شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى گۋان چياۋچياۋ
شينجياڭ كەدەيلەردى باسقا جەرگە كوشىرىپ سۇيەمەلدەۋ شاراسىن جولعا قويىپ، 160 مىڭ كەدەي ەگىنشى - مالشىنى «جۇتاڭ ۇيدەن» كوشىرىپ، ولاردىڭ ۇستىرتتەگى تاۋ قويناۋلارىنان جانە ءشول دالادان جاسىل القاپتارعا، جازىقتارعا كوشىپ قونىستانۋىنا كومەكتەسىپ، كەدەيلىك ماسەلەسىن بىرتىندەپ شەشتى.
شينجياڭ «ەڭ تومەنگى شەكتە كومەكتەسۋ» ساياساتىن ۇزدىكسىز، ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، نىسان قارجىسىن توپتاۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ەڭ تومەنگى شەكتە قامتاماسىز ەتۋ نىسان قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، قوعامدىق قىزمەت وتەۋمەن قامداۋدى كەڭەيتىپ، ەڭ تومەنگى شەكتە قامتاماسىز ەتۋ قۋاتىن كۇشەيتىپ، نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدىڭ بىركەلكى بولۋىن ىلگەرىلەتتى.
نەگىزدىك شارت - جاعدايى ءالسىز، ارنا بايلىعى جەتكىلىكسىز بولۋ سياقتى ولقىلىقتاردىڭ تولىقتانۋىنا ىلەسە، شينجياڭ كاسىپتى دامىتۋدىڭ جاڭا ورايىن، كاسىپتىڭ تيبىن وزگەرتۋدىڭ جاڭا جولىن تاۋىپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋ بەلسەندىلىگىن جانداندىردى، كاسىپ دامۋىنىڭ باياندىلىعى دا قامتاماسىز ەتىلدى.
مەعۇرىپ مۇراپ وتباسى قاربالاس تا قۇتتى ءبىر قىستى وتكىزدى. كوكتەم ءالى كەلە قويعان جوق، جىلىتقىش پار قول كۇيدىرەتىندەي ىستىق، كونە جۇرتتا قالعان شيكى تەمىردەن جاسالعان پەش كەزىندەگى جۇپىنى تىرشىلىكتىڭ ەستەلىگىنە اينالعان.
ورتالىق پەن شينجياڭعا كومەكتەسەتىن ولكە، قالالار سياقتى كوپ جاقتاعى كۇشتەردىڭ قولداۋىندا، شينجياڭ وڭتۇستىك شينجياڭداعى اۋىر كەدەي وڭىرلەردە كاسىپ ارقىلى كومەكتەسۋ، ەڭبەككۇشتەردى باسقا كاسىپكە ويىستىرىپ جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، وقۋ - اعارتۋمەن، ەمدەۋمەن كەشەندى قامتاماسىز ەتۋ سياقتى حالىققا ءتيىمدى ءبىر قىدىرۋ شارالاردى اتقاردى، مەعۇرىپ مۇراپ سياقتى كەدەيلىكتەن ارىلىپ، تۇرمىس دەڭگەيى كورنەكتى جاقسارعان ادامدار بارعان سايىن مولايدى.
كەدەيلىكتەن ارىلىپ، «جۇتاڭ ۇيدەن» كوشىپ شىقتى
80 - جىلداردىڭ تۇلەكتەرى مەعۇرىپ مۇراپ پەن راناگۇل قاھارمان ەرلى - زايىپتى ەكەۋى بۇرىن «تاۋلى وبلىس» اتالعان قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسىندا تۇرمىس كەشىرىپ كەلگەن. تاۋلى القاپتىڭ اۋدانى %95تەن اساتىن بۇل ارا شوعىرلى، تۇتاسقان اۋىر كەدەي ءوڭىر ەدى.
«ءار جىلى 5 - ايدان 7 - ايعا دەيىن، تاۋدا تاسقىن، لاي كوشكىنى سياقتى گەولوگيالىق اپاتتار ۇنەمى تۋىلىپ، ۇيلەردى سۋ الىپ، جەر ويراندالادى»، - دەدى مەعۇرىپ مۇراپ.
