ءتىلشىمىز شى شين
گۋدۇك ءۇنى كوتەرىلدى، پاراۆوزشى شيە حىڭ جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىن ايداپ باتىسقا جول الىپ، ازيا - ەۆروپا قۇرلىعىن ەندەي ءوتىپ، شينجياڭنىڭ دامۋ تىنىسىن الىسقا جەتكىزەدى. شيە حىڭ پاراۆوزدان الىسقا كوز تاستادى، كوزىنە ەلەستەگەنى جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ دامۋى مەن جەتىلۋى بولدى.
شيە حىڭنىڭ كوز الدىنا كەلگەنى − شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتكەن ايتۋلى تۋىندىسى ەدى.
«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ايبىندى دابىلىنىڭ قاعىلۋىنا ىلەسە، شينجياڭ رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى قوزعاۋشى كۇش ەتىپ، قاتىناس تورابى، ساۋدا زات اينالىمى، فينانس، مادەنيەت، عىلىم، وقۋ - اعارتۋ جانە ەمدەۋ سىندى بەس ءىرى ورتالىق قۇرىلىسىن تۇتقا ەتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتتى.
ۋاقىتپەن جارىسىپ، جوبانى ورىنداۋعا اتتاندى
12- ايدىڭ 1 - كۇنى ءۇرىمجى جالپىلىق قورعامالى باجى رايونىنداعى شينجياڭ كىميڭ ۇن شارۋاشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ءوندىرىس سەحىندا ۇندى ارالاستىرۋ، جانشۋ، كەپتىرۋ، قوراپتاۋ جۇمىستارى قاربالاس ىستەلۋدە، قازاقستاننان كەلگەن ءبيداي تالقانى بۇكىلدەي اۆتوماتتى وسى ءوندىرىس لەنياسىندا وزگەرىستى باستان كەشىردى.
كىميڭ ۇن شارۋاشىلىعى ءۇرىمجى جالپىلىق قورعامالى باجى رايونىنا العاشقى توپتا ورنالاسقان كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى. «شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون بولۋداي وزىندىك باۋرامدىلىعى ءبىزدىڭ شينجياڭنان زاۆود قۇرۋىمىزعا سەبەپ بولدى»، - دەيدى وسى سەرىكتەستىكتىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار باس ديرەكتورى ۋي يۇيجۇن.
ءۇرىمجى جالپىلىق قورعامالى باجى رايونى − ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىق پورت رايونىنىڭ (تومەندە قىسقارتىلىپ قۇرلىق پورتى دەلىنەدى) ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى، سونداي - اق شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرۋداعى ايقىن بەلگىسى سانالادى.
ەرەكشە وڭىرلىك ابزالدىلىعى سەبەپتى، شينجياڭ جۇڭگونىڭ باتىسقا ەسىك اشۋداعى تەرەزەسى بولدى. 2014 - جىلى باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتكەن: جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋدا شينجياڭنىڭ كەم بولسا بولمايتىن ورنى مەن رولى بار، وسى تاريحي ورايدى مىقتاپ يگەرىپ، وڭىرلىك سىرتقا ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن مەملەكەتتىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرىلىسىمەن، باتىسقا ەسىك اشۋ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋىمەن توعىستىرۋ كەرەك. 2015 - جىلى «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن جانە 21 - عاسىرداعى تەڭىز جىبەك جولىن بىرگە قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ جوباسى مەن ارەكەتى» شينجياڭدى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون ەتىپ ايقىن تۇراقتاندىرعان.
وڭنان سوققان جەلگە جەلكەن تۇزەپ، باتىلدىقپەن الدا ءجۇردى.
تاپتىرماس كەلەلى ورايدى مىقتاپ يگەرگەن شينجياڭ ساياساتتاردى بايلانىستىرۋدى، قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋدى، ساۋدانى ىركىلىسسىزدەندىرۋدى، قارجىنى اينالىمعا سالۋدى جانە حالىق تىلەگىن توعىستىرۋدى ارقاۋ ەتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى وزەكتى رايون قۇرىلىسىمەن بايلانىستىرىپ، رەفورمانى جالپى بەتتىك تەرەڭدەتۋدى، ەسىك اشۋدى جالپى بەتتىك كەڭەيتۋدى ىلگەرىلەتتى.
«شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرۋ جونىندەگى جەتەكشى پىكىر»، «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرىلىسىنىڭ دامۋ بايانداماسى (2018 - جىل)» سياقتىلار ىركەس - تىركەس جاريالاندى. وتكەن بىرنەشە جىلدا، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋدىڭ جالپى تۇلعالىق ورنالاستىرۋى ورىندالىپ، «ۇلكەن نوباي» قالىپتاستى، شينجياڭ وسى «ۇلكەن نوبايدا» ۋاقىتپەن جارىسا، اسقاق رۋحپەن ۇدەرە العا تارتىپ، وزەكتى رايوننىڭ تىڭ دامۋلارىن سومدادى.
