا دەگەن ادالدىقپەن، كوركەمونەرگە دەگەن قىزۋ ىنتامەن كوركەمونەردىڭ حالىق ٴۇشىن قىزمەت ەتۋىن امالياتتا ايگىلەپ، ٴمورالدى قاستەرلەپ، كوركەمونەردى ارداقتاۋعا، تۋراشىلدىقتان اينىماي جاڭالىق اشۋعا تاباندى بولىپ، ساحناداعى جاندى كەيىپكەرلەردى نەگىزگى ساتىدا تەرەڭ ايگىلەپ، حالىق بۇقاراسى ۇناتاتىن تەاترلاردى بۇكىل ىنتا ـ پەيىلىمىزبەن بارلىق ونەرىمىزدى كورسەتە وتىرىپ ويداعىداي ورىنداپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ جاۋھارىن ٴاربىر ارەكەتىمىزبەن ويداعىداي قورعاۋىمىز، ويداعىداي اسقاقتاتۋىمىز كەرەك“، ـ دەدى ۋاڭ يۇيجوۋ.
ماقالا ٴداۋىر ٴۇشىن، ٴان مەن ولەڭ ومىردەگى ىستەر ٴۇشىن جازىلۋى كەرەك. ادەبيەت ـ كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرى ٴداۋىر تىنىسىن يگەرىپ، ٴداۋىر كەلبەتىن ايگىلەپ، ٴداۋىر سالتىن اسقاقتاتىپ، ۇلى داۋىرىمىزگە لايىق اناعۇرلىم كوپ تاڭداۋلى تۋىندىلاردى قۇلشىنا جاراتۋى كەرەك.
”باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ادەبيەت ـ كوركەمونەر ىستەرىنە وسكەلەڭ ٴمان بەرۋى، ساقا كوركەمونەرشىلەرگە دەگەن تەرەڭ قامقورلىعى ٴبىزدىڭ ادەبيەت ـ كوركەمونەر قىزمەتكەرى رەتىندە پارتيانىڭ ادەبيەت ـ كوركەمونەر ىستەرى ٴۇشىن ٴومىر بويى كۇرەس جۇرگىزۋ بەكىمىمىز بەن سەنىمىمىزدى اناعۇرلىم بەكەمدەدى“، ـ دەدى شىنياڭ چۇنفىڭ ادەبيەت ـ كوركەمونەر باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى ياۋ حۇڭيۋە.
ياۋ حۇڭيۋە بىلاي دەدى: تاياۋ جىلداردان بەرى، «قامقا كەستە»، «پارتيانىڭ باسپا ٴسوز حيكاياسى» سياقتى جىلدىق ”جۇڭگو جاقسى كىتاپتارىن“ رەداكسيالاپ باسپادان شىعارۋ ارقىلى ادەبيەت ـ كوركەمونەردىڭ ٴداۋىردىڭ العا باسۋىنىڭ دابىلى ەكەنىن، ٴبىر ٴداۋىردىڭ بەت ـ بەينەسىنە ۋاكىلدىك ەتە الاتىندىعىن، ٴبىر ٴداۋىردىڭ سالتىنا جەتەكشىلىك ەتە الاتىندىعىن اناعۇرلىم تەرەڭ ٴتۇسىندىم.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىقىلاستى ٴۇمىتى جۇڭگو تەاترشىلار قوعامى بولىمشە پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، قوعامدا تۇراتىن ورىنباسار ٴتوراعا چىن يۇڭچۋانعا ارقالاعان مىندەتىنىڭ اۋىر ەكەنىن سەزىندىردى.
”الداعى جەردە جۇڭگو تەاترشىلار قوعامى مەيحۋا سيلىعى كوركەمونەر ۇيىرمەسىنىڭ نەگىزگى ساتىعا بارۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ٴتىپتى دە كوپ تاڭداۋلى تەاترلاردى حالىق بۇقاراسىنا جەتكىزەدى؛ جۇڭگونىڭ سيرەك تەاتر تۇرلەرىن قورعاۋ، جالعاستىرۋ ينجەنەرياسى سياقتىلاردى ونان ارى ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، تەاتر كوركەمونەرىنىڭ اناعۇرلىم ويداعىداي جالعاسۋىنا، دامۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى“. چىن يۇڭچۋان بىلاي دەدى: ”ٴبىز قالىڭ تەاتر قىزمەتكەرلەرىن ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، جاڭا مادەنيەت بورىشىن شىنايى ارقالاپ، اقىل ـ پاراساتىمىز جانە ماڭداي تەرىمىز ارقىلى بار پەيىلمەن تۋىندى جاراتىپ، تاريحتىڭ وراسان زور وزگەرىسىن، حالىقتىڭ قايراتتانا ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن تاماشا جۇڭگو حيكاياسىن بەينەلەيمىز“.
جازدىق دەمالىس كەلىپ جەتسە دە ورتالىق تەاتر شۋەيۋانىنىڭ جاتتىعۋ الاڭىندا 2024 ـ جىلعى مۋزيكا تەاترى ورىنداۋ تولىق كۋرس كلاسىنداعى جاڭ تيانچين ساباقتاستارىمەن بىرگە ٴالى دە جاتتىعۋعا قاتىناسۋدا. پارتياعا كىرۋ بەلسەندىسى رەتىندە، ول باس شۋجيدىڭ جىگەرلەندىرۋىنەن ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ اناعۇرلىم كوپ قوزعاۋشى كۇشىن سەزىندى.
”مەن تەك كوركەمونەرگە دەگەن تالپىنىسىمدى ٴداۋىردىڭ دامۋىمەن ۇشتاستىرعاندا عانا جۇرت جۇرەگىن تەبىرەنتەتىن تۋىندىلاردى شىنايى بەينەلەۋگە بولاتىندىعىن تەرەڭ سەزىندىم“. جاڭ تيانچين بىلاي دەدى: ”مەن مۇرات ـ سەنىمدى بەكەمدەپ، پارتيا ۇيىمىنا بەلسەنە جاقىنداپ، ىسىلعان ونەرگە ۇزدىكسىز شىڭدالىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ٴۇشىن كەۋدە كەرە جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن جاستىق تاراۋىن قۇلشىنا جازامىن“.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
