ٴشول دالا، قۇبا تۇزدە ”التىن جەمىس تىزبەگى“ قالىپتاستى

انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ تيڭ

　　التىن كۇز مەزگىلى، اقسۋ الما جيناۋ ماۋسىمىن قارسى الدى. اقسۋ قالاسى حۇڭچيپو رايونىنا ورنالاسقان اقسۋ ايماعى فىڭچيڭيۋان جەمىس ـ جيدەك ونىمدەرى شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ الما ۇلگى كورسەتۋ باقشاسى قاربالاستىققا ٴتۇسىپ، تەرۋ ـ جيناۋ جۇمىسى ٴتارتىپتى جۇرگىزىلدى.

　　اقسۋ ايماعىندا وزگەشە سۋ، توپىراق، جارىق، جىلۋ شارت ـ جاعدايى بار بولىپ، ساپاسى جوعارى ”بيڭتاڭشين“ الماسىن جەتىلدىردى. ال وسى ”ٴتاتتى ٴدامنىڭ“ شىن مانىندە كاسىپ سالاسى بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرۋىنا بىتىراندى تيجاراتتان شوعىرلى دامۋعا قاراي بۇرىلىس جاساۋ وراي تۋدىردى.

　　بۇگىنگى كۇندە بۇل ”ٴتاتتى ٴدام“ جالاڭ تۇيىندە ەگىلۋدەن تۇتاس تىزبەكتى ەكولوگياعا قاراي كەڭەيدى. 2024 ـ جىلى قۇرىلعان شينجياڭ حۇڭچيپو ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنا قارجى قوسۋ، دامىتۋ توبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى (تومەندە قىسقارتىلىپ ”حۇڭچيپو ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنا قارجى قوسۋ توبى“ دەلىنەدى) كاسىپ سالاسىنىڭ وزەكتى تيجارات جۇرگىزۋ تۇلعاسى رەتىندە، وڭىردەگى ساپالى ەگىن، مال شارۋاشىلىعى بايلىقتارىن بىرىكتىرىپ، كولەمدەنگەن ەگىمشىلىك بازاسىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، جىنتىكتەي وڭدەۋ جۇيەسىن ورناتىپ، ٴبىر تۇلعالانعان ساتۋ تورىن قالىپتاستىرىپ، كاسىپ سالاسىن بىتىراندى تيجارات جۇرگىزۋدەن ولشەمدەنگەن، شوعىرلانعان دامۋعا قاراي جەتەكتەدى.

　　قازىر اقسۋ قالاسىن جانە حۇڭچيپو ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنا قارجى قوسۋ توبىن وزەك ەتكەن جەمىس ورمانى ەگىمشىلىك بازاسىنىڭ جالپى اۋدانى 320 مىڭ مۋدان استى، مۇنىڭ ىشىندە اقسۋ قالاسىنىكى 146 مىڭ 900 مۋ بولىپ، %85ى حۇڭفۋشى سورتى بولدى.

　　بىرلەسىپ بىرگە دامۋ جەمىسشىلەردىڭ قالتاسىن، شىنىندا، قامپايتتى. ”بۇرىن 100 توننا جەمىستەن ارەڭ 40 توننا تاۋار جەمىس ساتىلىپ، ٴبىر جىل قاربالاس ىستەسەك تە ماندىتىپ پايدا تۇسپەيتىن؛ قازىر سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە ىلەسىپ ىستەپ، تاۋار جەمىس مولشەرى %80 - %90كە جەتىپ، ٴار مۋىنان نەشە مىڭ يۋان ارتىق پايدا تۇسەتىن بولدى!“ جەمىسشى ۋاڭ سانمەيدىڭ ٴسوزى جەمىسشىلەردىڭ ورتاق جۇرەك ٴۇنىن جەتكىزدى. جەرگىلىكتى ورىن ”سەرىكتەستىك + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + شارۋا وتباسى“ ۇلگىسىن جولعا قويىپ، تەحنولوگيالىق ٴبىر تۇتاس باۋلۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى ماتەريالدارىمەن ٴبىر تۇتاس قامداۋ، ساتۋدى ٴبىر تۇتاس ۇشتاستىرۋ ارقىلى جەمىسشىلەردىڭ ەندىگارى ەگىمشىلىكپەن جەكە ـ دارا شۇعىلدانباۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، جەمىسشىلەردىڭ مۋ باسىندىق تازا كىرىسى 2014 ـ جىلعى 6000 يۋاننان 2024 ـ جىلى 11 مىڭ يۋانعا ارتقان؛ حۇڭچيپو جەمىسشىلەرىنىڭ جان باسىندىق جەمىس كىرىسى 10 جىلدىڭ الدىنداعى 8600 يۋاننان ٴبىر جولاتا 28 مىڭ يۋانعا جوعارىلاعان.

