تۇرمىستىق ساۋات
رەداكتور ەسكەرتپەسى: بالالاردىڭ اقاۋسىز ەسەيىپ - ەرجەتۋى وتان مەن ۇلتتىڭ كەلەشەگىنە ساياتىن ٴىس، ٴارى ٴاربىر وتباسىنىڭ ەڭ زور ٴۇمىتى. تاياۋدا ەلىمىز ”ەكىنى جەڭىلدەتۋ “ ساياساتىن شىعارىپ، وقىتۋ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ساباقتان كەيىنگى قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن ٴوسىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ”جۇگىن جەڭىلدەتتى“. وقۋ – اعارتۋ مينيسترلىگى مىنالاردى تالاپ ەتتى: دەنە قۋاتى سالاماتتىعىن باسقارۋ تانىمى مەن قابىلەتىن كۇشەيتۋ ٴۇشىن، وقۋشىلاردىڭ ٴار كۇنى مەكتەپ ىشىندە جانە سىرتىندا جەكە – جەكە ٴبىر ساعاتتىق دەنە تاربيە قيمىلىمەن شۇعىلداناتىن ۋاقىتى بولۋ كەرەك. ەندەشە، بالالار قالاي ارەكەت جاساعاندا عىلمي، ٴونىمدى بولادى؟ جايشىلىقتا ارەكەت جاساعاندا نەلەرگە كوڭىل ٴبولۋ كەرەك؟
بالالار ساباقتان سىرتقى ۋاقىتندا قالاي عىلمي ارەكەت جاساۋى كەرەك؟
ارەكەت جاساۋ جابدىقتارىن تۋرا تاڭداۋ كەرەك
ارەكەت جاساعاندا كەڭ، تەر سىمىرەتىن، اۋا وتەتىن كيىم كيگەن ءجون، سونداي - اق ۇيلەسىمدى سپورت اياق كيىمىن كيۋ، كوپ مولشەردە تەرلەگەننەن كەيىن دىمدانعان كيىمدەردى ۋاعىندا اۋىستىرۋ كەرەك. دالادا ارەكەت جاساعاندا بالاعا ۇيلەسىمدى كۇن نۇرىن توساتىن باس كيىم جانە كۇن وتۋدەن ساقتايتىن كيىمدەردى تاڭداۋ كەرەك.
سپورت ٴتۇرىن ويداعىداي تاڭداۋ، ەڭ ماڭىزدىسى، تاباندىلىق ىستەۋ، زورلانباۋ كەرەك
بالالار، جاس وسپىرىمدەر شىجىعان ىستىق، دىمقىل ورتادا ٴۇرتىس ارەكەت جاساۋدان ساقتانۋ، ونىڭ ۇستىنە سۋ قۇرامىن تولىقتاۋ جانە ارەكەت جاساۋدى ۇيلەسىمدى ازايتۋعا كوڭىل ٴبولۋ كەرەك. كۇن شىجىپ ىسىعان كەزدە ٴجۇرۋ، جۇگىرۋ، مالتاۋ، نەمەسە قاۋىرسىن دوپ، ۇستەل دوپ سياقتى بولمە ٴىشى قيمىلدارىن تاڭداۋ، ٴار رەتكى ارەكەتتى تەر شىعۋ دارەجەسىنە جەتكىزۋ ارقىلى دەنەنىڭ جىلۋ تاراتۋ رولىن جوعارىلاتۋ كەرەك.
الدا – جالدا دەنە جايسىزدانسا، مىسالى، باس اينالۋ، جۇرەگى اينۋ بايقالسا، ارەكەتتى دەرەۋ توقتاتىپ، ونان سوڭ سالقىن، جەل وتەتىن جەردى تاۋىپ دەمالۋ كەرەك.
تۇستە ارەكەت جاساۋدان مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا ساقتانۋ
كۇن تىكە تۇسەتىن، ۋلترا كۇلگىن ساۋلە ەڭ كۇشتى تۇستەن بۇرىن ساعات 10نان تۇستەن كەيىن ساعات 3كە دەيىنگى مەزگىلدە دالادا ارەكەت جاساۋدان بارىنشا ساقتانۋ كەرەك. شەكتەن تىس كۇشتى ۋلترا كۇلگىن ساۋلە تەرى مەن كوزدى زاقىمداپ، ۇزاق ۋاقىت دالادا جۇرۋدەن كۇنگە كۇيۋ جانە ىستىق ٴوتۋى مۇمكىن.
ارەكەت كۇشەمەلىلىگىن تىزگىندەۋ
بالالار مەن جاس وسىپىرىمدەر دەنە ارەكەتىن از مولشەردەگى قيمىلدان باستاپ، ونان سوڭ ارەكەتتىڭ جيىلىگىن، كۇشەمەلىلىگىن جانە جالعاسۋ ۋاقىتىن بىرتىندەپ ارتتىرۋ كەرەك.
ەگەر ۇيدەگى بالا سەمىرىپ نەمەسە سالماعى ارتىپ كەتسە، ٴبىر جولدا ۇزاق ۋاقىت كۇشتى ارەكەت جاساۋعا بولمايدى، ٴجۇرۋ، كۇندەلىكتى ٴۇي شارۋاسى سياقتى كۇشەمەلىلىگى تومەن ارەكەتتەردى جاساپ، بىرتىندەي ىلگەرىلەۋ، جوسپار باستالعان 4 – 6 اپتانىڭ ىشىندە، ٴار 1 – 2 اپتادا ٴار رەتكى ارەكەت جاساۋ ۋاقىتىن 5 – 10 مينۋت ۇزارتۋ كەرەك.
سۋ ٴىشۋدى ۇمىتۋعا بولمايدى
ارەكەت جاساۋدان بۇرىن، ارالىعىندا، كەيىن ۋاعىندا سۋ تولىقتاۋ اسا ماڭىزدى. از مولشەردە، كوپ رەت ٴىشۋ ٴتاسىلىن قولدانىپ، ٴار رەت بىرنەشە ۇرتتام سۋ (مولشەرمەن ml 200) ٴىشۋ ۇسىنىس ەتىلەدى. وقۋشى جونىنەن العاندا، قايناعان سۋ ەڭ تاماشا تالعام.
شولدەگەننەن كەيىن عانا بارىپ سۋ ىشۋگە بولمايدى، شولدەگەن كەزدە ادام دەنەسىنىڭ سۋ قۇرامى تەپە – تەڭدىكتەن ايىرىلىپ، كلەتكالاردىڭ سۋسىزدانا باستاعانىن بىلدىرەدى، وسى كەزدە عانا سۋ ٴىشۋدى ويلاۋ كەشىگىپ قالعاندىقتى بىلدىرەدى.
ٴبىر جولدا كوپ مولشەردە قالىپتان تىس سۋ ىشۋدەن ساقتانۋ كەرەك، بۇلاي بولعاندا اسقازاننىڭ ۇيلەسۋى قيىنعا سوعادى ٴارى جۇرەكتىڭ جۇگىن دە اۋىرلاتادى.
ماتەريال قاينارى: وقۋ – اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ، گۋاڭدۇڭ اۋرۋدان ساقتانۋ – تىزگىندەۋ ورتالىعىنىڭ رەسمي ٴۇنحات تۇعىرى
اۋدارعان: قادىر ماقان
