حىجيڭ اۋدانى بەيشان تاۋى ورمان باقشاسى بۇرىن قۇبا ءتۇز، قاعىر تاۋ بولاتىن، اۋدان قالاشىعى ءوڭىرىنىڭ نەگىزگى شاڭ - توزاڭ كوزى وسى ارادا ەدى. بىرنەشە جىلدان بەرى جۇرتشىلىق بەيشان تاۋىندا جاسىل قالتقى تۇرعىزىپ، قۇمدى بوراننان قورعانىپ، قونىسقا جايلى مەكەندى قورعادى.
بۇگىنگى كۇندە بۇل جەر جاياۋ ءجۇرۋ، ۆەلوسيپەد، جەكە اۆتوكولىكتەرىمەن ساياحاتتاۋ اۋەسكەرلەرىنىڭ ”قۇتتى جەر“ى عانا ەمەس، اسىرەسە، شارۋالاردى كەدەيلىكتەن ارىلتىپ كىرىسىن ارتتىرۋعا باستايتىن ”جاسىل بانكە“گە اينالدى.
ءتىلشى جاڭ حايفىڭ
4 - ايدىڭ 25 - كۇنى مەملەكەتتىك 3A دارەجەلى ساياحات كورىنىس ءوڭىرى − حىجيڭ اۋدانى بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىندا سەرۋەندەدىم، باقشادا قىزىل تاس الما، القىزىل پرۋنۋس، اق ۇيەڭكى قۇلپىرا گۇل اشىپتى؛ ءموپ - ءمولدىر كوبەلەك باستاۋىنىڭ باسىندا اققۋلار سايران سالىپ ءجۇر... وسى ارانىڭ بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا قۇبا ءتۇز، قاعىر تاۋ ەكەنىنە كىم سەنەدى.
اسىل قالتقى قونىسقا جايلى مەكەندى قورعادى
بەيشان تاۋى حىجيڭ اۋدان قالاشىعىنىڭ سولتۇستىگىندە، اۋداندىق ۇكىمەت تۇرعان جەردەن 6 كيلومەتردەن استام الىستا، جەلدىڭ وتىنە ورنالاسقان، كەزىندە بۇل جەردە 14 قۇم - شاعىل زاۆودى بار بولاتىن. بەتالدى قۇم - شاعىل قازۋ سەبەبىنەن بۇل جەر قىلتان شىقپاس قۇبا ءتۇز، قاعىر تاۋعا اينالىپ، بوران سوققاندا اۋدان قالاشىعى شاڭ - توزاڭنىڭ استىندا قالاتىن.
حىجيڭ اۋدانى بەيشان تاۋى ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جالپىلىق تاجىريبە رايونىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى ياڭ شياۋچيڭ: ”بۇرىن بەيشان − اۋدان قالاشىعى ءوڭىرىنىڭ نەگىزگى شاڭ - توزاڭ كوزى بولاتىن“، - دەدى.
2013 - جىلى 9 - ايدا حىجيڭ اۋدانى بەيشان تاۋىنداعى بارلىق قۇم - شاعىل زاۆودتارىن جاۋىپ، بەيشان تاۋىن جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسىن باستادى. قازىرگە دەيىن بۇكىل اۋدانداعى پارتيا مۇشەلەرى مەن كادرلاردى، جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردى 10 رەت كولەمدى مىندەتتى اعاش ەگۋگە ۇيىمداستىرىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى 193 مىڭ ادام (رەت) اعاش ەگىپ، ورمان وتىرعىزۋعا قاتىناستى.
جۇرتشىلىق بەيشان تاۋىندا توراڭعى، جيدە، تەرەك، شىرعاناق، القات، جاڭعاق، دولانا سياقتى 30 نەشە ءتۇرلى، 5 ميلليون ءتۇپ اعاش قالامشاسىن ەكتى. قازىر بۇل جەردە حىجيڭ اۋدان قالاشىعىن قۇمدى بوراننان قورعايتىن جاسىل قالتقى قالىپتاستى.
بەيشان تاۋى جاسىلداندى، اۋدان قالاشىعىندا شاڭ - توزاڭ ازايدى، بۇقارانىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى بارىنشا ارتتى.
