− مەملەكەتتىك كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ سيلىعى ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ سيلىعىنىڭ يەگەرى تايىر قاۋىل تۋرالى
ءتىلشى حى ليڭ، ەرىكتى ءتىلشى حۋاڭ فاڭ
10 - ايدىڭ 24 - كۇنى تايىر قاۋىل قىستاقتاعى كەدەي وتباسىلارىن باستاپ جول جوندەپ جاتتى. وسى جول جوندەۋ قۇرىلىسىن كوتەرىپ العان ول، جۇمىسقا كەلگەن ءاربىر قىستاق تۇرعىنىنا كۇنى 300 يۋاننان ەڭبەكاقى بەرەدى.
تايىر جونىنەن العاندا، قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ بىرگە اقشا تاۋىپ، ولاردىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ اۋقاتتانۋىن جۇزەگە اسىرۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ ەڭ ماڭىزدى بورىش سانالادى.
”مەملەكەتتىك كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ سيلىعىنا يە بولعانىمدى ەرەكشە ماقتانىش سانايمىن. بۇدان بىلاي ۇزدىكسىز قۇلشىنىپ، ءتىپتى دە كوپ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋىن جۇزەگە اسىرۋعا باستايمىن“، - دەدى تايىر.
بيىل 49 جاستاعى تايىر اقتاۋ اۋدانى تارتاجىك اۋىلى قوزۇ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى. بۇل ارا تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىك، قاتىناسى قولايسىز، اۋدان قالاشىعىنان 480 كيلومەتر الىستا، اقتاۋ اۋدانىنداعى اۋىر كەدەي اۋىل.2014 - جىلى تايىردىڭ وتباسى قىستاق جاعىنان ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسى قاتارىنا ەنگىزىلەدى. ”سول كەزدە ءبىز كونە توپىراق ۇيدە تۇراتىنبىز، ۇيدە، ءتىپتى، ءوڭى ءتۇزۋ جيھاز دا جوق ەدى “، - دەدى تايىر.
پارتيانىڭ حالىققا ءتيىمدى ساياساتىنىڭ جىگەرلەندىرۋىندە، تايىر سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋ جولىنا ءتۇستى. جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرىلىسى قادامىنىڭ تەزدەۋىنە ىلەسە، جەر - جەردە قۇرىلىس جۇمىسشىلارى جەتىسپەي قالدى. ويى ۇشقىر تايىر قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ قۇرىلىس اترەتىن ۇيىمداستىرۋعا كىرىسەدى. ”وسىلايشا، ءوزىم اقشا تاۋىپ قالماستان، اۋىلداستارىم دا اقشا تابا الاتىن بولدى“، - دەدى تايىر.ايتقانىن ىستەگەن تايىر ءۇي - ءۇيدى ارالاپ يدەيالىق قىزمەت ىستەپ، ءوزىنىڭ ويىمەن ءبولىستى، سونداي - اق ۋاعىندا ەسەپ ايىرۋعا، ءبىر تيىن اقشانى دا كەشەۋىلدەتپەۋگە ۋادە بەردى. ءسويتىپ، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان 12 كەدەي وتباسىنان ۇيىمداسقان قۇرىلىس اترەتى تەز ارادا قۇرىلدى.
قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تەز ارادا اقشا تابۋى ءۇشىن، تايىر تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋدانىنىڭ ءبىر جەرىندەگى قۇرىلىس باسىندا جۇمىس ىستەۋدى تاڭدايدى. تاشقورعانعا العاش بارا قالعاندا، كوپتەگەن قىستاق تۇرعىنى ۇيىرلەسە الماي، بىرنەشە ادامدا ءۇستىرت اسەرى پايدا بولادى. الايدا، تايىردىڭ ىجداعاتپەن قاراۋىندا قىستاق تۇرعىندارى ءۇستىرت اسەرىن جەڭىپ، نە بارى 3 ايدا قۇرىلىس مىندەتىن ساپاعا، مولشەرگە كەپىلدىك ەتە ورىندايدى.
12 قىستاق تۇرعىنىنىڭ وسى قۇرىلىستان تاپقان كىرىسى جان باسىنا 16 مىڭ يۋانعا جەتتى، بۇل قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تايىرمەن بىرگە جۇمىس ىستەۋ سەنىمىن ونان ارى بەكەمدەي ءتۇستى.
