شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى دۋ زۇڭياڭ، لۋ فىڭباۋ، رىن جياڭ، شيە لۇڭ، ۋاڭ چيميڭ
5 - ايدىڭ 10 - كۇنى تۇستەن كەيىن ءبىر كۇنگى قىزمەتىن اياقتاتىپ جاتاعىنا قايتىپ كەلگەن ءپاتام ابدۇللا ەستەلىك داپتەرىنە بىلاي دەپ جازدى: ”بۇگىن كوڭىل كۇيىم وتە جاقسى، ويتكەنى شەشەم تەلەفون جالعاپ ءۇيدىڭ ءساتتى سالىنىپ جاتقاندىعىن، كۇنى بۇرىن بىتەتىندىگىن ايتتى...“.
ءپاتام قاراقاش اۋدانى ۇرچى اۋىلى تاۋعاز قىستاعىنىڭ تۇرعىنى. 2017 - جىلى 4 - ايدا ول شينجياڭ جۇڭتاي (توبى) شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگىنە قاراستى بولىمشە سەرىكتەستىگى شينجياڭ جۇڭتاي حيميا فۋكاڭ ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەر اسحاناسىنا كەلىپ قىزمەت ىستەيدى، ونىڭ تاماشا تۇرمىسى دا وسىدان باستالادى.
جۇمىستانۋ − حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى. 2017 - جىلى 4 - ايدا رايونىمىز قاشقار، حوتان ايماقتارىنىڭ قالا، اۋىلدارىنداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردى باسقا كاسىپكە ويىستىرىپ جۇمىسقا ورنالاستىرۋ قىزمەتىن باستادى، كەيىن وسى ءبىر حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ 4 ايماق - وبلىسىنا دەيىن كەڭەيتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ قالا، اۋىلدارىنداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردىڭ جۇمىستانۋ ماسەلەسىن شەشۋگە كۇش سالدى.
شينجياڭ جۇڭتاي (توبى) شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋلارىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىستىڭ قالا، اۋىلدارىنداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەن ىلگەرىندى - كەيىندى 3160 ادامدى كاسىپورىندا جۇمىستانۋعا ورنالاستىردى. تۇراقتى قىزمەت ولاردىڭ سالاۋاتىن وزگەرتىپ، كىرىستەرىن ارتتىرۋمەن بىرگە، بۇرىنعىلارعا مۇلدە ۇقسامايتىن تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.
”وتباسىمداعىلاردى اناعۇرلىم تاماشا تۇرمىسقا كەنەلتەمىن“
”مەن 2017 - جىلى 4 - ايدىڭ 24 - كۇنىن ماڭگى جادىمدا ساقتايمىن، ول مەنىڭ ومىرىمدە بۇرىلىس بولعان كۇن، ويتكەنى وسى كۇننەن باستاپ مەن تۇراقتى قىزمەتكە يە بولدىم“، - دەدى ءپاتام.
بۇرىندارى شەككەن جاپاسى ءپاتامنىڭ كوكەيىندە سايراپ تۇر، ۇيىندە ەگىستىك جەر از، ادام كوپ، كۇيەۋى ۇساق - تۇيەك جۇمىس ىستەپ اقشا تاپقانىمەن، بۇكىل وتباسىنىڭ ءبىر جىلدىق كىرىسى 30 مىڭ يۋانعا دا جەتپەيتىن. قىزى تۋما جۇرەك اۋرۋىنا شالدىققان، ۇزاق ۋاقىت شيپاحانادا ەمدەلەدى. كۇندەرى قيىنعا سوققان كەزدە، ءپاتام ۇيلەنگەندەگى التىن القا - مونشاقتارىن كوز جاسىن كولدەتىپ ءجۇرىپ ساتىپ، وتباسى قاراجاتىن تولىقتاعان ەدى.
”بۇرىنعى كۇن كورىسىمىز ايرىقشا جاپالى بولاتىن!“. ءپاتام قول تەلەفونىنداعى البومدى اشىپ، بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا تۇسكەن ءبىر سۋرەتىن تىلشىگە كورسەتىپ: ”قاراشى، سول كەزدە مەن ءار كۇنى تۇنجىراپ جۇرەتىنمىن، مۇلدە كۇلمەيتىن بولىپ قالعانمىن“، - دەدى.