2018 - جىلى 7 - ايدا جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن، مەعۇرىپ مۇراپ وتباسى كۇنلۇن تاۋىنىڭ قويناۋىنان 94 كيلومەتر شالعايداعى قاشقار ايماعى پوسكام اۋدانى تۇڭ - ان اۋىلىنا كوشىپ كەلدى.
80 شارشى مەترلىك جاڭا ءۇي، 300 شارشى مەترلىك اۋلا، 40 شارشى مەترلىك جىلى قورا، سونداي - اق تولىق جابدىقتالعان قيمىل ورتالىعى، ەمحانا، باستاۋىش مەكتەپ، بالاباقشا بار، تاۋداعى كونە قىستاقتىڭ توزىعى جەتكەن كورىنىسىمەن سالىستىرعاندا، بۇل ارادا قۇبىر سۋى تارتىلعان، ەلەكتر جەتكەن، قاتىناس قولايلى.
«ەڭ قولايلىسى تازالىق بولمەسى بار، بۇرىن تاۋدا جەر دارەتحاناسىنا وتىراتىنبىز، قۇجىناعان قالىڭ شىبىننان دا قۇتىلدىق، قۇبىر سۋى تارتىلعاندىقتان، وزەننەن سۋ اكەلمەيتىن بولدىق»، - دەدى راناگۇل قاھارمان.
بۇل وتباسىنداعى 5 جاننىڭ ىشىندە ەڭ زور وزگەرىس ولاردىڭ 3 بالاسىندا بولدى، جاڭا مەكتەپ، جاڭا قۇرىلعى ولاردىڭ ۇيرەنۋ، جاتاق ورتاسىن بارىنشا جاقسارتتى.
«بالالار تاۋدان ءتۇسىپ، كوپ اداممەن تانىسىپ، كوز اياسى كەڭەيدى، ۇيرەنۋ جونىندە پىكىر الماستىرۋدان سىرت، قازىر بارلىعىنىڭ ءوز - ءوز ارمانى بار، بىرەۋى اسكەر، بىرەۋى شيپاگەر بولعىسى كەلەدى، مۇندايدى ولاردىڭ اۋزىنان بۇرىن مۇلدە ەستىپ كورمەگەنمىن»، - دەدى راناگۇل قاھارمان تەبىرەنە.
ەسىك الدىنان ەرلى - زايىپتىلار مەتال بۇيىمدار، تازالىق جابدىقتارى، قۇرىلىس ماتەريالدارى دۇكەنىن اشىپ، ورنىقتى كىرىسكە يە بولدى، كەدەيلىكتەن ارىلۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە يە بولدى، وتباسىنىڭ كەلەشەك دامۋ جوسپارىن جاسادى. «قازىر كۇنىنە كىرىس كىرەدى، كوبىرەك اقشا ساقتاپ، كەيىن بالالار داشۋەگە شىققاندا ىستەتەمىز»، - دەدى مەعۇرىپ مۇراپ.
«ءبىر ءوڭىردىڭ جەر - سۋى وسى وڭىردەگى ادامداردى اسىراي المايدى» سىندى جاعدايعا مەڭزەس، شينجياڭ كەدەيلەردى باسقا جەرگە كوشىرىپ سۇيەمەلدەۋ شاراسىن جولعا قويىپ، 160 مىڭ كەدەي ەگىنشى - مالشىنى «جۇتاڭ ۇيدەن» كوشىرىپ، ولاردىڭ ۇستىرتتەگى تاۋ قويناۋلارىنان جانە ءشول دالادان جاسىل القاپتارعا، جازىقتارعا كوشىپ قونىستانۋىنا كومەكتەسىپ، كەدەيلىك ماسەلەسىن بىرتىندەپ شەشتى.
ەڭ تومەنگى شەكتە كومەكتەسۋ «قامتاماسىزداندىرۋ تورىن» قالىپتاستىردى
2018 - جىلى 10 - ايدا 28 جاستاعى روزىنيازحان يمىرعازى جۇمىسقا ورنالاسۋ ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلۋداعى وزاتتاردىڭ ۋاكىلى رەتىندە تيانجينگە باردى، بۇل ونىڭ شينجياڭنان تۇڭعىش رەت سىرتقا شىعۋى.
