شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ بيڭ
جۋىردا، امەريكا ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگى ادامدىق ۇقىقتى تاعى جەلەۋ ەتىپ، جۇڭگونىڭ 28 ناقتى تۇلعاسىن ەكسپورتتا شەك قويىلاتىن ناقتى تۇلعالار تىزىمدىگىنە ەنگىزىپ، جازا قولداناتىندىعىن جاريالادى ءارى ورايدان پايدالانىپ جۇڭگونىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىنا جالا جاۋىپ، كۇيە جاعىپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىستەرىنە دورەكىلىكپەن كيلىكتى. شينجياڭنىڭ ىستەرى جۇڭگونىڭ ىشكى ىستەرىنە جاتادى، جۇڭگونىڭ يەلىك ۇقىعىنا، حاۋىپسىزدىگىنە جانە تەرريتوريا بۇتىندىگىنە سايادى. شينجياڭعا قاتىستى ماسەلەدە، جۇڭگو ۇكىمەتى مەن جۇڭگو حالقى ءسوز سويلەۋ ۇقىعىنا ەڭ يە، ەشقانداي مەملەكەت پەن سىرتقى كۇشتىڭ بۇرمالاۋىنا، جالا جابۋىنا ءتوزىپ تۇرا المايدى.
جالپىعا ايان، 20 - عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنان بەرى، لاڭكەستىك، ۇشقارىلىق الەمدە ءورشىپ، ادامدىق ۇقىقتى اۋىر دارەجەدە اياققا تاپتاپ، ادامزات قوعامىنا اۋىر اپات اكەلدى. تولىقسىز ساناققا قاراعاندا، 1990 - جىلدان 2016 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، ۇلتتىق بولشەكتەۋشى كۇشتەر، ءدىني ۇشقارى كۇشتەر، زورلىقتى كۇش، لاڭكەس كۇشتەر جۇڭگونىڭ شينجياڭ وڭىرىندە نەشە مىڭداعان رەت زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلوسىن (وقيعا) جوسپارلاپ تۋدىردى، كوپ مولشەردەگى بەيۋاز بۇقارا زيانكەستىككە ۇشىراپ، نەشە جۇزدەگەن قوعام حاۋىپسىزدىگى حالىق ساقشىسى قىزمەت ۇستىندە قۇربان بولىپ، شينجياڭنىڭ تىنىشتىعى، بەرەكەسى اۋىر ءبۇلىندى.
مەملەكەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ ءۇشىن، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ نەگىزگى ادامدىق ۇقىعىن قورعاۋ ءۇشىن، شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋى، ۇشقارىلىقتى الاستاۋى ۇستىنەن وڭاۋ مەن تۇبىرىنەن وڭاۋدى قاتار جۇرگىزۋ باعىتىنا تاباندى بولىپ، از سانداعى اۋىر زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىستىلارىنا زاڭ بويىنشا قاتاڭ سوققى بەرۋمەن بىرگە، ءدىني ۇشقارىلىقپەن جۇعىمدالعان، زاڭعا جەڭىل دارەجەدە قيعاشتىق جاساۋ قىلمىسى بار ادامداردى ەڭ جوعارى شەكتە تاربيەلەپ، قۇتقارىپ، ولاردىڭ لاڭكەستىكتىڭ، ۇشقارىلىقتىڭ قۇرباندىعىنا اينالۋىنان ساقتاندى.
فاكت شينجياڭنىڭ زورلىقتى كۇش لاڭكەستىككە سوققى بەرۋدەگى، ورنىقتىلىقتى قورعاۋداعى ءبىرقىدىرۋ شارالارىنىڭ ۇشقارىلىق تۋىلاتىن، ءورشيتىن توپىراقتى ۇتىمدى جويىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ تىرشىلىك ۇقىعى، سالاماتتىق ۇقىعى، دامۋ ۇقىعى سياقتى نەگىزگى ادامدىق ۇقىقتارىن شىن مانىندە قامتاماسىز ەتكەندىگىن دالەلدەدى. بۇل ءادىس جۇڭگونىڭ نەگىزگى زاڭى مەن زاڭدارىنىڭ رۋحىنا بۇكىلدەي ۇيلەسەدى، حالىقارالىق قوعامنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ پرينسيپتەرىنە ۇيلەسەدى، دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەل حالىقتارىنىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىنە ۇيلەسەدى.
