جەڭىسحان اسقار ۇلى، اۋاحان تۇراپ قىزى حابارلايدى. ساۋان اۋدانى نيۋجۋانزى مال فەرماسى قىزىلشوقى قىستاعىندا 235 وتباسى، 665 جان سان بار، مال شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتەدى. وتكەن زامانداعى ءداستۇرلى مال باعۋدى نەگىز ەتكەن مالشىلاردىڭ كوزقاراسى مەشەۋ. ءبىر ءبولىم مالشىلاردىڭ يدەياسىندا مەشەۋلىك كوزقاراسىنان ءالى دە ايىرىلا الماي، مالشىلاردىڭ جۇمىستانىپ، كىرىستەرىن ارتتىرۋ ارناسى تارايعان.
ساۋان اۋداندىق دامۋ جانە رەفورمالاۋ مەكەمەسىنەن نيۋجۋانزى مال فەرماسى قىزىلشوقى قىستاعىنا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار قىستاقتىڭ نەگىزگى احۋالىنا قاراي وتىرىپ، نىسان ارقىلى سۇيەمەلدەۋ جاساپ، كاسىپتەندىرىپ، باسقا سالاعا ويىستىرىپ اۋقاتتاندىرۋدى باستى ماقسات ەتىپ، ءتۇرلى كۇشتەردى بىرىكتىرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنا كومەكتەسىپ، اۋقاتتانۋ ارناسىن كەڭەيتىپ، پارمەندى تۇردە قىستاق تۇرعىندارىنىڭ اۋقاتتانۋ جولىن العا ىلگەرىلەتتى.
حالىقتى جۇمىستاندىرىپ اۋقاتتاندىرۋدا كوپىرلىك رول اتقاردى
قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار وتباسىلارىن ارالاپ احۋال ۇعىسۋ بارىسىندا، قىستاقتاعى تۇرعىنداردا ەڭبەككۇش كەم ەمەس ەكەندىگىن، ءتىل بايلىعىنىڭ كەمشىلىگىنەن، قىستاقتاعى تۇرعىندار جۇمىستانۋدىڭ ماڭىزدى ورايلارىنان ايىرىلىپ قالىپ، جۇمىستانۋ جولدارى توسىلىپ، وتباسىنان ۇزاپ شىعا الماي قالعاندىعىن بايقايدى.
قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار اۋدانداعى ءىرى كاسىپورىندار مەن بايلانىس جاساپ، كاسىپورىندارعا ادام ىستەتۋ جونىندەگى تالاپتارى مەن شارتتارىن تومەندەتىپ، مالشىلاردىڭ جۇمىستانۋىنا تاماشا وراي جاراتتى.
قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار ىلگەرىندى - كەيىندى شينتاي توقىماشىلىق كاسىپ ورنىمەن، يىڭيىڭ ونەركاسىپ باقشاسى جانە شينجياڭ توقىماشىلىق سەرىكتەستىگى سياقتى ون نەشە ورىنمەن بايلانىس جاساپ، كاسىپورىنداردى باستاپ كەلىپ قىستاقتان جۇمىس ورنىنا ادام قابىلداپ، ون نەشە ادامدى جۇمىسقا ورنالاستىردى. قىستاق تۇرعىنى سەرىك مۇقان ۇلى تەبىرەنگەن بەينەدە : «قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلاردى پارتيا بىزگە كومەكتەسۋگە جىبەرگەن، پارتيا مەن ۇكىمەتكە راقىمەت»،-دەدى.
قازىر قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار ءتىپتى دە كوپتەگەن كاسىپورىندار مەن بايلانىس جاساپ، قىستاقتاعى تۇرعىندارعا كومەكتەسىپ جۇمىستانۋى قيىن بولۋ ماسەلەلەسىن شەشىم ەتىپ، كوپتەگەن قىستاق تۇرعىندارىن كوڭىلدەگىدەي جۇمىستارعا ورنالاستىرىپ، ءتىپتى دە كوپتەگەن قىستاق تۇرعىندارىن سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋ ارمانىن ىسكە اسىرماقشى.