ساياساتتاردى بايلانىستىرۋ، قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋ، ساۋدانى ىركىلىسسىزدەندىرۋ، قارجىنى اينالىمعا سالۋ جانە حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ قۇرىلىسى سۇبەلى تابىستارعا قول جەتكىزدى
2016 - جىلى 5 - ايدىڭ 26 - كۇنى ءۇرىمجى جيناۋ - جونەلتۋ ورتالىعىندا تۇڭعىش جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى قاتىنادى. جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى قاتىناعاننان بەرى كولەمى ۇزدىكسىز كەڭەيدى، 2016 - جىلى 11 - ايدا كۇنىنە ءبىر پويەز تۇراقتى قاتىناۋدى، 2017 - جىلى كۇنىنە 2 پويەز تۇراقتى قاتىناۋدى جۇزەگە اسىردى، بيىل، ەڭ كوپ بولعاندا، ءبىر كۇندە 5 كەزەكشى پويەز قاتىنادى. شينجياڭ جۇڭتاي توبىنىڭ ورىنباسار باس ديرەكتورى لي لياڭفۋ بىلاي دەدى: قۇرلىق پورتى رايونى مەن ەل ءىشى - سىرتىنداعى زات اينالىم توراپتارى ىشتەي جانە سىرتتاي بىرلەسىپ قيمىلداپ، ءار كۇنى 24 ساعات بويى يمپورت - ەكسپورت تاسىمالىن ۇيىمداستىرۋ جانە كەدەننەن وتكىزۋ سياقتى «جەلىلەس» جالپىلىق قىزمەت وتەپ، كاسىپورىنداردىڭ ەكسپورتتاعى باسەكەلىك قۋاتىن كۇشەيتتى.
وزەكتى رايوننىڭ بەس ءىرى ورتالىعىن قۇرۋ نىق قاداممەن ىلگەرىلەتۋدى قاجەت ەتەدى، مۇندا ساۋدا زات اينالىمى ورتالىعى قامال الۋ ءتۇيىنى بولماق.
2015 - جىلى شينجياڭ نازاردى ساۋدانىڭ ىركىلىسسىزدىگىنە شوعىرلاندىرىپ، قۇرلىق پورتى رايونى قۇرىلىسىن باستاعان. 2 جىلدان استام ۋاقىت دامۋ ارقىلى قۇرلىق پورتى رايونىنىڭ «زات توپتاۋ، باقشا قۇرۋ، كاسىپ سالالارىن شوعىرلاندىرۋ» قابىلەتى ۇزدىكسىز كۇشەيىپ، ءتۇرلى فاكتورلار جەدەل توپتالىپ، وزەكتى رايوننىڭ ساۋدا زات اينالىم ورتالىعىنىڭ ماڭىزدى قوزعالتقىشىنا اينالدى.
شينجياڭنىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ تۇعىرى قۇرىلىسى دا تەز قارقىندى جەلىگە ءتۇستى.
1988 - جىلعا قايىرىلا قاراساق، ورتالىق شينجياڭنىڭ شەتەلدەگى وكىلەتتى ەكونوميكالىق قۇرىلىمدارىنا تەكسەرۋ - بەكىتۋ ۇقىعىن بەرىپ، قورعاس شەكارا وتكەلىن ءۇشىنشى ەل ازاماتتارىنا اشىق ۇستاۋدى بەكىتتى. ساپالى تۇقىم سەبىلىپ، مول ءونىم الىندى. بۇگىنگى كۇنى، ءتىپتى كوپ ادام قورعاس سىندى جۇڭگونىڭ باتىسقا ەسىك اشقان وسى ءبىر «سىناق اتىزى» ارقىلى شينجياڭنىڭ حالىقارالانۋعا تاستاعان اياق دۇبىرىنە قۇلاق ءتۇردى.
سونىمەن بىرگە، قاراقاش - حوتان - لوپ تاس جول نىسانى سالىنىپ ءبىتىپ، اۆتوموبيل قاتىناپ، بۇكىل شينجياڭنىڭ بارلىق ايماق، وبلىس، قالاسى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جول داۋىرىنە ءوتتى؛ قارامايلى - شاۋەشەك تەمىر جولىنىڭ تەمىرتامنان شاۋەشەككە دەيىنگى بولىگى، گولمۇد - كورلا تەمىر جولى (شينجياڭ بولىگى) سياقتى نىسان قۇرىلىستارى تەزدەتىلدى؛ قۇلجا، اقسۋ اۋەجايلارىن وزگەرتىپ سالۋ، كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى جۇمىس باستادى، ءۇرىمجى اۋەجايىن وزگەرتىپ سالۋ، كەڭەيتىپ سالۋ نىسانىنىڭ ورىندالارلىق زەرتتەۋ مالىمەتى مەملەكەتتىڭ بەكىتپە جاۋابىنا يە بولدى...
ۇلكەن ۇلاستىرۋ ءىرى دامۋعا جەتەكشىلىك ەتتى. 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىندە شينجياڭنىڭ 25 ءتۇيىندى كاسىپورنى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى 13 مەملەكەتتىڭ 29 كاسىپورنىمەن 29 سىرتقى ساۋدا توقتامىنا، كەلىسىمىنە قول قويىسىپ، ساۋدا جالپى سوماسى 10 ميلليارد 488 ميلليون يۋانعا جەتتى.
