مەرەيلى مەرەكەدە ٴۇي تاماعىن جەۋگە كەلىستى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى يىن لۋ
10 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى تاڭەرتەڭ اۋات اۋدانى جاڭا ارىق قالاشىعى سۋيايدى قىستاعىنىڭ مادەنيەت الاڭىندا بەس جۇلدىزدى قىزىل تۋ كۇن شۇعىلاسىندا مەملەكەت انىمەن بىرگە باياۋ كوتەرىلدى. شۇي فۋشىڭ مەن ابدۇكەرىم ٴامىرا قاتارلاسا توپتىڭ الدىڭعى قاتارىندا تۇردى، ولار مەملەكەت مەرەكەسىندە مەملەكەت تۋىن شىعارۋ سالتىنا بىرگە قاتىناسۋ جونىندەگى ۋادەسىن ۇزاق جىل جالعاستىرىپ كەلەدى. سالت اياقتاعاننان كەيىن، ابدۇكەرىم شۇي فۋشىڭنىڭ يىعىنان قاعىپ: ”ىنىشەك، بيىلعى جۇڭچيۋدى بىرگە وتكىزەمىز عوي، ۇيدە ەتتى دايىنداپ قويدىق“، ـ دەدى. شۇي فۋشىڭ كۇلىمسىرەي باسىن يزەپ: ”جارايدى، ٴبىز تاعى بىرگە ايكۇلشە جاسايىق“، ـ دەدى.
بۇل دوستىق سۇيىسپەنشىلىك 20 ـ عاسىردىڭ 60 ـ جىلدارىنان باستالعان. سول كەزدەردە شۇي فۋشىڭنىڭ اكەسى سۋيايدى قىستاعىنا كەلگەندە، ابدۇكەرىمنىڭ اكەسى ىرىقتىلىقپەن كومەك قولىن سوزىپ، ٴوز اۋلاسىنداعى ٴبىر بولمەلى ٴۇيدى ولاردىڭ تۇرۋىنا بوساتىپ بەرەدى. ”اكەم ۇنەمى تياناقتاپ تۇرعان جەرىڭ باسپاناڭ دەيتىن. سول جىلدارى ەكى ٴۇيلى جان ٴبىر شاڭىراقتىڭ استىندا تاماقتانىپ، تۇرمىس كەشىرىپ، ٴبىر جەردە ەڭبەك ىستەدى، بىرگە تۋىسپاسا دا تۋىسقانداي ٴوتتى“ ـ دەيدى شۇي فۋشىڭ ەسىنە الىپ. سونىمەن ابدۇكەرىم ەكەۋى ٴبىر ـ بىرىنەن بولىنبەيتىن اعايىندىلارعا اينالدى.
كوكتەمدە ەكى ٴۇيلى جان بىرگە ەگىن ەگىپ، جازدا بىرگە جەر سۋارىپ، كۇزدە بىرگە ٴونىم جينادى، قىستا پەشتى قورالاي وتىرىپ، بىرەۋى ٴبىر شىنى سورپا ۇسىنسا، بىرەۋى ٴبىر تاقسى لاڭمان ۇسىنادى، ولاردىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ قويۋلىعى تاعامنىڭ حوش ٴيىسىن باسىپ تۇسەتىن.
”ابدۇكەرىم اعا بولماعاندا ٴبىز كەنجە قىزىمىزدان ايرىلىپ قالۋشى ەدىك“، ـ دەدى شۇي فۋشىڭ تەبىرەنە. 2002 ـ جىلى ونىڭ 4 جاستاعى كىشى قىزى توعان جاعاسىندا ويناپ جۇرگەندە ابايسىزدا سۋعا ٴتۇسىپ كەتەدى، تاياۋ ماڭدا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ابدۇكەرىم قۇتقارىڭدار دەگەن داۋىستى ەستي سالا كۇرەگىن لاقتىرا سالىپ، توعانعا سەكىرىپ ٴتۇسىپ بالانى قۇتقارادى.