حىجيڭ اۋدان قالاشىعى فۋمين شاعىن تۇرعىندار اۋماعىنىڭ تۇرعىنى ايۇپ يۇسىپ بىلاي دەدى: بۇرىن وسى ماۋسىمدا قۇمدى بوران سوعاتىن، قاراڭىز، قازىر بوران ازايدى، اۋا تازاردى، وتە راقات.
قاعىر تاۋدى جاسىلداندىرۋمەن بىرگە، حىجيڭ اۋدانى اۋدان قالاشىعىنىڭ ورتاسىنان وتەتىن توعاندى سۋ كورىنىس بەلدەۋى ەتىپ قۇرىپ، شاعىن قالاشىققا ءبىراز كورىك قوستى.
كوبەلەك باستاۋ، ءسوزسىز، باراتىن جەرگە اينالدى
بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىندا ءتورت باعىتقا قاراي تارام - تارام سوزىلىپ، جان - جاققا كەتىپ جاتقان تەگىس اسفالت جولدار بار. جول جاعاسىنداعى گسار گۇلى بۇرشىك جارىپ، اعاشتار جاسىل جەلەك جامىلىپتى. بۇگىنگى كۇنى بۇل جەر جاياۋ ءجۇرۋ، ۆەلوسيپەد، جەكە اۆتوكولىكتەرىمەن ساياحاتتاۋ اۋەسكەرلەرىنىڭ ”قۇتتى جەر“ىنە اينالدى. ياڭ شياۋچيڭ بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىندا تاۋلى جەر ۆەلوسيپەد جارىسىنىڭ، اۆتوموبيل، موتوتسيكل جارىسىنىڭ تالاي مارتە وتكىزىلگەنىن ايتتى.
بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىنىڭ ەڭ بيىك جەرىندە قىزىل ساياحات كورىنىس ءتۇيىنى − مەملەكەت قورعانىسى تاربيەسى بازاسى بار. مەملەكەت قورعانىسى تاربيەسى بازاسىندا كوز ايانى كەڭەيتۋ اۋماعى، اسكەري جابدىقتار كورمە اۋماعى جانە توڭكەرىستىك ءداستۇر تاربيەسى اۋماعى بار، قازىر وسى بازا كاسىپورىن، ءىسورىندارىنان بىرنەشە ءجۇز توپتا ساياحاتشى قابىلدادى.
بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىندا شاعىن حايۋاناتتار باقشاسى دا بار، ونداعى 30 نەشە ءتۇرلى حايۋانات بالاقايلاردى قاتتى قىزىقتىرادى.
كوبەلەك باستاۋ − بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىنا كىرەر اۋىزدا. كەزىندە بەيشان تاۋىن جاسىلداندىراتىن كەزدە، ادامدار كوبەلەكتىڭ جايىلعان قوس قاناتىنا ۇقسايتىن تابيعي باستاۋ سۋىن بايقايدى، كەيىن قازىرگى كوبەلەك باستاۋدى جاسايدى. باستاۋدىڭ باسىندا قالىڭ اعاش وسكەن، سىلدىرلاپ اققان باستاۋ سۋى قىستا دا قاتپايدى، ءموپ - ءمولدىر باستاۋ سۋىندا ءجۇزىپ جۇرگەن بالىقتاردى كورەسىڭ، جىلدىڭ ءتورت ماۋسىمىندا دا اققۋلار قوناقتايدى. تابيعي اسەم كورىنىس وسى جەردى بەيشان تاۋى باقشاسىنداعى، ءسوزسىز، باراتىن جەرگە اينالدىردى.
قازىر بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىنداعى سۋ كورىنىس باقشاسى − حۋاڭشۇيياۋ. سۋلى مەكەن، اۆتوموبيل، موتوتسيكل دالالىق جارىس ورنى، جاعاجاي ۆولەيبول الاڭى ىسكە قوسىلىپ وتىر. سەيىلدەپ جەمىس ءۇزۋ باعى، ەكولوگيالىق سەيىل - سەرۋەن باقشاسىنىڭ سۇلباسى قالىپتاسىپ، بۇلدىرگەن مەرەكەسى، كۇلشە شاپتول مەرەكەسى سياقتى جەلىلەس ساياحات قيمىلدارى ءساتتى وتكىزىلدى.