بۇل كۇندەرى تايىرمەن بىرگە سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەگەن قىستاق تۇرعىندارى تۇگەلدەي كەدەيلىكتەن ارىلۋدى جۇزەگە اسىردى. بيىل 3 - ايدىڭ سوڭىندا اقتاۋ اۋدانى كۇنلۇن ۇلكەن اڭعارىندا تۇڭعىش رەتكى ورىك گۇلى ساياحات مەرەكەسىن وتكىزدى. ساۋدا ورايىن كورگەن تايىر قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ مالشىلار شاتتىعى ساياجايىن اشىپ، ساياحات مەرەكەسىنىڭ ءبىر كۇنىندە 4000 يۋان كىرىس كىرگىزدى.
اۋىلىنىڭ بارعان سايىن جاقسارا تۇسكەن وزگەرىسىن كورىپ، تايىردىڭ قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، اۋقاتتانۋ سەنىمى مىعىمدالا ءتۇستى.
قىستاق تۇرعىندارىنىڭ نازارىندا، تايىر ءوزى بايىعاندا وزگەنى ۇمىتپاعان ادال جان، كەدەي بۇقارادا قيىنشىلىق بولسا، ول بار كۇشىمەن كومەكتەسەدى.
كەدەي بۇقارانىڭ ”كۇتە تۇرۋ، يەك سۇيەۋ، سۇرانۋ“ يدەياسىن وزگەرتۋ ءۇشىن، كەدەي بۇقارانى قوس قولىنا سۇيەنىپ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، اۋقاتتانۋعا بەلسەندىلىكپەن باستادى، تايىر ءوزى ونەر ۇيرەندى، سونىمەن بىرگە اۋدانداعى باۋلۋ قۇرىلىمدارىمەن بايلانىس جاساپ، ءوز قالتاسىنان اقشا شىعارىپ، قىستاقتاعى ونەرى جوق سەتىك تاپي سياقتى 15 كەدەي وتباسىنداعى ەڭبەككۇشتەردى اۋدان قالاشىعىنا بارىپ، ەلەكتر جابدىقتارىن، توكسيكل رەمونتتاۋ سياقتى باۋلۋعا قاتىناسۋعا جىبەردى. باۋلۋ ارقىلى تايىرمەن قىستاقتاس كەدەي ەڭبەككۇشتەر كەدەيلىكتەن ارىلۋدىڭ، اۋقاتتانۋدىڭ كوپتەگەن شارالارىن قاراستىردى. ولاردىڭ كەيبىرەۋى ەلەكتر جابدىقتارىن رەمونتتاۋ ورنىن اشتى، كەيبىرەۋى ۇساق - تۇيەك ساۋدا ىستەدى.
2017 - جىلى جاز ماۋسىمنىڭ ءبىر كۇنى تارتاجىك اۋىلىنىڭ تاۋلى وڭىرىندە سۇراپىل تاسقىن اپاتى تۋىلىپ، جەرگىلىكتى ورىنداعى بۇقارانىڭ ءوندىرىس، تۇرمىسىنا اۋىر قاتەر توندىرەدى. تايىر ءوز باسىنىڭ قامىنا قاراماي، زات تيەۋ ماشيناسىن ايداپ، ايالسىز وزەن ارناسىن تازالاپ، ەڭ سوڭىندا بوگەلىپ قالعان وزەن ارناسىن اشادى.
قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كورشى كۇسىراپ اۋىلىنداعى جارمەڭكەگە بارىپ اۋىس - كۇيىس جاساۋىنا قولايلىلىق جاساۋ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ قىستاقتاعى ونىمدەردى ساتۋىنا مۇمكىندىك تۋدىرۋ ءۇشىن، تايىر تالاي رەت قوزۇ قىستاعى مەن كۇسىراپ اۋىلى اراسىنداعى جولدى اقسىز تەگىستەپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستەرىن ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋىنا قولايلىلىق تۋدىردى. ”جول جاساۋىم قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بارىس - كەلىسىنە قولايلىلىق تۋدىرۋ ءۇشىن، سىرتقا شىققاندا عانا بايلىقتى الىپ كەلۋگە بولادى“، - دەيدى تايىر.
تايىردىڭ نازارىندا، بۇل ىستەر تۇگەلدەي ماردىمسىز ۇساق ىستەر، ءبىراق، قىستاق تۇرعىندارى ءۇشىن ايتقاندا، بۇل ىستەر تۇرمىس شارت - جاعدايىن جاقسارتۋعا ساياتىن، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋعا ساياتىن زور ىستەر ەدى.