ءبىر كۇنى قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى كوپشىلىكتى قىستاق كوميتەتىنە شاقىرىپ جيىن اشىپ، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋ جاعدايىن تانىستىرادى. ”مەن بارامىن، كۇيەۋىم ەكەۋىمىز دە بارامىز“. قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ءسوزىن اياقتاتپاي جاتىپ، ءپاتام ورنىنان اتىپ تۇرعان بولاتىن.
كوپ وتپەي ءپاتام مەن كۇيەۋى سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن پويەزگە شىعىپ، شينجياڭ جۇڭتاي حيميا فۋكاڭ ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ قىزمەتكەرىنە اينالادى. ”قازىر قولىما تيەتىن ەڭبەكاقىم 3400 يۋان، كۇيەۋىمنىڭ ەڭبەكاقىسىن قوسقاندا، ءار ايدا ءبىز 8000 يۋانعا تاياۋ كىرىس كىرگىزەمىز“، - دەدى ءپاتام قۋانا.
بيىل ءپاتام بەيقۇت ءۇي سالۋ ورايىنا يە بولدى، ول جيعان 60 مىڭ يۋان اقشاسىن ۇيىنە سالىپ جىبەرەدى. قازىر ءار كۇنى تەلەفون بەرىپ، ءۇيدىڭ سالىنۋ جاعدايىن ۇعىسۋ ونىڭ قىزمەتتەن تۇسكەننەن كەيىن ىستەيتىن ءبىرىنشى جۇمىسىنا اينالدى. ”اۋىلدان ءۇي سالۋدان سىرت، ءبىز تاعى قۇلشىنا اقشا تاۋىپ، ۇرىمجىدەن ءۇي ساتىپ الىپ، قىزىمىزدىڭ قالاعا كەلىپ وقۋىنا، وتباسىمىزداعىلاردىڭ اناعۇرلىم تاماشا تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىز“، - دەدى ءپاتام بولاشاققا زور ۇمىتپەن.
”ۇرىمجىدە ءۇيىم بار بولدى“
33 جاستاعى امەتجان مامۇت ىلگەرىدە ءوزىنىڭ ۇرىمجىدەن ءۇي ساتىپ الىپ، ىرگەسىن كومىپ، اۋىلداستارى سۇيىنە قارايتىن قالا ادامىنا اينالاتىندىعىن ويلاپ تا كورمەگەن بولاتىن.
2017 - جىلدىڭ الدىندا، امەتجان كونەءشار اۋدانى بۇلاقسۋ اۋىلى تونباع قىستاعىنىڭ ەگىنشىسى ەدى، وتباسىندا 7 مۋ جەر بار، ءبىر جىلدا جەر ەككەن كىرىسى 10 مىڭ يۋانعا دا جەتپەيتىن. ەگىس ارەدىگىندە جەر - جەردەن ۇساق - تۇيەك جۇمىس ىستەپ اقشا تاپقانىمەن، كىرىسى تۇراقتى بولماي، وتە جۇپىنى تۇرمىس كەشىرىپ كەلگەن - دى. ”ءبىز جاپا شەكسەك ەشتەمە ەتپەيدى، ءبىراق بالالاردىڭ دا ءبىزدىڭ جولىمىزبەن جۇرۋىنە بولمايدى. جاس كەزدەن پايدالانىپ سىرتقا شىعىپ اقشا تاۋىپ، بالالارعا اناعۇرلىم جاقسى تۇرمىس شارت - جاعدايىن جاراتۋىمىز كەرەك“.
جۇمىس ىستەۋگە پەيىلدى بولساڭ، جۇمىس ورايى وتە كوپ. 2014 - جىلى امەتجان ايەلىن ەرتىپ قارامايلى قالاسىنىڭ مايتاۋ رايونىنا كەلىپ، ءبىر سەرىكتەستىكتە تازالىقشى بولىپ ىستەپ، ايىنا 2000 يۋان كىرىس كىرگىزەدى. سونىمەن بىرگە، ول قىزمەتتەن سىرتقى ۋاقىتىنان پايدالانىپ، ءبىر اسحانادا داياشىلىق جۇمىستى قوسىمشا ىستەيدى.
2017 - جىلى 4 - ايدا اكەسى امەتجانعا تەلەفون بەرىپ: ”قىستاقتا سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋگە تىزىمدەلىپ جاتىر، كىرىسى تۇراقتى ەكەن“، - دەيدى. امەتجان مەن ايەلى زۇلحۇمار ابدۇۋالي قىستاققا قايتىپ بارىپ تىزىمدەلۋگە بەكيدى. كوپ وتپەي ولار شينجياڭ جۇڭتاي حيميا فۋكاڭ ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگىنە بىرگە كەلەدى.