گۋمانيتارلىق اۋىس - ءتۇيىستىڭ جاڭا تاراۋى جازىلدى
جۋىقتا، قازاقستاننىڭ الماتى وبلىسىنداعى تۇمارىس حالىقارالىق ساياحات سەرىكتەستىگىنىڭ باسالقاسى راۋشان شامىل جۇڭگولىق ساياحاتشىلارعا ۆيزا اشۋمەن قاربالاس. راۋشان بىلاي دەدى: ساياحات سەرىكتەستىگىمىز قۇلشىنا شارت - جاعداي جاراتىپ، جۇڭگولىق ساياحاتشىلاردى قازاقستانعا كەلىپ ۇلتتىق سالت - سانا ساياحاتى، ەكولوگيا ساياحاتى، ساياتشىلىق ساياحاتى سياقتىلاردى سەزىنۋگە باۋراۋ ءۇشىن كۇش سالۋدا.
وزەكتى رايون قۇرىلىسىنىڭ ىلگەرىلەتىلۋىنە ساي، جۇڭگونىڭ شينجياڭى مەن جەلى بويىنداعى ەلدەردىڭ مادەنيەت، عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋ، ساياحات، ەمدەۋ سياقتى سالالارداعى سەلبەستىگى، اۋىس - ءتۇيىسى اناعۇرلىم جيىلەدى.
ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، بيىل الدىڭعى 10 ايدا بۇكىل رايونىمىز ەلىمىز ءىشى - سىرتىنداعى ساياحاتشىلاردان جيىنى 143 ميلليون 947 مىڭ 500 ادام (رەت) قابىلداپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %38.72 ارتقان؛ ساياحاتتىق جالپى تۇتىنۋ 245 ميلليارد 946 ميلليون يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %40.06 ارتقان. مۇنىڭ ىشىندە شەكارادان كىرگەن ساياحاتشى سانى 2 ميلليون 364 مىڭ 200 ادامعا (رەت) جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %11.86 ارتقان.
عىلىم - تەحنيكا جاعىندا، «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ سىناق رايونىنىڭ جالپى تۇلعالىق اتقارۋ جوباسىن (2020 − 2018)» باسىپ تاراتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ سىناق رايونى قۇرىلىسىندا بەلسەندى تابىستارعا قول جەتكىزدى.
ەمدەۋ جاعىندا، شينجياڭ «جىبەك جولى سالاماتتىق تالقى مىنبەرى» تاقىرىبىندا 21 رەت قيمىل وتكىزدى، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق شيپاحاناسى، شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى 1 - شيپاحانا، اۆتونوميالى رايوندىق ۇيعۇر شيپاگەرلىگى شيپاحاناسى سياقتى 12 شيپاحانا شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى شيپاحانالار سەلبەستىك وداعىنا رەسمي قوسىلىپ، 1 - توپتاعى مۇشە ورىندارعا اينالدى.
فينانستىق قىزمەت وتەۋدەن جاڭالىق اشۋ جاعىندا، 10 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن، جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارا سەلبەستىك ورتالىعىنداعى سىناق ءتۇيىن بانكەلەرى حالىق اقشاسى جاڭا ەسەپتەرىنەن جالپى 104ىن اشىپ، شينجياڭنىڭ كاسپورىندارىنا، جۇڭگو جاق وڭىردە تىركەۋگە الدىرعان كاسىپورىندارعا، سونداي - اق شەكارا سىرتىنداعى بانكەلەرگە ءتۇرلى قارجى توپتاۋ جۇمىستارىن ءبىتىرىپ بەرىپ، شينجياڭنىڭ جەرگىلىكتى ورنىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا قارجى قوسۋ، ەنەرگيا بايلىعىن اشۋ، ءوندىرىس سيپاتتى كاسىپورىنداردىڭ ءوندىرىس - تيجارات جۇرگىزۋى، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسى جانە سەلبەستىك ورتالىعىن اشۋ - قۇرۋ سياقتى جاقتاردا بەلسەندى رول اتقاردى.
رەفورما كىدىرمەيدى، ەسىك اشۋ اياق الىسى توقتامايدى. اۆتونوميالى رايوننىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسى كەڭسەسىنىڭ جاۋاپتىسى بىلاي دەدى: كەلەر ساتىدا، شينجياڭ وزەكتى رايوندى جوعارى ساپامەن قۇرۋ سىندى وسى نەگىزگى تالاپتى مىقتاپ يگەرىپ، وزەكتى رايوننىڭ ساۋدا زات اينالىمى ورتالىعىن قامال الۋ ءتۇيىنى، نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى مەن ءوندىرىس قۋاتى سەلبەستىگىن ءتۇيىن ەتىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىنىڭ «نازىك سىزباسىن» ويداعىداي سالۋعا كۇش سالادى.