2017 - جىلدان بەرى، شينجياڭدا 3 جىل بويى لاڭكەستىك شابۋىلداۋ وقيعاسى تۋىلمادى، ەكونوميكا، قوعام گۇلدەنىپ دامىدى، قوعامنىڭ كەلەلى جاعدايى ورنىقتى، جاراسىمدى بولدى، شينجياڭدى جونگە سالۋدىڭ ءبىر قىدىرۋ شارالارى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ قولداۋىنا يە بولدى. بىلتىرعى جىلدىڭ سوڭىنان بەرى، ىلگەرىندى - كەيىندى 40تان استام توپ - رەتتە، ءار ەلدىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلەرى، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ ءمانساپتىلارى، قاتىستى مەملەكەتتەردىڭ جەنەۆادا تۇراقتى تۇراتىن ديپلوماتتارى، سونداي - اق كوپ ەلدىڭ ساياسي پارتيالارى، قوعامدىق ۇيىمدارى، اقپارات تىلشىلەرى مەن ءدىني توپتارى قاتارلىلاردان 1000عا جۋىق ادام شينجياڭعا كەلىپ ناقتى ەكسكۋرسيادا، ساپاردا بولدى. ولار قازىر شينجياڭ جاراسىمدى، ورنىقتى ەكەن، ءبىرقىدىرۋ شارالار حالىقارالىق قوعامنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسىنە ۇلەس قوستى، تاجىريبە جيناقتادى، وتە جوعارى ۇلگى الۋ قۇنىنا يە دەگەن ورتاق تانىمعا كەلدى.
الايدا، امەريكا جاق شىندىقتى ەلەپ - ەسكەرمەي، ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىندە توڭمويىندىقپەن قوس ولشەم قولدانىپ، باستان - اياق جۇڭگونىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىنا ”ءتۇستى كوزىلدىرىكپەن“ قاراپ مامىلە جاسادى. امەريكا جاقتىڭ شىن ماقساتى جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋ ءۇشىن، قاساقانا سىلتاۋ تۋدىرىپ، ”شينجياڭ ارقىلى جۇڭگونى اۋىزدىقتاۋ“ سىندى قاسكۇنەم نيەتىن جۇزەگە اسىرۋ ەكەنى ايدان انىق.
جۇڭگو ۇكىمەتى مەن جۇڭگو حالقى ءىس تۋدىرمايدى، ىستەن دە قورىقپايدى. امەريكا جاقتىڭ ورىنسىز قىسىم كورسەتۋى مەن ءوز الدىنا جازا قولدانۋى الدىندا، جۇڭگونىڭ يەلىك ۇقىقتى جانە تەرريتوريا بۇتىندىگىن، سونداي - اق قوعامىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعايتىن قارىم - قابىلەتى دە، سەنىمى دە بار.
وتاننىڭ جەر - جەرى سياقتى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى جاقىندا عانا جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن قۇتتىقتادى، شاتتىق اندەر مەن شادىمان كۇلكىلەر قۇلاقتان ءالى كەتكەن جوق. بيىل دۇنيە ءجۇزىنىڭ جەر - جەرىنەن 180 ميلليون ادام - رەتتەن استام ساياحاتشى شينجياڭعا كەلىپ، كوركەم كورىنىستى مەيلىنشە تاماشالاپ، شينجياڭنىڭ باقىتتى، تىنىش تۇرمىسىمەن ورتاقتاستى. ءار ۇلت حالقى وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەن ۇلتتار ىنتىماعىن، تىنىش، جاراسىمدى قوعامدىق جاعدايدى بارىنشا قاستەرلەيدى، ءارقانداي كۇشتىڭ ايتاقتاۋى مەن ايعاي - سۇرەن سالۋىنا استە جول بەرمەيدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 10 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