امەتجان زات اينالىمى ورتالىعىندا اشالى كرانشا ايداۋ تەحنيكاسىن ۇيرەنۋگە بولىنەدى. اشالى كرانشا تەحنيكاسىن تەز ارادا يگەرۋ ءۇشىن، ول ۇنەمى ۋاقىت شىعارىپ، ۇستازىنان جانە قىزمەتتەستەرىنەن اقىل سۇراپ، بارلىق ۋاقىتىنان پايدالانىپ، اشالى كرانشانى جۇرگىزۋدىڭ تەتىگىن يگەرىپ، تەز ارادا تولىمدى اشالى كرانشا جۇمىسشىسىنا اينالادى. زۇلحۇمار پولي حلور ەتيلەن سەحىنا ءبولىنىپ، شارلاپ تەكسەرۋشى بولادى. قازىر ەكەۋىنىڭ ايلىق ەڭبەكاقىسىن قوسقاندا 10 مىڭ يۋاننان اسادى.
بىلتىر امەتجان جۇڭتاي توبىنىڭ قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتىنداعى تۇرعىن ءۇيىن ساتىپ الۋعا ءوتىنىش بەرەدى، 50 نەشە شارشى مەتر عانا بولعانىمەن، جاڭا ۇيگە كوشىپ كىرگەن سول ساتتە، تەبىرەنگەنىنەن كوزىنە جاس الادى: ”ۇرىمجىدە ءۇيىم بار بولدى! بۇدان كەيىن، مەن ءتىپتى دە قۇلشىنا قىزمەت ىستەپ، بۇدان دا ۇلكەن ءۇي ساتىپ الىپ، بۇدان دا تاماشا تۇرمىس كەشىرەمىن“.
امەتجان قىستاقتاعى ”تانىمالى ادام“عا اينالادى، جۇرت ۇنەمى ودان قايتكەندە كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايۋعا بولاتىندىعىن سۇرايدى. ”ءار جولى جاۋاپ بەرگەنىمدە مەن ولارعا ’پارتيا مەن ۇكىمەت بىزگە وسىنشاما كوپ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايۋ ورايىن ازىرلەپ بەردى، تەك جاپا شەگۋدەن قورىقپاساڭ، ءسوزسىز، تاماشا تۇرمىس كەشىرە الاسىڭ‘ دەيمىن“.
”اۋىلىممەن بىرگە جاڭارىپ كەلەمىن“
ءامينا وبۇلدىڭ ءار كۇنى شىت جاڭا، ويتكەنى ول ءار كۇنى ءوزىن وزگەرتۋگە قۇلشىنۋدا.
قازىر ول شينجياڭ جۇڭتاي حيميا فۋكاڭ ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگى جىلۋ ەلەكتر زاۆودى جانار زات تاسىمالداۋ سەحىنىڭ جەر تارازى ولشەۋشىسى، كۇندەلىك قىزمەتى جەر تارازىنى تەكسەرۋ، كومپيۋتەردە ءتۇرلى ساندى مالىمەتتەردى ەستەلىككە الۋ. ال 2 جىلدىڭ الدىندا، ول تەك كەريا اۋدانى سيەك اۋىلى قىتچي قىستاعىنىڭ ورتالاۋدى عانا ءبىتىرىپ ەگىنشىلىكپەن شۇعىلدانعان تۇرعىنى بولاتىن. 2017 - جىلى ءامينا قىستاقتا سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋگە تىزىمدەلىپ، شينجياڭ جۇڭتاي حيميا فۋكاڭ ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگىنە كەلىپ، شىت جاڭا تۇرمىسىن باستايدى.
”مەن بۇرىن توتەنشە ۇيالشاق ەدىم، ادام كوپ جەرگە بارسام، ءبىر اۋىز ءسوز ايتۋعا دا باتىنا المايتىنمىن. العاش كەلگەندە ەشتەڭە ۇقپايمىن، باسقالار مازاق ەتە مە دەپ، سويلەۋدەن دە تارتىناتىنمىن“، - دەدى ءامينا كۇلىپ. قازىر باسقالارمەن اڭگىمەلەسكەندە، ونىڭ جۇزىنەن ۇنەمى كۇلكى ەسىپ تۇرادى، وزىنە اسا سەنىمدى كورىنەدى.
