شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 6 - كۇنى شىجياجۋاڭنان بەرگەن حابارى (ءتىلشى شۇي سۋپەي). «ءبىزدىڭ قازىرگى باقىتتى تۇرمىسىمىز جي جىنتۇڭ سياقتى سانسىز توڭكەرىستىك قۇربانداردىڭ ارقاسىندا كەلگەن»، - دەدى جي جىنتۇڭ قۇرباننىڭ اتا مەكەنى حىبەيدىڭ ساڭشيان اۋدانى لاڭىركوۋ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى جاڭ شۋچين، ول: ادامدار وتان نامىسىن ۇمىتپاي، قاستەرلەۋدى ۇيرەنىپ، توڭكەرىستىك قۇربانداردىڭ ىزىمەن العا ىلگەرىلەپ، توڭكەرىس رۋحىن جالعاستىرۋ كەرەك، - دەدى.
جي جىنتۇڭ، 1901 - جىلى 5 - ايدا حىبەيدىڭ ساڭشيان اۋدانىندا تۋعان. 1919 - جىلدىڭ كوكتەمىندە بەيپيڭگە كەلىپ تۇرمىس كەشىرىپ، سول كەزدەگى «4 - مامىر قوزعالىسىنىڭ» ىقپالىنا تەرەڭ ۇشىراپ، وتانشىل جاۋىنگەر بولۋدى مۇرات تۇتادى، سول جىلى فىڭ يۇيشياڭنىڭ قوسىنىنا كىرىپ، كەيىن باۋديڭ قۇرلىق ارميا وفيتسەرلەر مەكتەبىنەن وقۋ بىتىرەدى. 1924 - جىلى 10 - ايدا ول فىڭ يۇيشياڭعا ىلەسىپ، پارامەن سايلانىپ شىققان زۇڭتۇڭ ساۋ كۇندى اۋدارىپ تاستاۋدىڭ بەيجيڭ ساياسي وزگەرىسىنە قاتىناسىپ، مانچيڭنىڭ تاقتان تۇسكەن پاتشاسى پۋيدى وردادان قۋىپ شىعىپ، فىڭ يۇيشياڭنىڭ ءمان بەرۋىنە يە بولادى دا، ىلگەرىندى - كەيىندى پايجاڭدىقتان بىرتىندەپ لۇيجاڭدىققا دەيىن وسەدى. 1926 - جىلى 9 - ايدا فىڭ يۇيشياڭ قوسىنىنىڭ ۋيۋانداعى سەرت بەرۋ جينالىسىنا قاتىناسىپ، گومين بىرلەسكەن ارمياسى 14 - شىسىنىڭ باستىعى بولىپ تاعايىندالىپ، سولتۇستىككە جورىق سوعىسىنا قاتىناسادى.
1931 - جىلى جي جىنتۇڭ گومينداڭ 26 - باعىت ارمياسىنىڭ 74 - لۇيىنىڭ باستىعى بولىپ تاعايىندالادى. 18 - قىركۇيەك ۋاقيعاسىنان كەيىن، ول جياڭ جيەشىنىڭ جاپونعا قارسىلىق كورسەتپەۋ باعىتىنا جانە «كوممۋنيستىك پارتيانى قورشاپ جويۋ» ساياساتىنا ايقىن قارسى تۇرىپ، تالاي رەت 74 - لۇيدىڭ كوماندير - جاۋىنگەرلەرىنە ءسوز سويلەپ: «مەملەكەتتىڭ گۇلدەنۋى مەن زاۋالعا بەت الۋىندا ءبىزدىڭ دە جاۋاپكەرشىلىگىمىز بار. ءبىز وتانى ويراندالعان قۇل بولماۋعا ءتيىسپىز، ءبىز ءوزىمىزدى الۋەتتەندىرىپ، وتان ءۇشىن كەك الىپ، وتاننىڭ تەرريتورياسى مەن يەلىك ۇقىعىن قايتارىپ الۋىمىز كەرەك!»، «بىزدە ەرلىك بولۋى كەرەك، سولتۇستىككە قايتىپ بارىپ، باتىلدىقپەن جاپون ارمياسىنا سوققى بەرەيىك!» دەيدى. ول باستاماشىلىقپەن جياڭ جيەشىعا كوپتىڭ اتىنان تەلەگرامما جولداپ، سولتۇستىككە قايتىپ جاپون ارمياسىمەن شايقاس جاساۋدى تالاپ ەتەدى. جياڭ جيەشى 26 - باعىت ارمياسىنا قىزىل ارميانى ۇزدىكسىز «قورشاپ جويۋعا» قاتاڭ بۇيىرىپ، «جاپونعا قارسى تۇرامىز دەپ كوكىگەندەر ولتىرىلەدى» دەيدى. بۇل جي جىنتۇڭ سياقتى 26 - باعىت ارمياسىنداعى كوماندير - جاۋىنگەرلەردىڭ گومينداڭنىڭ، جياڭ جيەشىنىڭ كەرتارتپا ساياساتىنا دەگەن نارازىلىعىن ونان ارى كۇشەيتەدى.
ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا جانە پارتيا ۇيىمىنىڭ ىلگەرىلەتۋىندە، 1931 - جىلى 12 - ايدىڭ 14 - كۇنى جي جىنتۇڭ جاۋ بوشىڭ، دۇڭ جىنتاڭ، حۋاڭ جۇڭيۋە قاتارلىلارمەن بىرگە ايگىلى نيڭدۋ كوتەرىلىسىن قوزعاپ، 26 - باعىت ارمياسىنىڭ 17 مىڭ كوماندير - جاۋىنگەرىن باستاپ تۇنەكتەن قۇتىلىپ، دۇرىس جولعا تۇسەدى، ولار قىزىل 1 - باعىت ارمياسىنىڭ 5 - جۇنتۋانى بولىپ وزگەرتىلەدى، جۇڭحۋا سوۆەتتىك رەسپۋبليكاسى ورتالىق توڭكەرىستىك اسكەري ىستەر كوميتەتى جي جىنتۇڭدى قىزىل 5 - جۇنتۋاننىڭ باس قولباسشىلىعىنا، شياۋ جينگۋاڭدى قىزىل 5 - جۇنتۋاننىڭ ساياسي كوميسسارلىعىنا تاعايىندايدى.
كوتەرىلىس جاساعاننان كەيىن كوپ ۇزاماي جي جىنتۇڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولۋ تالابىن قويادى. 1932 - جىلى 1 - ايدا جۋ دى مەن جوۋ ىنلايدىڭ تانىستىرۋىمەن، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەكىتۋىمەن جي جىنتۇڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولادى.
پارتيانىڭ باسشىلىعىندا رەتتەپ قۇرىپ جاتتىقتىرۋدان كەيىن، قىزىل 5 - جۇنتۋان الدىڭعى شەپكە اتتانىپ، «قورشاپ جويۋعا» قارسى تۇرۋ سوعىسىنا اتتانىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى گانجوۋ، لۇڭيان، جاڭجوۋ، شۇيكوۋ سياقتى ماڭىزدى شايقاستارعا قاتىناسادى. اسىرەسە، شۇيكوۋ شايقاسىندا قىزىل 5 - جۇنتۋان جاۋمەن قيان - كەسكى شايقاسىپ، توتەنشە ەرجۇرەك، قايسار جاۋىنگەرلىك ستيل كورسەتەدى. قىزىل 5 - جۇنتۋان ورتالىق قىزىل ارميانىڭ قۋاتتى قوسىنىنا اينالادى، جۇنتۋاننىڭ باس قولباسشىسى جي جىنتۇڭ ەلدەن ەرەك ەڭبەك ءسىڭىرىپ، تالاي رەت ايرىقشا ۇلەس قوسادى.
1932 - جىلى 8 - ايدا پارتيا ىشىندەگى «سولشىلدىق» قاتەلىگىنىڭ ىقپالىنان، جي جىنتۇڭ جازىقسىز كەرى توڭكەرىسشىل ەلەمەنت دەپ قارالىپ، تۇرمەگە تۇسەدى. 1934 - جىلى 10 - ايدا ورتالىق قىزىل ارميا ۇزاق جورىققا اتتانۋدىڭ الدىندا جي جىنتۇڭ جياڭشي ولكەسى رۇيجين اۋدانى يەپيڭ قىستاعىندا قاتە ولتىرىلەدى، قۇربان بولعان كەزدە ول نەبارى 33 جاستا بولاتىن.
1981 - جىلى 12 - ايدا نيڭدۋ كوتەرىلىسىنىڭ 50 جىلدىعىن ەسكە العاندا «حالىق گازەتى»، «ازاتتىق ارميا گازەتى» ىلگەرىندى - كەيىندى شياۋ جينگۋاڭ قاتارلى ساقا جولداستاردىڭ ماقالاسىن جاريالاپ، جي جىنتۇڭنىڭ توڭكەرىستىك ەڭبەكتەرىن ءادىل باعالاپ، ونى اقتاپ شىقتى.