2015 - جىلى 12 - ايدا بەيشان تاۋى ورمان باقشاسى مەملەكەتتىك 3A دارەجەلى ساياحات كورىنىس ءوڭىرى بولىپ بەكىتىلىپ، حىجيڭ اۋدانىنىڭ ۇلكەن ساياحات جۇلگەسىنىڭ ماڭىزدى بۋىنىنا اينالدى.
ياڭ شياۋچيڭ 2018 - جىلى بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىنا كەلگەن ساياحاتشىلاردىڭ 400 مىڭنان (رەت) اسقانىن ايتتى. بيىل بەيشان تاۋى ورمان باقشاسى مەملەكەتتىك 4A دارەجەلى ساياحات كورىنىس ءوڭىر نىساناسىنا قاراي ۇمتىلۋدا.
”جاسىل بانكە“ شارۋالاردىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ كىرىسىن ارتتىرۋىن ىلگەرىلەتتى
بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىنداعى مەملەكەت قورعانىسى تاربيەسى بازاسىندا حىجيڭ اۋدانى حارمودون قالاشىعىنىڭ ديقانى، 48 جاستاعى قاسىم زايدىندى كەزىكتىردىك. ول وسى جەردە كورىنىس تۇيىندەرىن باسقارۋ - قورعاۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى ەكەن.
بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا، قاسىم كولىك اپاتىنا ۇشىراپ، وڭ اياعى سىنىپ، وڭ قولى اۋىر جارالانىپ، وتباسى كەدەيلەسەدى. حىجيڭ اۋدانى بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىن ساياحات ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بازالارىنىڭ ءبىرى ەتىپ، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىن وسى جەردە كورىنىس تۇيىندەرىن باسقارۋ - قورعاۋ، حايۋاناتتاردى باعۋ، كوكونىس ەگۋ، سەيىلدەۋ كولىگىن جۇرگىزۋ، جول جاساۋ، ەكولوگيالىق سامالدىقتاردى جاساۋ سياقتى جۇمىستاردى ىستەۋگە ورنالاستىردى.
2016 - جىلدان باستاپ، قاسىم مەن ايەلى بەيشان تاۋى ورمان باقشاسىنا كەلىپ، قاسىم كورىنىس تۇيىندەرىن باسقارۋ - قورعاۋعا جاۋاپتى بولسا، ايەلى كورىنىس ءوڭىرىنىڭ ورتا تازالىقشىسى بولدى. قازىر ەرلى - زايىپتى ەكەۋى ايىنا 6000 يۋاننان استام ەڭبەكاقى الادى، كەدەيلىكتەن ارىلىپ قانا قويماي، اۋدان قالاشىعىنان ”بۇرىن ويلاۋعا دا باتىلى بارمايتىن“ عيماراتتان ءۇي ساتىپ الدى. قازىرگە دەيىن بەيشان تاۋى ورمان باقشاسى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىنان 1000نان استام ادامدى (رەت) جۇمىسقا ورنالاستىرىپ، كەدەي وتباسىلارىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ كىرىسىن ارتتىرۋداعى ”جاسىل بانكەسى“نە اينالدى.
بەيشان تاۋى ورمان باقشاسى جوباسىنىڭ اتقارىلۋىنا بايلانىستى، الداعى بىرنەشە جىلدا بۇل جەر ءار ۇلت بۇقاراسىنا اناعۇرلىم كوپ جۇمىس ورىندارىن ازىرلەيدى. تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − قىمباتتى بايلىق. 2018 - جىلى حىجيڭ اۋدانىندا ساياحاتشىلاردىڭ سانى 3 ميلليون 800 مىڭعا (رەت) جەتىپ، ساياحات كىرىسى ءبىر ميلليارد 100 ميلليون يۋاننان اسىپ، 2017 - جىلداعىدان تۇگەلدەي %32 ارتتى. ساياحات ءار ۇلت بۇقاراسىن كەدەيلىكتەن ارىلىپ كىرىسىن ارتتىرۋعا باستاپ قانا قويماي، حىجيڭ اۋدانىنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ تيپىنىڭ وزگەرىپ دارەجەسىنىڭ ءوسۋىن ىلگەرىلەتەتىن سەرپىندى قوزعاۋشى كۇشكە اينالدى.