　　كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ ۇزارۋى ”ٴتاتتى ٴدامنىڭ“ قۇنىن ەسەلەپ ارتتىردى. 2019 ـ جىلدان باستاپ حۇڭچيپو ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنا قارجى قوسۋ توبى 6 الما وڭدەيتىن ٴوندىرىس جەلىسىن ىركەس ـ تىركەس قۇردى، سونداي ـ اق الما، جاڭعاق، شىلان سياقتىلاردى نەگىزگى شيكىزات ەتىپ، 12 ٴتۇرلى وڭدەلگەن ٴونىم ٴوندىرىپ، 2024 ـ جىلى وڭدەلگەن ٴونىم قۇنى 200 ميلليون يۋانعا جەتىپ، تەك جاس جەمىسكە سۇيەنىپ پايدا تاباتىن شەكتەمەنى تالقاندادى؛ مادەنيەت ـ ساياحات شەبى ”جەمىس اعاشتارىنا ەن سالۋ“، ”حالىقتىق تۇسەلحانادا ٴۇزۋ“ نىسانىن جولعا قويىپ، جالاڭ ەگۋدەن اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ساياحاتتىڭ توعىسۋىنا دەيىنگى سەكىرۋدى ورىندادى.

　　مۇنان سىرت، سۋىق قامبادا جاس كۇيىندە ساقتاۋ تەحنولوگياسى المانىڭ ساپاسىن ساقتاۋ ۋاقىتىن 3 ايدان 8 ايعا ۇزارتتى؛ توڭازىتىپ قۇرعاتۋ تەحنولوگياسىمەن وندىرىلگەن الما قىتىرلاعى بازارداعى ٴوتىمدى زاتقا اينالدى... قازىرگە دەيىن اقسۋ ايماعىندا 48 الما ەگۋ، وڭدەۋ كاسىپورنى، 174 سەلبەستىك كووپەراتيۆى بار بولدى، العاشقى وڭدەۋ قۋاتى 720 مىڭ توننا، جىنتىكتەي وڭدەۋ قۋاتى 180 مىڭ توننا، جاس كۇيىندە ساقتاۋ قۋاتى ٴبىر ميلليون 120 مىڭ توننا بولىپ، تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ ٴونىم قۇنى 4 ميلليارد 540 ميلليون يۋاننان استى.

　　سونىمەن بىرگە ”جەمىستى باتىستان شىعىسقا جەتكىزۋ“، ”10 قالادا 100 دۇكەن · جىجياڭ مەن شينجياڭنىڭ سيى“ ينجەنەرياسىنا سۇيەنىپ، جەرگىلىكتى ورىن شينجياڭ سىرتىندا 48 الدىڭعى قامبا، 4019 ناقتى ساۋدا دۇكەنىن ورنالاستىرىپ، ونىمدەرى شالعايداعى 40 نەشە مەملەكەت پەن وڭىرگە ساتىلدى. 2024 ـ جىلى 9 ـ ايدا رۇيشين كوفەسى ”اقسۋ الماسى ناتيەسىن“ شىعارىپ، شينجياڭنىڭ وسى الماسىنىڭ ”شەكارا اتتاپ“ جاس قاۋىمدى باۋراۋىنا ٴتىپتى دە مۇمكىندىك جاسادى.

　　قازىر اقسۋ الماسى ”جەمىس“ سىندى جالاڭ قاسيەتىنەن اسىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋداعى تىرەكتى كاسىپ سالاسىنا اينالدى. جوسپار بويىنشا بيىل جەرگىلىكتى ورىننىڭ جەمىس ورمانى كاسىبىنىڭ جالپى ٴونىم قۇنى 20 ميلليارد يۋاننان اسادى.

　　تيانشاننىڭ وڭتۇستىك بوكتەرىندەگى حۇڭچيپو كەزىندە ”جەل سوقسا تاس دومالايتىن“ ٴشول دالا، قۇبا ٴتۇز بولاتىن، ەگىس الاڭىنداعىلار كوز جەتپەيتىن قۇم ـ قيىرشىقتارىنا قاراپ، ”قايتكەندە ىشەر استىققا كەپىلدىك ەتۋدى“ ويلايتىن؛ قازىر بۇل ارادا 10 مىڭ مۋلىق جەمىس باقتارى تۇتاسىپ، قىپ ـ قىزىل اقسۋ ”بيڭتاڭشين“ الماسى بۇتاقتاردا سامسىپ، جەمىسشىلەر ”بيىل ەلەكتروندى ساۋدا ارقىلى قانشالىقتى تاپسىرىس وتكىزەتىندىگىن“ ەسەپتەيتىن، ساياحاتشىلار ”جەمىس اعاشتارىنا ەن سالۋ“، ”حالىقتىق تۇسەلحانادا ٴۇزۋ“ سياقتى اۋىل شاتتىعىنا شوماتىن بولدى. ”ٴشول دالادان“ ”جاسىل القاپقا“، ”جاس جەمىس ساتۋدان“ ”تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىن“ تۇتاستىرۋعا دەيىن اقسۋ الما ارقىلى كاسىپ سالاسى گۇلدەنگەن، اۋىل ـ قىستاعى كورىكتى، شارۋالارى بايىعان گۇلدەنۋ جاۋاپناماسىن جازدى.