وسىدان باستاپ ابدۇكەرىم مەن ايەلى شۇي فۋشىڭنىڭ بالالارىنا ٴتىپتى دە كوپ كوڭىل بولەتىن بولدى، ”بالالارى كىشكەنە، ۇلكەندەر قاربالاس، ٴبىز كوبىرەك قارايلاسساق، بالالار امان ـ ەسەن بولادى“.
ەكى ٴۇيلى جاننىڭ ماپەلەۋىندە شۇي فۋشىڭنىڭ كىشى قىزى ساۋ ـ سالەمەت ەرجەتىپ، ىلگەرىندى ـ كەيىندى اۋات اۋدانىندا ورتالاۋ مەكتەپتى، اقسۋ قالاسىندا ورتا مەكتەپتى ٴبىتىرىپ، كەيىن شىحىزى داشۋەسىنە قابىلدانادى، اسپيرانتتىقتى بىتىرگەن سوڭ، سانجى قالاسىنداعى ٴىرى تيپتەگى كاسىپورىندا قىزمەت ىستەيدى. وقۋدا، قىزمەتتە بولىپ قىستاققا كوپ قايتپاعانىمەن، ول باستان ـ اياق ”ابدۇكەرىم اتايدىڭ“ مەيىرىن ەسىنەن شىعارماي، ۇنەمى تەلەفون سوعىپ ەسەندىك سۇراپ تۇرادى، اۋىلىنا قايتقاندا ۇنەمى سالەمدەمە الا بارىپ امانداسىپ قايتادى.
ەگىس جۇمىسىنىڭ قاربالاس كەزىندە ابدۇكەرىم وتباسىندا ماقتا تەرۋگە ادام جەتىسپەسە نەمەسە ٴۇي جوندەۋگە كومەك قاجەت بولعاندا، شۇي فۋشىڭ وتباسىنداعىلارىن باستاپ كەلىپ تاڭەرتەڭنەن كەشكە دەيىن قاربالاستىققا تۇسەدى؛ شۇي فۋشىڭنىڭ بالاسى مەكتەپكە قايتۋدان بۇرىن ابدۇكەرىمنىڭ ايەلى ۇنەمى ٴبىر جاشىك ٴدامدى جەمەكتىكتى دايىنداپ بالاعا بەرەدى. شۇي فۋشىڭنىڭ كومەگىندە ابدۇكەرىم وتباسىنىڭ مەملەكەتتە ٴبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ٴتىل ـ جازۋ ورەسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى، ەگىمشىلىك تەحنولوگياسىن دا بىرتىندەپ يگەرىپ، تۇرمىسى بارعان سايىن شالقىدى. مەرەكە ـ مەيرامداردا شۇي فۋشىڭنىڭ وتباسى ٴتۇشپارا جاساپ اپارسا، ابدۇكەرىمنىڭ ٴۇيى قوي قابىرعاسىن پىسىرىپ اكەلەدى.
سۋيايدى قىستاعىنداعى بۇل ەكى وتباسىنىڭ حيكاياسى ەرتەدە ـ اق ادەمى اڭگىمەگە اينالعان، بەينە قىستاقتىڭ باس جاعىنداعى ماۋەلەگەن قارت قاراعاش سەكىلدى جەرگە تەرەڭ تامىر تارتۋمەن بىرگە، ادامداردىڭ جۇرەگىنە دە تامىر تارتقان.
مەملەكەت مەرەكەسى، جۇڭچيۋ دەمالىسىندا ابدۇكەرىم وتباسىنىڭ ماقتا اتىزىنداعى قاربالاستىق ٴالى اياقتاماعان ەدى. كەش باتايىن دەپ قالعاندا شۇي فۋشىڭ اتىزعا كەلىپ: ”اعا، سىزگە كومەكتەسىپ جىبەرەيىن، جۇمىستى اياقتاتقان سوڭ ۇيگە بىرگە قايتايىق. مەملەكەت مەرەكەسى كەلدى، ەكەۋىمىز سۋرەتكە ٴتۇسىپ ەستەلىك قالدىرايىق“، ـ دەدى. جاي وسى ٴسوزدى ەستىگەن ابدۇكەرىمنىڭ جۇزىنە كۇلكى ٴۇيىرىلدى.