كىرىسى ارتىپ، سالاۋاتى وزگەرىپ، جۇزىنەن سەنىمدى كۇلكى ەستى... ءامينانىڭ وزگەرىسى سىرتقى بەينەسىنەن ىشكى جان - دۇنيەسىنە دەيىن جان - جاقتى بولدى. ”العاش كەلگەندە، جۇمىستى جوسپارسىز ىستەيمىز، ال قازىر ۇقسامايتىن بولدى، بۇگىنگى قىزمەتتى، ءسوز جوق، بۇگىن ورىنداپ بولامىز. بۇرىن ۇيدە بىرەر شارۋانى قاتە ىستەپ قويسام، اكە - شەشەم ەشتەڭە ەتپەيدى، ەشتەڭە ەتپەيدى دەيدى دە، ەش قاتەلىك وتكىزبەگەندەي سەزىنەتىنمىن، ال قازىر بىلاي ىستەۋگە بولمايدى، سەرىكتەستىكتىڭ ەرەجە - ءتۇزىمى بار، قاتە ىستەسەڭ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالايسىڭ“، - دەدى ءامينا.
جەر تارازى ولشەۋشى ءار كۇنى كومپيۋتەردى مەڭگەرۋ كەرەك، بۇرىن كومپيۋتەردى ۇستاپ تا كورمەگەن ءامينا نەگىزدىك تەحنيكانى بار كۇشىن سالىپ ارەڭ يگەرەدى. قىزمەت ورنىنا دەربەس شىققاندا، ءاميناعا زور قىسىم تۇسەدى. ”سەح مەڭگەرۋشىسى، ۇستازىم ماعان بارىنشا سەنىم ارتتى، مەن دە اناعۇرلىم مۇقيات بولىپ، ەشقانداي قاتەلىك جىبەرمەۋىم كەرەك“. وسىنداي جاۋاپكەرشىلىك سەزىمدە بولعان ءامينا تەز جەتىلىپ، 3 − 4 ايدان كەيىن - اق كومپيۋتەردى جەتىك مەڭگەرەتىن بولدى.
ماڭايىنداعى كوپتەگەن قىزمەتتەسىنىڭ ستۋدەنت ەكەندىگىن كورگەن ءامينا ولارعا ايرىقشا قىزىعادى. قازىر ول ءار كۇنى ۋاقىتتى مىقتى يگەرىپ ۇيرەنىپ، ەمتيحان تاپسىرىپ داشۋەگە قابىلدانۋعا قۇلشىنۋدا.
ءامينانىڭ اۋىلى دا وزگەرۋدە. بيىل 3 - ايدا اۋىلىنا قايتىپ اكە - شەشەسىنە امانداسا بارعاندا، ول اۋىلىندا دا كولەمدى كيىم - كەشەك مانەرلەۋ زاۆودى قۇرىلعاندىعىن كورەدى. ول جۇڭتاي توبى مەن ىشكى جەردەگى ءبىر كاسىپورىن بىرلەسىپ سالعان جۇڭتاي دۇڭجان كيىم - كەشەك شەكتى جارنا سەرىكتەستىگى بولاتىن، قىستاقتاعى 520 تۇرعىن سول جەردەن، جاقىن ماڭنان جۇمىسقا ورنالاسۋدى جۇزەگە اسىرعان، بيىل جىل سوڭىنا دەيىن بۇل كاسىپورىن جەرگىلىكتى ورىنداعى 1500 ادامنىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ ماسەلەسىن شەشەدى.
قازىر قىستاقتاعى ءاربىر وتباسىنان ءبىر ادام وسى سەرىكتەستىككە جۇمىسقا ورنالاستى. ءامينانىڭ جەڭگەسى جانە 3 ساباقتاسى دا جۇمىسقا ورنالاسقان نەمەسە باۋلۋ كۋرسىنا قاتىناسقان، ولار دا ءامينا سياقتى شارۋادان كاسىپ سالاسى جۇمىسشىسىنا اينالۋدى جۇزەگە اسىرعان. ”اۋىلىممەن بىرگە وزگەرىپ كەلەمىن، بولاشاقتاعى تۇرمىسىمىزدىڭ بارعان سايىن جاقساراتىندىعىنا سەنەمىن“، - دەدى ءامينا.