حالىققا قولايلى ەلەكتروندى ساۋدا جولىن اشىپ، اۋقاتتاندىردى
ەلەكتروندىق ساۋدانى اۋىزعا الار بولساق، كوپشىلىككە ونشا بەيتانىس ەمەس. الايدا، مال شارۋاشىلىق رايونى بولعان، ساۋان اۋدانى نيۋجۋانزى مال فەرماسى قىزىلشوقى قىستاعى ءۇشىن الىپ ايتقاندا، باسقاشا ءبىر دۇنيە بولىپ سەزىلەدى. تۇتاس قىستاق بويىنشا بىردە - ەكىلى شاعىن دۇكەن بار، زاتتىڭ ءتۇرىنىڭ تولىق بولۋىنان اۋىز اشۋعا بولمايدى، باعاسى دا جوعارى.
قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار قىستاقتان كىشكەنە دۇكەن اشقان مالشى بۇرقان شايماردان ۇلى مەن اڭگىمەلەسىپ، وعان كومەكتەسىپ ونىڭ كىشكەنە دۇكەنىنە بىرلەستىرىپ، ەلەكتروندىق ساۋدا دۇكەنىن اشۋىنا قولعابىس ەتەتىندىگىن ايتادى ءارى بۇرقان شايماردان ۇلى ءۇشىن الىپ ايتقاندا، قىستاقتاعى تۇرعىندار ءۇشىن ءوزىنىڭ شاماسىنىڭ كەلگەنىنشە ءتىپتى دە كوپ ناقتىلى ىستەر ىستەپ بەرۋى ءوزىنىڭ ناقتىلى رولىن ساۋلەلەندىرىپ، تىلەگىن بەينەلەدى. ول قىزمەت اترەتىندەگى كادرلاردىڭ ويىن بىلگەننەن كەيىن دەركەزىندە ماقۇلدىق بىلدىرەدى.
قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار دەركەزىندە اتتانىسقا كەلىپ، قىستاق ەكى كوميتەتىندەگى كادرلاردى ەرتىپ، اۋداندىق ەلەكتروندىق ساۋدانى ينفورماتسيالاندىرۋ كوميتەتىنە كەلىپ قاتىستى راسمياتتارىن سۇراپ ۇعىسىپ، جابدىق جانە تەحنيكالىق جاقتان قولداپ - قۋاتتاۋىنا يە بولادى، «قۇلشىنعانعا قۇت ۇيىر»،- دەگەندەيىن، كوپ جاقتىلى ىزدەنىستەر جاساۋ ارقىلى، ەلەكتروندىق ساۋدا دۇكەنى ەڭ اقىرىندا بۇرقان شايماردان ۇلىنىڭ كىشكەنتاي دۇكەنىنە تياناقتاندىرىلدى، قازىر دۇكەننىڭ ساۋداسى جاقسارىپ كەتتى، ينتەرنەت ساۋداسى دا مالشىلارعا اقىرىن - اقىرىن جالپىلاسا باستادى.
«شىنىمەنەن قولايلى ەكەن، ەكى كۇننىڭ الدىندا ينتەرنەتتەن العان ساقال العىش ماشينام، بۇگىن قولىما ءتيدى، وتە تەز ەكەن ءارى ساپاسى جاقسى، باعاسى ارزان ەكەن»،-دەدى قىستاق تۇرعىنى بايدوللا كۇلىپ تۇرىپ.
حالىققا ءتيىمدى نىسان مالشىلاردىڭ قيىنشىلىعىن شەشىم ەتتى
قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار وتباسىلارىن ارلاپ احۋال ۇعىسۋ ارقىلى، قىستاقتاعى تۇرعىنداردىڭ وتىرىقتانعان ورنى تاۋلى رايوندا بولعاندىقتان اۋىز سۋ ماسەلەلەسى شەشىم ەتىلۋى قيىن بولعان، قىستاقتاعى ءبىر ءبولىم جايلىمدىق جەر قورشالماعان، كورشى قىستاقتار مەن شەكاراسى اشىق بۇلىنبەگەندىكتەن مال باعۋ بارىسندا داۋ - شار كوپ تۋىلعان، مال شارۋاشىلىق جايلىمدارىنا باراتىن جولدار كونەرىپ توزىپ كەتكەندىكتەن ادام مەن مالدا حاۋىپ كوپ تۋىلىپ، جاسىرىن حاۋىپ - قاتەر ساقتالعان.