روزىنيازحان يمىرعازى تاكلاماكان ءشولىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىندەگى حوتان ايماعى شەريا اۋدانى گۇلاقما قالاشىعى باقىت قىستاعىندا تۇرادى، بۇل ارادا جان باسىنا تۋرا كەلەتىن ەگىستىك جەر 2 مۋعا دا جەتپەيدى. ول 3 بالانى جالعىز ءوزى باعىپ كەلدى، ءبىر مۋ جۇگەرى اتىزىنان سىرت، وتباسى كىرىسى تۇگەلدەي ۇساق - تۇيەك جۇمىس ىستەۋدەن كەلەدى.
2018 - جىلى جىل باسىندا، تيانجيندەگى شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسەتىن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كاسىپورنى باقىت قىستاعىنان جىلىنا 18 مىڭ ءناسىلدى قوي باعۋ قۋاتىنا يە سەنترلى ءناسىلدى قوي فەرماسىن قۇردى. كاسىپورىن سول جەردەن جۇمىسشى قابىلداعاندا، قىستاق كادرلارى الدىمەن قىستاقتاعى كەدەي وتباسىلارىن كورسەتتى.
«بالالارىم ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋدەن يگىلىكتەنەدى، ءوزىم قىستاقتىڭ جانىنداعى ءبىر باعىمشىلىق كاسىپورنىندا باقتاشىلىق ىستەيمىن، ايىنا 2000 يۋان ەڭبەكاقى الامىن»، ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋ وتباسىمىزدىڭ تۇرمىسىنا كەپىلدىك ەتۋدەگى ماڭىزدى قاينارلاردىڭ بىرىنە اينالدى»، - دەدى روزىنيازحان يمىرعازى.
روزىنيازحان يمىرعازىنىڭ 3 بالاسى سياقتى، شينجياڭدا ەڭبەك قابىلەتىنەن ايرىلعان نەمەسە ءمالىم دارەجەدە ايرىلعان «4 ءتۇرلى» قيىنشىلىعى بار (قارتتار، ازامات جاسىنا تولماعاندار، اۋىر مۇگەدەكتەر، سالماقتى ناۋقاسقا شالدىققاندار) ءبىر ميلليون 300 مىڭ قاۋىم ناقتى اتى - ءجونى بويىنشا اۋىل - قىستاقتاعى ەڭ تومەنگى تۇرمىسى قامتاماسىزداندىرىلاتىندار قاتارىنا ەنگىزىلدى، بۇل ەرەكشە قيىنشىلىعى بار بۇقارا جونىنەن حالىق تۇرمىسىن «قامتاماسىز ەتەتىن تورىنا» اينالدى.
شينجياڭ «ەڭ تومەنگى شەكتە كومەكتەسۋ» ساياساتىن ۇزدىكسىز، ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، نىسان قارجىسىن توپتاۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ەڭ تومەنگى شەكتە قامتاماسىز ەتۋ نىسان قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، قوعامدىق قىزمەت وتەۋمەن قامداۋدى كەڭەيتىپ، ەڭ تومەنگى شەكتە قامتاماسىز ەتۋ قۋاتىن كۇشەيتىپ، نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدىڭ بىركەلكى بولۋىن ىلگەرىلەتتى.
كاسىپ سالاسى ارقىلى سۇيەمەلدەپ، «كاسىپتى گۇلدەندىردى»
شىرعاناق بوراندى توسىپ، قۇمدى تىزگىندەۋگە پايدالى، پامير ۇستىرتىندەگى اقچي اۋدانىنىڭ جاراتىلىستىق ورتاسى كەڭ كولەمدە ەگۋگە ۇيلەسەدى، ونىڭ ۇستىنە مانەرلەنگەن جەمىس شىرىنى بازاردا ەرەكشە ءوتىمدى، بۇل اراداعىلار «ەلەۋسىز» وسى ءبىر داقىلدى كاسىپ سالاسى رەتىندە دامىتامىز دەگەندى بۇرىن ەسكەرىپ كورمەگەن ەدى.
