ءتىلشى ياڭ شۋحان، ەرىكتى ءتىلشى سۋ حاۋ 10 - ايدىڭ 6 - كۇنى قاراقاشتان حابارلايدى. ”شەشە، ءسىز مەملەكەت مەرەكەسىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىنىڭ توتە تاراتىلىمىن كوردىڭىز بە؟ وتانىمىز ەرەكشە ۇلى ەكەن، توتەنشە ماقتانىش ەتتىم! مەن، ءسوزسىز، جاقسى ۇيرەنىپ، بولاشاقتا وتانىما، مەكەنىمىزگە ۇلەس قوسامىن!“ 10 - ايدىڭ 1 - كۇنى بيىل گۋاڭجوۋ جۇڭگوشا ءدارى - دارمەك داشۋەسىنە قابىلدانعان نۇرجاحان تۇرسىنتوحتى تەبىرەنگەنىنەن شەشەسى ءامينام ابىلەزگە تەلەفون بەردى.
بيىل قاراقاش اۋدانى ءتوۋات اۋىلى شوڭكول قىستاعىنان 16 وقۋشى داشۋەگە ءوتتى، ال نۇرجاحان قىستاقتاعى تۇڭعىش ىشكى ولكەدەگى داشۋەگە ەمتيحان بەرىپ وتكەن ستۋدەنت. بيىل 8 - ايدان بەرى، وقۋعا قابىلداۋ ۇقتىرۋلارى شوڭكول قىستاعىنا ىركەس - تىركەس كەلىپ جەتتى، بۇل قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ءمامتىمىن احىمەتتى ايرىقشا قۋاندىردى، ”بىلتىر قىستاعىمىزدان 8 ستۋدەنت شىققان. بيىل 16 ستۋدەنت بولدى، ولاردىڭ اراسىندا ىشكى ولكەلەرگە قابىلدانعان ستۋدەنتتەر دە بار، مول ءونىم دەگەن مىنە وسى!“
شوڭكول قىستاعى تاكلاماكان ءشولىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىنە، قاراقۇرىم تاۋىنىڭ سولتۇستىك بوكتەرىنە ورنالاسقان، ءۇرىمجى قالاسىنان 2000 كيلومەتر شالعاي، ەگىن شارۋاشىلىعىن نەگىز ەتكەن كەدەي قىستاق. كەزىندە ”ۇل بالانىڭ وقىعانىنان جەر جىرتىپ، ەڭبەك ەتكەنى ارتىق، قىز بالانىڭ وقىعانىنان تۇرمىسقا شىعىپ بالالى بولعانى ارتىق“ دەيتىن وي قىستاقتا كەڭىنەن جالپىلاسقان، كوپتەگەن بالا وسىنىڭ اسەرىنەن جاستايىنان ەگىنشىلىكپەن اينالىساتىن نەمەسە ۋاقىتشا جۇمىس ىستەيتىن.
جۋىق جىلداردان بەرى، پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ ءتۇرلى وقۋ - اعارتۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىنىڭ قولداۋىندا، وڭتۇستىك شينجياڭدا وقۋ الدىنداعى 3 جىلدىق تاربيە مەن مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى كەڭ كولەمدى جانە جوعارى ساپادا جالپىلاستىرۋ جۇزەگە اسىرىلىپ، اۋىل - قىستاقتاعى بالالاردىڭ وقيتىن مەكتەبى بولۋى عانا ەمەس، جاقسى مەكتەپكە ءتۇسىپ وقۋىنا مۇمكىندىك جاراتىلدى. سونىمەن بىرگە، شارۋالاردىڭ كوز اياسى دا بارعان سايىن كەڭەيىپ، وقۋ - اعارتۋعا بارعان سايىن ءمان بەرەتىن بولدى.
شوڭكول قىستاعىندا جالپى 277 وتباسى بار، كەزەكتە، 142 بالا بالالار باقشاسىندا، 161 ادام ورتالاۋ مەكتەپتە، 34 ادام ورتا مەكتەپتە، 6 ادام ىشكى ولكەدەگى شينجياڭ ورتا مەكتەپ كلاسىندا وقيدى. ءۇرتىس نەشە جىلدان بەرى، شوڭكول قىستاعىندا وقۋعا ءتۇسۋ سالىستىرماسى، بەكەمدەلۋ سالىستىرماسى، جوعارىلاپ وقۋ سالىستىرماسى دەرلىكتەي ％100تى ساقتادى. جاقىنعى 5 جىلدا، شوڭكول قىستاعىنان 12 ادام داشۋە بىتىرگەن سوڭ قىزمەتكە ورنالاستى، قازىر تاعى دا 23 ادام داشۋەدە وقىپ جاتىر.
ءامينام ابىلەز حات تانىمايدى، قول تەلەفونىنا ادام اتىن دا قوندىرا المايدى. بيىل ول ءوزىنىڭ جيعان - تەرگەن اقشاسىمەن جانە ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى جيناعان وقۋ قاراجاتىمەن قىزىن گۋاڭجوۋعا داشۋەگە جىبەردى. 51 جاستاعى قىستاق تۇرعىنى اتىكەم ءمامتىمىن ەسەپتى قاتە جاساپ زيان تارتقان، ول قىزىنىڭ وقۋ وقۋىنا تاباندى بولدى. بىلتىر قىزى گۇلنۇر روزىمامتىمىن شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق داشۋەسىنەن وقۋ تاۋىسىپ، قاراقاش اۋدانىندا بۇعالترلىق قىزمەتپەن شۇعىلدانىپ، ايىنا 5000 يۋان كىرىس كىرگىزدى.
اۆتونوميالى رايوندىق جوعارى حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ قاراقاش اۋدانى ءتوۋات اۋىلى شوڭكول قىستاعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي ۋي فىڭ بىلاي دەدى: شوڭكول قىستاعىنىڭ بيىل رەكورد جاراتۋى كەزدەيسوق ەمەس، بۇل پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ وقۋ - اعارتۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ ساياساتىنىڭ ۇزدىكسىز تياناقتانىپ تامىر تارتۋىنىڭ ناتيجەسى. تەك ۇزدىكسىز تاباندى بولعاندا ءارى ۇزدىكسىز جوعارىلاتقاندا عانا ءتىپتى دە اسەم گۇلدەر اشىلىپ، اناعۇرلىم مول جەمىس بەرەتىنىنە سەنەمىن.