مىنە وسىنداي ماڭىزدى قيىن ماسەلەلەرگە قاراتا قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلار دەركەزىندە اتتانىسقا كەلىپ، قىستاق ەكى كوميتەتىندەگى باسشى كادرلار مەن كەڭەس جينىن اشىپ، ءادىس - امال قاراستىرۋ مەن بىرگە وزدەرىن قىستاققا جىبەرگەن ورىننىڭ ابزالدىلىعىنان پايدالانىپ، جوعارى ورىندار مەن سايكەسىپ، ناقتىلى جاعدايدى جوعارى ورىندارعا مالىمدەپ، كوبىرەك قاتىستى ورىندارعا بارىپ سايكەستى قىزمەتتەر ىستەپ، سۋ ىستەرىن باسقارۋ مەكەمەسى، مال شارۋاشىلىعى مال دارىگەرلىك مەكەمەسى، جايلىمدى باسقارۋ مەكەمەسى قاتارلى ورىندار مەن سايكەسىپ، اۋىز سۋ قۇرىلىسىن جەتكىزۋ نىسان قارجىسىنا، 70 مىڭ مۋ جايلىمدى قورشاۋ نىسان قۇرىلىسىنا، جانە 8 كيلومەتر جول جوندەۋ نىسان قۇرىلىسىنا قول جەتكىزدى.
قازىر قىزىلتوبە قىستاعىنىڭ اۋىز سۋ قۇرىلىسىن جەتكىزۋ نىسان قۇرىلسى سالىنۋ ۇستىندە. بۇل قۇرىلىسى اقىرلاسقاننان كەيىن قىستاقتاعى نەشە جۇزدەگەن جان سانىنىڭ اۋىز سۋ ماسەلەلەسى تۇبەگەيلى شەشىم ەتىلەدى.
«قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىندەگى كادرلارعا راقىمەت، ءبىزدىڭ كوپ جىلداردان بەرى ارمانداپ كەلگەن قيىن ماسەلەلەرىمىزدى شەشىم ەتىپ بەردى، ەندى بۇدان كەيىن ءبىز اۋىز سۋ پايدالانۋدان الاڭدامايتىن بولدىق»،-دەدى قىستاق ەكى كوميتەتىنىڭ باستىعى تالعات پايزوللا ۇلى.
قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، قىستاق ءبىرىنشى شۋجيى لي يوڭفي : «ءبىزدىڭ ىستەگەن ىستەرىمىزگە قاراتا، قىستاق تۇرعىندارى ماقۇلدىق ءبىلدىردى، الايدا، ءبىزدىڭ ىستەگەن ىستەرىمىز ءالى دە جەتەرسىز، ءبىز تاعى دا جالعاستى تىرىسشاڭدىق كورسەتۋىمىز كەرەك. قىزمەت اترەتىندەگى كادرلاردىڭ جوسپارى — ساۋان اۋدانىنىڭ ەرەن قابىرعا تاۋىنىڭ باۋرايىن وزگەشە ساياحات ورنى ەتىپ قۇرىپ شىعۋ. ۇلى جوسپارى ابزالدىلىعىنان پايدالانىپ، قىزىلشوقى قىستاعىن وسى ساياحات ورنىنىڭ بويىنداعى نەگىزگى ءبىر ءتۇيىنى ەتىپ قۇرىپ شىعىپ، وسى اراداعى بارلىق مالشى وتباسىلارىن، اۋىل شاتتىعى ساياجايىن اشىپ، مالشىلاردى ءداستۇرلى مال باعۋ شارۋاشىلىعى مەن شۋعىلدانۋدان ازات ەتىپ، ساياحات كاسىبىنە سۇيەنىپ اۋقاتتانۋعا باستاماشىلىق ەتەمىز»،-دەدى.
تىلشىلەردىڭ قىزمەت ورنى : ساۋان اۋداندىق مادەنيەت، دەنەتاربيە مەكەمەسى