«بۇرىن قارجى تاپشى بولعاندىقتان، قىستاق تۇرعىندارى ەگىمشىلىك قاتەرىنەن الاڭدايتىن، ىرىقتىلىقپەن قاتىناسۋدى نەمەسە جەردى دەربەس كوتەرەگە الىپ ەگۋدى قالامايتىن»، - دەدى حۋانىڭ شينجياڭ ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ اقچي اۋدانى قۇلانسارىق اۋىلى بەدەل قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى حى ي.
قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بەلسەندىلىگىن جۇمىلدىرۋ ءۇشىن، قىزمەت اترەتى باستاماشىلدىقپەن ۇلگى كورسەتتى، شىرعاناق قالامشاسىن ەگۋدىڭ مول پايداسىن كورگەن قىستاق تۇرعىندارى ەگىس داقىلدارى اراسىنا شىرعاناق ەگۋ قوسىنىنا قوسىلدى.
«شۇقاناق قازۋ، قالامشا وتىرعىزۋدان تۇتاس قىستاق 670 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىرگىزىپ، وتباسىلارىنىڭ كىرىسى ورتا ەسەپپەن 2000 يۋان ارتتى»، - دەدى حى ي، شىرعاناق ەگۋدەن، ءدانىن تەرۋدەن تۇتاس قىستاقتاعى ەگىنشى - مالشىلار ءبىر ميلليون يۋاننان استام ەكونوميكالىق كىرىس كىرگىزدى.
2018 - جىلى اقچي اۋدانىندا 14 مىڭ مۋ جەردەگى شىرعاناق جەمىس بەردى، مۇنىڭ 9000 مۋى ءاربىر وتباسىنا 10 مۋدان ءبولىپ بەرىلدى، شىرعاناق ورمانىنىڭ مەنشىك ۇقىعى كوللەكتيۆكە ءتان، كەدەي وتباسىلارى تەك شىرعاناق جەمىسىن الۋ، ساتۋ ۇقىعىنان يگىلىكتەندى، تەك جەمىسىن جيۋدىڭ وزىنەن كەدەي وتباسىلارىنىڭ جىلدىق كىرىسى 2500 يۋان ارتتى، قالعان جەردەگى شىرعاناقتان كىرگەن كىرىس كوللەكتيۆتىڭ ەكونوميكالىق كىرىسىنە جاتقىزىلدى.
قازىر جەرگىلىكتى ورىن شىرعاناق كاسىبىنىڭ «سەرىكتەستىك + كەدەي وتباسى + كوللەكتيۆ» سىندى ءوندىرىس ۇلگىسىن قالىپتاستىرىپ، قامداۋ، ءوندىرۋ، ساتۋ كاسىبى جەلىسىن باستاپقى قادامدا قالىپتاستىرىپ، ونىمدەرى كۇسەت بولدى. «ەلەۋسىز» شىرعاناق كەدەيلىكتەن ارىلۋداعى «التىن بۇرشاققا» اينالدى.
نەگىزدىك شارت - جاعدايى ءالسىز، ارنا بايلىعى جەتكىلىكسىز بولۋ سياقتى ولقىلىقتاردىڭ تولىقتانۋىنا ىلەسە، شينجياڭ كاسىپتى دامىتۋدىڭ جاڭا ورايىن، كاسىپتىڭ تيپىن وزگەرتۋدىڭ جاڭا جولىن تاۋىپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋ بەلسەندىلىگىن جانداندىردى، كاسىپ دامۋىنىڭ باياندىلىعى دا قامتاماسىز ەتىلدى.
2018 - جىلى ورتالىقتىڭ شينجياڭعا بەرگەن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قارجىسى 10 ميلليارد يۋاننان استى. شينجياڭدا تۇتاس جىلدا تياناقتانعان كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قارجىسى 33 ميلليارد 400 ميلليون يۋانعا جەتىپ، 537 مىڭ كەدەي كەدەيلىكتەن ارىلدى، 513 كەدەي قىستاق كەدەيلىك قاتارىنان شىقتى، 3 كەدەي اۋدان كەدەيلىك قالپاعىن لاقتىرىپ تاستادى، كەدەيلىكتىڭ تۋىلۋ سالىستىرماسى 2017 - جىلعى جىل سوڭىنداعى %11.57 تەن 2018 - جىلى جىل سوڭىندا %6.51 كە تومەندەدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 - ايدىڭ 19 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
