تيانشان تورى   ›   بىلگەنگە مارجان   ›   پايدالى كەڭەس

قۇتپان جىلى تۋرالى از ايال

  باقىتبەك ءجۇمادىل ۇلى

  جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى مەرەكەسى — كوكتەم مەرەكەسى ەسكىشە ەسەپ بويىنشا جاڭا جىلدىڭ 1 - كۇنى باستالادى، سونداي - اق بيىلعى كوكتەم مەرەكەسىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى گريگوريان كالەندارى ياعني كۇن كالەندارى بويىنشا ءيت جىلىنىڭ كىرگەن كۇنى بولادى.

  ءيت جىلىنىڭ اۋا رايى ءيت مىنەزىمەن بالامالاناتىندىعىنان با، ايتەۋ بيىل كوكتەم مەرەكەسى باستالعالى ەكى كۇننىڭ بىرىندە قالىڭ قار جاۋىپ، كۇن سۋىتىپ تۇردى. شاعاننىڭ قالىڭ قارمەن باستالۋى مول ءونىمنىڭ، بايلىقتىڭ، جاقسىلىقتىڭ نىشانى دەلىنەدى ەكەن. قۇت بەرەكە، بايلىق الا كەلىپ، بارشاعا باقىت سيلاسىن دەگەن تىلەكپەن حالقىمىز «قۇتپان» دەپ اتاعان ءيت جىلىنىڭ باستالۋى وسى اق تىلەۋدى راستاعانداي. «بيىلعى كوكتەم مەرەكەسىندە قايتا - قايتا قار جاۋعانىمەن، شۇلەن شۇعىلاسىن شاشقان گۇل كوكتەم دە تاياپ قالدى - اۋ»،- دەگەن ءتاتتى ۇمىتپەن، ءبارىمىز توڭىرەكتى قىمتاعان سوڭعى اقشا قاردى كۇرتىلدەتە باسىپ، بارشاعا قۋانىش سيلاعان دابىرالى كوكتەم مەرەكەسىن دە الاڭسىز، بەرەكەلى دە جاراسىمدى وتكىزدىك.

  ءيت جىلى 12 مۇشەل جىل تارتىبىندە ون ءبىرىنشى كەزەكتە كەلەدى ەكەن دە، ون ءبىر سانى ءبىردىڭ قايتا باستان باستالاتىن سانى دەپ قاراعاندا، ءيت جىلى جاقسىلىقتىڭ باستاماسى، باق ـ ىرىستىڭ باستاماسى ەسەپتەلەدى. بۇرىنعى حالىق اراسىنداعى ەسەپشىلەر ءيت جىلىنىڭ ءوزىن اق ءيت، سارى ءيت، قىزىل، كوك، قارا ءيت دەپ بەس تۇرگە بولەدى ەكەن. ودان مۇنى بەس نارسەگە (توپىراق نەمەسە جەر، التىن، سۋ، وت، اعاش نەمەسە وسىمدىك) بايلانىستىرادى. بۇل ايتىلىمدار بويىنشا بولعاندا، بيىلعى ءيت جىلى (2018 - جىل) سارى ءيت جىلىنا جاتادى ەكەن. سوندا وسى بەس رەڭدەگى ءيت كەزەكتەسىپ جارتى عاسىردا ءبىر اينالىپ كەلگەن سارى ءيتتىڭ سارى ءتۇسىن التىنعا، سارى توپىراققا بالاپ، «بيىلعى ءيت جىلى بايلىقپەن مول ءونىم جىلى بولعاي»،-دەپ قۇتپان جىلىنىڭ بارشاعا قۇت سيلاۋىن تىلەيمىز.

  ءيت ادامزاتتىڭ جاقىن سەرىگى، وتە - موتە اتام زاماننان بەرى مال شارۋاشىلىعىن ءوزىنىڭ تىرشىلىگىنىڭ تىرەگى ەتىپ كەلگەن ۇلتىمىز جونىنەن العاندا، ءيت مال جانە ءۇي كۇزەتىپ، مال مەن جاندى جىرتقىشتان، ۇرى- قارىدان قورعاپ، جاپان دۇزدە جالعىز جارىم جۇرگەندە يەسىنە ەس بولىپ كەلگەن وپالى قولعاناتى.

  ادامدار قازىرگە دەيىن، ءيتتى اڭ ءيتى، مال باققىزاتىن ءيت، ءۇي قارايتىن ءيت، شانا سۇيرەيتىن ءيت، جارىس ءيتى، ساقشى ءيتى، ويىن ءيتى، ءجۇنى الىناتىن ءيت، ەرمەك ءيتى دەپ تۇرلەرگە بولىپ ىستەتىپ كەلەدى. 

  ءيا قادىرمەندى وقىرمان، بارشاعا قۇت باعىشتايتىن قۇتپان جىلىندا، كەيدە ىرىلداسىپ جاتاتىن كەيبىر ءيت مىنەزدەرىمىزدەن ارىلىپ، جاڭا داۋىردە جاڭاشا وي - ءورىسىمىزدى كەڭەيتىپ، بارلىعىمىز ءوز كاسىبىمىزگە بىلەك سىبانا كىرىسىپ ىستەپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ كۇيىن شەرتىپ، بەرەكەلى دە مەرەكەلى ءيت جىلىن جاراسىمدى دا تابىستى وتكىزۋگە تىلەكتەستىك بىلدىرەمىن.

  ءتىلشىنىڭ قىزمەت ورنى : ىلە وبلىستىق مادەنيەت، دەنەتاربيە، راديو- كينو - تەلەۆيزيا مەكەمەسى

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى